PREPARATY KRWIOPOCHODNE.doc

PREPARATY KRWIOPOCHODNE – METODY KONSERWOWANIA KRWI

1. Preparaty krwi:

·         uzyskanie preparatów z elementów morfotycznych – krwinki oddzielone z krwi pełnej

·         uzyskiwanie osocza – preparaty osoczopochodne

·         decyzja o rodzaju uzyskanego preparatu przed pobraniem krwi

·         dobór odpowiedniego pojemnika do przechowywania krwi:

o       pojedynczy – krew pełna

o       podwójny – masa erytrocytarna + osocze

o       potrójny – np. KKCz + KP + osocze

2. Preparaty krwinek czerwonych:

·         zawsze wykonanie próby krzyżowej przed przetoczeniem – oznaczenie próby zgodności

3. Obecność leukocytów:

·         możliwość immunizacji

·         możliwość przeniesienia chorób wirusowych

·         odczyny poprzetoczeniowe – gorączka, dreszcze

4. Obecność płytek:

·         powstawanie mikroagregatów

·         konieczność stosowania filtrów

5. Obecność osocza:

·         przeniesienie zakażeń pierwotniakowych – np. malaria

·         immunizacja

6. Krew pełna:

·         masa erytrocytarna – KKCz – koncentrat krwinek czerwonych

·         masa leukocytarna – KG – koncentrat granulocytarny

·         masa płytkowa – KP – koncentrat płytkowy

·         osocze – preparaty osocza

·         1 jednostka – 450ml krwi + 63ml płynu konserwującego

·         Ht – 36-44%

·         przechowywanie w chłodni w temperaturze 2-6 stopni Celsjusza

·         okres ważności zależy od użytego płynu konserwującego

·         pełna krew < 7 dni przydatna do przetoczeń wymiennych u noworodków

·         przy przechowywaniu > 24h pozostaje niewielka ilość żywych leukocytów i płytek krwi

7. Wskazania do krwi pełnej:

·         przetoczenia wymienne u noworodków

·         dzieci do lat dwóch, które są poddawane zabiegom kardiochirurgicznym

·         wyjątki u dorosłych:

·         intensywne krwawienia przy utracie > 25% krwi (objawy wstrząsu krwotocznego)

·         zmniejszenie stężenia czynnika V i VIII

8. Przeciwwskazania do podawania krwi pełnej:

·         przewlekła niedokrwistość normowolemiczna – wymagane jedynie zwiększenie masy erytrocytarnej

9. Dawkowanie i sposób przetaczania krwi pełnej:

·         u osoby dorosłej 1 jednostka zwiększa poziom Hb o 1g%, natomiast Ht o ok. 3-4%

·         u dzieci 8ml/kg masy ciała zwiększa poziom Hb o 1g%

·         należy używać filtra

·         nie wolno przetaczać dłużej niż 4h

10. Płyny konserwujące:

·         objętość – 65-70ml w pojemniku macierzystym – do pobierania krwi pełnej

11. Cel stosowania płynu konserwującego:

·         zapobiega krzepnięciu krwi

·         funkcja odżywcza – umożliwia przechowywanie krwi i jej preparatów

·         wymagania – jałowy, apirogenny

12. Stosowane płyny konserwujące:

·         CPDA – możliwość przechowywania krwi pełnej, KKCz w temperaturze 2-6 stopni Celsjusza przez 35 dni

·         CPD – możliwość przechowywania krwi pełnej, KKCz w temperaturze 2-6 stopni Celsjusza przez 21 dni

·         ACD – zabiegi plazmafarezy

13. Skład płynu konserwującego:

·         cytrynian trójsodowy

·         kwas cytrynowy

·         glukoza

·         adenina

·         dwuwodorofosforan sodowy

14. Pojemnik do pobierania krwi – polichlorek winylu:

·         stabilizuje błonę komórkową erytrocytów

·         chroni przed hemolizą erytrocyty

·         umożliwia przechowywanie KP do 3 dni

·         trwale przydatny do przechowywania przy temperaturze 90 stopni Celsjusza

15. Rozdział krwi na składniki:

·         różnica ciężarów właściwych, sedymentacja – wirowanie

·         różnica wielkości składników komórkowych – filtracja

·         powinowactwo składników komórkowych do pewnych substancji – filtracja adsorpcyjna, filtracja adhezyjna

16. KKCz (koncentrat krwinek czerwonych):

·         powstaje po usunięciu z krwi pełnej osocza w ilości 200-250ml

·         należy go  przechowywać w temperaturze 2-6 stopni Celsjusza

·         czas przechowywania i Ht zależy od płynu konserwującego:

o       CPDA1 – Ht 70-80% - 35 dni

o       CPD – Ht 70-80% - 21 dni

·         są w nim obecne - pozbawione swojej funkcji leukocyty i płytki krwi

·         wskazania:

o       zwiększenie zdolności przenoszenia tlenu

o       zwiększenie masy krwinek czerwonych

o       uzupełnienie objętości krwi krążącej

o       niedokrwistość normowolemiczna – np. przewlekła niewydolność nerek, choroby nowotworowe

o       przetoczenie jednostki KKCz – wzrost Ht o 2-3%

·         przeciwwskazania:

o       alloimmunizacja antygenami leukocytarnymi

o       nadwrażliwość na białka osocza

o       środki ostrożności przy przetaczaniu:

o       próba zgodności

o       ewentualne użycie filtra zatrzymującego mikroagregaty

·         powikłania:

o       przeciążenie krążenia

o       hemolityczne reakcje poprzetoczeniowe

o       dreszcze

o       pokrzywka

o       gorączka

o       immunizacja antygenami HLA i erytrocytów

o       przeniesienie zakażenia kiłą jeśli koncentrat krwinek czerwonych jest przechowywany w temperaturze 4 stopni Celsjusza krócej niż 96h

o       przeniesienie zakażenia HIV i WZW

o       przeniesienie zakażenia bakteryjnego

o       hypekaliemia – wzrost potasu

o       plamica poprzetoczeniowa

o       ostra niewydolność oddechowa poprzetoczeniowa

o       rzadko zakażenie malarią

17. PKKCz (przemywany koncentrat krwinek czerwonych):

·         przemyte roztworem 0,9% NaCl krwinki czerwone

·         zawieszone w roztworze 0,9% NaCl krwinki czerwone

·         Ht – 70-80%

·         przemycie usuwa osocze, pozostawia śladowe ilości białka, zmniejsza leukocyty do 5x108, usuwa trombocyty i fragmenty komórek

·         przemycie można wykonać w każdym dniu ważności danej jednostki krwi

·         przemycie wykonane jest głównie w układzie otwartym - koncentrat może być wówczas przechowywany tylko przez 8h w temperaturze 1-6 stopni Celsjusza

·         przemyty koncentrat wykonany w układzie zamkniętym może być przechowywany przez 24h

·         wskazania:

o       uzupełnienie niedoboru erytrocytów u chorych z p/ciałami przeciwko białkom osocza

o       objawy ostrych reakcji alergicznych po wcześniejszym przetoczeniu preparatów krwiopochodnych

·         zasady przetoczenia:

o       stosowanie filtrów

o       mniejsze ilości erytrocytów – straty w czasie przemywania – większa ilość przetoczeń w celu zwiększenia Ht

·         powikłania:

o       podobne jak przy podawaniu KKCz

18. UKKCz (ubogoleukocytarny koncentrat krwinek czerwonych):

·         preparat uzyskany z jednej jednostki KKCz

·         powstaje przez usunięcie większości płytek krwi i leukocytów

·         zmniejsza ryzyko alloimmunizacji antygenami HLA – przenoszenie iniekcji wirusa CMV

·         zmniejsza uwalnianie cytokin z leukocytów

·         zmniejsza wytwarzanie mikroagregatów – płytek

·         uzyskiwany jest za pomocą specjalistycznych filtrów usuwających leukocyty i płytki krwi

·         najlepsze do przemiany są preparaty KKCz poniżej siedmiu dni przechowywania

·         aby przetoczyć – trzeba wykonać próbę krzyżową

·         wskazania:

o       niedokrwistość – obecność lub podejrzenie obecności przeciwciał z układu HLA

o       dla potencjalnych wielokrotnych biorców

o       do transfuzji dopłodowych i u noworodków

·         przeciwwskazania:

o       różne typy nadwrażliwości na białka osocza

·         środki ostrożności:

o       wykonanie próby krzyżowej

o       przy równoczesnym przetaczaniu KKP – przetaczanie preparatów UKKP

19. MKKCz (mrożony koncentrat krwinek czerwonych):

·         krwinki czerwone wraz z płynem krwiopochodnym zamrożone w ciągu 7 dni od pobrania, przechowywane w temperaturze -80 stopni Celsjusza lub niżej

·         koncentrat jest pozbawiony prawie całkowicie leukocytów, płytek krwi i osocza

·         koncentrat zawiera wystarczająco dużo limfocytów – alloimmunizacja antygenami HLA

·         zamrażanie – rozmrażanie – utrata erytrocytów

·         wskazania:

o       rzadkie fenotypowo erytrocyty z licznymi p/ciałami

o       rzadko do transfuzji autologicznych

20. NKKCz (napromieniowany koncentrat krwinek czerwonych):

·         KKCz poddany napromieniowaniu dużą dawką

·         zostaje zachowana zdolność proliferacyjna limfocytów

·         zapobiega reakcjom: przeszczep – p/ciała biorcy

·         zapobiega reakcjom: przeszczep przeciwko biorcy

·         możliwość immunizacji antygenami innych leukocytów – antygenami HLA

·         przy dłuższym przechowywaniu hemoliza erytrocytów i wzrost stężenia potasu

·         do napromieniowania używa się KKCz < 14 dni przechowywania

·         napromieniowanie nie powoduje znaczącego uszkodzenia erytrocytów

·         napromieniowanie skraca czas przeżycia do 28 dni – niezależnie od płynu konserwującego

·         NKKCz stosowany jest do transfuzji wymiennych u noworodków jak również do transfuzji dopłodowych (<24h po napromieniowaniu)

·         wskazania:

o       niewydolność układu immunologicznego

o       u pacjentów spokrewnionych z dawcą

21. KKCz /RW/ (koncentrat krwinek czerwonych z płynem wzbogacającym):

·         ...