Boyer Pascal - I człowiek stworzył bogów.pdf - Tematy Biblijne- religie - misdociekliwy

Pascal Boyer

I CZŁOWIEK STWORZYŁ

BOGÓW...

Jak powstała religia?

Przełożyła: Krystyna Szeżyńska-Maćkowiak

Tytuł oryginału: ET L'HOMME CRÉA LES DIEUX Comment expliquer la religion

Redakcja Grażyna Jaworska

Korekta: Maria Aleksandrów

Projekt okładki i stron tytułowych Dorota Ostaszewska

Ilustracja na okładce Dorota Ostaszewska

Redakcja techniczna Elżbieta Urbańska

Łamanie Aneta Osipiak

ISBN 83-7337-985-1

S PIS TREŚCI

O A u t o r z e ....................................................................................................6

P o d z i ę k o w a n i a ..........................................................................................6

Rozdział 1. Korzenie ..................................................................7

Odkrywamy, gdzie się kryją „powietrzne nicości" ..........................................8

Scenariusze prapoczątków...............................................................................9

Zadziwiająca różnorodność ...........................................................................10

Scenariusze intelektualne - potrzeba zrozumienia .........................................13

Scenariusze emocjonalne: religia jako wsparcie i pociecha ...........................18

Scenariusze społeczne: religia dobrze służy grupie społecznej......................20

Religia i zmysł społeczny ..............................................................................22

Uśpiony rozum - religia jako złudzenie .........................................................24

Spójrzmy na problem z innej strony ..............................................................25

Antropologiczna skrzynka z narzędziami numer 1 : . kultura i „tożsame".....27

Najważniejsze jest zniekształcenie ................................................................30

Twórcze schematy przyswajania wierzeń religijnych ....................................31

Epidemie kultury ...........................................................................................35

W labiryncie pytań ........................................................................................36

Rozdział 2. Jak rozpoznać zjawiska nadprzyrodzone? .............................39

Czy religia musi kryć w sobie niezwykłość? .................................................41

Przyswajanie nowych idei .............................................................................43

Schemat pojęciowy a idee religijne. Etap pierwszy .......................................46

Schematy pojęciowe i idee religijne: etap drugi ............................................52

Cząstka intuicji w zjawiskach paranormalnych .............................................55

Od katalogu zjawisk niezwykłych do teologii eksperymentalnej...................57

Bajki dla naiwnych czy poważna religia?......................................................64

Rozdział 3. Maszyny do myślenia ..................................................66

Czuć się gościem we własnej głowie.............................................................67

Systemy kojarzeniowe...................................................................................67

Systemy mózgowe.........................................................................................71

Co wiemy już w żłobku? ...............................................................................74

Kto jest kim? .................................................................................................76

Ile tu jest rzeczy? ...........................................................................................77

Wrodzone zdolności a rozwój .......................................................................78

Architektura i architekt..................................................................................80

Skrzynka z narzędziami nr 2: psychologia ewolucjonistyczna ......................82

Życie w środowisku informacji .....................................................................83

Istota społeczna .............................................................................................84

Rozłączenie i przeszkody ..............................................................................88

Produkty pochodne i inne gadżety.................................................................90

Rozdział 4. Bogowie i duchy - dlaczego właśnie oni? ..............................94

Religia to przede wszystkim praktyka ...........................................................94

Bogowie i duchy jako osoby..........................................................................97

Istoty nadprzyrodzone a drapieżniki ..............................................................99

Czy bogowie naprawdę przypominają drapieżniki? .................................... 100

Bogowie i duchy jako partnerzy - niewidzialni przyjaciele i wyimaginowani towarzysze

.................................................................................................................... 101

Informacja strategiczna................................................................................ 103

Bogowie i duchy: osoby niezwykłe ............................................................. 106

Znaczenie przekazu kulturowego ................................................................ 109

Skrzynka z narzędziami nr 3: znaczenie i przekaz....................................... 111

Znaczenie istot nadprzyrodzonych .............................................................. 112

Rozdział 5. Religia, moralność i nieszczęście ....................................115

Prawodawcy, wzorce i obserwatorzy........................................................... 115

Myślenie w kategoriach moralnych i poczucie moralności.......................... 118

Poczucie moralności w początkowym okresie życia.................................... 120

Zdolność do współpracy .............................................................................. 123

Przełamanie oportunizmu ............................................................................ 125

Stałe skłonności, zmienne oceny ................................................................. 127

Istoty nadprzyrodzone a intuicje moralne .................................................... 128

Czary i nieszczęście..................................................................................... 130

Złe spojrzenie i mściwi bogowie ................................................................. 132

Nieszczęście jako fakt społeczny................................................................. 133

Przyczyny i racja bytu nieszczęścia ............................................................. 134

Nieszczęście jako rodzaj oddziaływania społecznego ................................. 135

Istoty nadprzyrodzone jako partnerzy w procesie wymiany ........................ 136

Bogowie i duchy jako istoty pasożytnicze ................................................... 137

Rozdział 6. Religia, zmarli, śmierć ...............................................139

Niestosowne przerażenie i marna pociecha ................................................. 140

Obrzędy śmierci: trzeba coś zrobić.............................................................. 142

Liczy się ciało.............................................................................................. 144

Skażenie i jego przyczyny ........................................................................... 145

Śmierć, drapieżnictwo, intuicja ................................................................... 147

Co to jest „osoba"? ...................................................................................... 148

Kiedy zabraknie harmonii między różnymi systemami ............................... 150

Zwłoki przyczyną dysocjacji ....................................................................... 151

Żal i swoisty strach czy wszechogarniające przerażenie? ............................ 153

Zwłoki a istoty nadprzyrodzone .................................................................. 154

Rozdział 7. Do czego potrzebne są nam rytuały? .................................156

Akty o wielkim (i mniejszym) znaczeniu .................................................... 157

Interesujące gadżety .................................................................................... 158

Intuicyjne poczucie wyjątkowości............................................................... 161

Obsesyjne reguły ......................................................................................... 162

Konieczność i ostrożność rytualna............................................................... 163

Wymiana bez partnera ................................................................................. 164

Kształtowanie mężczyzn ............................................................................. 165

Wychwytywać i tworzyć okazje .................................................................. 168

Magia społeczeństwa................................................................................... 170

Znaczenie niezmienności rytuału................................................................. 172

Banalna transcendencja: tam, gdzie zjawiają się bogowie i duchy .............. 174

Co robią bogowie (I co ludzie robią dla nich).............................................. 176

To, co wiemy, nie wyjaśnia istnienia rytuałów ............................................ 178

Rozdział 8. Doktryny, wykluczenie, przemoc ....................................180

Brakująca doktryna...................................................................................... 180

Za dużo doktryn .......................................................................................... 181

Lokalni specjaliści ....................................................................................... 183

Rodowód korporacji religijnych .................................................................. 186

Idee, które proponują korporacje uczonych ................................................. 188

Złudzenie poprawności teologicznej............................................................ 191

Dramat teologa ............................................................................................ 192

Czy bogowie są fundamentem społeczności? .............................................. 193

Poglądy na temat istoty oraz intuicje ........................................................... 195

Fundamentalizm i cena odstępstwa ............................................................. 198

Rozdział 9. Dlaczego wierzymy? .................................................202

Czy wiara jest wyrazem tolerancji? ............................................................. 203

Wierzenia a model sądowniczy ................................................................... 205

Proste wierzenia w skomplikowanym umyśle ............................................. 207

Szczególne przekonania, szczególne osoby, szczególne neurony? .............. 209

Czy niezwykłe przeżycie może się stać źródłem wierzeń? .......................... 211

Istoty nadprzyrodzone w różnych systemach kojarzeniowych .................... 212

Co przesądza o wiarygodności istot nadprzyrodzonych .............................. 214

Dlaczego wiara jednostki pozostaje zagadką ............................................... 216

Sukces wbrew naturze ................................................................................. 218

Jak staliśmy się nowocześni (i religijni) - epilog scenariusza epickiego...... 219

Podsumowanie: historia powszechna wszystkich religii.............................. 221

Niewidzialne ręce ........................................................................................ 223

Aby pogłębić problem (Literatura uzupełniająca) .................................225

Bibliografia ........................................................................228

Boyer Pascal - I człowiek stworzył bogów.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: