5
Konstruowanie zdrowotnego programu edukacyjnego w oparciu o procedurę Fundacji Dreyfus’a
Podstawowe założenia budowania zdrowotnych programów edukacyjnych
Te trzy podstawowe cechy są ściśle związane z faktem, że najlepsze rezultaty działań prozdrowotnych uzyskuje się wówczas, kiedy łączy się je z wykorzystywaniem sił środowiskowych istniejących na danym obszarze społecznym.
Tego rodzaju podejście nazywane jest tworzeniem koalicji w środowisku lokalnym, a jego najistotniejszymi walorami są:
n umożliwianie ludziom i instytucjom udziału w nowych formach działania, bez przyjmowania na siebie wyłącznej odpowiedzialności za ich prowadzenie i rozwój,
n podejmowanie i rozwijanie działania na szeroką skalę, przy jednoczesnym pozyskiwaniu wsparcia społecznego i zaspokajaniu potrzeb społecznych,
n maksymalizowanie sił oraz potencjału jednostek i grup,
n minimalizowanie dublowania wysiłków, świadczeń i działań,
n mobilizowanie talentów, środków i rozwiązań,
n umożliwianie rekrutowania uczestników działań z różnych instytucji i organizacji,
n umożliwienie wykorzystywania nowych środków w zmieniającej się sytuacji dzięki elastycznej strukturze koalicji
Spektrum zainteresowań Fundacji Dreyfus’a w dziedzinie promocji zdrowia
Rok założenia Fundacji – 1988
Działalność ma na celu ułatwiać jednostkom i społecznościom wdrażanie procesu rozwiązywania problemów zdrowotnych.
Fundacja angażuje swoje wysiłki w pomoc ludziom, aby potrafili pomagać samym sobie i innym, poprzez wzmacnianie realizowanych programów zdrowotnych oraz korzystanie z dostępnych zasobów we wdrażaniu nowych projektów lub powielaniu wcześniej zrealizowanych.
Program „Rozwiązywanie problemów dla poprawy zdrowia” (Problem Solving for Better Health – PSPH), mający na celu wyposażenia jednostek w środek umożliwiający tworzenie pozytywnych zmian w społecznościach.
Strategia „Rozwiązywanie problemów dla poprawy zdrowia” (PSBH)
p kładzie największy nacisk na budowaniu szerokich koalicji i zespołów mających wpływ na zdrowie i jakość życia.
p próba rozwiązywania problemów zdrowotnych poprzez wykorzystywanie międzysektorowej współpracy i rozwiązań oraz udziału szeroko rozumianej społeczności.
p uczestnicy tego programu mogą reprezentować różne sektory, takie jak: władze samorządowe, instytucje edukacyjne, organizacje kulturalne, organizacje pozarządowe, prywatni przedsiębiorcy, kluby sportowe i inni przedstawiciele społeczności.
Rozwiązywanie problemów dla inicjatyw poprawy zdrowia (PSBHI) – zasadnicze pytania
p jakimi sposobami można dotrzeć do większej liczby osób, które mogłyby zostać objęte programem dla poprawy zdrowia?;
p jakie są możliwości połączenia sił i wykorzystania funkcjonującego programu PSBH, aby mógł on efektywniej służyć ludziom?;
p czy taki skoordynowany wysiłek wielu instytucji może być nakierowany na szersze społeczne problemy zdrowotne?
Rozwiązywanie problemów dla poprawy zdrowia – inicjatywa pielęgniarska (PSBHN)
Punktem wyjścia była zachęta pielęgniarek do spożytkowania swojego potencjału w zakresie rozwiązywania problemów zdrowotnych. Zakres ich działań dotyczyć może kwestii ochrony zdrowia nakierowanych na pojedyncze osoby, całe rodziny i społeczności. Pielęgniarki tworzą wielką, jednak rzadko wykorzystywaną i niedocenianą siłę w dziedzinie systemu ochrony zdrowia. Właśnie z tego powodu oraz z przyczyn dotyczących najczęstszego bezpośredniego kontaktu z pacjentem, to ta grupa zawodowa może w olbrzymim stopniu wpływać na poprawę stanu zdrowotnego.
Komunikacja dla poprawy zdrow)ia (CBH
Głównym celem jest tworzenie innowacyjnych, dynamicznych i interakcyjnych centrów informacji zdrowotnych. Ich zadaniem ma być rozpowszechnianie regionalnych i międzynarodowych informacji z zakresu zdrowia oraz zbieranie, organizowanie i wymiana odpowiednich doświadczeń i rozwiązań z dziedziny problemów zdrowia poprzez wykonywanie regionalnych opracowań dostępnych szerokiej społeczności. Upowszechnianie takich raportów powinno odbywać się z wykorzystaniem dostępnych mediów.
Główne założenia konstrukcji zdrowotnych programów społecznych według metodologii Fundacji Dreyfus’a Proces PSBH ogniskuje się na etapowym rozwiązywaniu problemów zdrowotnych w małych społecznościach, opartym na metodzie „krok po kroku”.
Metodologia programu „Rozwiązywanie problemów dla poprawy zdrowia” – PSBH
Krok I – Definiowanie problemu zdrowotnego
Krok II – Wybór priorytetów
Krok III – Definiowanie rozwiązania
Krok IV – Konstruowanie planu działania
Krok V – Realizacja przygotowanego projektu
Krok I – Definiowanie problemu zdrowotnego, w którym głównym zadaniem jest rozpoznanie natury, rozmiaru i przyczyn podjętego problemu oraz czynników sprzyjających jego przezwyciężeniu.
Krok II – Wybór priorytetów, co jest związane z przeglądem konkretnych, rzeczywistych elementów cząstkowych problemu i rozstrzygnięcie ich istotności oraz kolejności ewentualnego rozwiązywania.
Krok III – Definiowanie rozwiązania, które jest najistotniejszą częścią działań koncepcyjnych. W tym celu należy określić możliwości rozwiązania problemu. Następować to powinno poprzez przegląd rodzajów rozwiązań, np: przez edukację, oddziaływania psychologiczne, prawne, biomedyczne itp. Jednocześnie pod uwagę powinny być brane dostępne środki, którymi aktualnie dysponujemy lub będziemy dysponować w niedalekiej przyszłości, podczas realizacji projektu. Do najważniejszych z nich należą zasoby ludzkie, środki techniczne, logistyczne czy finansowe. Zasadniczą częścią trzeciego kroku jest logiczne i precyzyjne sformułowanie rozwiązania. Przybiera ono postać tzw. „dobrego pytania”.
Dobre pytanie powinno spełniać następujące warunki:
p być istotne,
p być prawidłowo sformułowane,
p dawać możliwość udzielenia na nie odpowiedzi.
Schemat „dobrego pytania” według Fundacji Dreyfus’s…….
Krok IV – Konstruowanie planu działania, który stanowi praktyczne narzędzie organizacyjne, dzięki któremu inni mają możliwość zapoznania się z zamiarami i drogami dochodzenia do konkretnych rozwiązań. Zatem można go uznać za narzędzie komunikowania się z innymi.
Dobry plan powinien składać się z czterech części, odpowiadających na następujące pytania:
W odpowiedzi należy nakreślić tło problemu, jego znaczenie dla społeczności do której jest skierowany oraz ewentualne uzasadnienie, poparte np. danymi statystycznymi.
Odpowiedź z reguły jest zawarta w „dobrym pytaniu”, jednakże wszystkie działania w tym miejscu powinny zostać uściślone i precyzyjnie zaprezentowane.
Odpowiadając na to pytanie należy szczegółowo podać informacje dotyczące wykonawców oraz planowanej pracy, która przyniesie założone rozwiązywanie problemu. Zasada przyświecająca tej części planu postuluje prezentacje jak największej ilości szczegółów.
Z oceną realizacji projektu łączy się możliwość weryfikacji sukcesu bądź niepowodzenia rozwiązania konkretnego problemu zdrowotnego. Mierzenie efektów wiąże się z obiektywną ewaluacją stopnia osiągnięcia celu i wyciagnięcia wniosków na przyszłość dla samego siebie bądź dla innych, którzy w przyszłości mogą uniknąć podobnych błędów lub potknięć.
Harmonogram działań zawierający odpowiedzi na następujące pytania:
n kiedy będą realizowane poszczególne punkty planowanego projektu?
n kto będzie odpowiedzialny za konkretne działania?
n kiedy projekt zostanie zakończony?
Krok V – Realizacja przygotowanego projektu, która opiera się na powrocie do środowiska dla którego przygotowywany był projekt i zaangażowanie energii i umiejętności wdrażanie całego planu w życie. Generalna zasada, przyświecająca aktywności promującej zdrowie według pomysłodawców, ogniskuje się na stwierdzeniu, że nawet rozwiązywanie małych problemów zdrowotnych ułatwia rozwiązywanie problemów większych o szerszym znaczeniu społecznym. Istotne jest podjęcie działania.
Korzyści wdrażania programu „Rozwiązywanie problemów dla poprawy zdrowia”
p możliwość realizacji problemów zdrowotnych o zróżnicowanej naturze,
p możliwość kierowania projektów do zróżnicowanej liczby adresatów (zarówno małe grupy, jak i całe społeczności lokalne),
p możliwość korzystania z doświadczeń płynących z projektów realizowanych w przeszłości,
p możliwość zdiagnozowania potrzeb zdrowotnych poprzez badanie tła konkretnego problemu zdrowotnego,
p możliwość priorytetowego podejścia do cząstkowych zagadnień zawartych w przezwyciężanym problemie zdrowotnym,
p możliwość realizacji projektu przy niewielkich nakładach finansowych,
p możliwość szczegółowego przygotowania planu poprzez prawidłowe sformułowanie „dobrego pytania”,
p możliwość angażowania sił społeczności lokalnych funkcjonujących w siedlisku, którego dotyczy konkretny problem zdrowotny,
p możliwość ewaluacji stopnia przezwyciężenia podjętego problemu zdrowotnego.
Czarek25F