Objawy
Objaw (symptoma) - zjawisko zachodzace w organizmie lub psychice człowieka, które jest wykorzystywane jako
oznaka wystepowania okreslonej choroby lub stanu patologicznego lub prawidłowego.
Objaw adiadochokinezy Babinskiego
Niezdolnosc do wykonywania ruchów naprzemiennych konczynami (np. kolejne odwracanie i nawracenie dłoni).
Wystepowanie: uszkodzenia mózdzku.
Objaw Amosa
Chory unoszac sie z pozycji lezacej do siedzacej nie siada do kata 90o, podpiera sie szeroko rozstawionymi i wysuniętymi do tyłu rekoma.
Wystepowanie: jeden z objawów oponowych, ch. Heinego i Medina.
Objaw Babinskiego
Zgiecie grzbietowe palucha połaczone z wachlarzowatym rozstawieniem pozostałych palców powstałe pod wpływem draznienia podeszwowej powierzchni stopy.
Wystepowanie: uszkodzenie dróg piramidowych.
Objaw Balleta
Niedowład lub porazenie jednego lub kilku miesni okoruchowych.
Wystepowanie: nadczynnosc tarczycy.
Objaw Barre
Chory lezy na brzuchu, zgina sie mu biernie konczyny w stawach kolanowych pod katem prostym, po chwili konczyna
niedowładna opada lub chory koryguje jej opadanie, przez co powstaja ruchy wahadłowe tej konczyny.
Wystepowanie: niedowład piramidowy.
Objaw Bella
Unoszenie gałki ocznej ku górze i na zewnatrz przy zamykaniu oczu.
Wystepowanie: porazenie n. twarzowego.
Objaw Bera
Nadmierne rogowacenie i przebarwienie skóry łokci i kolan (”brudne kolana i łokcie”).
Wystepowanie: niedoczynnosc tarczycy.
Objaw Bergera i Wartenberga
Osłabienie lub zniesienie wyczuwalnej dotykiem wibracji m. okreznego oka przy zaciskaniu powiek.
Objaw Bostona
Nierównomierne z ruchem gałek ocznych przesuwanie sie powiek podczas patrzenia ku dołowi.
Objaw Brama
Szerokie otwarcie szpar powiekowych podczas smiechu.
Objaw Hertoghe’a
Brak owłosienia 1/3 zewnetrznej łuku brwiowego.
Objaw Charcota
Uniesienie łuku brwiowego.
Objaw Charcota, Mariego i Cardarelliego
Drzenie całego ciała (gł. dłonie).
Objaw Enrotha
Obrzek powiek górnych (czasem takze dolnych).
Objaw fajkowy
Wydymanie jednego policzka przy wydechu po stronie porazenia. Umozliwia rozpoznanie strony porazenia u chorego nieprzytomnego.
Objaw Flataua
1. Karkowy - przy biernym pochyleniu głowy do przodu nastepuje rozszerzenie zrenic.
2. Erekcyjny - przy kilkakrotnym pochyleniu tułowia ku przodowi pojawia sie erekcja.
Wystepowanie: zwiekszone cisnienie sródczaszkowe, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Objaw Giocondy
Charakterystyczny wyraz twarzy (tzw. usmiech poprzeczny).
Wystepowanie: miastenia (pierwszy i najczestszy objaw).
Objaw Lafory
Zaostrzenie rysów twarzy.
Wystepowanie: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Objaw Mariego
Rzadkie mruganie.
Wystepowanie: choroba Parkinsona (jeden z wczesnych objawów).
Objaw Romberga
Utrata równowagi podczas stania ze złaczonymi stopami i z zamknietymi oczami.
Wystepowanie: wiad rdzenia, uszkodzenia mózdzku.
Objaw Stellwaga
Rzadkie i niepełne mruganie.
Wystepowanie: nadczynnosc tarczycy, choroba Parkinsona.
Objaw sztywnosci karku
Opór pojawiajacy sie podczas biernego pochylania głowy ku przodowi. Przy znacznej sztywnosci moze dojsc do wygiecia
głowy ku tyłowi (opisthotonus).
Objaw Weila i Edelmana
Podczas badania objawów Kerniga nastepuje zgiecie grzbietowe palucha.
Wystepowanie: wzmozone cisnienie sródczaszkowe, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Objawy Brudzinskiego
1. karkowy - bierne pochylenie głowy do przodu powoduje zgiecie konczyn dolnych w stawach biodrowych i kolanowych
2. policzkowy - ucisk na policzek ponizej k. jarzmowej powoduje uniesienie przedramion i ich zgiecie
3. łonowy - ucisk na spojenie łonowe powoduje zgiecie konczyn dolnych w stawach kolanowych i biodrowych
Objawy oponowe Kerniga
1. górny - bierne pochylenie tułowia ku przodowi powoduje zgiecie konczyn dolnych w stawach biodrowych i kolanowych
2. dolny - opór wystepujacy podczas biernego prostowania konczyn dolnych, uprzednio biernie zgietych w stawach
kolanowym i biodrowych
Wystepowanie: zapalenie opon mózgowo-rzdeniowych, zwiekszone cisnienie sródczaszkowe.
Napad padaczkowy
Napad padaczkowy – skutek gwałtownych wyładowań bioelektrycznych grupy komórek nerwowych, które aktywują określone układy strukturalno-czynnościowe mózgu, czego objawem jest zaburzenie ich czynności[1].
Napad padaczkowy może przyjmować różne formy u różnych ludzi[2] - od tzw. małych napadów (petit mal), polegających na krótkim zaniku świadomości (np. nieruchome wpatrywanie się w jeden punkt), aż po napady grand mal, czyli tzw. duże (np. toniczno-kloniczne), w czasie których często występuje utrata przytomności, drgawki, ślinotok, szczękościsk, czasem szybkie ruchy gałek ocznych (podobnie jak w fazie snu REM - rapid eye movement) czy chwilowy bezdech. Jeśli napad padaczkowy wystąpi podczas wykonywania badania EEG w zapisie elektroencefalograficznym będzie można stwierdzić nieprawidłowe wyładowania (np. tzw. iglic).
Możemy wyróżnić wiele rodzajów napadów padaczkowych [3]:
Napady częściowe[edytuj]
Napady w czasie których wyładowania ograniczają się, przynajmniej początkowo, jedynie do ogniska padaczkowego:
Napady częściowe proste, czyli bez zaburzeń świadomości. Ze względu na obszar wyładowań i ich rozmiar, wyróżnić można:
Napady ruchowe - zaburzenia ruchu, mowy, czasem drgania kończyn ciała, bądź kącika ust
Napady częściowe ruchowe proste - inaczej napady Jacksona. Najczęściej zaczynają się rytmicznym drganiem kciuka, palca wskazującego, kącika ust, bądź palucha po przeciwnej stronie ciała w stosunku do umiejscowienia ogniska. (gdyż prawa półkula mózgu odpowiada za lewą stronę ciała i na odwrót)
Napady zmysłowe - polegające na rozmaitych doznaniach słuchowych, wzrokowych, węchowych, czuciowych bądź smakowych. Mają one zwykle dość charakterystyczny i stereotypowy przebieg:
Napady czuciowe proste - drętwienie bądź mrowienie różnych części ciała. Tego rodzaju napady często przechodzą w napady częściowo ruchowe proste (Jacksona), bądź w drgawki uogólnione.
Napady mieszane - napady, w których występują objawy więcej niż dwóch rodzajów wymienionych powyżej
Napady z objawami psychicznymi (np. z omamami, afektywne)
Napady z objawami autonomicznymi (np. napadowe dolegliwości w nadbrzuszu lub z objawami źrenicznymi)
Napady częściowe złożone, np. skroniowe. Występują w nich zaburzenia świadomości, czasem tylko częściowe. Mogą w nich występować m.in. doznania marzeniowe, podobne do snu, z poczuciem czegoś znanego - czegoś, co już się wydarzyło - bądź zupełnie odwrotnie - znane choremu sytuacje czy otoczenie wydają mu się zupełnie obce, zaburzenia wzroku, słuchu, orientacji przestrzennej. Często występują zaburzenia psychoruchowe - automatyczne wykonywanie pewnych czynności (np. odruch żucia, szukanie czegoś).
Dzielimy je na:
Napady z początkiem częściowym prostym i dołączającymi się zaburzeniami świadomości
Napady z zaburzeniami świadomości od początku
Napady z automatyzmami.
Lub inny podział, ze względu na lokalizację wyładowań w mózgu:
Napady skroniowe- efekt wyładowań w płacie skroniowym mózgu (stąd inna nazwa: padaczka skroniowa) - czasowe upośledzenie zmysłów węchu, smaku, wzroku bądź słuchu. Może występować zjawisko Déjà vu, nierzadko na tle silnych, emocjonalnych doznań z przeszłości. Tego rodzaju napady czasem przechodzą w drgawki uogólnione.
Napady czołowe (częściowe złożone)
Napady potyliczne (z zaburzeniami świadomosci)
Napady częściowe, wtórnie uogólnione - następują na skutek rozszerzenia obszaru wyładowań do całego mózgu. Występuje utrata świadomości oraz drgawki, najczęściej o charakterze toniczno-klonicznym. Napady częściowe często poprzedzają napady uogólnione, których chory jednak nie zawsze jest w stanie zauważyć.
Napady pierwotnie uogólnione[edytuj]
Napady, w których nie da się dokładnie zlokalizować ogniska padaczkowego (bez umiejscowionego początku). Zawsze przebiegają z utratą świadomości, ponieważ wyładowania bioelektryczne obejmują od razu cały mózg.
Napady nieświadomości - krótkotrwały (od kilku do kilkunastu sekund) zanik świadomości, czasem drganie powiek, chwilowe sztywnienie ciała. Rzadko i generalnie tylko przy pełnym pęcherzu zdarza się mimowolne oddanie moczu przez chorego. Występowanie i przetrwanie tego rodzaju napadów z okresu dzieciństwa sygnalizuje, iż w przyszłości mogą pojawić się napady o charakterze toniczno-klonicznym.
Napady miokloniczne - nagłe i silne skurcze symetrycznych grup mięśni ciała.
Napady kloniczne - uogólnione drgawki całego ciała
Napady toniczne - silny skurcz mięśni całego ciała, trwający zwykle od kilku, do kilkunastu sekund
Napady toniczno - kloniczne - inaczej napady duże (tzw. grand mal). Objawiają się przez utratę świadomości/przytomności, skurcz mięśni ciała, czasem ślinotok. Na początku tej fazy chory wydaje czasem nieartykułowany głos lub krzyk, wywołany przedzieraniem się wypieranego z klatki piersiowej powietrza przez krtań zamkniętą napiętymi więzadłami, tzw. strunami głosowymi. Krzyk ten jest nieświadomy. Czasem zdarza się, że w wyniku szczękościsku chory przygryza sobie język. Osoba mająca tego rodzaju napad szybko sinieje, ponieważ ogromny wysiłek mięśni pochłania większość tlenu krążącego we krwi. Z czasem objawy ustępują i pojawia się ciężki, chrapliwy oddech. Czas trwania takiego ataku to około 3 minuty. Po tym czasie, chory najczęściej zasypia i budzi się po kilku (bądź kilkunastu) minutach - jako ostatnie pamięta wydarzenie, które miało miejsce tuż przed atakiem, po którym występuje pewne uczucie (z relacji chorych osób - bardzo niewygodne, kłopotliwe - tu cytat "to takie dziwne uczucie") luki w pamięci - stąd w większości przypadków po wstępnym odzyskaniu świadomości chory pyta o to, co się właściwie stało.
Napady atoniczne - nagły zanik napięcia mięśniowego. Czas trwania tego typu napadów jest bardzo krótki i nierzadko chorzy wstają zaraz po upadku na ziemię
Napady akinetyczne - polegają na krótkotrwałym zahamowaniu zdolności ruchowych
Napady jednostronne/przeważnie jednostronne/seryjne. - najczęściej napady drgawkowe, ograniczone do jednej strony ciała, czasem pojawiające się na nich naprzemiennie.
Napad przygodny - napad, który wystąpił tylko raz. Najczęściej jest to napad o charakterze uogólnionego napadu toniczno-klonicznego (tzw. dużego), wywołanego przez przypadkowy czynnik, taki jak: nadużycie alkoholu, nagłe zmiany hormonalne czy brak snu. Taki napad nie jest podstawą do rozpoznania padaczki.
psychUW