makro_opracowanie_v1.2.pdf
(
545 KB
)
Pobierz
makro_opracowanie_v1.2
Makroekonomia – opracowanie
1.
Ruch okrężny w gospodarce
Schemat Ruchu Okrężnego w Gospodarce pokazuje przepływy (strumienie) rzeczowe i pieniężne
(finansowe), dokonujące się między czterema grupami podmiotów gospodarczych:
·
gospodarstwami domowymi
·
przedsiębiorstwami
·
państwem
·
zagranicą
Oznaczenia
Y - dochody za usługi czynników produkcji
B - transfery dla gospodarstw domowych
C - konsumpcja
T
d
- podatki bezpośrednie
S - oszczędności
T
e
- podatki pośrednie
I – inwestycje
X - eksport
G - wydatki państwa na dobra i usługi
EX = X - Z - eksport netto
-1 -
autorskie opracowanie materiału z Makroekonomii z mgr Piotrem Pietraszewskim
opracowanie Olek
Rozpoczynamy naszą analizę, eliminując z rozważań państwo i możliwość dokonywania
transakcji z zagranicą. Tabela 1. zawiera prostą klasyfikację różnych transakcji
przeprowadzanych między gospodarstwami domowymi a przedsiębiorstwami w gospodarce
zamkniętej, w której nie występuje państwo. Gospodarstwa domowe dysponują czynnikami
produkcji lub inaczej nakładami niezbędnymi w procesie produkcji. Dysponują m.in. własną
pracą, którą mogą wynająć (sprzedać) przedsiębiorstwom w zamian za płace. Wiemy, że
gospodarstwa domowe są także faktycznymi właścicielami przedsiębiorstw. To gospodarstwa
domowe właśnie wykładają pieniądze jako indywidualni przedsiębiorcy, udziałowcy w
spółkach czy akcjonariusze w zamian za prawo do uczestniczenia w zyskach przedsiębiorstw.
Wynika stąd, że choć na pozór może się wydawać, iż pozostałe czynniki produkcji, tj. kapitał i
ziemia, znajdują się w posiadaniu firm, w ostatecznym rozrachunku ich właścicielami są
gospodarstwa domowe.
·
Dysponują czynnikami produkcji, które
dostarczają przedsiębiorstwom
Gospodarstwa domowe
·
Wykorzystują czynniki produkcji
dostarczane przez gospodarstwa
domowe do wytwarzania dóbri usług
Przedsiębiorstwa
·
Otrzymują dochody od przedsiębiorstw
w zamian za dostarczane czynniki
wytwórcze
·
Płacą gospodarstwom domowym za
wykorzystanie czynników produkcji
·
Wydają dochody na dobra i usługi
wytwarzane przez przedsiębiorstwa
Sprzedają dobra i usługi gospodarstwom
domowym
Tabela 1.
·
Jak wynika z tabeli 1. gospodarstwa domowe oferują przedsiębiorstwom podaż usług
czynników produkcji, przedsiębiorstwa zaś wykorzystują te czynniki do wytwarzania dóbr i
usług. Tym usługom odpowiadają pewne płatności. Gospodarstwa domowe otrzymują
dochody z tytułu świadczonych usług (płace, opłaty z tytułu dzierżawy/najmu, zyski),
wypłacane przez przedsiębiorstwa za dostarczone i wykorzystane czynniki wytwórcze.
Następnie gospodarstwa domowe wydają swoje dochody na zakup od przedsiębiorstw dóbr i
usług, dając tym samym przedsiębiorstwom pieniądze potrzebne do zapłacenia za usługi
czynników wytwórczych wykorzystane w produkcji.
1
1
-2 -
autorskie opracowanie materiału z Makroekonomii z mgr Piotrem Pietraszewskim
opracowanie Olek
źródło D. Begg, Makroekonomia s. 23
2.
Makroekonomiczny bilans dochodów i wydatków
C + I = produkt
produkt = dochód (Y)
Y = C + S
C + I = C + S
I = S
Wniosek.
W gospodarce zamkniętej bez udziału państwa oszczędności gospodarstw
domowych
[S]
finansują inwestycje przedsiębiorstw
[I]
.
3.
Gospodarka zamknięta z udziałem Państwa
Budżet Państwa
- plan finansowy, określający dochody i wydatki państwa (sektora publicznego)
w danym przedziale czasu (roku budżetowym)
DOCHODY BUDŻETOWE WYDATKI BUDŻETOWE
- podatki - wydatki na produkty i usługi
G
bezpośrednie (dochodowe, majątkowe)
T
d
- wydatki transferowe (renty, emerytury,
pośrednie (konsumpcyjne)
T
e
zasiłki, stypendia, subwencje)
B
- cła, opłaty skarbowe - wydatki na obsługę długu publicznego
- kary, mandaty, grzywny, (spłatę odsetek od długu)
- dochody z majątku państwowego (zyski z
przedsiębiorstw państwowych, czynsze
dzierżawne, odsetki)
- dochody ze sprzedaży (prywatyzacji)
majątku państwowego
- zysk z NBP
- dochody z funduszy UE
4.
Saldo budżetu państwa
równowaga budżetowa:
dochody budż. = wydatki udż.
nadwyżka budżetowa:
dochody budż. > wydatki budż.
deficyt budżetowy:
dochody budż. < wydatki budż.
5.
Źródła finansowania deficytu budż. (krajowe lub zagraniczne)
·
sprzedaż obligacji Skarbu Państwa
·
kredyty w bankach komercyjnych
·
pożyczki od rządów obcych państw i instytucji międzynarodowych
-3 -
autorskie opracowanie materiału z Makroekonomii z mgr Piotrem Pietraszewskim
opracowanie Olek
6.
Dług publiczny (krajowy i zagraniczny)
- zadłużenie Skarbu Państwa wynikające z przeszłych
deficytów budżetowych
C +
I + G - T
e
= produkt
produkt = dochód (Y)
Y +
B - T
d
= C + S
C + I -
T
e
+ G +B – T
d
= C + S
I +
[(G +B) - (T
e
- T
d
)]
= S
Wniosek.
W gospodarce zamkniętej z udziałem państwa oszczędności gospodarstw
domowych finansują inwestycje przedsiębiorstw oraz deficyt budżetu państwa
[(G +B) - (Te - Td)].
7.
Gospodarka otwarta z udziałem państwa
Saldo bilansu handlowego
równowaga handlowa:
eksport = import
nadwyżka handlowa:
eksport > import
deficyt handlowy:
eksport < import
C + I +
G - Te +
X - Z
= produkt
produkt = dochód (Y)
Y +B
- T
d
+
X - Z
= C + S
C + I -
T
e
+ G +B - T
d
+
X - Z
= C + S
I+
[(G +B) - (T
e
- T
d
)]
+
(X - Z)
= S
Wniosek.
W gospodarce zamkniętej z udziałem państwa oszczędności gospodarstw
domowych finansują inwestycje przedsiębiorstw, deficyt budżetu państwa oraz deficyt
handlowy zagranicy w obrotach z danym krajem (równy nadwyżce handlowej danego kraju w
obrotach z zagranicą
(
X - Z
).
8.
PKB – Produkt Krajowy Brutto
Produkt krajowy brutto (PKB) - miara wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze
zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem; w
określonym okresie (np. roku). PKB obejmuje tylko produkcję rejestrowaną statystycznie i
przechodzącą przez rynek (pominięte zostają np. produkty i usługi wykonane we własnym
zakresie i na własne potrzeby w gospodarstwie domowym jak również efekty działalności
gospodarczej tzw. szarej strefy).
-4 -
autorskie opracowanie materiału z Makroekonomii z mgr Piotrem Pietraszewskim
opracowanie Olek
·
PKB to suma wydatków na dobra finalne:
PKB = Y = C + I + G + X - M
dobra finalne
- gotowe, nie podlegające przetwarzaniu
dobra niefinalne (pośrednie)
- częściowo przetworzone, zużywane przy produkcji innych dóbr,
np. surowce, półprodukty
Uwaga!
Nie sprzedana w danym okresie część produkcji tworzy przyrost zapasów w
przedsiębiorstwach. Sprzedana w danym okresie produkcja, wytworzona w poprzednich
okresach, oznacza ubytek zapasów. Zmianę zapasów można włączyć do szeroko rozumianych
inwestycji (traktując jako inwestycje w zapasy) lub wyodrębnić jako dodatkową pozycję (ΔZ):
PKB = Y = C + I + ΔZ + G + X - M
·
PKB to suma wartości dodanych w przedsiębiorstwach
wartość dodana
- przyrost wartości dobra na danym etapie ciągu produkcyjnego
koszty rzeczowe
są wynikiem zużywania dóbr pośrednich.
dobra finalne + dobra pośrednie
= produkt globalny produkt globalny - zużycie dóbr
pośrednich = suma wartości dodanych = PKB
2
·
PKB to suma wynagrodzeń za usługi czynników produkcji (suma dochodów właścicieli
czynników produkcji).
2
zachęcam do zajrzenia do D. Begg s. 26-29
-5 -
autorskie opracowanie materiału z Makroekonomii z mgr Piotrem Pietraszewskim
opracowanie Olek
Plik z chomika:
wsb_k17
Inne pliki z tego folderu:
pytania_v1.4.pdf
(153 KB)
pytania_v1.4.doc
(595 KB)
makro_opracowanie_v1.2.pdf
(545 KB)
makro_opracowanie_v1.2.docx
(1920 KB)
pytania.doc
(291 KB)
Inne foldery tego chomika:
Filozofia
Globalizacja
Koncepcje Zarządzania - wykład
Makroekonomia - wykład
Prawo Cywilne - konwersatoria
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin