Praca_Magisterska.pdf

Uniwersytet im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego

W Warszawie

URSZULA URBAŃSKA

Nr albumu 45740

Eksplozja demograficzna XXI wieku i jej konsekwencje

Praca magisterska pisana na

seminarium z antropologii przyrodniczej

na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej

pod kierunkiem dr Jacka Tomczyka.

WARSZAWA 2008

Spis Treści

Wstęp

Rozdział I

Eksplozja demograficzna XVIII/XIX - wiecznej Europy

1.1

Sytuacja demograficzna Europy od XVIII do XX wieku.

1.2

Skutki eksplozji demograficznej.

1.3

Teoria ludności według Roberta Malthusa.

Rozdział II

Eksplozja demograficzna XX/XXI wieku

2.1

Sytuacja demograficzna świata.

2.2 Źródła nagłego wzrostu liczby ludności.

2.3

Skutki eksplozji.

2.4

Porównanie eksplozji demograficznej z XVIII/XIX

wieku, z eksplozją demograficzną XX/XXI wieku.

Rozdział III

Przewidywania na przyszłość

3.1

Demografia XXI wieku.

3.2

Przewidywane szkody w środowisku naturalnym

związane ze wzrostem liczby ludności świata.

3.3

Ekorozwój jako forma ochrony i zapobiegania szkodom

dla środowiska.

Zakończenie

Bibliografia

Wstęp

Eksplozja

demograficzna

XX/XXI

wieku

jest

zjawiskiem

naruszającym środowisko naturalne. Nadmierny wzrost ludności powoduje

przekraczanie granic w jakich moŜna bezpiecznie wykorzystywać przyrodę.

Wraz ze wzrostem populacji ludzkiej do środowiska dostaje się coraz

więcej

zanieczyszczeń,

zwiększa

się

zapotrzebowanie

zasoby

odnawialne – lasy, wodę, grunty uprawne, oraz nieodnawialne – głównie

paliwa kopalne, co powoduje nadmierną eksploatację tych zasobów.

Zjawisko eksplozji demograficznej oddziałuje negatywnie nie tylko na

naturę. Poprzez jej niszczenie i nadmierne wykorzystywanie w skali

globalnej prowadzi do szkód dla nas samych, niesie za sobą ubóstwo, głód i

toksyczne warunki Ŝycia ludzi. Wysoki przyrost naturalny w wielu słabo

rozwiniętych regionach świata, takich jak Azja, Afryka czy Ameryka

Południowa powoduje klęski głodu i deficyt wody pitnej. W pracy

przedstawiony został ogrom problemu jakim jest eksplozja demograficzna

XX/XXI wieku i jak ludzkość moŜe dąŜyć do rozwiązania tego problemu.

Pierwszy rozdział pracy prezentuje o eksplozję demograficzną

Europy, która nastąpiła w XIX wieku, ukazuje jej przebieg i skutki. Skala

tej eksplozji obejmowała tylko jeden kontynent, ponadto sam proces

eksplozji był bardzo rozciągnięty w czasie, trwał 100 lat. Problemy z nią

związane nie dotyczyły zatem całego świata, znalazły ujście w emigracji,

moŜliwe było pozyskiwanie nowych gruntów pod uprawy. Jej skutki nie

były tak drastyczne, jak skutki eksplozji demograficznej występującej w

dzisiejszych czasach. W rozdziale pierwszym jest takŜe mowa o teorii R.

Malthusa, który jako pierwszy zwrócił uwagę na powiązanie nadmiernego

wzrostu ludności z zapotrzebowaniem na Ŝywność. Szczególnie w

dzisiejszych czasach, gdy obszary Ziemi nadające się do uprawy są w pełni

wykorzystywane, moŜemy obawiać się pułapki Malthusa. Jeśli eksplozja

Wstęp

demograficzna będzie dalej nabierać na sile, a podział Ŝywności nie będzie

równomierny w wielu regionach świata będą następowały coraz częstsze

klęski głodu.

Rozdział drugi dotyczy głównego problemu postawionego w pracy

czyli eksplozji demograficznej XX/XXI wieku. Jest w nim omówiona

sytuacja demograficzna świata wstępującego w XXI wiek. Przedstawia

takŜe przyczyny oraz skutki aktualnego stanu rzeczy. Rozdział ten ukazuje

wyzwania przed jakim staje ludzkość w obliczu globalnej eksplozji

demograficznej. Choć zjawisko to występuje głównie w krajach słabo

rozwiniętych, nazywanych Krajami Trzeciego Świata, ma ono ogromny

wpływ na całą kulę ziemską. Skutki, szczególnie odnoszące się do

środowiska naturalnego nie występują lokalnie, jak miało to miejsce

podczas europejskiego boomu demograficznego, tylko wywierają wpływ na

całą

planetę.

Powodują

zmiany

klimatu

zaburzają

równowagę

podstawowych ekosystemów ziemskich, takich jak lasy czy wody.

Porównanie zawarte na końcu rozdziału dobitnie ukazuje skalę problemu

eksplozji demograficznej XX/XXI wieku, uświadamia, Ŝe konieczne są

radykalne zmiany w sposobie gospodarowania zasobami natury.

Rozdział

trzeci

przedstawia

spojrzenie

przyszłość.

Ukazuje

prognozy dotyczące liczby ludności świata w 2050 i 2300 roku, szkody

związane z dalszym wzrostem ludności następujące w środowisku

naturalnym oraz moŜliwości zapobiegania tym szkodom. Ograniczenie

negatywnego wpływu na środowisko Ziemi jest konieczne, gdyŜ liczba

ludności świata będzie, według prognoz, stale wzrastać do 2050 roku. Jeśli

nie

zmienimy

naszego

podejścia

natury

będzie

ona

nadal

eksploatowana ponad bezpieczne granice mogą następować coraz większe

katastrofy ekologiczne, dalsze zmiany klimatu, wzrost temperatury na

Ziemi.

Zaowocuje

pogłębianiem

przepaści

między

rosnącym

zapotrzebowaniem ludzkości na Ŝywność i wodę pitną, a moŜliwościami

ich pozyskiwania. Rozwiązaniem jakie moŜe zapobiec szkodom jest

ekorozwój, czyli wprowadzenie do światowej gospodarki rozwiązań nie

Wstęp

powodujących szkód dla środowiska naturalnego, funkcjonujących z nim w

równowadze.

Celem pracy będzie zwrócenie uwagi na to, jak waŜnym problemem

dla ludzkości jest nadmierny wzrost liczby osobników naszego gatunku i

sposób postępowania ludzi wobec natury. Praca ma uświadamiać o

konieczności wprowadzenia w Ŝycie zrównowaŜonego rozwoju nie tylko na

poziomie lokalnym, ale na poziomie globalnym. Eksplozja demograficzna

krajów Trzeciego Świata stwarza zagroŜenia dla całej Ziemi, aby temu

zapobiec konieczna jest współpraca wszystkich państw i społeczności

świata.

Praca opiera się zarówno na fachowej literaturze, jak i opracowaniach

popularnonaukowych. Poparta jest takŜe publikacjami międzynarodowej

Organizacji Narodów Zjednoczonych, dotyczącymi zaludnienia świata oraz

zagadnień demograficznych. Wykorzystano w niej publikacje autorów

zajmujących się problematyką ekonomiczną w odniesieniu do ochrony

środowiska takich jak Lester Brown, Herman E. Daly, Paul Kennedy oraz

Donella i Dennis Meadows. Ponadto do pracy zostały uŜyte polskie

publikacje między innymi Marka Okólskiego, Józefa Pajestki czy Jerzego

Holzera, wybitnych polskich demografów.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: