RACHUNKOWOŚĆ
RACHUNKOWOŚĆ :
- system informacyjny (identyfikacja, pomiar, komunikacja informacji o treści ekonomicznej użytkowników dla dokonywania ocen AAA)
- system ewidencji
- język działalności gospodarczej
- system pomiaru
- działalność usługowa (nauka stosowana – we Włoszech w epoce renesansu, na zlecenie sporządzanie bilansu)
- odzwierciedlenie stanów i procesów
- ideologia (Weber i Matezich – sposób myślenia)
STRUKTURA RACHUNKOWOŚCI :
- rachunkowość finansowa
- rachunkowość zarządcza
RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA obejmuje :
1. przyjęte zasady (politykę) rachunkowości :
- zasady ogólne,
- zasady przyjęte w danej jednostce,
2. prowadzenie na podstawie dowodów księgowych ksiąg finansowych ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym (dziennik, księga główna, księgi pomocnicze, inwentarz, zestawienie obrotów i sald),
3. okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów,
4. wycena aktywów i pasywów i ustalenie wyniku finansowego,
5. sporządzanie sprawozdań finansowych (bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale własnym, rachunek przepływów pieniężnych, dodatkowe informacje i objaśnienia),
6. gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji,
7. badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych.
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA jest to system zastępowania funkcji zarządzania:
- planowania
- organizowania
- zatrudniania
- kierowania
- kontroli.
To sporządzenie budżetu głównego przedsiębiorstwa, a następnie kontroli budżetowej.
Podstawy prawne rachunkowości:
Rachunkowość finansowa jest uregulowana przepisami prawa. Szczegółowe rozwiązania są różne w poszczególnych krajach.
- w krajach z tradycją prawna wynikającą z zasady ograniczonej ingerencji państwa w działalność gospodarczą, delegującą wydawanie standardów organom profesjonalnym pozarządowym (USA, UK),
- w krajach mających tradycyjne, szczegółowe przepisy prawa, przepisy określające organy ustawodawcze (w Polsce Sejm) lub rząd.
W Polsce przepisy regulujące zasady prowadzenia rachunkowości zawarte są:
- podstawowym akcie prawnym : Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994r. Dz.U z 1994r Nr 121 poz. 591, ostatnia nowelizacja 9 listopad 2000r – Dz. U. Nr 113 poz. 1186, Monitor Rachunkowości i Finansów – Zeszyt specjalny nr 1/20001 – tekst jednolity,
- wydanym na jej podstawie rozporządzeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych regulujących szczegółowe zasady rachunkowości funduszy inwestycyjnych, np. rozporządzenie dot. Działalności banków, rozporządzenie dot. Zakładów ubezpieczeń, rozporządzenie dot. Instrukcji finansowych, rozporządzenie dot. Jednostek powiązanych., domów maklerskich, funduszy emerytalnych, banków, zwykle po zasięgnięciu opinii określonych organów.
W kwestiach nieuregulowanych można stosować standardy międzynarodowe rachunkowości (będzie powołany Komitet Standardów)
HARMONIZACJA RACHUNKOWOŚCI :
W wyniku globalizacji rynku kapitałowego dąży się do zbliżenia zasad przygotowania sprawozdań i zmniejszenia istotnych różnic pomiędzy krajami.
Harmonizacja zajmują się :
- Unia Europejska,
- Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości IASC,
- Międzynarodowa Federacja Księgowych IFAC,
- ONZ
Dominującą rolę w tworzeniu standardów odgrywa IASC. Wydaje Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. Nie ma on jednak uprawnień do egzekwowania tych standardów.
Unia Europejska wydaje dyrektywy dotyczące rachunkowości:
- dyrektywa IV z 1978 o rocznych zamknięciach rachunkowych spółek kapitałowych,
- dyrektywa VII z 1983r. W sprawie konsolidacji sprawozdań rocznych,
- dyrektywa VIII w sprawie badania ksiąg.
Dyrektywy mają moc obowiązującą w krajach Unii Europejskiej.
BILANS – jest to syntetyczne, dwustronne zestawienie aktywów i pasywów podmiotów gospodarczych w oparciu o uzgodnione zestawienie obrotów i sald na dzień kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy.
Bilans przedsiębiorstwa .... na dzień ....
PASYWA
AKTYWA
=
A. AKTYWA TRWAŁE :
I. wartości niematerialne i prawne
II. rzeczowe aktywa trwałe
IV. inwestycje długoterminowe
V. długoterminowe rozliczenia
B. AKTYWA OBROTOWE:
II. Należności krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA:
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkoterminowe
IV. Rozliczenia międzyokresowe
V.
AKTYWA : zasoby majątkowe, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych i są :
- kontrolowane przez przedsiębiorstwa (zwykle jest to posiadanie tytułu prawnego, ale niekoniecznie)
- rezultatem zdarzeń (transakcje zamierzone nie powodują jeszcze powstania aktywów)
- wartość przyszłych korzyści może być wiarygodnie określona.
Przykłady aktywów :
- sprzedajemy zapas wyrobów o wartości 40.000,- za weksel 60.000,- - weksel spełnia 3 kryteria,
- przedsiębiorstwo wzięło w leasing maszynę, nie jest własnością, ale jest aktywem,
- tempo przepływów pieniężnych wzrasta o 10%, nie jest aktywem
W przypadku, gdy istnieje zbyt duże ryzyko wyceny wartości o aktywach możemy powiedzieć dopiero po dokonaniu transakcji.
AKTYWA TRWAŁE – aktywa jednostki, które nie są zaliczone do aktywów obrotowych. Oczekuje się, że korzyści ekonomiczne wpłyną w okresie dłuższym niż 1 rok, bądź dłuższym niż cykl operacyjny, jeśli jest on dłuższy niż 1 rok.
Nabyte przez jednostkę prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, w szczególności autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje, prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych.
2. RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE
1. środki trwałe : rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok, kompletne i zdatne do użytku : grunty, budynki, lokale i obiekty inżynierii, urządzenia techniczne i maszyny, środki transportu, pozostałe środki trwałe,
2. środki trwałe w budowie i zaliczki na środki trwałe w budowie
3. NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE
Wpłyną w okresie powyżej 1 roku od dnia bilansowego z wyjątkiem należności z tytułu dostaw (zawsze są krótkoterminowe).
4. INWESTYCJE DŁUGOTERMINOWE
- nieruchomości, wartości niematerialne i prawne
- udziały i akcje w innych jednostkach, inne papiery wartościowe
- udzielone pożyczki długoterminowe, inne
5. DŁUGOTERMINOWE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE
Koszty poniesione w danym okresie, ale dotyczące przyszłych lat.
INWETSYCJA to takie aktywo, które zostało nabyte i bezpośrednio przynosi korzyści. Inwestycja to aktywo nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend, lub innych pożytków (udziały w zyskach), a w szczególności te aktywa finansowe i te nieruchomości i wartości niematerialne, które nie są użytkowane przez jednostkę (w ramach statutowej działalności), lecz zostały nabyte w celu osiągnięcia tych korzyści.
AKTYWA OBROTOWE – składniki aktywów wg MSR:
1. Mają być zgodnie z oczekiwaniami realizowane, lub są przeznaczone do zbycia w ramach normalnego cyklu operacyjnego,
2. Utrzymywane w celu sprzedaży do 12 miesięcy od dnia bilansowego,
3. Stanowią środki pieniężne lub ich ekwiwalenty.
1. ZAPASY
Te aktywa rzeczowe, które są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego, jeśli trwa on dłużej (materiały, półprodukty i produkty w toku, produkty gotowe, towary, zaliczki na dostawy).
2. NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE
Ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego i należności z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń, inne należności, należności dochodzone na drodze sądowej.
3. INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE
Płatne lub wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od dnia daty ich złożenia, wystawienia lub stanowią aktywa pieniężne, udziały lub akcje w innych jednostkach, udzielane pożyczki, inne, środki pieniężne.
4. KRÓTKOTERMINOWE ROZLICZENIA MIĘDZYOKERSOWE
Koszty poniesione w danym okresie do rozliczenia w okresie 12 miesięcy od dnia bilansowego, np. zakup rocznej polisy ubezpieczeniowej.
...
wojtas1400