dział jedenasty - układy zbiorowe pracy.pdf

(130 KB) Pobierz
untitled
DZIAŁ JEDENASTY
UKŁADY ZBIOROWE PRACY
Rozdział I
Przepisy ogólne
Art. 238. § 1. Ilekroć w przepisach działu jest mowa o:
1) ponadzakładowej organizacji związkowej - należy przez to rozumieć organizację związkową
będącą ogólnokrajowym związkiem zawodowym, zrzeszeniem (federacją) związków
zawodowych lub ogólnokrajową organizacją międzyzwiązkową (konfederacją),
2) organizacji związkowej reprezentującej pracowników - należy przez to rozumieć organizację
związkową zrzeszającą pracowników, dla których układ jest zawierany. Dotyczy to również
zrzeszenia (federacji) związków zawodowych, w skład którego wchodzą te organizacje
związkowe, a także ogólnokrajowej organizacji międzyzwiązkowej (konfederacji) zrzeszającej
takie organizacje związkowe lub zrzeszenia (federacje) związków zawodowych.
§ 2. Przepisy rozdziału odnoszące się do:
1) układu - stosuje się odpowiednio do układu ponadzakładowego i układu zakładowego,
2) pracodawców - stosuje się odpowiednio do pracodawcy.
Art. 239. § 1. Układ zawiera się dla wszystkich pracowników zatrudnionych przez pracodawców
objętych jego postanowieniami, chyba że strony w układzie postanowią inaczej.
§ 2. Układem mogą być objęte osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy;
układem mogą być również objęci emeryci i renciści.
§ 3. Układu nie zawiera się dla:
1) członków korpusu służby cywilnej,
2) pracowników urzędów państwowych zatrudnionych na podstawie mianowania i powołania,
3) pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru, mianowania i powołania w:
a) urzędach marszałkowskich,
b) starostwach powiatowych,
c) urzędach gminy,
d) biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego,
e)biurach (ich odpowiednikach) jednostek administracyjnych jednostek samorządu
terytorialnego,
4) sędziów i prokuratorów.
Art. 240. § 1. Układ określa:
1) warunki, jakim powinna odpowiadać treść stosunku pracy, z zastrzeżeniem § 3,
2) wzajemne zobowiązania stron układu, w tym dotyczące stosowania układu i przestrzegania jego
postanowień.
§ 2. Układ może określać inne sprawy poza wymienionymi w § 1, nie uregulowane w przepisach
prawa pracy w sposób bezwzględnie obowiązujący.
§ 3. Układ nie może naruszać praw osób trzecich.
USTAWA KODEKS PRACY – stan prawny na dzień 1 stycznia 2010 r.
73
§ 4. Zawarcie układu dla pracowników zatrudnionych w jednostkach budżetowych, zakładach
budżetowych oraz gospodarstwach pomocniczych jednostek budżetowych może nastąpić wyłącznie w
ramach środków finansowych będących w ich dyspozycji, w tym wynagrodzeń określonych na podstawie
odrębnych przepisów.
§ 5. Wniosek o zarejestrowanie układu zawartego dla pracowników zatrudnionych w jednostkach
budżetowych, zakładach budżetowych oraz gospodarstwach pomocniczych jednostek budżetowych
powinien zawierać oświadczenie organu, który utworzył dany podmiot lub przejął funkcje takiego organu, o
spełnieniu wymogu, o którym mowa w § 4.
Art. 241. (skreślony).
Art. 241 1 . Strony, określając wzajemne zobowiązania przy stosowaniu układu, mogą w szczególności
ustalić:
1) sposób publikacji układu i rozpowszechniania jego treści,
2) tryb dokonywania okresowych ocen funkcjonowania układu,
3) tryb wyjaśniania treści postanowień układu oraz rozstrzygania sporów między stronami w tym
zakresie.
4) (skreślony).
Art. 241 2 . § 1. Zawarcie układu następuje w drodze rokowań.
§ 2. Podmiot występujący z inicjatywą zawarcia układu jest obowiązany powiadomić o tym każdą
organizację związkową reprezentującą pracowników, dla których ma być zawarty układ, w celu wspólnego
prowadzenia rokowań przez wszystkie organizacje związkowe.
§ 3. Strona uprawniona do zawarcia układu nie może odmówić żądaniu drugiej strony podjęcia
rokowań:
1) w celu zawarcia układu dla pracowników nie objętych układem,
2) w celu zmiany układu uzasadnionej istotną zmianą sytuacji ekonomicznej bądź finansowej
pracodawców lub pogorszeniem się sytuacji materialnej pracowników,
3) jeżeli żądanie zostało zgłoszone nie wcześniej niż 60 dni przed upływem okresu, na jaki układ
został zawarty, albo po dniu wypowiedzenia układu.
Art. 241 3 . § 1. Każda ze stron jest obowiązana prowadzić rokowania w dobrej wierze i z
poszanowaniem słusznych interesów drugiej strony. Oznacza to w szczególności:
1) uwzględnianie postulatów organizacji związkowej uzasadnionych sytuacją ekonomiczną
pracodawców,
2) powstrzymywanie się od wysuwania postulatów, których realizacja w sposób oczywisty
przekracza możliwości finansowe pracodawców,
3) poszanowanie interesów pracowników nie objętych układem.
§ 2. Strony układu mogą określić tryb rozstrzygania kwestii spornych związanych z przedmiotem
rokowań lub innych spornych zagadnień, które mogą wyłonić się w trakcie tych rokowań. W takim
przypadku nie mają zastosowania przepisy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, chyba że strony
postanowią o ich stosowaniu w określonym zakresie.
Art. 241 4 . § 1. Pracodawca jest obowiązany udzielić przedstawicielom związków zawodowych
prowadzącym rokowania informacji o swojej sytuacji ekonomicznej w zakresie objętym rokowaniami i
niezbędnym do prowadzenia odpowiedzialnych rokowań. Obowiązek ten dotyczy w szczególności
informacji objętych sprawozdawczością Głównego Urzędu Statystycznego.
§ 2. Przedstawiciele związków zawodowych są obowiązani do nieujawniania uzyskanych od
pracodawcy informacji, stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji.
§ 3. Na żądanie każdej ze stron może być powołany ekspert, którego zadaniem jest przedstawienie
opinii w sprawach związanych z przedmiotem rokowań. Koszty ekspertyzy pokrywa strona, która żądała
powołania eksperta, chyba że strony postanowią inaczej.
USTAWA KODEKS PRACY – stan prawny na dzień 1 stycznia 2010 r.
74
§ 4. Przepisy § 1-3 nie naruszają przepisów o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej.
Art. 241 5 . § 1. Układ zawiera się w formie pisemnej na czas nie określony lub na czas określony.
§ 2. W układzie ustala się zakres jego obowiązywania oraz wskazuje siedziby stron układu.
§ 3. Przed upływem terminu obowiązywania układu zawartego na czas określony strony mogą
przedłużyć jego obowiązywanie na czas określony lub uznać układ za zawarty na czas nie określony.
Art. 241 6 . § 1. Treść postanowień układu wyjaśniają wspólnie jego strony.
§ 2. Wyjaśnienia treści postanowień układu, dokonane wspólnie przez strony układu, wiążą także
strony, które zawarły porozumienie o stosowaniu tego układu. Wyjaśnienia udostępnia się stronom
porozumienia.
Art. 241 7 . § 1. Układ rozwiązuje się:
1) na podstawie zgodnego oświadczenia stron,
2) z upływem okresu, na który został zawarty,
3) z upływem okresu wypowiedzenia dokonanego przez jedną ze stron.
§ 2. Oświadczenie stron o rozwiązaniu układu oraz wypowiedzenie układu następuje w formie
pisemnej.
§ 3. Okres wypowiedzenia układu wynosi trzy miesiące kalendarzowe, chyba że strony w układzie
postanowią inaczej.
§ 4. (utracił moc).
§ 5. (skreślony).
Art. 241 8 . § 1. W okresie jednego roku od dnia przejścia zakładu pracy lub jego części na nowego
pracodawcę do pracowników stosuje się postanowienia układu, którym byli objęci przed przejściem
zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.
Postanowienia tego układu stosuje się w brzmieniu obowiązującym w dniu przejścia zakładu pracy lub jego
części na nowego pracodawcę. Pracodawca może stosować do tych pracowników korzystniejsze warunki
niż wynikające z dotychczasowego układu.
§ 2. Po upływie okresu stosowania dotychczasowego układu wynikające z tego układu warunki umów
o pracę lub innych aktów stanowiących podstawę nawiązania stosunku pracy stosuje się do upływu okresu
wypowiedzenia tych warunków. Przepis art. 241 13 § 2 zdanie drugie stosuje się.
§ 3. Jeżeli w przypadkach, o których mowa w § 1, nowy pracodawca przejmuje również inne osoby
objęte układem obowiązującym u dotychczasowego pracodawcy, stosuje postanowienia układu dotyczące
tych osób przez okres jednego roku od dnia przejęcia.
§ 4. Jeżeli pracownicy przed ich przejęciem byli objęci układem ponadzakładowym, obowiązującym u
nowego pracodawcy, przepisy § 1-3 stosuje się do układu zakładowego.
Art. 241 9 . § 1. Zmiany do układu wprowadza się w drodze protokołów dodatkowych. Do protokołów
dodatkowych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące układu.
§ 2. Jeżeli układ został zawarty przez więcej niż jedną organizację związkową, przez okres jego
obowiązywania wszelkie czynności dotyczące tego układu podejmują organizacje związkowe, które go
zawarły, z zastrzeżeniem § 3 i 4.
§ 3. Strony układu mogą wyrazić zgodę, aby w prawa i obowiązki strony wstąpiła organizacja
związkowa, która nie zawarła układu.
§ 4. Organizacja związkowa, która po zawarciu układu stała się reprezentatywna na podstawie art.
241 17 lub art. 241 25a § 1, może wstąpić w prawa i obowiązki strony układu, składając w tym celu
oświadczenie stronom tego układu. Do zakładowej organizacji związkowej art. 241 25a § 3-5 stosuje się
odpowiednio.
§ 5. Informacja o wstąpieniu organizacji związkowej w prawa i obowiązki strony układu podlega
zgłoszeniu do rejestru układów.
USTAWA KODEKS PRACY – stan prawny na dzień 1 stycznia 2010 r.
75
Art. 241 10 . § 1. Strony uprawnione do zawarcia układu mogą zawrzeć porozumienie o stosowaniu w
całości lub w części układu, którego nie są stronami. Do porozumienia stosuje się odpowiednio przepisy
dotyczące układu.
§ 2. Organ rejestrujący porozumienie, o którym mowa w § 1, powiadamia strony układu o rejestracji
tego porozumienia.
§ 3. Zmiana postanowień układu przez strony, które zawarły ten układ, nie powoduje zmian w treści
porozumienia, o którym mowa w § 1.
Art. 241 11 . § 1. Układ podlega wpisowi do rejestru prowadzonego dla:
1) układów ponadzakładowych przez ministra właściwego do spraw pracy,
2) układów zakładowych przez właściwego okręgowego inspektora pracy.
§ 2. Układ zawarty zgodnie z prawem podlega rejestracji w ciągu:
1) trzech miesięcy - w odniesieniu do układu ponadzakładowego,
2) jednego miesiąca - w odniesieniu do układu zakładowego
- od dnia złożenia wniosku w tej sprawie przez jedną ze stron układu.
§ 3. Jeżeli postanowienia układu są niezgodne z prawem, organ uprawniony do jego rejestracji może:
1) za zgodą stron układu wpisać układ do rejestru bez tych postanowień,
2) wezwać strony układu do dokonania w układzie odpowiednich zmian w terminie 14 dni.
§ 4. Jeżeli strony układu nie wyrażą zgody na wpisanie układu do rejestru bez postanowień
niezgodnych z prawem lub nie dokonają w terminie odpowiednich zmian w układzie, organ uprawniony do
rejestracji układu odmawia jego rejestracji.
§ 5. W ciągu 30 dni od dnia zawiadomienia o odmowie rejestracji przysługuje odwołanie:
1) stronom układu ponadzakładowego - do Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Warszawie,
2) stronom układu zakładowego - do właściwego dla siedziby pracodawcy sądu rejonowego - sądu
pracy.
Sąd rozpoznaje sprawę w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu
nieprocesowym.
§ 5 1 . Osoba mająca interes prawny może, w terminie 90 dni od dnia zarejestrowania układu, wystąpić
do organu, który układ zarejestrował, z zastrzeżeniem, że został on zawarty z naruszeniem przepisów o
zawieraniu układów zbiorowych pracy. Zastrzeżenie powinno być złożone na piśmie i zawierać
uzasadnienie.
§ 5 2 . Organ rejestrujący w ciągu 14 dni po otrzymaniu zastrzeżenia, o którym mowa w § 5 1 , wzywa
strony układu do przedstawienia dokumentów i złożenia wyjaśnień niezbędnych do rozpatrzenia
zastrzeżenia.
§ 5 3 . W razie stwierdzenia, że układ został zawarty z naruszeniem przepisów o zawieraniu układów
zbiorowych pracy, organ rejestrujący wzywa strony układu do usunięcia tych nieprawidłowości, chyba że
ich usunięcie nie jest możliwe.
§ 5 4 . W razie gdy:
1) strony układu nie przedstawią w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 30 dni, dokumentów i
wyjaśnień, o których mowa w § 5 2 , lub
2) strony układu w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 30 dni, nie usuną nieprawidłowości, o
której mowa w § 5 3 , lub usunięcie tej nieprawidłowości nie jest możliwe,
organ rejestrujący wykreśla układ z rejestru układów. Przepis § 5 stosuje się odpowiednio.
USTAWA KODEKS PRACY – stan prawny na dzień 1 stycznia 2010 r.
76
§ 5 5 . Warunki umów o pracę lub innych aktów stanowiących podstawę nawiązania stosunku pracy,
wynikające z układu wykreślonego z rejestru układów, obowiązują do upływu okresu wypowiedzenia tych
warunków. Przepis art. 241 13 § 2 zdanie drugie stosuje się.
§ 6. Minister właściwy do spraw pracy w celu zapewnienia jednolitych zasad rejestracji układów
zbiorowych pracy i prowadzenia rejestru tych układów określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania
w sprawie rejestracji układów zbiorowych pracy, w szczególności warunki składania wniosków o wpis do
rejestru układów i o rejestrację układu, zakres informacji objętych tymi wnioskami oraz dokumenty
dołączane do wniosków, skutki niezachowania wymogów dotyczących formy i treści wniosków, jak również
tryb wykreślenia układu z rejestru, a także sposób prowadzenia rejestru układów i akt rejestrowych oraz
wzory klauzul rejestracyjnych i kart rejestrowych.
Art. 241 12 . § 1. Układ wchodzi w życie w terminie w nim określonym, nie wcześniej jednak niż z
dniem zarejestrowania.
§ 2. Pracodawca jest obowiązany:
1) zawiadomić pracowników o wejściu układu w życie, o zmianach dotyczących układu oraz o
wypowiedzeniu i rozwiązaniu układu,
2) dostarczyć zakładowej organizacji związkowej niezbędną liczbę egzemplarzy układu,
3) na żądanie pracownika udostępnić do wglądu tekst układu i wyjaśnić jego treść.
Art. 241 13 . § 1. Korzystniejsze postanowienia układu, z dniem jego wejścia w życie, zastępują z mocy
prawa wynikające z dotychczasowych przepisów prawa pracy warunki umowy o pracę lub innego aktu
stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy.
§ 2. Postanowienia układu mniej korzystne dla pracowników wprowadza się w drodze wypowiedzenia
pracownikom dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę
nawiązania stosunku pracy. Przy wypowiedzeniu dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego
aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy nie mają zastosowania przepisy ograniczające
dopuszczalność wypowiadania warunków takiej umowy lub aktu.
Rozdział II
Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy
Art. 241 14 . § 1. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy, zwany dalej "układem ponadzakładowym",
zawierają:
1) ze strony pracowników właściwy statutowo organ ponadzakładowej organizacji związkowej,
2) ze strony pracodawców właściwy statutowo organ organizacji pracodawców - w imieniu
zrzeszonych w tej organizacji pracodawców.
§ 2. (skreślony).
§ 3. (skreślony).
Art. 241 14a . § 1. W razie gdy ponadzakładowa organizacja związkowa reprezentująca pracowników,
dla których ma być zawarty układ ponadzakładowy, wchodzi w skład zrzeszenia (federacji) związków
zawodowych lub ogólnokrajowej organizacji międzyzwiązkowej (konfederacji), do zawarcia układu jest
upoważniona, z zastrzeżeniem § 2, wyłącznie ta ponadzakładowa organizacja związkowa.
§ 2. Ogólnokrajowa organizacja międzyzwiązkowa (konfederacja) uczestniczy w rokowaniach i
zawiera układ ponadzakładowy w miejsce wchodzących w jej skład ponadzakładowych organizacji
związkowych, reprezentujących pracowników, dla których układ ten ma być zawarty i które uzyskały
reprezentatywność na podstawie art. 241 17 § 3, jedynie w razie skierowania do niej umotywowanego
pisemnego wniosku w tej sprawie przez co najmniej jedną z pozostałych ponadzakładowych organizacji
związkowych prowadzących rokowania w sprawie zawarcia tego układu. Organizacja, do której skierowano
wniosek, nie może odmówić przystąpienia do rokowań; odmowa skutkuje pozbawieniem
reprezentatywności dla potrzeb określonego układu ponadzakładowego wszystkich organizacji, w miejsce
których powinna wstąpić organizacja, do której skierowany został wniosek.
USTAWA KODEKS PRACY – stan prawny na dzień 1 stycznia 2010 r.
77

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin