Evangelium vitae.pdf

Jan Paweł II

ENCYKLIKA EVANGELIUM VITAE

do biskupów,

do kapłanów i diakonów,

do zakonników i zakonnic,

do katolików świeckich

oraz

Do wszystkich ludzi dobrej woli

o wartości i nienaruszalności

życia ludzkiego

Spis treści

 WPROWADZENIE

 Nieporównywalna wartość ludzkiej osoby .

 Nowe zagrożenia życia ludzkiego .

 W jedności z wszystkimi biskupami świata .

 ROZDZIAŁ I. KREW BRATA TWEGO GŁOŚNO WOŁA KU MNIE Z ZIEMI

AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO

 «Kain rzucił się na swego brata Abla i zabił go» (Rdz 4, 8): u korzeni przemocy skierowanej

przeciw życiu

 «Cóżeś uczynił?» (Rdx 4, 10): zanik wartości życia

 «Czyż jestem stróżem brata mego?» (Rdz 4, 9): wynaturzona koncepcja wolności.

 «Mam się ukrywać przed tobą» (Rdz 4, 14): zanik wrażliwości na Boga i człowieka

 «Przystąpiliście do pokropienia krwią» (por. Hbr 12, 22. 24): znaki nadziei i zachęta do

działania

 ROZDZIAŁ II. PRZYSZEDŁEM, ABY MIELI ŻYCIE

CHRZEŚCIJAŃSKIE ORĘDZIE O ŻYCIU

 «Życie objawiło się. Myśmy je widzieli» (1 J 1, 2): wpatrzeni w Chrystusa, u Sąowo życia»

 «Pan jest moją mocą i źródłem męstwa! Jemu zawdzięczam moje ocalenie» (Wj 15, 2): życie

jest zawsze dobrem

 «Przez wiarę w imię Jezusa temu człowiekowi (...) imię to przywróciło siły» (Dz 3, 16):

doświadczając ułomności ludzkiej egzystencji Jezus urzeczywistnia pełny sens życia

 «Powołani (...), by się stali na wzór obrazu Jego Syna» (Rz 8, 28-29): chwała Boża jaśnieje

na obliczu człowieka

 «Każdy, kto żyje i wierzy we Mnie, nie umrze na wieki o (J 11, 26): dar życia wiecznego

 «Upomnę się też u człowieka o życie człowieka» (Rdz 9, 5): cześć i miłość wobec każdego

ludzkiego życia

 «Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie

poddaną» (Rdz 1, 28): odpowiedzialność człowieka za życie

 «Ty bowiem utworzyłeś moje nerki» (Ps 139 [138], 13): godność dziecka [jeszcze] nie

narodzonego

 «Ufałem, nawet gdy mówiłem: "Jestem w wielkim ucisku"» (Ps 116[115], 10): życie w

starości i cierpieniu

 «Wszyscy, którzy się go trzymają, żyć będą» (Ba 4, 1): od Prawa nadanego na Synaju po dar

Ducha Świętego

 «Będą patrzeć na Tego, którego przebili» (J 19, 37): na drzewie Krzyża wypełnia się

Ewangelia życia

 ROZDZIAŁ III. NIE ZABIJAJ

ŚWIĘTE PRAWO BOŻE

 «Jeśli chcesz osiągnąć życie, zachowaj przykazania» (Mt 19, 17): Ewangelia i przykazanie

 «Upomnę się (...) u człowieka o życie człowieka» (Rdz 9, 5): życie ludzkie jest święte i

nienaruszalne

 «Kiedy w ukryciu powstawałem, oczy Twoje już wtedy mnie widziały» (por. Ps 139[138],

15-16): odrażająca zbrodnia przerywania ciąży

 «Ja zabijam i Ja sam ożywiam» (Pwt 32, 39): dramat eutanazji

 «Trzeba bardziej słuchać Boga niż ludzi» (Dz 5, 29): prawo cywilne a prawo moralne

 «Będziesz miłował (...) swego bliźniego jak siebie samego» (Łk 10, 27): «nie zabijaj» i

«umacniaj» życie

 ROZDZIAŁ IV. MNIEŚCIE TO UCZYNILI

O NOWĄ KULTURĘ ŻYCIA LUDZKIEGO

 «Wy zaś jesteście (...) ludem [Bogu] na własność przeznaczonym, abyście ogłaszali dzieła

Jego potęgi» (por. 1 P 2, 9): lud życia i dla życia

 «Oznajmiamy wam, cośmy ujrzeli i usłyszeli» ( 1J 1, 3): głoszenie Ewangelii życia

 «Dziękuję Ci, że mnie stworzyłeś tak cudownie» (Ps 139 [138], 14): wysławianie Ewangelii

życia .»

 Jaki z tego pożytek, bracia moi, skoro ktoś będzie utrzymywał, że wierzy, a nie będzie

spełniał uczynków?» (Jk 2, 14): służyć Ewangelii życia,

 «Oto synowie są darem Pana, a owoc łona nagrodą» (Ps 127[126], 3): rodzina jako

«sanktuarium życia»

 «Postępujcie jak dzieci światłości» (Ef 5, 8): potrzeba głębokiej odnowy kultury

 «Piszemy to w tym celu, aby nasza radość była pełna» ( 1 J 1, 4 ) : Ewangelia życia jest

przeznaczona dla całej ludzkiej społeczności

 ZAKOŃCZENIE

 «Wielki znak się ukazał na niebie: Niewiasta obleczona w słońce» (Ap 12, 1):

macierzyństwo Maryi i Kościoła

 «I stanął Smok przed mającą rodzić Niewiastą, ażeby skoro porodzi, pożreć jej dziecię» (Ap

12, 4): życie zagrożone przez moce zła

 «A śmierci już odtąd nie będzie» (Ap 21, 4): blask zmartwychwstania

Wprowadzenie

1. EWANGELIA ŻYCIA znajduje się w samym sercu orędzia Jezusa Chrystusa. Kościół każdego dnia

przyjmuje ją z miłością, aby wiernie i odważnie głosić ją jako dobrą nowinę ludziom wszystkich epok i

kultur.

Gdy zajaśniała jutrzenka zbawienia, wieść o narodzinach Dziecka została ogłoszona jako radosna nowina:

„Oto zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida narodził

się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan” (Łk 2, 10-11). Źródłem tej „wielkiej radości” jest oczywiście

przyjście na świat Zbawiciela; ale Boże Narodzenie objawiło również głęboki sens każdych ludzkich

narodzin i ukazuje, że radość mesjańska jest fundamentem i wypełnieniem tej radości, jaką przynosi każde

dziecko przychodzące na świat (por. J 16, 21).

Jezus, przedstawiając istotę swojej odkupieńczej misji, mówi: „Ja przyszedłem po to, aby [owce] miały życie

i miały je w obfitości” (J 10, 10). Ma tu w rzeczywistości na myśli owo życie „nowe” i „wieczne”,

polegające na komunii z Ojcem, do której każdy człowiek zostaje bez żadnych zasług powołany w Synu za

sprawą Ducha Uświęciciela. Ale właśnie w świetle takiego „życia” nabierają pełnego znaczenia wszystkie

aspekty i momenty życia człowieka.

Nieporównywalna wartość ludzkiej osoby

2. Człowiek jest powołany do pełni życia, która przekracza znacznie wymiary jego ziemskiego bytowania,

ponieważ polega na uczestnictwie w życiu samego Boga.

Wzniosłość tego nadprzyrodzonego powołania ukazuje wielkość i ogromną wartość ludzkiego życia także w

jego fazie doczesnej. Życie w czasie jest bowiem podstawowym warunkiem, początkowym etapem i

integralną częścią całego i niepodzielnego procesu ludzkiej egzystencji. Proces ten — nieoczekiwanie i bez

żadnej zasługi człowieka — zostaje opromieniony obietnicą i odnowiony przez dar życia Bożego, które

urzeczywistni się w pełni w wieczności (por. 1 J 3, 1-2). Równocześnie to nadprzyrodzone powołanie

uwydatnia względność ziemskiego życia mężczyzny i kobiety. Nie jest ono jednak rzeczywistością

„ostateczną”, ale „przedostateczną”; jest więc rzeczywistością, świętą , która zostaje nam powierzona,

abyśmy jej strzegli z poczuciem odpowiedzialności i doskonalili ją przez miłość i dar z siebie ofiarowany

Bogu i braciom.

Kościół jest świadom, że Ewangelia życia , przekazana mu przez Chrystus a 1 , wzbudza żywy i poważny

odzew w sercu każdego człowieka, tak wierzącego jak i niewierzącego, ponieważ przerastając nieskończenie

jego oczekiwania, zarazem w zadziwiający sposób współbrzmi z nimi. Mimo wszelkich trudności i

niepewności każdy człowiek szczerze otwarty na prawdę i dobro może dzięki światłu rozumu i pod

wpływem tajemniczego działania łaski rozpoznać w prawie naturalnym wypisanym w sercu (por. Rz 2,

14-15) świętość ludzkiego życia od poczęcia aż do kresu oraz dojść do przekonania, że każda ludzka istota

ma prawo oczekiwać absolutnego poszanowania tego swojego podstawowego dobra. Uznanie tego prawa

stanowi fundament współżycia między ludźmi oraz istnienia wspólnoty politycznej.

Obrońcami i rzecznikami tego prawa powinni być w sposób szczególny wierzący w Chrystusa, świadomi

wspaniałej prawdy przypomnianej przez Sobór Watykański II: „Syn Boży przez wcielenie swoje zjednoczył

się jakoś z każdym człowiekiem ” 2 . W tym zbawczym wydarzeniu objawia się bowiem ludzkości nie tylko

bezgraniczna miłość Boga, który „tak (...) umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał” (J 3, 16), ale

także nieporównywalna wartość każdej osoby .

Kościół zaś, rozważając wnikliwie tajemnicę Odkupienia, uświadamia sobie tę wartość zawsze z tym samym

zdumieniem 3 i czuje się powołany, by głosić ludziom wszystkich czasów tę „ewangelię” — źródło

niezłomnej nadziei i prawdziwej radości dla każdej epoki dziejów. Ewangelia miłości Boga do człowieka,

Ewangelia godności osoby i Ewangelia życia stanowią jedną i niepodzielną Ewangelię.

To dlatego właśnie człowiek, człowiek żyjący, stanowi pierwszą i podstawową drogę Kościoł a 4 .

Nowe zagrożenia życia ludzkiego

3. Każdy człowiek właśnie ze względu na tajemnicę Słowa Bożego, które stało się ciałem (por. J 1, 14)

zostaje powierzony macierzyńskiej trosce Kościoła. Dlatego też każde zagrożenie godności i życia człowieka

głęboko wstrząsa samym sercem Kościoła, dotyka samej istoty jego wiary w odkupieńcze wcielenie Syna

Bożego i przynagla Kościół, by pełnił swą misję głoszenia Ewangelii życia całemu światu i wszelkiemu

stworzeniu (por. Mk 16, 15).

Głoszenie to staje się szczególnie naglące dzisiaj, gdy lęk budzą coraz liczniejsze i poważniejsze zagrożenia

życia ludzi i narodów, zwłaszcza życia słabego i bezbronnego. Obok dawnych, dotkliwych plag, takich jak

nędza, głód, choroby endemiczne, przemoc i wojny, pojawiają się dziś plagi nowe, przybierające nieznane

dotąd formy i niepokojące rozmiary.

Już Sobór Watykański II w jednej z wypowiedzi, która do dziś zachowała swą dramatyczną aktualność,

potępił stanowczo liczne zbrodnie i zamachy wymierzone przeciw życiu ludzkiemu. Przypominając po

trzydziestu latach słowa Soboru, raz jeszcze i równie stanowczo potępiam w imieniu całego Kościoła te

przestępstwa, w przekonaniu, że wyrażam w ten sposób autentyczne odczucia każdego prawego sumienia:

„Wszystko, co godzi w samo życie, jak wszelkiego rodzaju zabójstwa, ludobójstwa, spędzanie płodu,

eutanazja i dobrowolne samobójstwo; wszystko, cokolwiek narusza całość osoby ludzkiej, jak okaleczenia,

tortury zadawane ciału i duszy, próby wywierania przymusu psychicznego; wszystko, co ubliża godności

ludzkiej, jak nieludzkie warunki życia, arbitralne aresztowania, deportacje, niewolnictwo, prostytucja, handel

kobietami i młodzieżą; a także nieludzkie warunki pracy, w których traktuje się pracowników jak zwykłe

narzędzia zysku, a nie jak wolne, odpowiedzialne osoby: wszystkie te i tym podobne sprawy i praktyki są

czymś haniebnym; zakażając cywilizację ludzką bardziej hańbią tych, którzy się ich dopuszczają, niż tych,

którzy doznają krzywdy, i są jak najbardziej sprzeczne z czcią należną Stwórcy” 5 .

4. Niestety, te niepokojące zjawiska bynajmniej nie zanikają, przeciwnie, ich zasięg staje się raczej coraz

szerszy: nowe perspektywy otwarte przez postęp nauki i techniki dają początek nowym formom zamachów

na godność ludzkiej istoty, jednocześnie zaś kształtuje się i utrwala nowa sytuacja kulturowa, w której

przestępstwa przeciw życiu zyskują aspekt dotąd nieznany i — rzec można — jeszcze bardziej niegodziwy ,

wzbudzając głęboki niepokój; znaczna część opinii publicznej usprawiedliwia przestępstwa przeciw życiu w

imię prawa do indywidualnej wolności i wychodząc z tej przesłanki domaga się nie tylko ich niekaralności,

ale wręcz aprobaty państwa dla nich, aby móc ich dokonywać z całkowitą swobodą, a nawet korzystając z

bezpłatnej pomocy służby zdrowia.

Wszystko to prowadzi do głębokich przemian w sposobie patrzenia na życie i na relacje między ludźmi.

Fakt, że prawodawstwo wielu państw, oddalając się nawet od fundamentalnych zasad swych konstytucji, nie

tylko nie karze tego rodzaju praktyk wymierzonych przeciw życiu, ale wręcz uznaje je za całkowicie legalne,

jest niepokojącym przejawem, a zarazem jedną z istotnych przyczyn poważnego kryzysu moralnego: czyny

jednomyślnie uważane niegdyś za przestępcze i w powszechnym odczuciu moralnym niedopuszczalne,

zyskują stopniowo społeczną aprobatę. Nawet medycyna, która z tytułu swego powołania ma służyć obronie

życia ludzkiego i opiece nad nim, w niektórych dziedzinach staje się coraz częściej narzędziem czynów

wymierzonych przeciw człowiekowi i tym samym zniekształca swoje oblicze, zaprzecza samej sobie i

uwłacza godności tych, którzy ją uprawiają. W takim kontekście kulturowym i prawnym również poważne

problemy demograficzne, społeczne i rodzinne, nękające wiele narodów świata i domagające się

odpowiedzialnej i czynnej reakcji ze strony społeczności narodowych i międzynarodowych, stają się

przedmiotem rozwiązań fałszywych i złudnych, sprzecznych z prawdą oraz z dobrem osób i narodów.

Prowadzi to do dramatycznych konsekwencji: choć samo zjawisko eliminacji wielu ludzkich istot poczętych

lub bliskich już kresu życia jest niezwykle groźne i niepokojące, równie groźny i niepokojący jest fakt, że

nawet ludzkie sumienie zostaje jak gdyby zaćmione przez oddziaływanie wielorakich uwarunkowań i z coraz

większym trudem dostrzega różnicę między dobrem a złem w sprawach dotyczących fundamentalnej

wartości ludzkiego życia.

W jedności z wszystkimi biskupami świata

5. Problemowi zagrożeń życia ludzkiego w naszych czasach poświęcony był Nadzwyczajny Konsystorz

Kardynałów , obradujący w Rzymie od 4 do 7 kwietnia 1991 r. Po obszernym i głębokim omówieniu

problemu oraz wyzwań, jakie stawia on całej ludzkiej rodzinie, a zwłaszcza wspólnocie chrześcijańskiej,

Kardynałowie zwrócili się do mnie z jednomyślnie wyrażoną prośbą, abym autorytetem Następcy św. Piotra

potwierdził wartość ludzkiego życia i jego nienaruszalność, nawiązując do obecnej sytuacji i do

zagrażających mu dziś niebezpieczeństw.

Odpowiadając na tę prośbę, w uroczystość Zesłania Ducha Świętego 1991 r. skierowałem osobny list do

każdego ze Współbraci, aby w duchu biskupiej kolegialności zechcieli dopomóc mi w opracowaniu

dokumentu poświęconego tej sprawie 6 . Jestem głęboko wdzięczny wszystkim Biskupom, którzy nadesłali

odpowiedzi, zawierające cenne informacje, sugestie i propozycje. Również w ten sposób dali świadectwo

jednomyślnego i zdecydowanego udziału w nauczycielskiej i duszpasterskiej misji Kościoła, głoszącego

Ewangelię życia .

W tymże liście, wysłanym kilka dni po obchodach stulecia Encykliki Rerum novarum , zwracałem uwagę

wszystkich na pewną szczególną analogię: „Podobnie jak przed stu laty, wobec zagrożenia podstawowych

praw robotników, Kościół z ogromną odwagą wystąpił w ich obronie, głosząc święte prawa pracownika jako

osoby, tak też dziś, gdy zagrożone są podstawowe prawa innej kategorii osób, Kościół poczuwa się do

obowiązku użyczenia z tą samą odwagą swego głosu tym, którzy głosu nie mają. Głos Kościoła jest zawsze

ewangelicznym krzykiem w obronie ubogich tego świata, tych, którzy są zagrożeni, otoczeni pogardą, i

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: