Krajowy Program Przeciwdziałania Dyskryminacji Rasowej, Ksenofobii i Zwiazanej z Nimi Nietoleranc.pdf

(436 KB) Pobierz
DurbanPL
Krajowy Program
Przeciwdziałania Dyskryminacji
Rasowej, Ksenofobii
i Zwi Ģ zanej z Nimi Nietolerancji
2004 – 2009
Warszawa 2004
1
 
1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1.1 Prawo krajowe w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji rasowej,
ksenofobii i zwi Ģ zanej z nimi nietolerancji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
1.2 Prawo mi ħ dzynarodowe w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji rasowej,
ksenofobii i zwi Ģ zanej z nimi nietolerancji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
1.3 Aktualnie realizowane programy krajowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
2. Diagnoza sytuacji i monitoring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
3. Aktywno Ļę administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
4. Rynek pracy i sytuacja społeczno-ekonomiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
5. Zdrowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
6. Edukacja i kultura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
7. ĺ rodki społecznego przekazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
8. Współpraca mi ħ dzynarodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
1. WPROWADZENIE
„... ĺ wiatowa Konferencja uznaje zwalczanie rasizmu, dyskryminacji rasowej, ksenofobii i zwi Ģ zanej z nimi nietolerancji za naczelny obowi Ģ zek Pa ı stw. Dlatego
zach ħ ca Pa ı stwa do rozwijania lub opracowywania krajowych planów działa ı na rzecz promowania ró Ň norodno Ļ ci, równo Ļ ci, równouprawnienia, sprawiedliwo Ļ ci
społecznej, równo Ļ ci szans i powszechnego uczestnictwa. Celem tych planów, realizowanym mi ħ dzy innymi poprzez strategie i działania pozytywne, powinno by ę
2
 
stworzenie warunków powszechnego uczestnictwa w podejmowaniu decyzji i zgodnej z zasad Ģ niedyskryminacji, realizacji praw obywatelskich, kulturalnych,
gospodarczych, politycznych i społecznych we wszystkich sferach Ň ycia. ĺ wiatowa Konferencja zach ħ ca Pa ı stwa, aby rozwijaj Ģ c i opracowuj Ģ c plany działania,
nawi Ģ zywały lub umacniały dialog z organizacjami pozarz Ģ dowymi w celu wi ħ kszego zaanga Ň owania ich w projektowanie, realizacj ħ i ocen ħ polityki i
programów...”
Program Działania z Durbanu
Zjawiska rasizmu, ksenofobii i zwi Ģ zanej z nimi nietolerancji s Ģ nie tylko pogwałceniem praw poszczególnych jednostek i grup, stanowi Ģ tak Ň e
powa Ň ne zagro Ň enie dla porz Ģ dku społecznego. Obowi Ģ zkiem demokratycznych rz Ģ dów jest podejmowanie odpowiednich działa ı zmierzaj Ģ cych do
przeciwdziałania narastaj Ģ cemu w całej Europie problemowi rasizmu i ksenofobii. Powinno Ļę ta spoczywa zarówno na władzach krajowych, jak i
regionalnych oraz lokalnych.
Problematyka tolerancji i nietolerancji ma ogromne znaczenie dla stabilnego funkcjonowania ka Ň dej społeczno Ļ ci. Respektowanie zasady
tolerancji przez Pa ı stwo gwarantuje prawo do odmienno Ļ ci, która wynika z naturalnych ró Ň nic mi ħ dzy lud Ņ mi i Ļ wiadomo Ļ ci, Ň e równie Ň inni maj Ģ
prawo do swej indywidualno Ļ ci. Te warto Ļ ci sprawiaj Ģ natomiast, Ň e tolerancja staje si ħ konieczna, o ile nie godzi ona w dobro innego człowieka.
Tolerancja to stan harmonii przy poszanowaniu ró Ň norodno Ļ ci. Rozwija si ħ dzi ħ ki wiedzy, otwarto Ļ ci, komunikacji, wolno Ļ ci my Ļ li i słowa. Tolerancja
jest jednym z fundamentów europejskiej kultury.
Przeciwie ı stwem tolerancji jest nietolerancja, dyskryminacja i ksenofobia w ró Ň nych sferach Ň ycia. Nale Ň y je likwidowa ę poprzez
kompleksowe działania, które okre Ļ l Ģ normy, struktury i Ļ rodki zaradcze, zapewniaj Ģ ce uznanie godno Ļ ci i równo Ļ ci wszystkich ludzi oraz pełne
poszanowanie praw człowieka.
Krajowy Program Przeciwdziałania Dyskryminacji Rasowej, Ksenofobii i Zwi Ģ zanej z Nimi Nietolerancji jest rezultatem
mi ħ dzynarodowych zobowi Ģ za ı Polski w kwestii realizacji zalece ı zawartych w dokumentach ko ı cowych ĺ wiatowej Konferencji
Przeciwko Rasizmowi, Dyskryminacji Rasowej, Ksenofobii i Zwi Ģ zanej z Nimi Nietolerancji, zwołanej przez Zgromadzenie
Ogólne Narodów Zjednoczonych (Durban, 31 sierpnia - 7 wrze Ļ nia 2001 r.). Dokumenty ko ı cowe - Deklaracja i Program
3
 
Działania - przyj ħ te zostały przez pa ı stwa w niej uczestnicz Ģ ce w drodze consensusu. Na ich podstawie wszystkie uczestnicz Ģ ce w
konferencji pa ı stwa zobowi Ģ zały si ħ do opracowania i realizacji krajowych programów przeciwdziałaj Ģ cych zjawiskom rasizmu,
dyskryminacji rasowej, ksenofobii i zwi Ģ zanej z nimi nietolerancji. Niniejszy Program stanowi wypełnienie zobowi Ģ za ı Polski w
omawianym zakresie.
Zadaniem Krajowego Programu jest wdro Ň enie działa ı maj Ģ cych na celu zwalczanie ksenofobii i rasizmu, w tym antysemityzmu
oraz wykształcenie w społecze ı stwie polskim szeroko poj ħ tej kultury tolerancji.
Strategicznym zało Ň eniem Programu jest wypracowanie metod przeciwdziałania ww. zjawiskom i podj ħ cie praktycznych kroków,
w szczególno Ļ ci edukacyjnych, a tak Ň e zapobiegawczych i podnosz Ģ cych poziom Ļ wiadomo Ļ ci społecznej oraz prowadzenie prac
badawczych, w tym statystycznych, maj Ģ cych na celu okre Ļ lenie skali i zasi ħ gu zjawisk ksenofobii i rasizmu, w tym
antysemityzmu, wyst ħ puj Ģ cych w Polsce i u Ļ wiadomienie obywatelom ich praw i obowi Ģ zków zwi Ģ zanych w tymi zjawiskami.
Realizacja Programu przewidziana jest na lata 2004–2009, z mo Ň liwo Ļ ci Ģ kontynuacji po dokonaniu oceny jego funkcjonowania
oraz aktualizacji celów i zada ı .
Beneficjentami Programu b ħ d Ģ obywatele polscy nale ŇĢ cy do mniejszo Ļ ci narodowych i etnicznych, cudzoziemcy - w tym migranci
i uchod Ņ cy oraz inne osoby, które mog Ģ by ę obiektem dyskryminacji z przyczyn etnicznych b Ģ d Ņ rasowych.
Konstrukcja Programu opiera si ħ na nast ħ puj Ģ cym zało Ň eniu: pierwszy rok słu Ň ył b ħ dzie prowadzeniu bada ı i diagnozowaniu
obszarów wyst ħ powania dyskryminacji w Polsce; rok drugi i trzeci to czas przeznaczony na działania edukacyjne – szkolenia,
4
 
publikacje, kampanie społeczne, w zakresie podnosz Ģ cym Ļ wiadomo Ļę oraz dotycz Ģ cych obowi Ģ zku i standardów przestrzegania
prawa, a tak Ň e na wprowadzenie niezb ħ dnych zmian w prawodawstwie polskim. W czwartym roku mo Ň liwe b ħ dzie dokonanie
oceny funkcjonowania wprowadzonych zmian legislacyjnych; w pi Ģ tym roku realizacji Programu przeprowadzona zostanie
ewaluacja dotychczasowego jego funkcjonowania.
Program b ħ dzie realizowany przez wła Ļ ciwych ministrów, zgodnie z ustaw Ģ z dnia 4 wrze Ļ nia 1997 o działach administracji
rz Ģ dowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1548 z pó Ņ n. zm.), centralne organy administracji rz Ģ dowej, centralne instytucje publiczne,
Rzecznika Praw Obywatelskich, nadawców publicznych oraz przez organy administracji rz Ģ dowej w województwie w Ļ cisłej
współpracy z jednostkami samorz Ģ du terytorialnego i organizacjami pozarz Ģ dowymi - w tym, organizacjami po Ň ytku publicznego w
rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. O działalno Ļ ci po Ň ytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2003, Nr 96, poz.
873). Organ lub instytucja wła Ļ ciwe do spraw realizacji odpowiedniego zadania Programu oznaczone zostały w tabeli skrótami.
Organ lub instytucja wiod Ģ ce dla realizacji poszczególnego zadania wskazane s Ģ na pierwszym miejscu przy tabelarycznym
podziale zada ı . Podczas tworzenia programu poło Ň ono szczególny nacisk na współprac ħ z organizacjami pozarz Ģ dowymi,
maj Ģ cymi du Ň e do Ļ wiadczenie i wiedz ħ w monitorowaniu i zwalczaniu przejawów rasizmu, antysemityzmu, ksenofobii i
nietolerancji. Zało Ň enia programu szeroko konsultowano z poszczególnymi resortami, samorz Ģ dami i organizacjami
pozarz Ģ dowymi.
Finansowanie Programu przypisane b ħ dzie poszczególnym resortom lub instytucjom w ramach bud Ň etów pozostaj Ģ cych w
dyspozycji wła Ļ ciwych ministrów, wojewodów oraz wła Ļ ciwych instytucji. Konieczne b ħ dzie uwzgl ħ dnienie niezb ħ dnych Ļ rodków
do realizacji celów i zada ı w projektach bud Ň etowych na kolejne lata. Niektóre z zada ı planowanych do realizacji ju Ň w roku 2004,
5
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin