2002 nr 006 IPN.pdf
(
1013 KB
)
Pobierz
okladka.p65
N R 6 ( 1 6 )
czerwiec
2002
BIULETYN
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
ISSN 1641-9561
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
ADRESY I TELEFONY ODDZIAŁÓW IPN W POLSCE
BIAŁYSTOK
15-637 Białystok, ul. Warsztatowa 1a
Tel. (0-85) 664 73 71
Tel. (0-85) 664 73 71
GDAŃSK
81-311 Gdynia, ul. Witomińska 19
Tel. (0-58) 620 52 00
Tel. (0-58) 620 52 00
KATOWICE
40-009 Katowice, ul. Warszawska 19
Tel. (0-32) 253 73 31
Tel. (0-32) 253 73 31
KRAKÓW
31-027 Kraków, ul. Mikołajska 4
Tel. (0-12) 421 11 00
Tel. (0-12) 421 11 00
LUBLIN
20-071 Lublin, ul. Wieniawska 15
Tel. (0-81) 532 16 43
Tel. (0-81) 532 16 43
ŁÓDŹ
91-479 Łódź, ul. Orzeszkowej 31/35
Tel. (0-42) 6
Tel. (0-42) 616
116 27
227 48
448
POZNAŃ
61-739 Poznań, ul. Plac Wolności 17
Tel. (0-61) 851 52 15
Tel. (0-61) 851 52 15
RZESZÓW
35-060 Rzeszów, ul. Słowackiego 18
Tel. (0-17) 852 05 35
Tel. (0-17) 852 05 35
WARSZAWA
00-207 Warszawa, Pl. Krasińskich 2/4/6
Tel. (0-22) 530 86 25
Tel. (0-22) 530 86 25
WROCŁAW
50-153 Wrocław, Pl. Powstańców Warszawy 1
Tel. (0-71) 340 65 32
Tel. (0-71) 340 65 32
*
BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Redaguje Biuro Edukacji Publicznej IPN
Zespół redakcyjny: Barbara Polak, Elżbieta Lewczuk,
Dorota Mazek, Władysław Bułhak, Paweł Machcewicz
Projekt graficzny: Krzysztof Findziński
Adres: 00-839 Warszawa, ul. Towarowa 28
Tel. (0-22) 581 89 25, fax (0-22) 581 89 26
e-mil: bep@ipn.gov.pl
www.ipn.gov.pl
łamanie i druk: Zakład Wydawniczo-Poligraficzny MPiPS
15-637 Białystok, ul. Warsztatowa 1a
81-311 Gdynia, ul. Witomińska 19
40-009 Katowice, ul. Warszawska 19
31-027 Kraków, ul. Mikołajska 4
20-071 Lublin, ul. Wieniawska 15
91-479 Łódź, ul. Orzeszkowej 31/35
Tel. (0-42) 6
116
227
61-739 Poznań, ul. Plac Wolności 17
35-060 Rzeszów, ul. Słowackiego 18
00-207 Warszawa, Pl. Krasińskich 2/4/6
50-153 Wrocław, Pl. Powstańców Warszawy 1
BIULETYN
NR 6 (17)
CZERWIEC
2002
SPIS TREŚCI
■
KALENDARIUM IPN .........................................................................
1
■
ROZMOWA BIULETYNU
O APARACIE BEZPIECZEŃSTWA z Krzysztofem Lesiakowskim i Grzegorzem
Majchrzakiem rozmawia Barbara Polak ....................................................
4
■
PRAWO I HISTORIA
Ewa Koj – INFORMACJA O ŚLEDZTWACH W SPRAWACH
ZBRODNI KOMUNISTYCZNYCH ............................................................
25
Antoni Kura – REPRESJE APARATU BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO
W LATACH 1944–1956 ............................................................................
29
■
KOMENTARZE HISTORYCZNE
Paweł Piotrowski – WOJSKOWA SŁUŻBA WEWNĘTRZNA 1947–1989 .......
34
Jerzy Kułak – ZBRODNIA ZINSTYTUCJONALIZOWANA ............................
40
Adam Dziurok – POCZĄTKI MILICJI NA GÓRNYM ŚLĄSKU .......................
45
Krzysztof Madej – PRZED ZŁODZIEJAMI, SZPIEGAMI I POŻAREM...
DZIAŁALNOŚĆ GŁÓWNEGO INSPEKTORATU PRZEMYSŁU MSW
W LATACH 1956–1970 ..........................................................................
49
Krzysztof Szwagrzyk – NACZELNICY WIĘZIENIA PRZY UL. KLECZKOWSKIEJ
WE WROCŁAWIU 1945–1955 ................................................................
55
Igor Hałagida, Janusz Marszalec – KAŻDEMU SPRAWIEDLIWIE ................
59
Waldemar Kowalski – DRUGA STRONA KRAT ..........................................
62
Tomasz Danilecki – STRAJKI ZE SCENARIUSZA .........................................
66
Tomasz Balbus – POLSKIE „ISTRIEBITIELNE BATALIONY” NKWD
W LATACH 1944–1945 ..........................................................................
71
■
RELACJE I WSPOMNIENIA
Joanna Żelazko – MIŁOŚĆ DO „WROGA LUDU” .....................................
76
Jerzy Kułak – FABER i S-ka – KRÓTKA HISTORIA PEWNEGO PRZEKRĘTU ..
80
1
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Kalendarium IPN
kwiecień 2002
7 maja
wystawy „Stan wojenny – spojrzenie po 20 latach”,
którego uroczyście dokonał prezes IPN prof. Leon Kieres oraz wicemarszałek Sejmu prof. To-
masz Nałęcz. Podczas otwarcia prezes IPN powiedział między innymi: „Stan wojenny prawdo-
podobnie nigdy nie pogodzi polskiego społeczeństwa. My, ludzie „Solidarności” wiemy o cier-
pieniach, jakie wiążą się z jego wprowadzeniem. Natomiast inni – także autorytety publiczne –
mówią, że stan wojenny był koniecznością. Niech społeczeństwo oceni po czyjej stronie była
racja i jakie skutki dla społeczeństwa przyniosła tamta decyzja. Nie chcemy nikogo pouczać.
Naszym zamiarem jest przypominanie o historii”
wystawy „Stan wojenny – spojrzenie po 20 latach
8 maja
– członkowie Kolegium zapoznali się z informacjami dotyczącymi tworzenia w archiwum IPN tak
zwanego zbioru zastrzeżonego – tajnego zbioru dokumentów podlegających szczególnej ochro-
nie, przekazanych przez służby specjalne. W drugiej części posiedzenia Kolegium przyjęło infor-
mację dyrektora GKŚZpNP prof. Witolda Kuleszy i prok. Radosława Ignatiewa na temat stanu
.śledztwa w sprawie zbrodni w Jedwabnem
10 maja – w byłym hitlerowskim obozie koncentracyjnym Gross-Rosen w Rogoźnicy delegacja IPN z preze-
sem Instytutu prof. Leonem Kieresem, dyrektorem GKŚZpNP prof. Witoldem Kuleszą oraz dyrek-
torem wrocławskiego Oddziału IPN prof. Włodzimierzem Suleją wzięła udział w uroczystości
uroczystości
upamiętniającej śmierć 19 oficerów Sekcji F
oficerów Sekcji Francuskiej (SOE)
rancuskiej (SOE) Zarząd
Zarządu Operacji Specjal-
Operacji Specjal-
nych. Pod obozową bramą straceń uroczyście odsłonięto tablicę poświęconą Francuzom, którzy
zginęli w tym obozie
11 maja – na ręce ordynariusza diecezji włocławskiej bp. Bronisława Dembowskiego prezes IPN prof.
Leon Kieres przekazał zbiór kopii dokumentów związanych z aresztowaniem i więzieniem kard.
Stefana Wyszyńskiego w latach 1954–1956.
Główny zbiór dokumentów „Departament IV – P
zbiór dokumentów „Departament IV – Prymas. Meldunki okresowe dotyczące
rymas. Meldunki okresowe dotyczące
yszyńskiego 1954–56” zawiera ponad 700 stron sprawozdań doty-
czących przebiegu każdego dnia izolacji oraz relacje agentów działających wokół prymasa.
Włocławskie Archiwum Diecezjalne otrzymało też drugi, 71-stronicowy zbiór materiałów „De
ard. S. W
. Wyszyńskiego 1954–56”
yszyńskiego 1954–56”
zbiór materiałów „De-
rymas”, stanowiący suplement do zasadniczego zbioru. Znajdują się w nim
materiały dotyczące poglądów i opinii kard. S. Wyszyńskiego o różnych problemach politycz-
nych z okresu 13.10.1966–2.3.1971. Po uroczystości przekazania dokumentów zaprezento-
wane zostały referaty przygotowane przez dr. Jana Żaryna „Bilans pięciolecia. Internowany
rymas”
„Bilans pięciolecia. Internowany
ościół w latach 1948–1953” oraz prokuratora Dariusza Ga-
brela „Sprawa uwięzienia ks. P
aństwo-K
--Kościół w latach 1948–1953”
ościół w latach 1948–1953”
„Sprawa uwięzienia ks. Prymasa Stefana W
rymasa Stefana Wyszyńskiego”
yszyńskiego”
12 maja – w Sali Obrad Rady Miasta Krakowa odbyła się współorganizowana przez IPN w Krakowie
sesja naukowa „
omitet Solidarności 1977–1980” z udzia-
łem licznych działaczy SKS, wiceprezesa IPN Janusza Krupskiego oraz prezydenta miasta Kra-
kowa
iosna wolności – Studencki Komitet Solidarności 1977–1980”
omitet Solidarności 1977–1980”
15 maja – w budynku poznańskiego ODWACHU odbył się wernisaż wystawy współorganizowanej przez
OBEP w Poznaniu „Czerwiec 1976 – lekcja demokracji socjalistycznej
Czerwiec 1976 – lekcja demokracji socjalistycznej”. Na wystawie moż-
na było zobaczyć obok starych fotografii, ulotek, fragmenty demaskatorskich wypowiedzi pro-
testujących robotników, uzupełnione o echa poznańskie Czerwca 1976 (w oryginalnej aranża-
cji scenograficznej). Uroczystego otwarcia wystawy dokonali wiceprezes IPN Janusz Krupski
oraz dyrektor poznańskiego Oddziału IPN Ireneusz Adamski.
Czerwiec 1976 – lekcja demokracji socjalistycznej
17 maja – OBEP w Białymstoku przygotował promocję pakietu edukacyjnego
pakietu edukacyjnego dla nauczycieli historii
odziemie niepodległościowe w województwie białostockim w latach 1944–1956”. Pa-
kiet składa się z dwóch części. W pierwszej znajdują się: wprowadzenie historyczne, kalenda-
rium, bibliografia, propozycje scenariuszy oraz przykładowe tematy esejów. Druga część za-
wiera zbiór dokumentów, map i zdjęć.
odziemie niepodległościowe w województwie białostockim w latach 1944–1956”
2
– w gmachu Sejmu RP odbyło się otwarcie wystawy „Stan wojenny – spojrzenie po 20 latach
10 maja
upamiętniającej śmierć 19
oficerów Sekcji F
rancuskiej (SOE)
Zarząd
nych
11 maja
zbiór dokumentów „Departament IV – P
izolacji ks. K
izolacji ks. K
izolacji ks. Kard. S
ard. S
ard. S
. W
. W
yszyńskiego 1954–56”
zbiór materiałów „De
partament IV – P
partament IV – Prymas”
Prymas o relacjach P
rymas o relacjach P
rymas o relacjach Państwo
aństwo
--K
„Sprawa uwięzienia ks. P
rymasa Stefana W
12 maja
12 maja
sesja naukowa „
sesja naukowa „Wiosna wolności – Studencki K
iosna wolności – Studencki K
15 maja
17 maja
pakietu edukacyjnego
„
„P
„„P
odziemie niepodległościowe w województwie białostockim w latach 1944–1956”
„P
odziemie niepodległościowe w województwie białostockim w latach 1944–1956”
20 maja – w Pułtusku podczas Zjazdu Światowego Związku Żołnierzy AK odbył się wernisaż wystawy
wystawy zor-
ganizowanej przez OBEP w Warszawie „Ostatni L
Ostatni Leśni – Mazowsze i
eśni – Mazowsze i Podlasie w ogniu 1948–
odlasie w ogniu 1948–
–1953”. Na ekspozycję składają się zdjęcia dokumentujące działalność oddziałów partyzanc-
kich, pośmiertne fotografie żołnierzy Podziemia, dokumenty sądowe aparatu bezpieczeństwa,
propagandowe plakaty, gazety, broszury władz PRL. W spotkaniu udział wzięli miedzy innymi
Prezydent RP na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski oraz biskup polowy WP Sławoj Leszek Głódź
21 maja – na zaproszenie Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej prezes IPN prof. Leon Kieres
i dyrektor GKŚZpNP prof. Witold Kulesza wzięli udział w uroczystej inauguracji VI Krajowego
uroczystej inauguracji VI Krajowego
Zjazdu Delegatów ŚZŻAK w Pułtusku
ułtusku
22 maja – w Katowicach w Sali Sejmu Śląskiego miał miejsce finał konkursu
konkursu dla uczniów szkół gimnazjal-
nych i ponadgimnazjalnych „Zapomniane historie ludzkich dramatów – losy mieszkańców
konkursu
„Zapomniane historie ludzkich dramatów – losy mieszkańców
Górnego Śląska 1939–1956
„Zapomniane historie ludzkich dramatów – losy mieszkańców
Górnego Śląska 1939–1956.” Nagrody i dyplomy laureatom konkursu wręczył prezes IPN
prof. Leon Kieres
24 maja – OBEP we Wrocławiu zorganizował w „Sali Wójtowskiej” Starego Ratusza zakończenie konkursu
konkursu
Moja szkoła w PRL”. Zadaniem uczestników było opra-
cowanie wybranego przez siebie tematu z dziejów szkoły, do której obecnie uczęszczają. Nagrody
i wyróżnienia laureatom konkursu wręczyli Prezes IPN prof. Leon Kieres i dyrektor wrocławskiego
Oddziału IPN prof. Włodzimierz Suleja
Moja szkoła w PRL
27 maja – na Zamku w Piotrkowie Trybunalskim odbył się wernisaż wystawy Okręg Łódzki AK „Barka
wystawy Okręg Łódzki AK „Barka”
odzi. Nawiązuje ona do 60. rocznicy powołania Armii Krajo-
wej. Celem wystawy jest przypomnienie osiągnięć AK – zwłaszcza jej działań zbrojnych na
Ziemi Łódzkiej w okresie okupacji niemieckiej. Wystawa skierowane jest do młodzieży szkolnej,
nauczycieli oraz środowisk kombatanckich i wszystkich osób interesujących się II wojną świato-
wą
odzi
29 maja – Kolegium IPN gościło na swym posiedzeniu Andrzeja Barcikowskiego, Szefa Urzędu Ochrony
Państwa. Omówiono kwestię współpracy mającej na celu jak najszybsze zakończenie przeka-
przeka-
zywania przez UOP dokumentów do archiwum IPN. Minister Barcikowski skierował do człon-
ków Kolegium zaproszenie do zapoznania się na miejscu, w archiwum UOP z przebiegiem
prac nad przygotowaniem
opracowali: Agnieszka Bajor-Zagórska, Artur Gut, Tomasz Poręba
STATYSTYKA WYDAWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE
O STATUS POKRZYWDZONEGO
kwiecień 2002 r.
od początku wydawania
A/B
A/B
BIAŁYSTOK
6/6
1127/603
GDAŃSK
38/26
3205(923+323)* 1747(519+206)*
KATOWICE
21/13
2094/990
KRAKÓW
24/14
2071/1144
LUBLIN
14/9
1176/542
ŁÓDŹ
11/6
1141/630
POZNAŃ
23/29
2184/1161
RZESZÓW
13/0
13041/805
WARSZAWA 32(0)*/22(0)*
2260/1276
WROCŁAW
26/17
1348/754
BUiAD
23/8
2818(59)*/1109(30)* + 182**
RAZEM
211/137
20731/10953
* wnioski wydawane i przyjmowane w terenie i w delegatu-
rach (w kolejności: Bydgoszcz, Koszalin, Radom)
** wnioski przesłane z konsulatów
A – wydane formularze wniosków
B – wnioski przyjęte
3
20 maja
wystawy
Ostatni L
eśni – Mazowsze i
–1953”
21 maja
uroczystej inauguracji VI Krajowego
uroczystej inauguracji VI Krajowego
Zjazdu Delegatów ŚZŻAK w P
22 maja
„Zapomniane historie ludzkich dramatów – losy mieszkańców
Górnego Śląska 1939–1956
24 maja
24 maja
konkursu
konkursu
dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych „Moja szkoła w PRL
27 maja
wystawy Okręg Łódzki AK „Barka
zorganizowanej przez OBEP w Ł
zorganizowanej przez OBEP w Ł
odzi
zorganizowanej przez OBEP w Ł
odzi
29 maja
zywania przez UOP dokumentów do archiwum IPN
kwiecień 2002 r
Plik z chomika:
hermes50
Inne pliki z tego folderu:
2001 nr 009 IPN.pdf
(1430 KB)
2002 nr 006 IPN.pdf
(1013 KB)
2002 nr 007 IPN.pdf
(1274 KB)
2001 nr 002 IPN.pdf
(3249 KB)
2001 nr 003 IPN.pdf
(7478 KB)
Inne foldery tego chomika:
IPN - PAMIĘĆ I SPRAWIEDLIWOŚĆ
IPN - RÓŻNE DOKUMENTY
IPN - ZESZYTY KATYŃSKIE
IPN MIESIĘCZNIK
IPN POLSKA - PUBLIKACJE 1
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin