Hulek A., Więcej łączy osoby niepełnosprawne z pełnosprawnymi, niż dzieli, [w:] Oświata i Wychowanie, 1988 nr 42
W przeszłości występowały fałszywe sądy na temat cech i właściwości osób niepełnosprawnych, oparte na przesłankach biologicznych. Między innymi:
1. Z daną niepełnosprawnością wiążą się specyficzne cechy osobowości. Kreślono sylwetki psychofizyczne np. psychologia głuchych, niewidomych, chorych umysłowo.
2. Im większe upośledzenie tym większe negatywne skutki w osobowości i psychice niepełnosprawnego. Najcięższe upośledzenie to brak wzroku i słuchu.
3. Odchylenia od normy są przyczyną psychologicznego i społecznego nieprzystosowania. Typ sylwetek psychospołecznego.
Wcześniej zakładano w ramach pomocy, domy pomocy – społecznej, przytułki, opieka indywidualna w domu oraz zakłady specjalne.
Świadczenia dla osób z upośledzeniem jednorodzajowym. Wnioski formułowano na zasadzie doświadczeń z innymi.
Szkolono pedagogów do danej niepełnosprawności. Opieką obejmowano osoby z widocznym upośledzeniem, czyli grupy były zawężone i nieliczne. Badani nie byli całą populacją niepełnosprawnych.
Dziś sposób rozwiązywania problemów niepełnosprawnych to segregacja. Przyjmowała ona cechy osób niepełnosprawnych w porównaniu z pełnosprawnymi.
Wertykalne podejście (zgodne z rodzajem i stopniem upośledzenia) nie sprawdziło się, nie dawało obiektywnej wiedzy, organizowane specjalnych służb było niemożliwe.
Specjaliści, opiekunowie zauważyli, że u osób niepełnosprawnych zachodzi wiele zjawisk tożsamych, zbliżonych do siebie, czyli więcej łączy osoby niepełnosprawne w różnym rodzaju niż dzieli.
W rozwoju kształcenia specjalnego dostrzegano wspólną problematykę dzieci i młodzieży różnie upośledzonej. Nie znalazło to jednak aprobaty w praktyce.
Grzegorzewska – najważniejsze w pracy jest poznanie normy i dążenie do jej osiągnięcia, branie pod uwagę za kalectwo utrudnia kontakt ze światem (poznanie, przeżycia).
Wspólne zasady oddziaływania terapeutycznego:
· Dynamizowanie
· Kompensacja
· Korektura
· Usprawnianie
· Odwarunkowanie
· Zwalnianie napięć
· Defrustracja osobnicza
· Rewaloryzacja środowiska
· Rozwijanie inicjatywy
o Należy poznać warunki życia, charakteru i stopnia upośledzenia jednostki.
o Uwzględnić w metodzie pracy stopień i stan frustracji oraz reakcje na nią.
o Oddziaływanie środowiska na jednostkę.
o Uwzględnianie czynników podnoszących tolerancję na frustrację.
o Wzbogacenie warunków, które kształtują nowe motywacje (pozytywna postawa wobec frustracji)
o Stosowanie metod kompensacyjnych, korygujących, usprawniających, dynamizujących.
o Budzenie dynamizmu adaptacyjnego.
o Stworzenie warunków dobrego samopoczucia.
o Metoda ośrodków pracy, stosowanie nowych technik służby społecznej.
Wkrótce porównano osoby niepełnosprawne z pełnosprawnymi pod względem celów życiowych, samooceny, aktywności społecznej, organizacji kształcenia specjalnego.
Cele życiowe osób z uszkodzonym narządem ruchu lub z lekką niepełnosprawnością umysłową nie obiegają od celów pełnosprawnych. Chcą budować życie wokół zawodu, realizować swoje zainteresowania i marzenia. Jedyne co różni osoby to pułap możliwości życiowych, czynniki utrudniające realizację zamierzonych celów.
Obraz własnej osoby – rodzaj choroby, defektu kształtuje coraz danej osoby i zmiany jakie w niej zachodzą. Nie jest to jednak czynnik decydujący. Można u niepełnosprawnych kształtować osobowości normalne i wielkiej wagi.
Zajęcia pozalekcyjne – zależy jednostkom na atrakcyjności, tak aby pogłębiali swoje zainteresowania. Różnica – sprawność fizyczna, ale odpowiednimi działaniami można ją zwiększyć, bo uszkodzone są tylko pewne odcinki.
Wspólnym czynnikiem u osób niepełnosprawnych jak i pełnosprawnych, które decydują o efektach w życiu indywidualnym jak i zbiorowym jest motywacja, inteligencja, cechy osobowości, atmosfera w rodzinie, oraz rodzaj niepełnosprawności i terapia.
Wnioski ze studiów porównawczych mogą mieć duży wpływ na percepcję społeczną ludzi niepełnosprawnych, włącznie się w życie, organizacja kształcenia specjalnego.
Dostrzeganie wspólnych problemów powinno skupić uwagę na rzeczywistych cechach osobowości, zachowania, a nie tylko na upośledzeniu.
Wspólne problemy sprawiają, ze niepełnosprawni traktowani są jako zwykli członkowie społeczeństwa. Czyli osiągnięcia w życiu osobistym zależa od tych samych czynników co u osób pełnosprawnych.
Integracja – to włączenie niepełnosprawnych w zwykłe formy życia społecznego. Należy ustalić w jakim zakresie nie ma różnic, a w jakim istnieją. To co wspólne czyni dzieci jedną społecznością, na to co odrębne powinny być skierowane oddziaływania korekcyjne, wychowawcze.
Programy szkół wyższych zbudowano w sposób wertykalny ( kiedyś). Należy kształcić kadrę w szerokim profilu edukacyjnym, horyzontalne ujęcie. Uwzględnia to wspólną problematykę w edukacji dzieci.
Wspólna problematyka w programach kształcenia wymagana przez społeczeństwo. Przeładowanie programów na wyższych uczelniach.
Praca zespołowa w kształceniu specjalnym – stawianie diagnozy, terapia trudnych przypadków (pedagog, psycholog, lekarz, pracownik socjalny). Określić wspólne i odrębne obszary dla pracowników – harmonia pracy.
Kaaroollcia