J. Góra.pdf

Ustawa o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta

http://www.nfz.gov.pl/new/index.php?katnr=2&dzialnr=5&artnr=3831

Od 6 listopada 2008 r. prawa pacjenta w polskim systemie prawnym są uregulowane w

ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Ustawa obowiazuje od 5 czerwca

2009 r.

Do tej pory prawa pacjenta były rozproszone w wielu aktach prawnych, często wynikały z

przepisów nakładających obowiązki na różne podmioty uczestniczące w udzielaniu świadczeń

zdrowotnych i z tego powodu były nie zawsze znane albo też nie rozumiane przez pacjentów.

Prawem pacjenta jest uprawnienie przysługujące w równym stopniu każdemu człowiekowi z

tytułu korzystania ze świadczeń zdrowotnych. Każdy pacjent powinien znać swoje prawa i

umieć z nich korzystać.

Co robić, kiedy łamane są prawa pacjenta?

Każdy pacjent ma prawo do uzyskania świadczeń zdrowotnych odpowiadającym

wymaganiom wiedzy medycznej (art. 19 ust. 1 pkt. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej).

W zestawieniu z prawem do bezpłatnej opieki lekarskiej oznacza to, że każdy uprawniony ma

prawo do uzyskania bez zbędnej zwłoki potrzebnych z punktu widzenia jego stanu zdrowia

świadczeń opieki zdrowotnej, przy wykorzystaniu wszelkich dostępnych dla udzielającego

świadczenie środków leczenia, łagodzenia cierpień i pielęgnacji chorego.

Zgodnie z prawem pacjenta wyrażonym w art. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o

zawodach lekarza i lekarza dentysty, lekarz ma obowiązek wykonywać zawód, zgodnie ze

wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi lekarzowi metodami i środkami

zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z

należytą starannością.

Jednocześnie art. 8 Kodeksu Etyki Lekarskiej, mówi, iż lekarz powinien przeprowadzać

wszelkie postępowanie diagnostyczne, lecznicze i zapobiegawcze z należytą starannością

poświęcając im niezbędny czas.

Według panującego orzecznictwa staranność ta powinna być nawet wyższa niż przeciętna ze

względu na przedmiot zabiegów leczniczych, którym jest człowiek i skutki, które często są

nieodwracalne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 9 marca 2001 roku, I Aca

124/2001, Przegląd Sądowy 2002/10, s.130). Natomiast artykuł 21 Kodeksu Etyki Lekarskiej,

stanowi, że w przypadku popełnienia przez lekarza poważnej pomyłki lub wystąpienia

nieprzewidzianych powikłań w trakcie leczenia powinien on poinformować o tym chorego i

podjąć działania dla naprawy ich szkodliwych skutków.

Krok pierwszy: Sekcja ds Skarg i Wniosków w NFZ

Narodowy Fundusz Zdrowia w każdym swoim oddziale wojewódzkim oraz w Centrali w

Warszawie wyodrębnił Sekcję ds Skarg i Wniosków.

Jeżeli więc naruszenie praw pacjenta ma miejsce w zakładzie opieki zdrowotnej czy

praktyce lekarskiej lub pielęgniarskiej mającej kontrakt z NFZ, a naruszenia to polega

na niewykonywaniu prawidłowemu umowy z Funduszem, to warto poświęcić czas na

wizytę w wydziale Skarg i Wniosków. NFZ wobec zakładów opieki zdrowotnej, z

którymi ma podpisaną umowę, ma silny argument w postaci moźliwości kontroli

zakładu oraz wymierzania kar finansowych.

Krok drugi: Rzecznik Praw Pacjenta

Jeżeli szukamy pomocy w działaniach przeciwko NFZ, to warto skorzystać z pomocy

Rzecznika Praw Pacjenta. Biuro Rzecznika udzieli także pomocy w działaniach przeciwko

świadczeniodawcom, w szczególności jeżeli są to jednostki opieki psychiatrycznej.

Zasady działalności Rzecznika Praw Pacjenta reguluje ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku

Praw Pacjenta z dnia 6 listopada 2008 r.

Krok trzeci: Ugoda lub postępowanie sądowe (od 01.01.2012 r. wojewódzka komisja ds.

orzekania o zdarzeniach medycznych)

UWAGA - od 01.01.2012 r. pacjent, jego przedstawiciel ustawowy lub spadkobiercy (w przypadku śmierci

pacjenta) mają możliwość złożenia wniosku do wojewódzkiej komisji ds. orzekania o zdarzeniach

medycznych. Celem postępowania przed komisją jest ustalenie, czy zdarzenie, którego następstwem była

szkoda majątkowa lub niemajątkowa, stanowiło zdarzenie medyczne.

Zdarzeniem medycznym jest zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie

ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta albo śmierć pacjenta będącego następstwem niezgodnych z aktualną wiedzą

medyczną:

1) diagnozy, jeżeli spowodowała ona niewłaściwe leczenie albo opóźniła właściwe leczenie, przyczyniając sie

do rozwoju choroby,

2) leczenia, w tym wykonania zabiegu operacyjnego,

3) zastosowania produktu leczniczego lub wyrobu medycznego

Nie są rozpatrywane wnioski dotyczące zdarzeń medycznych mających miejsce przed 1 stycznia 2012 .

Każde województwo ma swoją komisję. Wszelkie informacje dotyczące sposobu składania wniosku do

komisji, w tym opłat oraz terminy można znaleźć na stronach urzędów wojewódzkich.

Wojewódzkie komisje ds. orzekania o zdarzeniach medycznych zostały powołane do życia ustawą z dnia 28

kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o ubezpieczeniach

obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli

Komunikacyjnych.

Ustawa z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (w brzmieniu nadanym

przez ww ustawę) - przejdź do ustawy

Postępowanie sądowe

1. W sytuacji wyrządzenia pacjentowi szkody wskutek niewłaściwego leczenia osoba

poszkodowana może ubiegać się w drodze sądowego postępowania cywilnego o uzyskanie

odszkodowania od zakładu opieki zdrowotnej, w którym prowadzone było leczenie .

2. Ponadto pacjent, który w wyniku wadliwego leczenia doznał uszkodzenia ciała lub

rozstroju zdrowia może żądać również zadośćuczynienia za doznaną krzywdę .

Krzywdą są cierpienia psychiczne lub fizyczne osoby, której wyrządzono szkodę,

odszkodowanie natomiast przysługuje, jeżeli poszkodowany doznał uszczerbku

majątkowego.

Zgodnie z art. 361 par.2 w zw. z art. 444 kodeksu cywilnego odszkodowanie może

obejmować koszty wynikłe z uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia (m.in. koszty leczenia,

zabiegów rehabilitacyjnych, zakupu materiałów medycznych, środków pomocniczych i

przedmiotów ortopedycznych, wydatki związane z przewozem do zakładów opieki

zdrowotnej) oraz rentę (jeżeli osoba poszkodowana utraciła całkowicie lub częściowe

zdolność do pracy zarobkowej lub jeżeli w wyniku szkody zwiększyły się jej potrzeby).

Pacjent, który w wyniku wadliwego leczenia doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia

może żądać również zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie jest przyznawane pokrzywdzonemu za doznaną przez niego krzywdę.

Możemy mówić o dwóch rodzajach szkody majątkowej: pierwszy z nich to strata - czyli

zmniejszenie majątku poszkodowanego , które nastąpiło w wyniku zdarzenia za które ktoś

ponosi odpowiedzialność. Drugim rodzajem szkody są tak zwane utracone korzyści, które

obejmują szkody w majątku poszkodowanego polegające na tym, że majątek nie wzrósł tak

jakby to się stało, gdyby nie doszło do zdarzenia, za które ktoś ponosi odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 361 1k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za

normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda. Art.3612 k.c.

stanowi, że w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub

postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł

oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Aby ustalić

wielkość szkody porównuje się stan rzeczywisty majątku, jaki istnieje po wystąpieniu

zdarzenia, które wywołało szkodę, z majątkiem, jaki istniałby, gdyby do tego zdarzenia nie

doszło.

Aby dochodzić odszkodowania należy wykazać winę lekarza. Dlatego też, aby wyjaśnić tę

problematykę należy stwierdzić, że istnieją dwa rodzaje winy :

wina umyślna – czyli sytuacja gdy sprawca chce wyrządzić komuś szkodę albo przynajmniej

świadomie się na to godzi oraz druga postać winy czyli niedbalstwo .

„Niedbalstwo wiąże się z niedołożeniem należytej staranności, jaka jest wymagana w

stosunkach danego rodzaju. Nasuwa się w związku z tym pytanie, jakie są mierniki należytej

staranności. Odpowiedzi na to pytanie udziela art. 355 k.c. odnoszący się nie tylko do reżimu

odpowiedzialności kontraktowej, ale i deliktowej. Stosownie do treści omawianego przepisu

należy zachować staranność wymaganą w stosunkach danego rodzaju. Jest to miernik

obiektywny, formułowany jako wzorzec powinnego zachowania dla każdego, kto znajdzie się

w określonej sytuacji. Podstawą formułowania wzorców są ogólne reguły współżycia

społecznego, a także szczegółowe przepisy prawne, pragmatyki zawodowe, zasady

deontologii, określone zwyczaje dostosowane do pewnych typów czynności, zawodów lub

nawet sytuacji, w których czynności danego rodzaju się wykonuje, np.: wzorzec lekarza.

Zarzut niedbalstwa będzie wtedy uzasadniony, gdy dany sprawca szkody zachował się w

sposób odbiegający od modelu wzorcowego.” (Z. Radwański, Zobowiązania – cześć

szczególna, wyd.3, Warszawa 2001r.).

Ocena, czy faktycznie doszło do niedołożenia należytej staranności należy do sądu.

Kolejną istotną kwestią związaną z ustalaniem szkody jest adekwatny związek przyczynowy

pomiędzy działaniem lub zaniechaniem zobowiązanego do odszkodowania, a wynikłą w

związku z tym szkodą. Art. 3611 k.c. stanowi, że zobowiązany do odszkodowania ponosi

odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda

wynikła.

Przy ustalaniu adekwatnego związku przyczynowego należy kierować się zasadami nauki i

doświadczenia życiowego, trzeba zatem zbadać czy określony skutek pozostaje w relacji

przyczynowej do zdarzenia stanowiącego podstawę czyjejś odpowiedzialności. Wymaga to

ustalenia czy doszłoby do powstania szkody, gdyby nie pojawiło się zdarzenie będące

podstawą odpowiedzialności.

Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu

z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie

obowiązanej do jej naprawienia (art. 442 k.c.). Jednakże w każdym wypadku roszczenie

przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające

szkodę, bez względu na to, kiedy szkoda powstała lub się ujawniła .

Procedura dochodzenia roszczeń jest przewidziana w kodeksie postępowania cywilnego.

Należy jednak rozważyć kwestię, czy zawarcie ugody z ubezpieczycielem (szpital jest

ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej) nie byłoby korzystniejsze niż wytaczanie

powództwa. Przede wszystkim pozwoliłoby na uniknięcie kosztownego i niejednokrotnie

długotrwałego postępowania sądowego.

Gdyby propozycje zakładu, który ubezpiecza szpital, były dla pacjenta niekorzystne może ona

wystąpić z powództwem cywilnym. Wysokość roszczenia określona w pozwie determinuje

właściwość rzeczową sądu. W zależności od tzw. wartości przedmiotu sporu, sądem

właściwym będzie sąd rejonowy albo okręgowy. Jeżeli wartość przedmiotu sporu przewyższa

75 tys. złotych, wtedy właściwy będzie sąd okręgowy.

Z wniesieniem powództwa łączy się obowiązek poniesienia opłat, które uiszcza się przy

wniesieniu pisma podlegającego opłacie. Pismem takim jest pozew. W dniu

2.03.2006r.weszła w życie ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Zgodnie z

artykułem 13 tej ustawy opłata wynosi 5% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż

30 zł i nie więcej niż 100000zł.

Określenie wysokości roszczenia pociąga za sobą istotne konsekwencje, ponieważ strona

przegrywająca proces jest obowiązana zwrócić stronie przeciwnej na jej żądanie koszty

niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Jednakże sąd może w szczególne

uzasadnionych przypadkach zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów lub nie

zasądzać ich w ogóle. Należy to do uznania sądu. Dlatego też należy dokładnie

przeanalizować wszelkie okoliczności, które mogą uzasadnić zarówno wysokość

ewentualnego odszkodowania i zadośćuczynienia. W razie trudnej sytuacji materialnej osoby

składającej pozew może ona zwrócić się o zwolnienie z kosztów postępowania, a także

wnieść o ustanowienie adwokata z urzędu.

Przed złożeniem pozwu wskazane jest zgromadzenie dokumentacji medycznej z

przebiegu leczenia . Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach

pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta pacjent może wystąpić do zakładu opieki zdrowotnej o

sporządzenie wyciągów, odpisów lub kopii swojej dokumentacji medycznej. Ich sporządzenie

następuje na koszt pacjenta.

Wysokość opłaty ustala kierownik zakładu w regulaminie porządkowym, przy czym nie może

ona przekraczać wysokości maksymalnej określonej w ustawie tj. wysokość opłaty za jedną

stronę kopii dokumentacji medycznej nie może przekraczać 0,002 przeciętnego

wynagrodzenia w poprzednim kwartale od pierwszego dnia następnego miesiąca po

ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym

Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17

grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Aby otrzymać dokumentację medyczną należy zwrócić się z wnioskiem do dyrektora szpitala

o jej udostępnienie (np. kopii potwierdzonej za zgodnośc z oryginałem), który upoważni

pracownika do wydania takowej. Kierowik (dyrektor szpitala) nie może nie zgodzić się na

wydanie dokumentacji bowiem pacjent, jest uprawniony do wglądu do dokumentacji,

sporządzania z niej odpisów lub kopii bądź też może zostać udostępniona za potwierdzeniem

zwrotu po wykorzystaniu.

Krok czwarty: Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Okręgowej Izby Lekarskiej

W przypadkach braku należytej staranności w wykonywanej praktyce medycznej,

popełnionych błędów i zaniedbań w leczeniu oraz stwierdzenia, że lekarz, postępuje

sprzecznie z zasadami etyki zawodowej lub narusza przepisy o wykonywaniu zawodu

lekarza, pacjent może zwrócić się także do Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej

Okręgowej Izby Lekarskiej, właściwego do prowadzenia postępowania wyjaśniającego w

przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy w sprawach osób, których dobro zostało

bezpośrednio naruszone działaniem lekarza.

Celem postępowania nie jest zaspokojenie roszczeń, np. materialnych pacjenta, ale

wyciągnięcie konsekwencji zawodowych wobec pozwanego lekarza .

Na podstawie skargi poszkodowanego rzecznik odpowiedzialności zawodowej wszczyna

postępowanie. Skargę składa się do Okręgowej Izby Lekarskiej, właściwej dla terenu gdzie

świadczeń udziela pozwany lekarz. Dane adresowy regionalnych izb lekarskich znaleźć

można na stronie: http://www.nil.org.pl/xml/oil

Prawa pacjenta: Co ma zapewnić nam dentysta

Pacjent, który zamierza skorzystać z leczenia u stomatologa w ramach ubezpieczenia

zdrowotnego, może dobrowolnie wybrać przychodnię i lekarza, pod warunkiem, że ma

on podpisaną umowę z NFZ. Do stomatologa nie potrzeba skierowania.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: