EdW 10 1997.pdf

Projekty AVT

Mikrokomputer edukacyjny

z 8051 – oprogramowanie

część 3

Kończymy opis komputerka edukacyj−

nego. W tej części opiszemy niezbęd−

ne do uruchomienia wyposażenie do−

datkowe, zasilacz oraz kabel połącze−

niowy z komputerem wyposażonym

w złącze transmisji szeregowej.

Wszystkim posiadaczom takiego

sprzętu pozwoli to na szybkie ładowa−

nie pisanych przez siebie w przyszłoś−

ci programów do opisywanego syste−

mu mikroprocesorowego.

Opiszemy też podstawowe funkcje

dostępne z poziomu monitora, czyli

programu nadzorującego pracę kom−

puterka AVT−2250, a zawartego w pa−

mięci EPROM dostarczanej wraz z ze−

stawem do samodzielnego montażu.

Na początku artykułu małe przeprosiny

ze strony redakcji. Sprawa dotyczy szablo−

nu do wykonania klawiatury komputerka.

Ponieważ z poprzednim numerze EdW

zabrakło we wkładce miejsca, brakujący

rysunek zamieszczamy w niniejszym nu−

merze Elektroniki dla Wszystkich.

Pora teraz do wyposażenia naszego

komputerka w niezbędne do pracy pery−

feria: zasilacz i kabel.

Schemat elektryczny układu zasilacza

przedstawia rysunek 1. Zastosowano ty−

powy układ ze stabilizatorem scalonym

U1 typu 7805. Bezpiecznik B1 zabezpie−

cza pierwotne uzwojenie transformatora

TR1 przed uszkodzeniami, spowodowa−

nymi przecięciami lub przeciążaniem.

Mostek M1 wraz z kondensatorami C1

i C2 prostują napięcie zmienne oraz wy−

gładzają je. Stabilizacja na poziomie TTL

czyli 5V z tolerancją +/− 0,25V odbywa się

dzięki układowi U1, na wyjściu którego

zastosowano dodatkowy kondensator

elektrolityczny U3 oraz zapobiegający

wzbudzeniom kondensator blokujący C4.

Całość mieści się na niewielkiej jedno−

stronnej płytce drukowanej, dostosowa−

nej rozmiarami do obudowej typu Z−21.

Rozmieszczenie elementów przedstawia

rysunek 2. W przypadku umieszczenia

zasilacza w takiej budowie, należy przed

rozpoczęciem montażu elementów od−

ciąć rogi płytki zgodnie z obrysem, tak

aby dała ona się wcisnąć w głąb dolnej

części obudowy.

Montaż jest bardzo prosty. Należy wlu−

tować wszystkie elementy zwracając

uwagę na polaryzację. Diodę D1 sygnali−

zująca załączenie zasilacza należy wluto−

wać na przedłużonych końcówkach, tak

aby po zamknięciu pokrywy zasilacza, jej

soczewka wystawała przez wywiercony

w niej wcześniej otwór.

Kabel doprowadzający napięcie zasila−

jące układ komputerka nie powinien być

zbyt długi (l<2m). W miejscu wyprowa−

dzenia poza obudowę przewód warto za−

bezpieczyć kawałkiem rurki termokurczli−

wej, lub specjalnego giętkiego przepustu

dostępnego w handlu. Jako transforma−

tor najlepiej jest zastosować typ TS6/49,

lecz można także użyć jednego z typów

podanych na schemacie z rys.1, zwraca−

jąc uwagę przy zakupie na zgodność wy−

prowadzeń z płytka drukowaną. Ze

względów bezpieczeństwa nie zaleca się

wykonywania przeróbek płytki od strony

uzwojenia pierwotnego transformatora.

Po zmontowaniu zasilacza należy

sprawdzić jego napięcie wyjściowe, któ−

re powinno wynosić +5V (z odchyłką

0,25V).

Uwaga: Wszelkie prace uruchomienio−

we zasilacza należy przeprowadzić po

kompletnym zmontowaniu całego ukła−

du, sprawdzeniu jakości i poprawności

Zasilacz +5V TTL

Ta część artykułu przyda się z pewnoś−

cią tym z Was którzy, nie polegając na

fabrycznych rozwiązaniach, chcą samo−

dzielnie wykonać dobrej jakości zasilacz

stabilizowany niezbędny do prawidłowej

pracy naszego komputerka. Wystarczają−

co duża wydajność prądowa oraz niewiel−

kie rozmiary pasujące idealnie do obudo−

wy typu „wtyczka”, predystynują propo−

nowane przez nas rozwiązanie specjalnie

do współpracy z układem AVT−2250.

Rys. 1. Schemat elektryczny zasilacza

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/97

Projekty AVT

ni do tego celu typ moż−

na nabyć w sklepie z ar−

tykułami komputerowy−

mi. Należy poprosić

o „kabel z 9−kontaktowy−

mi końcówkami żeński−

mi”. Nie muszę w tym

miejscu przypominać, że

Ci z was którzy używają

w swoim PC−cie myszki,

muszą sprawdzić czy

mają drugie wolne złącze

typu RS−232c. Na

szczęście standardowo

komputery mają po 2 po−

ry transmisji szeregowej,

toteż nie ma się o co

martwić, jednak często

oba gniazda różnią się od

siebie wielkością. Stosuje się gniazda ty−

pu DB9M oraz DB25M, czyli odpowied−

nio 9 i 25 końcówkowe – oba męskie,

czyli z widocznymi szpilkami (bolcami).

Dodatkowe informacje na ten temat

można znaleźć w artykule n.t. łącza sze−

regowego w numerze EdW 6,7/97.

W wypadku jeżeli wolne złącze COM

ma gniazdo typu DB25M, należy dodat−

kowo zaopatrzyć się w

Do transmisji wystarczy dowolny 3 ży−

łowy kabel, najlepiej miedziany typu „ple−

cionka”. Długość kabla może wynosić na−

wej ponad 20 m (standard RS232c po−

zwala na stosowanie o wiele dłuższych

kabli), jednak przy tak długim połącze−

niu,warto wiązkę 3 przewodów umieścić

w ekranie. W handlu są dostępne odpo−

wiednie przewody 3−żyłowe z ekranem

wykonanym z plecionego drutu miedzia−

nego. Ostatecznie można wykorzystać

zwykły 3−żyłowy kabel sieciowy (z prze−

wodem uziemiającym), lecz nie będzie to

zbyt poręczne rozwiązanie.

W każdym razie do transmisji wyko−

rzystuje się 3 linie: TXD, RXD oraz GND.

Sktóry oznaczają:

– RXD:

Rys. 2. Rozmieszczenie elementów na płytce druko−

wanej zasilacza

linia

odbioru

danych

(ang.

„Receive data”)

– TXD: linia nadawania danych (ang.

„Transmit data”);

– GND: to oczywiście wspólna masa

(której nie zalecam łączyć z obudową

wtyczki na kablu połączeniowym).

Kwestia nazewnictwa linii jako TXD

i RXD jest oczywiście umowna i zależna

od tego z której strony patrzymy na sys−

tem: AVT−2250 <—> komputer PC, prze−

cież dla PC ta linia odbioru danych będzie

linią nadawania dla systemu AVT−2250.

Ważne jest aby tak jak na rysunku 3,linie

te były skrzyżowane.

W zależności od tego jakiego rodzaju

wolne gniazdo COM mamy do dyspozycji

w naszym PC−cie należy wybrać wariant

z rys.3a lub 3b.

Jeżeli na Twoim stole leży już zmonto−

wany i uruchomiony komputerek eduka−

cyjny, opisywany zasilacz +5V oraz kabel

montażu oraz zamknięciu zasilacza

w obudowie. Osoby niedoświadczone

powinny skorzystać z pomocy osób obe−

znanych z zasadami uruchamiania urzą−

dzeń zasilanych z

sieci energetycznej

220V.

Na zakończenie uwaga dotycząca

chłodzenia układu stabilizatora U1. Ponie−

waż nasz komputerem pobiera stosunko−

wo mały prąd (<200mA) stosowanie ra−

diatora nie jest konieczne. Ci z Was któ−

rzy zechcą przygotować proponowany

zasilacz na większe obciążania (>0,5A)

mogą do układu U1 przykręcić kawałek

cienkiej aluminiowej blachy formując ją

przedtem tak aby bez problemu mieściła

się pod pokrywą obudowy zasilacza.

odpowiednią

„przelotkę”.

Jeżeli już kupimy kabel w sklepie, na−

leży dodatkowo np. za pomocą próbnika

zwarć sprawdzić, czy wszystkie koń−

cówki na obu końcach są ze sobą połą−

czone. Wyjątkiem są końcówki 2 i 3,

które powinny się „krzyżować”. Jeżeli

tak nie jest, należy rozebrać z jednej

strony wtyczkę kabla i korzystają z lu−

townicy zamienić miejscami przewody

od wspomnianych wypro−

wadzeń, tak aby końcówka

2 przechodziła na 3, i od−

wrotnie.

Tym którzy chcą tań−

szym kosztem i samodziel−

nie wykonać stosowany ka−

bel połączeniowy, zamiesz−

czam odpowiednie rysunki

ze schematem połączeń –

rysunek 3a i b.

Komputerek AVT−2250

komunikuje się z kompute−

rem PC w trybie półduplek−

sowym bez sprzętowego

potwierdzenia transmisji.

Stąd odpowiednie zwory

z obu stron kabla wykonane

na wtyczkach pomiędzy

sygnałami RTS i CTS oraz

DSR i DTR. Na rysunku po−

kazano dwa warianty połą−

czeń, dla posiadaczy wolne−

go złącza COM typu DB25

(długiego) oraz dla tych któ−

rzy mają wolne krótkie złą−

cze – DB9.

Kabel połączeniowy

Ta część artykułu przeznaczona jest

nie tylko dla posiadaczy komputerów PC,

ale i dla tych którzy ich nie mają. Otóż opi−

sany poniżej kabel może przydać się tak−

że osobom które swoją edukację zaczną

na kartce papieru. Za pomocą takiego

kabla można będzie także połączyć dwa

komputerki AVT−2250 w bardziej rozbudo−

wanych zastosowaniach, których w tej

chwili przecież nie można przewidzieć.

Być może niektórzy z Was posiądą takie

umiejętności programowania, że do speł−

nienia warunków postawionego przed

sobą projektu potrzebny będzie nie jeden

ale dwa procesory serii 8051. Dlatego ka−

bel taki warto wykonać już dziś, chociaż−

by dla świętego spokoju.

Oczywiście nie musze przypominać

że kabel jest niezbędny tym z Was którzy

posiadają komputer klasy PC i zamierza−

ją korzystać z niego przy nauce progra−

mowania przy pomocy naszego kompu−

terka edukacyjnego. Ponieważ prezento−

wany komputerek komunikuje się z kom−

puterem PC poprzez złącze transmisji

szeregowej (korzysta z niego np. mysz−

ka), niezbędny jest do połączenia stoso−

wany kabel. Prawdę mówiąc odpowied−

Rys. 3. Schematy połączeń

kabli używanych do transmisji

poprzez RS232c w trybie

w naszym komputerku

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/97

Projekty AVT

połączeniowy, możesz zapoznać się z op−

rogramowaniem w które wyposażony

jest Twój pierwszy zestaw na 51−kę.

przez każdy program kompilatora na pro−

cesory rodziny MCS−51. Sposób genero−

wania takiego pliku opiszemy w dalszej

części artykułu. Zainteresowanych szcze−

gółowym opisem formatu pliku Intel−HEX

odsyłam do lektury naszego bratniego

pisma Elektroniki Praktycznej nr 10/97.

W przypadku braku transmisji z PC ta

przez około minutę system wyświetli ko−

munikat „Err” – ang. „error, błąd. Taki

sam efekt wystąpi jeżeli transmisja bę−

dzie zawierała błędy, lub wysyłany z kom−

putera PC plik nie będzie w formacie In−

tel−HEX.

W przypadku komunikatu o błędzie na−

leży wcisnąć klawisz „M” – powrotu do

monitora.

W fazie wysyłania danych przez kom−

puter PC wyświetlacz pokazuje adres ak−

tualnie ładowanego rekordu z danymi, co

jednocześnie jest dla nas sygnałem o pra−

widłowej transmisji. Po zakończeniu sys−

tem automatycznie przechodzi do pętli

głównej monitora, czyli do oczekiwania

na kolejną komendę użytkownika.

SEND (klawisz 8) – dzięki tej funkcji

można przesłać zawartość całej lub wy−

branej części pamięci operacyjnej do

komputera PC, celem jej przechowania.

Pod pojęciem pamięci operacyjnej mam

na myśli zewnętrzną 64kB przestrzeń ad−

resową procesora 8051 odczytywaną tak

jak zewnętrzna pamięć danych – czyli po−

przez sygnał /RD procesora. W praktyce

będzie to zawartość pamięci SRAM (U4)

umieszczonej na płytce bazowej kompu−

terka. Po wywołaniu tej funkcji na pierw−

szym wyświetlaczu pojawi się literka „S”

– ang. „send”, czyli wysyłanie, a po chwi−

li na czterech ostatnich wyświetlaczach

pojawi się napis: „− − − −”, co jest zachętą

do wprowadzeni adresu początku obsza−

ru który chcemy wysłać. 16−bitowy adres

wprowadzamy (tak jak wszystkie dane)

w postaci heksadecymalnej, używając

klawiszy „0...9, A...F“, a więc np. „8205”.

Po wprowadzeniu adresu początku musi−

my jeszcze w podobny sposób wprowa−

dzić adres końcowy wysyłanego obszaru,

np. „84FF”.

Następnie wciśnięcie klawisza „OK”

rozpoczyna transmisję danych. Wyświet−

lacz podobnie jak w przypadku funkcji

„LOAD” będzie pokazywał postęp

w transmisji wyświetlając aktualnie wy−

syłany adres rekordu (paczki danych).

Przykład: wciśnięcie sekwencji: „8”

(klawisz SEND), „8200” (adres początko−

wy), „85FF” (adres końcowy), „OK” spo−

woduje wysłanie danych z obszaru pa−

mięci

kiej pamięci (poprzez iloczyn sygnałów

/RD i /PSEN) dzięki tej funkcji można uru−

chomić załadowany wcześniej program

użytkownika. Załadowany tzn. przesłany

z komputera PC za pomocą komendy

„LOAD” lub wpisany ręcznie, a w jaki

sposób to za chwilę.

Wciśnięcie klawisza „JUMP” powo−

duje zapalenie na pierwszym wyświetla−

czu litery „J” – ang. „jump”, skocz, po

czym system oczekuje na wprowadzenie

(podobnie jak w „LOAD” i „SEND”) 16−

bitowego adresu pod który ma nastąpić

skok. Adres ten z reguły jest początkiem

programu użytkownika. Razem

z „LOAD” funkcja ta będzie najczęściej

używaną podczas ćwiczeń pisania pro−

gramów na nasz systemik. Wpisanie ad−

resu skoku a następnie potwierdzenie te−

go klawiszem „OK” rozpoczyna wykony−

wanie programu od tego właśnie adresu.

Po włączeniu naszego komputerka pa−

mięć U4 zawiera z reguły przypadkowe

dane, toteż wywołanie funkcji „JUMP”

z podaniem adresu np. „8000” (zworka

JP3) najprawdopodobniej spowoduje za−

wieszenie się systemu będące wynikiem

przypadkowej interpretacji danych zna−

jdujących się w kości SRAM. Efektem

będzie prawdopodobnie wygaszony wy−

świetlacz. Wtedy może pomóc tylko

wciśnięcie klawisza „RESET”.

BAUD (klawisz B) – funkcja pozwala

na zmianę domyślnej prędkości transmis−

ji poprzez port szeregowy. Standardowo

po włączeniu zasilania system odbiera

i wysyła dane do komputera PC z pręd−

kością 4800 bodów (bitów na sekundę).

Prędkość te można jednak zwiększyć lub

zmniejszyć. Standardowymi prędkościa−

mi przyjętymi w asynchronicznym prze−

syłaniu danych poprzez interfejs RS232c

są: 1200, 2400, 4800, 9600, 19200 bo−

dów. Możliwe są tez większe prędkości:

38400, 57600, 115200. W naszym syste−

mie można wybrać wszystkie wartości

poza tą ostatnią.

Wciskając sekwencyjnie klawisz

„BAUD” wyświetlacz DL1 pokazuje liter−

kę „b” – ang. „baud”, natomiast na pozo−

stałych ukazuje się następna prędkość

transmisji w kolejności jak wypisano

wcześniej. Na początku mniej wtajemni−

czonym radzę nie eksperymentować i po−

zostawić wartość 4800 bodów. Aby za−

kończyć i wyjść do pętli głównej monito−

ra należy wcisnąć klawisz „OK” lub „M”.

COPY (klawisz C) – funkcja pozwala na

kopiowanie wybranego obszaru pamięci

operacyjnej (kość U4) pod inny podany

adres. Wybranie tej funkcji powoduje po−

jawienie się litery „C” – ang. „copy”,ko−

piowanie na DL1, a następnie system

czeka na podanie adresu początku oraz

końca obszaru który ma być skopiowany,

oraz na adres przeznaczenia, czyli adres

Monitor – systemowy

„BIOS”

Szczerą prawda jest stwierdzenie, że

„komputer bez oprogramowania jest jak

żołnierz bez karabinu”. Ta zasada ma

swoje uzasadnienie w zestawie AVT−

2250 który właśnie uruchomiłeś lub za−

mierzasz to zrobić.

Otóż aby ułatwić pierwsze kroki w pro−

gramowaniu,komputerek zawiera goto−

wy (stworzony przez autora) bardzo pros−

ty system operacyjny, który w terminolo−

gii układów mikroprocesorowych nazywa

się „monitorem”.

Dzięki niemu po włączeniu zasilania,

układ umożliwia wykonanie podstawo−

wych operacji wejścia−wyjścia, innymi

słowy pozwala na komunikację pomiędzy

człowiekiem a systemem, oraz ewentual−

nie w razie potrzeby pomiędzy syste−

mem a komputerem PC. Podstawowymi

układami wejścia−wyjścia dla Ciebie

w tym przypadku są: klawiatura i wy−

świetlacz. W przypadku chęci połączenia

się z komputerem PC takim elementem

jest port transmisji szeregowej, który łą−

czysz za pomocą wykonanego przed

chwilą kabla.

Monitor zawiera kilka użytecznych

funkcji, które są dostępne pod niektórymi

klawiszami klawiatury. Komendy te to

skróty lub wyrazy wzięte z terminologi−

i angielskiej. Są to: LOAD, SEND, JUMP,

BAUD, COPY, EDIT, FILL.

Wywołanie dowolnej z nich odbywa

się prze naciśnięcie klawisza oznaczone−

go danym skrótem a następnie wprowa−

dzenie pewnych wartości początkowych

w zależności od wywołanej funkcji. Po

włączeniu systemu, wyświetlacz pokazu−

je przez chwilę komunikat powitania: „−

HELLO”, po czym zapala się kropka dzie−

siętna na pierwszym wyświetlaczu. Jest

to sygnał zachęty i informacja że system

jest gotowy do przyjęcia komendy od

użytkownika. Można teraz wywołać jed−

ną z funkcji,których znaczenie i sposób

posługiwania się opiszę poniżej.

LOAD (klawisz 7) – dzięki tej komen−

dzie możliwe jest wczytanie pliku wyni−

kowego – z kodem maszynowym progra−

mu utworzonego przez Ciebie w kompu−

terze PC. Po wciśnięciu klawisza na pier−

wszym wyświetlaczu pojawi się litera

„L” – ang. „load”,czyli załadowanie.

Oznacza to że system czeka na dane

z komputera PC. Dane przesyłane są

przez port szeregowy w formacie Intel−

HEX. Format ten jest najbardziej rozpo−

wszechnionym wśród systemów opar−

tych na mikrokontrolerach 8−bitowych.

Plik w takim formacie generowany jest

operacyjnej

adresach:

8200h...85FFh.

JUMP (klawisz 0) – jest to komenda

skoku pod wskazany adres w zewnętrznej

pamięci programu procesora. Ponieważ

kostka SRAM – U4 spełnia także rolę ta−

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/97

Projekty AVT

pod który ma być skopiowany wskazany

obszar. Rzecz jasna nie jest konieczne po−

dawanie adresu końca przeznaczenia –

jest on określony przez ilość bajtów wy−

znaczoną z różnicy końca i początku adre−

su źródłowego. Równanie poniżej obra−

zuje sposób wykonania operacji:

Adres_startowy_źródła ........ Adres_koń−

cowy_źródła ——> Adres_starto−

wy_przeznaczenia.

Funkcja ta nie spełnia tak ważnej roli

jak np. opisane trzy pierwsze, lecz w na−

szych przykładach podczas dalszych

części kursu będziemy z niej korzystać.

Przykład, wciśnięcie sekwencji: „C”

(klawisz COPY), „8600” (adres początku

źródła), „87EF” (adres końca źródła),

„9500” (adres przeznaczenia), „OK” spo−

woduje skopiowanie obszaru pamięci

operacyjnej o adresach: 8600h...87EFh

do obszaru o adresach: 9500h...96EFh.

EDIIT (klawisz E) – funkcja edycji (mo−

dyfikowania) poszczególnych komórek

pamięci operacyjnej systemu (kostka U4).

Bardzo ważna funkcja szczególnie dla

Tych z Was, którzy nie posiadają jeszcze

komputerów. Dzięki niej możliwe jest

wpisanie własnego programu – krok po

kroku a raczej „komórka po komórce”, po

czym jego uruchomienie. Wciśnięcie kla−

wisza EDIT powoduje zapalenie na DL1 li−

tery „E” – ang. „edit”, edycja, po czym

system czeka na podanie adresu począt−

ku obszaru który chcemy modyfikować.

Po wprowadzeniu go można przystąpić

do modyfikacji. Podczas tego cztery pier−

wsze wyświetlacze pokazują adres,

a dwa ostatnie zawartość aktualnie mody−

fikowanej komórki. Adres można zmniej−

szać lub zwiększać używając klawiszy „<−

” (klawisz 4) lub „−>” (klawisz 6), by zmo−

dyfikować daną komórkę trzeba nacisnąć

klawisz „OK” . Dwa ostatnie wyświetla−

cze pokażą wtedy napis „− −” co jest za−

chętą do wpisania nowej wartości.

Aby zakończyć edycję należy wcisnąć

podobnie jak poprzednio klawisz „M”. Je−

żeli masz przed sobą działający systemik,

radzę spróbuj zmodyfikować kilka komórek

pamięci. Pamiętaj tylko aby podać adres

początkowy taki, pod którym znajduje się

dowolna komórka z kostki U4 – spójrz na

zworę JP3. Oczywiście jeżeli np. początko−

wy adres edycji będzie leżał poza obsza−

rem pamięci SRAM – U4, to nowo wpisa−

na wartość pod taki adres będzie stracona.

FIILL (klawisz F) – dzięki tej funkcji

możliwe jest szybkie wypełnianie wska−

zanego obszaru pamięci operacyjnej za−

daną wartością. Po wciśnięciu klawisza

„FILL” DL1 pokaże literkę „F” – ang.

„fill”, wypełnij, po czym poprosi o wpro−

wadzenie adresu początku i końca obsza−

ru który ma być wypełniony, po czym na−

leży jeszcze wprowadzić wartość wypeł−

nienia – stałą (8−bitową oczywiście).

Wciśnięcie klawisza „OK” spowoduje

wypełnienie zadanego obszaru.

Przykład, sekwencja: „F” (klawisz FILL),

„8000” (adres początku), „FFFF” (adres

końca), „00” (wartość wypełnienia), „OK”,

spowoduje wyzerowanie wszystkich ko−

mórek pamięci U4 które znajdują się w ob−

szarze o adresach 8000h...FFFFh.

Poza opisanymi funkcjami dostępna

jest też procedura „TEST”, której znacze−

nie już znacie drodzy Czytelnicy z po−

przedniej części niniejszego artykułu.

Podczas używania wszystkich funk−

cji należy pamiętać że ich działanie

w każdej chwili można przerwać klawi−

szem „M”. Istotną informacją jest też

Wykaz elementów

Rezystory

R1: 510...680

Kondensatory:

C1, C2: 1000uF/16V

C3: 470uF/10V

C4: 470nF...1000nF

Półprzewodniki:

M1: mostek 1A/50V

U1: 7805

D1: LED dowolna

Pozostałe:

B1: bezpiecznik 160mA

TR1: TS6/49 (patrz tekst)

JP1: ARK−2

oprawka bezpiecznika do druku

płytka drukowana AVT−2250Z

Uwagi

Kompletny kit zasilacza dostępny jest w ofer−

cie handlowej jako kit AVT−2250/Z.

Dyskietka z oprogramowanie na komputery

PC dostępna jest jako AVT−2250/D.

Niezbędne wtyki do wykonania kabla połą−

czeniowego można zamówić indywidualnie

jako: „Wtyk DB9/F z obudową” lub DB25

z obudową w dziale obsługi czytelników.

ta, że nieumiejętne czy przypadkowe

posługiwanie się funkcjami COPY,

JUMP, FILL, EDIT może spowodować

zawieszenie się naszego komputerka.

Lecz nic to, warto na początku trochę

porozrabiać i poćwiczyć, wszakże za−

wsze pod ręką jest klawisz „RESET”,

a my nic ważnego jeszcze nie napisaliś−

my jeżeli chodzi o programowanie sa−

mego procesora 8051.

Oto kilka ćwiczeń, które radzę wyko−

nać zarówno tym którzy mają jak i nie ma−

ją komputera PC w swoim, domu. Nie

jest to wprawdzie już programowanie

procesora 8051, ale ćwiczenie w nabyciu

umiejętności posługiwania się funkcjami

monitora systemu AVT−2250.

Lekcja 1

czym sprawdzenie poprzez edycję, że

wpisane dane są na swoim miejscy w ko−

lejności jak podano wyżej.

Nie wyłączamy zasilania układu i bie−

rzemy się do następnego ćwiczenia.

FILL. Proszę o wypełnienie obszaru o adre−

sach 8000h...802Fh wartością wybraną przez

siebie, a następnie sprawdzenie za pomocą

funkcji EDIT czy dane spod tego obsza−

ru,wpisane zresztą w ćwiczeniu nr 1, zosta−

ły zamazane wartością podaną przez Ciebie.

I wreszcie chyba najciekawsze ćwi−

czenie, wykorzystujące funkcję JUMP.

Ćwiczenie 1

Zadanie ma na celu poznanie funkcji edy−

cji pamięci operacyjnej „EDIT”. Proszę usta−

wić jumper JP3 w pozycji 8000h (początek

pamięci SRAM U4) na płytce bazowej kom−

puterka. Następnie proszę o wpisanie pod

kolejne adresy poczynając od adresu 8000h

następującej sekwencji danych :

„ 75, 78, 06, 75, 79, 5B, 75, 7A,

4F, 75, 7B, 66, 75, 7C, 6D, 75,

7D, 7D, 75, 7E, 07, 75, 7F, 7F,

75, 71, 55, 80, FE ”

Ostatnia dana „FE” powinna znaleźć

się pod adresem „801C”.

Kolejnym krokiem będzie np. zreseto−

wanie systemu klawiszem „RESET”, po

Ćwiczenie 2

Zadanie ma na celu poznanie działa−

nia funkcji kopiowania „COPY” wybra−

nych obszarów pamięci operacyjnej

komputerka. Proszę o skopiowanie ob−

szaru o adresach: 8000h....801Fh pod

adres 9400h. Następnie proszę skorzys−

tać z funkcji EDIT, sprawdzić, że dane

skopiowane pod adres docelowy 9400h

są takie same jak podano w sekwencji

w ćwiczeniu nr 1, aż do adresu 941Ch.

Ćwiczenie 4

Proszę wykonać skok pod adres

9400h korzystając z funkcji „JUMP”.

Podsumowanie

Prawidłowe wykonanie tego ćwicze−

nia oraz trzech poprzednich w efekcie po−

winno spowodować zapalenie na wy−

świetlaczach DL1...DL8 kolejnych cyfr od

„1” do „8” z migającymi cyframi niepa−

rzystymi, czyli: 1, 3, 5, 7. Jeżeli jesteś cie−

kawy cóż takiego się stało, to chcę Cię

Ćwiczenie 3

Zadanie pokaże jak szybko można wypeł−

nić zadany obszar pamięci za pomocą funkcji

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/97

Projekty AVT

poinformować, że wpisałeś i wykonałeś

pierwszy program na procesor 8051!!!

Zadaniem jego było wyświetlenie ko−

lejnych cyfr na wyświetlaczu z migota−

niem nieparzystych. I choć to program ni−

czemu nie przydatny, to równie dobrze

mógł być to program sterowania całego

systemu alarmowego w Twoim mieszka−

niu albo.... możliwości jest niezliczona

ilość. I choć kilka kroków było zbędnych

aby wykonać ten program (wystarczyłoby

ćwiczenie nr 1 i 4) oraz w zasadzie nie

wiedziałeś jaką rolę pełnią poszczególne

liczby w sekwencji z ćwiczenia 1, to jed−

nak powinieneś mieć już pojęcie o tym

jak łatwo można zmusić jeden układ elek−

troniczny do wykonywania wielu funkcji

i to w zależności do naszych potrzeb.

USTAWCOM.BAT po rozpoczęciu pracy

z Twoim systemem mikroprocesorowym.

Dyskietka zawiera także drugi plik

wsadowy „DO.BAT”, który służy do

kompilowania zbiorów źródłowych napi−

sanych w języku asemblera 8051 na zbiór

wynikowy akceptowany przez system

AVT−2250. Więcej szczegółów na temat

asemblera możesz dowiedzieć się z arty−

kułu o mikrokontrolerach z tego numeru

EdW – radzę uważnie przeczytać.

Na dyskietce znajduje się także przykłado−

wy program w postaci źródłowej w zbiorze

“PRZYK01.S03”. Przyjmijmy rozsze−

rzenie „S03” jako standardowe dla na−

szych programów asemblerowych.

Po podłączeniu systemu do komputera

PC, włącz jego zasilanie. Ustaw paramet−

ry portu COM jak opisałem wcześniej. na−

stępnie wywołaj polecenie (w DOS):

> DO PRZYK01 COMx {Enter}

wpisując w miejsce „x” numer portu

szeregowego (1,2...).

Program zamieni zbiór asemblerowy

na postać wykonywalną – zbiór

PRZYK01.HEX, następnie zrobi pauzę,

podczas której powinieneś uruchomić

w systemie funkcję „LOAD” .

Teraz naciskając dowolny klawisz

w PC cie spowodujesz przesłanie zbioru

PRZYK01.HEX do portu COMx, czyli do

systemu AVT−2250.

Program który wpisałeś rozpoczyna

się od adresu 8000h w pamięci systemu,

a efekt jego działania powinien być taki

sam ja w przykładzie z ćwiczenia nr 1.

Aby się o tym przekonać uruchom funkcję

„JUMP” i sprawdź co pokaże wyświetlacz.

Przerwij działanie programu (klawisz

„M”) i porównaj, korzystając z funkcji

„EDIT” zawartość kolejnych komórek pa−

mięci począwszy od adresu 8000h (do

801Ch włącznie), z kodami instrukcji po−

danymi w ćwiczeniu nr 1.

Jeżeli wszystko przebiegło pomyślnie

test portu szeregowego możesz uznać za

zakończony. Jeżeli nie udało Ci się wyko−

nać ćwiczenia prawidłowo, sprawdź, czy

dołączyłeś system do właściwego portu

COM twego PC ta, lub czy prawidłowo

wykonałeś kabel połączeniowy.

Pozostałe lekcje zajmujące się już

prawdziwym programowaniem kontrole−

rów 8051 znajdą się już w następnym nu−

merze EdW w cyklu „Mikrokontrolery –

to takie proste”.

Dla

komputerowców

Na zakończenie krótkie ćwiczenie

sprawdzające działanie portu transmisji

szeregowej. Posiadacze komputerów PC

mogą nabyć dyskietkę startową z progra−

mami niezbędnymi do tworzenia zbiorów

z kodem maszynowym napisanego przez

siebie programu. Dyskietka posiada sym−

bol handlowy: AVT−2250 /D i można ja na−

być w dziale obsługi czytelników AVT.

Na dyskietce znajduje się asembler na

procesory 8051 oraz dwa zbiory tekstowe

z definicjami rejestrów specjalnych oraz

adresów wykorzystane w komputerku

AVT−2250: CONST.INC i BIOS.INC. Znacze−

nie ich zostanie wyjaśnione w następnym

odcinku szkoły mikroprocesorowej. Prze−

jdźmy zatem do sprawdzenia RS (eresa).

Sławomir Surowiński

* Uwaga! W cz.I artykułu (EdW 8/97) na str. 11,

szpalta 3, wiersz 10 od dołu jest „U7”, powinno

być „U15”.

Ćwiczenie 5

Jeżeli wykonałeś poprawnie poprzed−

nie ćwiczenia, wyłącz zasilanie systemu

AVT−2250. następnie podłącz komputer

PC do systemiku za pomocą wykonane−

go kabla transmisji szeregowej (nie mu−

sisz wyłączać przy tym swego PC ta).

Jak wspomniałem wcześniej paramet−

ry transmisji z naszym systemem mikro−

procesorowym są następujące: pręd−

kość: 4800 bodów, bez kontroli parzysto−

ści, 8 bitów danych, 1 bit stopu.

Takie parametry wolnego portu COM

w PC cie można ustawić z np. poziomu

DOS a za pomocą polecenia:

> MODE COMx:4800,n,8,1

gdzie oczywiście w miejsce „x” należy

wpisać numer portu COM dołączonego

do naszego systemu.

Na dyskietce znajduje się plik wsadowy

„USTAWCOM.BAT” który ustawia takie

parametry. Jeżeli planujesz kontynuację

nauki programowania przy pomocy syste−

mu AVT−2250, powinieneś umieścić takie

polecenie, ustawiające port COM w pliku

AUTOEXEC.BAT. Zaoszczędzi Ci to każdo−

razowego ręcznego wywoływania pliku

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/97

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: