tytu�: "Ewangelik - Katolik" autor: *.* SPIS TRE�CI Przedmowa Objawienie B�g B�g Ojciec Syn Bo�y Duch �wi�ty B�g w Tr�jcy �wi�tej jedyny Cz�owiek Grzech Usprawiedliwienie Ko�ci� Lud ko�cielny i urz�d ko�cielny Celibat Zakony Hierarchia ko�cielna Papiestwo Stanowisko ewangelickie wobec papie�a Kult Mar�� Sakramenty Chrzest Komunia �w. Msza Ewangelicka nauka o w�adzy klucz�w Inne sakramenty Ko�cio�a Rzymskokatolickiego Bierzmowanie Pokuta Ma��e�stwo Kap�a�stwo Namaszczenie chorych Pobo�no�� Kult �wi�tych Rzeczy ostateczne Ekumenia Konieczno�� Reformacji Kr�tki zarys Reformacji w Polsce Konfesja Augsburska , PRZEDMOWA Oddaj� do r�k Czytelnika kolejne wydanie ksi��eczki "Ewangelik - katolik" S�dz�, �e powinna ona spe�ni� podw�jne zada- nie. Ma przypomnie� ewangelikom rozproszonym w �rodowisku katolickim nauk� naszego Ko�cio�a i zorientowa� ich w r�nicach wyznaniowych, z drugiej za� strony mo�e ona trafi� i do r�k katolik�w, kt�rzy zainteresuj� si� r�nicami wyznaniowymi, ; i wtedy ksi��eczka spe�ni rol� informacyjn�. Por�wnanie nauk dwu Ko�cio��w nie jest spraw� naj�atwiejsz�, stara�em si� uczyni� to z szacunkiem dla stanowiska obu Ko�- ' cio��w. Dla informacji Czytelnika dodaj�, i� ka�dy problem przedsta- wi�em, zgodnie z tytu�em pracy, najpierw z punktu widzenia ewangelickiego, potem katolickiego. Gdy rozwa�ania by�y d�u�sze, zamieszcza�em na ich ko�cu - zestawienie. Je�li problematyka dotyczy�a tylko Ko�cio�a Rzymskokatolickiego, podawa�em po jej om�wieniu stanowisko ewangelickie. Ze wzgl�du na to, i� podstawowym pismem doktrynalnym Ko�cio�a EwangelickoAugsburskiego jest Konfesja Augsburska, a w roku 1980 przypad�o jej 450-lecie, wydajemy w niniejszej ' pozycji przek�ad tej ksi�gi symbolicznej z j�zyka �aci�skiego. Autor Objawienie Boga poznajemy o tyle, o ile daje si� sam pozna�. Daje si� za� On pozna� w objawieniu. Znamy objawienie: w stworzeniu, w S�owie Bo�ym i w chwale. Jak cz�owieka, tak i Boga poznajemy w Jego dzie�ach. Wiara chrze�cija�ska widzi dzie�o Bo�e w stworzeniu wszech�wiata. Ogl�daj�c �wiat w �wietle wiary poznajemy wszechmoc Bo��, mi�o�� Pana i Jego chwa�� (Ps.19;104; Rzym.1,201. B�g odzywa si� r�wnie� do cz�owieka w sumieniu (Rzym. 2,141. Podstawowym �r�d�em objawienia dla chrze�cijan jest S�owo Bo�e. Jego zasadnicz� tre�� stanowi zbawienie dokonane w Jezusie Chrystusie. W Nim B�g daje si� pozna� jako Zbawca (Jan 20,30). Ostateczne objawienie Boga nast�pi wtedy, gdy wierz�cy ujrz� Go w chwale (I Kor.13,10-121. Oba Ko�cio�y - Ewangelicki i Rzymskokatolicki - przyjmuj� te trzy formy objawienia, istniej� jednak r�nice w nauce o obja- wieniu w S�owie Bo�ym. Ko�ci� Ewangelicki stoi na stanowisku, �e S�owo Bo�e znaj- duje si� tylko w Pi�mie �w. G�osi wi�c zasad� "tylko Pismo �w." Biblia sama m�wi o sobie, �e powsta�a pod dzia�aniem Ducha �wi�tego (II Piotra 1,211 i jest �wiadectwem o Jezusie Chrystusie (Jan 5,39). Ewangelia, stanowi�ca j�dro Pisma �w., jest moc� Bo��, kt�ra powoduje zbawienie cz�owieka (Rzym.1,16). Zwiasto- wanie S�owa Bo�ego jest warunkiem istnienia Ko�cio�a. Ko�ci� jest tam, gdzie si� wiernie zwiastuje Ewangeli� i gdzie si� udziela Sakrament�w wed�ug ustanowienia Chrystusa. Oba Ko�cio�y Chrze�cija�skie przyj�y kanon Pisma �w., to jest zbi�r ksi�g biblijnych zestawiony ostatecznie w II wieku po Chr. Dla Ko�cio�a Ewangelickiego miernikiem warto�ci ksi�g biblijnych jest to, czy one "tchn� Chrystusem" (I Kor. 3,111. Ko�ci� Katolicki uznaje poza ksi�gami kanonicznymi r�wnie� ksi�gi apokryficzne, dodatkowe, kt�re maj� znaczeniedrugorz�dne. Ko�ci� Ewangelicki k�adzie du�y nacisk na �ywe zwiastowanie S�owa Bo�ego (viva vox - tj. "�ywy g�os"). Oczekuje si�, �e S�owo b�dzie zwiastowane w mocy Ducha �wi�tego (I Tes. 1,5], budz�c pewno�� zbawienia (II Tym. 1,12). Kazanie nie jest tylko informacj�, lecz jest zwiastowaniem Ewangelii. Pismo �w. ma w Ko�ciele Ewangelickim najwy�szy autorytet, pierwsze miejsce, prymat. Ono stanowi kryterium nauki ko�cielnej. Ko�ci� Rzymskokatolicki przyjmuje dwa �r�d�a objawienia: Pismo �w. i tradycj�. Zasad� t� sformu�owano w Konstytucji o Objawieniu II Soboru Watyka�skiego. Konstytucja ta akcentuje silniej znaczenie Pisma �w. ni� daw- niejsze dekrety Ko�cio�a Katolickiego. Konstytucja uwa�a Pismo �w. za "najwy�sze prawid�o wiary", por�wnuje S�owo Bo�e do Cia�a Chrystusowego (Sakramentu O�tarza, wzywa do nauczania i czytania Biblii (r. VI, 211. Konstytucja przyjmuje wsp�czesne metody badania Pisma �w., dlatego istnieje mo�liwo�� wywodze- nia z niego dogmat�w maryjnych i in. Wybitny teolog katolicki Karl Rahner powiedzia�, �e Pismo �w. jest jednorazowym, niepo- wtarzalnym wydarzeniem zbawczym, jest S�owem Bo�ym, a nie tylko je zawiera. Lecz Ko�ci� Katolicki przyjmuje obok Pisma �w. drugie �r�d�o objawienia, a jest nim tradycja. Tradycja wchodzi w sk�ad depozytu apostolskiego. M�wi�c o nim Konstytucja o Objawieniu g�osi: "�wi�ta Tradycja i Pismo �w. stanowi� �wi�ty depozyt S�owa powierzony Ko�cio�owi". A wi�c i tradycja, nie tylko Pismo �w., ma znaczenie kanonicz- ne. W Ko�ciele Katolickim g�osi si�, i� istnieje Biblia tripartita (trzycz�ciowa), sk�adaj� si� na ni� Stary i Nowy Testament oraz tradycja. Pismo �w. i tradycja s� wi�c r�wnorz�dne. Konstytucja o Objawieniu zwykle wymienia na pierwszym miejscu tradycj�, a na drugim Pismo �w. Do tradycji nale�y wszystko, co przynosi �ycie Ko�cio�a, co Ko�ci� zgromadzi� i gromadzi, jest wi�c ona �ywa i si� rozrasta. W sk�ad jej wchodz� pisma ojc�w Ko�cio�a, dekrety sobor�w i papie�y, formy obrz�d�w, zwyczaje. Ko�ci� przez urz�d nauczaj�cy dysponuje tre�ci� tradycji i j� reguluje. W Konstytucji o Objawieniu wiele miejsca po�wi�cono tradycji. Powiedziano, i� "Tradycja �w. i Pismo �w. �ci�le si� ze sob� ��cz� i komunikuj�. Obydwoje bowiem wyp�ywaj� z tego samego �r�d�a Bo�ego i zrastaj� si� jako� w jedno" (r. II,9). Konstytucja stwierdza: "Albowiem Pismo �w. jest mow� Bo�� utrwalon� pod dzia�aniem Ducha �wi�tego na pi�mie, a �wi�ta Tradycja, S�owo Bo�e przez Chrystusa Pana i Ducha �wi�tego powierzone aposto- �om, przekazuje w ca�o�ci ich nast�pcom, by o�wieceni Duchem prawdy, wiecznie je w swym nauczaniu zachowywali (...], tote� obydwoje nale�y z r�wnym uczuciem czci i powa�aniem przyjmo- wa�" r. 11,91. Ko�ci� Ewangelicki nie widzi w tradycji ko�cielnej �r�d�a objawienia, cho� z ni� nie zrywa jako ze �wiadectwem wiary, je�li jest zgodna z Pismem �w. i zwiastuje Jezusa Chrystusa. Luter powiedzia�: "Jest rzecz� niebezpieczn� i straszn� wierzy� wbrew �wiadectwu, wierze i nauce ca�ego Ko�cio�a chrze�cija�skiego". Reformator stwierdzi� jednak w roku 1521, i� Ko�ci� si� myli, "je�li naucza wbrew S�owu Bo�emu". Ko�ci� Ewangelicki od- rzuca wi�c tradycj�, o ile zawiera ona nauki ludzkie (Mat. 15,31, nie uzasadnione w Pi�mie �w., jak mariologia, kult obraz�w, reli- kwii i in. Ko�ci� Ewangelicki ma swe ksi�gi symboliczne, lecz ich autorytet jest wt�rny, zale�y od Pisma �w., i mog� one by� inaczej formu�owane, aby lepiej odda� tre�� Pisma �w. W Ko�ciele Katolickim tradycja ma podw�jne znaczenie: jest uzupe�nieniem Pisma �w., co grozi niebezpiecze�stwem wprowa- dzenia nauk niebiblijnych, a jednocze�nie jest podstaw� wyk�adu (interpretacji Pisma �w. Konstytucja o Objawieniu g�osi: "Poniewa� Pismo �w. powinno by� czytane i interpretowane w tym samym Duchu, w jakim zo- sta�o napisane, nale�y (...] uwzgl�dnia� tre�� i jako�� ca�ej Biblii, maj�c na oku �yw� Tradycj� ca�ego Ko�cio�a oraz analogi� wiary (r. III,121". Tradycja jest wi�c probierzem wyk�adu Pisma �w. wbrew ewangelickiej zasadzie: "tylko Pismo �w.". Takie traktowanie tra- dycji grozi niebezpiecze�stwem, �e wyk�ad S�owa Bo�ego stanie si� podstawowym obowi�zuj�cym tekstem. Ostatecznym, nadrz�dnym kryterium wyk�adu Pisma �w. jest urz�d nauczaj�cy Ko�cio�a. "Wszystko, co dotyczy sposobu inter- pretowania Pisma �w., podlega ostatecznie s�dowi Ko�cio�a, kt�ry ma od Boga polecenie i pos�annictwo strze�enia i wyja�nia- nia S�owa Bo�ego". Konstytucja o Objawieniu g�osi dalej: "Zadanie za� autentycz- nej interpretacji S�owa Bo�ego, spisanego czy przekazanego przez Tradycj�, powierzone zosta�o samemu tylko �ywemu Urz�dowi Nauczycielskiemu Ko�cio�a" (r. II,10). Zasada ta jest zwi�zana z dogmatem o nieomylno�ci papie�a. Konstytucja o Objawieniu stawia ostatecznie na jednym poziomie trzy warto�ci: "Jasne wi�c jest, �e �wi�ta Tradycja, Pismo �w. i Urz�d Nauczycielski Ko�- cio�a (...) tak �ci�le ze sob� si� ��cz� i zespalaj� (...), �e jedno bez pozosta�ych istnie� nie mo�e" (r. II,10). Mimo wi�c podniesienia powagi Pisma �w. w ostatnim czasie, jego znaczenie w Ko�ciele Katolickim jest wobec silnego podkre�lania znaczenia tradycji i urz�du ko�cielnego nadal bardzo zredukowane. To stanowi najwi�ksz� r�nic� mi�dzy Ko�cio�ami. Reformacja przyj�a tylko jeden autorytet - Pismo �w. Luter g��boko prze- �y� upadek autorytet�w, kt�re zna� od m�odo�ci - tradycji i pa- piestwa. Odrzuci� je jednak, gdy urz�d ko�cielny na podstawie tradycji pot�pi� nauk� o usprawiedliwieniu z �aski przez wiar� w Jezusa Chrystusa. Wtedy Luter pozosta� przy wy��cznym auto- rytecie Pisma, pozosta�e bowiem autorytety nie wytrzyma�y kry- tyki w �wietle Biblii. Reformacja przyj�a zasad�, i� Pismo �w. jest samo instrumen- tem wyk�adu. Prawdy nale�y w nim szuka�, por�wnuj�c r�ne wypowiedzi S�owa Bo�ego i pami�taj�c, �e istotnym j�drem Biblii jest zbawcze dzie�o Jezusa Chrystusa. Ko�ci� Ewangelicki wzywa swych wsp�wyznawc�w do pilnej lektury Pisma �w., przypominaj�c wypowied� Pana Jezusa: "S�o- wa, kt�re powiedzia�em do was, s� duchem i �ywotem" (Jan 6,63). B�g B�g Ojciec B�g jest wznios�y, pe�en chwa�y, jest ponad �wiatem, w istocie Swej niepoj�ty (Job 11,17 i n.; Rzym: 11,33-36l. Jest On nie- dost�pny dla naszego poznania. Prorok Izajasz m�wi, i� jest Bogiem ukrytym (Izaj. 45,15). My�l ta wysuwa si� na czo�o Lutrowy...
wojto_2222