Gronkowce
Gronkowiec złocisty
- występuje na skórze, w jamie nosowo-gardłowej, w drogach rodnych
- optymalna temperatura rozwoju 37 st
- wytwarza termoodporną enterotoksynę tylko w zakażonym produkcie spożywczym, bardzo odporną na działanie wysokiej temperatury
- 10 – 50 % populacji jest stale lub okresowo nosicielami bakterii bez wystąpienia objawów chorobowych
- kolonizacja szczepem w niekożystych warunkach może stanowić punkt wyjścia dla zakażenia
- drogi zakażenia: kropelkowa, przez kontakt pośredni, przez przedmioty ciągłego użytku
- ryzyko zakażenia wzrasta w przypadku: przerwania ciągłości tkanek, obecność ciała obcego w tkankach, współistnienie chorób (nowotwory ,marskość wątroby, cukrzyca i inne choroby metaboliczne, stosowanie terapii immunosupresyjnej i przeciwnowotworowej )
Jednostki chorobowe
1. zakażenia ropne skóry, tkanki podskórnej oraz tkanek miękkich ( czyraki, ropnie, ropne zakażenia ran pooperacyjnych, pourazowych i innych, liszajec, zapalenie sutka u kobiet karmiących piersią, pyodermia, zapalenie mieszków włosowatych )
Zapalenie mieszków włosowych
- na skórze twarzy tułowia i kończynach
- zakażeniom sprzyjają drobne urazy i uszkodzenia naskórka
- zmiany mogą dotyczyć tylko powierzchniowej części mieszka lub obejmować go w całości
- drobne przywłosowe pęcherzyki ropne i krostki, często przebite włosem
- przy bardzo masywnym wysiewie może dojść do powiększenia okolicznych węzłów chłonnych
- leczenie – zewnętrznie antybiotyki
Czyraki
- ropne zapalenia okołomieszkowe przebiegające z wytworzeniem czopa martwiczego
- początkowo postać nacieku ropnego wokół mieszka włosowego, następnie niewielkiego guzka koloru sino czerwonego. Po kilku dniach na szczycie guzka pojawia się krostka, potem martwiczy czop, oddzielający się zwykle samoistnie
- Niebezpieczne są czyraki umiejscowione na twarzy, w okolicach wargi górnej, oczu i skroni ( może to spowodować przejście zakażenia na zatoki jamiste i opony mózgowe)
- towarzyszy miejscowy ból
- pojedyncze czyraki nie dają objawów ogólnych, goją się zwykle samoistnie
Czyraczność
- na skórze jednego pacjenta obecność wielu czyraków w różnej fazie rozwoju
- zwykle u osób cierpiących na schorzenia ogólnoustrojowe – cukrzyca, choroby nerek i wątroby, zaburzenia odporności, otyłość, zaparcia nawykowe
- często występuje odczynowe powiększenie okolicznych węzłów chłonnych
- jeżeli czyrak umiejscowiony jest na twarzy lub jeśli mamy doczynienia z czyracznością lub czyrakiem gromadnym należy podawać antybiotyk ogólnie
Cellulitis
- zapalenie tkanki łącznej i naczyń limfatycznych
- głównie kończyny, często pourazowe
- Objawy: zaczerwienienie wzdłuż przebiegu naczyń, wzmożona spoistość tkanek, bolesność, gorączka, wzmożone ucieplenie tkanek,
- Leczenie: antybiotykoterapia, leki przeciwzapalne
Zakażenie ran pooperacyjnych
- stopień skażenia mikrobiologicznego pola operacyjnego – pole czyste, skażone, brudne
- czas trwania operacji
- podatność pacjenta operowanego na wystąpienie zakażenia
- kategoria zabiegu
Połogowe zapalenie sutka
- 2-3% położnic
- 2-3 tydzień połogu
- gorączka 39-40 st., bóle mięśniowo – stawowe, tachykardia, dreszcze
- sutek napięty, gorący, zaczerwieniony, zmniejszenie laktacji
- Leczenie: antybiotykoterapia – 7-10 dni, opróżnienie piersi
Ropnie mnogie pach
- w następstwie zakażenia gruczołów apokrynowych, czyli gruczołów potowych rozmieszczonych w skórze okolicy pach, pachwin, odbytu, brodawek
Liszajec pęcherzowy noworodków
- dzieci w pierwszych tygodniach życia
- trwa zazwyczaj kilka dni
- stosunkowo łagodne zakażenia powierzchowne bez objawów ogólnych
Zapalenie pęcherzowe i złuszczające skóry noworodków
- przez niektórych uznawane za ciężką postać poprzedniego schorzenia
- na skórze pojawiają się pęcherze, które bardzo szybko ulegają przerwaniu
- powierzchowne warstwy naskórka spełzają pozostawiając sączące powierzchnie
- trwa kilka dni, przebieg jest ciężki, może doprowadzić do zgonu
2. Zakażenia układowe o etiologii gronkowcowej
- Zapalenie szpiku kostnego i kości
- zapalenie tchawicy
- zapalenie płuc jako powikłanie grypy
- zapalenie mięśnia sercowego, ostre zapalenie wsierdzia
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropnie mózgu
3. Zakażenia lub zatrucia związane z produkcją swoistych toksyn
Gronkowcowe zatrucia pokarmowe
- 1-2 h po spożyciu posiłku zawierającego enterotoksynę gronkowcową
- wymioty, osłabienie, bez biegunki, odwodnienie
- leczenie zachowawcze
Choroba Rittera
- efekt działania toksyny epidermolitycznej
- objawy: pęcherze naskórkowe ulegające złuszczeniu z towarzyszącymi zmianami rumieniowatymi i bolesnością, odsłonięcie dużych powierzchni skóry właściwej
- leczenie: antybiotykoterapia, nawodnienie
Gronkowcowy zespół TTTS
- egzotoksyna ( TSST 1)
- stosowanie wysoko chłonnych tamponów dopachwowych
- objawy: wstrząs toksyczny z gorączką, spadkiem ciśnienia, wysypką, złuszczenie naskórka 1-2 tygodnie po wysypce
Aktywne Antybiotyki:
- penicylina benzylowa – większość szczepów opornych
- penicyliny z inhibitorem – aktywna wobec szczepów penicylino (+)
Staphylococcus epidermidis
- komensalna bakteria skóry
- zakażenia: protezy, połączenia przedsionkowo – komorowe, cewniki naczyniowe, otrzewnowe
- zakażenia dróg moczowych u młodych, aktywnych seksualnie kobiet
- infekcje u pacjentów z niedoborami odporności
chomiczkaAnka