NOWE PRAWO z 27 kwietnia 10 (nr 81).pdf

nr 81 (2712) 27 kwietnia 2010

przepis PRAKTYKA

nowe prawo

PRZEPISY

SPIS TREŚCI

OBYWATEL PRZEDSIĘBIORCA Eurokody w projektowaniu budynków

Stosowanie norm zależy od decyzji projektanta

Alimenty nie są dochodem

małoletniego dziecka

» strona D2

W zależności od decyzji projektanta

podstawą wykonania projektu bu-

dowlanego budynku mogą być za-

równo normy aktualne (Eurokody),

jak i wycofane (PN-B) – poinformo-

wało Ministerstwo Infrastruktury.

Do Ministerstwa Infrastruktury kie-

rowane są pytania dotyczące wprowa-

dzenia do zbioru Polskich Norm

europejskich norm projektowania

konstrukcji – Eurokodów (PN-EN

1990–1999) oraz nadania dotychcza-

sowym normom PN-B z tego zakresu

statusu norm wycofanych. W związ-

ku z tym ministerstwo poinformowa-

ło, że w zależności od decyzji projek-

tanta podstawą wykonania projektu

budowlanego budynku mogą być za-

równo normy aktualne (Eurokody),

jak i wycofane (PN-B). Informację na

ten temat opublikowano na stronie in-

ternetowej: www.mi.gov.pl.

projektowania wprowadzające europej-

skie normy projektowania konstrukcji

– Eurokody, zatwierdzone i opublikowa-

ne w języku polskim, mogą być stoso-

wane do projektowania konstrukcji, je-

żeli obejmują one wszystkie niezbędne

aspekty związane z zaprojektowaniem

tej konstrukcji (stanowią kompletny

zestaw norm umożliwiający projekto-

wanie). Projektowanie każdego rodza-

ju konstrukcji wymaga stosowania

PN-EN 1990 i PN-EN 1991.”

Zwrot części VAT za zakup

materiałów w cztery miesiące

» strona D2

Ważne

Polskie Normy projektowania wpro-

wadzające europejskie normy projek-

towania konstrukcji – Eurokody, za-

twierdzone i opublikowane w języku

polskim, mogą być stosowane do

projektowania konstrukcji, jeżeli obej-

mują one wszystkie niezbędne

aspekty związane z zaprojektowa-

niem tej konstrukcji

Wypłacone dywidendy

wykazuje się w CIT-7

» strona D2

Wysokość ubezpieczenia nie może

przesądzać o rzeczywistej

wartości samochodu

» strona D2

dowlanych będących elementami kon-

strukcyjnymi.

Obowiązujące rozporządzenie

Rozporządzenie jest obowiązujące

niezależnie od aktualnego statusu

powołanych w nim Polskich Norm.

Tak długo jak rozporządzenie nie zo-

stanie zmienione w zakresie powoła-

nych Polskich Norm, zarówno normy

aktualne (Eurokody), jak i wycofane

(PN-B), mogą być – w zależności od

decyzji projektanta – podstawą wyko-

nania projektu budowlanego budyn-

ku – podkreślono w informacji Mini-

sterstwa Infrastruktury.

Zbycie instrumentów finansowych

bez podatku od czynności

cywilnoprawnych

» strona D2

Ustawowe regulacje

Ustawa z 24 września 2002 r. o nor-

malizacji (Dz.U. nr 169, poz. 1386

z późn. zm.) stanowi w art. 5 ust. 3, że

stosowanie Polskich Norm jest dobro-

wolne, ale jednocześnie w ust. 4 po-

zwala na powoływanie Polskich Norm

w przepisach prawnych, co czyni te

normy, w całości lub w stosownym za-

kresie powołania, integralną częścią

tego przepisu.

W rozporządzeniu ministra infra-

struktury z 12 kwietnia 2002 r. w spra-

wie warunków technicznych, jakim po-

winny odpowiadać budynki i ich usytu-

owanie (Dz.U. nr 75, poz. 690 z późn.

zm.), zastosowano wiele powołań Pol-

skich Norm, również w zakresie projek-

towania konstrukcji budynków. Powoła-

ne Polskie Normy, zarówno normy

PN-B, jak i normy PN-EN 1990–1999

(Eurokody), zestawione są w załączni-

ku nr 1. W załączniku tym, pod wyka-

zem norm, podano dodatkowo informa-

cję następującej treści: „Polskie Normy

Wójt powoła

dyrektora szkoły

Ekspert GP » strona D3

Eurokody w projektowaniu

Normy Eurokody (w liczbie 59) ujęte

są w części, które obejmują: podsta-

wy projektowania konstrukcji, oddzia-

ływania na konstrukcje (obciążenia),

projektowanie konstrukcji betono-

wych, projektowanie konstrukcji sta-

lowych, projektowanie konstrukcji ze-

spolonych stalowo-betonowych, pro-

jektowanie konstrukcji drewnianych,

projektowanie konstrukcji murowa-

nych, projektowanie geotechniczne,

projektowanie konstrukcji aluminio-

wych oraz projektowanie konstrukcji

na obciążenia sejsmiczne (nie dotyczy

terenów Polski).

Eurokody dotyczą projektowania za-

równo konstrukcji wykonywanych na

miejscu budowy, jak i wyrobów bu-

Jak prawidłowo rozliczyć

nietypowe przychody

kapitałowe

Krzysztof Tomaszewski

Ekspert GP » strony D4–D5

Podstawa prawna

Ustawa z 24 września 2002 r. o normalizacji

(Dz.U. nr 169, poz. 1386 z późn. zm.).

Rozporządzenie ministra infrastruktury

z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków

technicznych, jakim powinny odpowiadać

budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75, poz.

690 z późn. zm.).

Informacja Ministerstwa Infrastruktury

z 20 kwietnia 2010 r. opublikowana na stro-

nie internetowej: www.mi.gov.pl.

Trzeba informować

o prowadzonej działalności

i otrzymanej pomocy

Ekspert GP » strona D6

Oświatowe gospodarstwa

pomocnicze przekształcane

w jednostki budżetowe

» strona D7

Prawo – strona D8

Po trzech miesiącach

zmniejsza się kwota zasiłku

» strona D7

OBYWATEL PROCEDURY Wymiar sprawiedliwości

Ubieganie się o zwolnienie z kosztów nie opóźnia procesu

Dodatkowe lekcje języka polskiego

» strona D7

Nagrody jubileuszowe

w sądach i prokuraturze

» strona D7

Każdy, kogo nie stać na poniesienie

kosztów sądowych, może złożyć

wniosek o zwolnienie go od nich.

Złożenie takiego wniosku nie

wstrzymuje toczącego się postępo-

wania w sprawie.

Zwolnienia od kosztów sądowych mo-

że domagać się każda osoba fizyczna,

która nie jest w stanie ich ponieść bez

uszczerbku utrzymania koniecznego

dla siebie i rodziny. Wniosek w tej

sprawie może złożyć, nawet jeszcze

zanim wytoczy sprawę.

Może się też zdarzyć, że sytuacja

materialna strony znacznie pogorszy

się dopiero w czasie trwania procesu.

Jeżeli wówczas nie będzie jej stać na

zapłacenie kosztów, to na każdym eta-

pie postępowania sądowego może wy-

stąpić z wnioskiem. Zgłasza go na pi-

śmie lub ustnie do protokołu w tym

sądzie, gdzie sprawa ma być wytoczo-

na lub się toczy. Składa przy tym

oświadczenie o stanie majątku, z któ-

rego wynika, że nie jest w stanie ich

ponieść. Zgłoszenie wniosku nie

wstrzymuje toczącego się postępowa-

nia. Taka jest zasada, od której obo-

wiązuje jednak wyjątek. Do wstrzy-

mania postępowania może dojść jedy-

nie wówczas, gdy wniosek złożył po-

wód w pozwie lub przed wytoczeniem

powództwa.

Po rozpatrzeniu wniosku sąd nie mu-

si jednak zwolnić wnioskodawcy od

kosztów. Może rozpocząć postępowa-

nie wyjaśniające, aby sprawdzić, czy

informacje wskazane w oświadczeniu

majątkowym są prawdziwe.

Sąd może więc wydać postanowie-

nie o odmowie zwolnienia od kosztów

sądowych. Doręcza je jednak tylko tej

stronie, która złożyła wniosek o zwol-

nienie od kosztów.

Natomiast postanowienie nie wstrzy-

muje biegu toczącego się postępowa-

nia, pod warunkiem że odmowa nie

dotyczy wniosku zgłoszonego w po-

zwie lub przed wytoczeniem po-

wództwa.

Gdy wniosek o zwolnienie od kosz-

tów sądowych został zgłoszony przed

upływem terminu do opłacenia pisma,

a następnie został prawomocnie przez

sąd oddalony, to wówczas przewodni-

czący wezwie stronę do opłacenia go.

Strona nie może ponownie domagać

się zwolnienia od kosztów sądowych,

powołując się na te same okoliczno-

ści, które wskazywała we wniosku już

wcześniej odrzuconym przez sąd.

Gdy jednak zdecyduje się złożyć

wniosek i w taki sposób go uzasadnić,

to wówczas nie będzie on miał wpływu

na bieg terminu do opłacenia pisma.

Wyrok powinien zawierać

wszystkie pouczenia

» strona D8

Nie można uzgadniać ofert

przed przetargiem

» strona D8

Trzeba wystąpić z wnioskiem

do prezesa URE

» strona D8

Małgorzata Piasecka-Sobkiewicz

Porywacz zostanie skazany

na 25 lat więzienia

» strona D8

Podstawa prawna

Art. 3 pkt 2, 3, 4, 5 ustawy z 17 grudnia

2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępo-

wania cywilnego oraz niektórych innych

ustaw (Dz.U. z 2010 r. nr 7, poz. 45).

Limity wiekowe dla uczestników

akcji ratowniczych

» strona D8

Prawo – strona D8

D 2

Nowe prawo – Przepisy

27 kwietnia 2010 nr 81 (2712) www.gazetaprawna.pl

Podatki

PODATNIK PIT Ulga rehabilitacyjna

Alimenty nie są dochodem

małoletniego dziecka

PODATNIK CIT Udziały w zyskach osób prawnych

Wypłacone dywidendy wykazuje się w CIT-7

Do 7 maja spółki, które wypłaciły

w kwietniu dywidendy albo inne

należności z tytułu udziału w ich

zysku, przekazują informację

CIT-7 o wysokości pobranego po-

datku od tych wypłat.

Informacja CIT-7 służy do prezen-

tacji wysokości pobranego podatku

dochodowego od dochodów z dywi-

dend oraz innych przychodów z ty-

tułu udziału w zyskach osób praw-

nych. Podatek dochodowy z takich

tytułów ustala się w wysokości 19

proc. uzyskanego przychodu.

Do katalogu przychodów osób

prawnych z tytułu udziału w zyskach

zalicza się m.in. dochód z umorzenia

udziałów (akcji), dochód uzyskany

z odpłatnego zbycia udziałów (akcji)

na rzecz spółki w celu umorzenia

tych udziałów (akcji), wartość mająt-

ku otrzymanego w związku z likwida-

cją osoby prawnej.

Osoba prawna wypłacająca należ-

ności z wyżej wymienionych tytu-

łów ma obowiązek w dniu wypłaty

pobrać zryczałtowany podatek. Na-

tomiast do 7 dnia miesiąca następu-

jącego po miesiącu, w którym po-

brano ten zryczałtowany podatek,

należy przekazać odbiorcy tych na-

leżności informację CIT-7.

Zryczałtowanego podatku docho-

dowego spółka nie pobierze w przy-

padku niektórych podatników CIT,

którzy korzystają ze zwolnienia

w związku z przeznaczeniem do-

chodów na cele statutowe lub inne

cele określone w art. 17 ust. 1 usta-

wy o CIT, jeśli złożą one spółce sto-

Ważne

Podatek od dochodów z dywi-

dendy oraz innych przychodów

z tytułu udziału w zyskach osób

prawnych wynosi 19 proc.

Podatnik mający na utrzymaniu

niepełnosprawną córkę, na

rzecz której płaci alimenty

w wysokości ponad 10 tys. zł

rocznie, może skorzystać z ulgi

rehabilitacyjnej. Kwota alimen-

tów nie jest dochodem córki, od

którego wysokości zależy prawo

do odliczenia.

Minister finansów w interpretacji

z 16 marca 2010 r. (nr DD3/033/

13/MCA/10/PK-1481/2009) wyja-

śnił, w jaki sposób można korzy-

stać z ulgi rehabilitacyjnej. W ana-

lizowanej przez ministra sprawie

podatnik ma na utrzymaniu mało-

letnią niepełnosprawną córkę, na

rzecz której na mocy wyroku sądu

płaci alimenty w wysokości 2,5 tys.

zł miesięcznie.

Łączna kwota rocznych alimen-

tów otrzymanych przez niepełno-

sprawną córkę przekroczyła 10 tys.

zł. Podatnik nie jest pewien, czy ma

prawo do ulgi rehabilitacyjnej, sko-

ro dochód córki z tytułu alimentów

przekroczył 10 tys. zł.

Z ulgi rehabilitacyjnej mogą ko-

rzystać zarówno osoby niepełno-

sprawne, jak i takie, które mają na

utrzymaniu następujące osoby nie-

pełnosprawne: współmałżonka,

dzieci własne i przysposobione,

dzieci obce przyjęte na wychowa-

nie, pasierbów, rodziców, rodziców

współmałżonka, rodzeństwo, oj-

czyma, macochę, zięcia i synową –

jeżeli w roku podatkowym dochody

tych osób niepełnosprawnych nie

przekraczają 9120 zł.

Odliczeniu od dochodu w ramach

ulgi rehabilitacyjnej podlegają wy-

datki poniesione na cele rehabilita-

cyjne oraz wydatki związane z uła-

twieniem wykonywania czynności

życiowych, poniesione w roku po-

datkowym przez podatnika będą-

cego osobą niepełnosprawną lub

podatnika, na którego utrzymaniu

są osoby niepełnosprawne.

Zdaniem ministra finansów ali-

mentów na rzecz małoletniego

dziecka nie można utożsamiać

z dochodem małoletniego.

Alimenty, jakie podatnik płaci na

rzecz małoletniej córki, nie stano-

wią dochodu córki, lecz osoby

uprawnionej do ich odbioru.

Tym samym nie mogą być brane

pod uwagę przy ustalaniu wysoko-

ści dochodów, od których zależy

prawo do skorzystania z ulgi w po-

datku dochodowym od osób fizycz-

nych. A to oznacza, że córka podat-

nika nie uzyskała dochodów, które

pozbawiałyby go prawa do ulgi re-

habilitacyjnej.

sowne oświadczenie (CIT-5), naj-

później w dniu dokonania wypłaty

należności

Przemysław Molik

Podstawa prawna

Art. 10 ust. 1, art. 22, art. 26 ust. 1, 2,

6 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku do-

chodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U.

z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

FIRMA PIT Opodatkowanie pojazdów

Wysokość ubezpieczenia nie może przesądzać

o rzeczywistej wartości samochodu

Organ podatkowy nie może na

podstawie wysokości ubezpie-

czenia OC i AC samochodu twier-

dzić, jaka jest jego rzeczywista

wartość, i określać podstawy

opodatkowania.

Jeśli organy kontroli chcą zakwestio-

nować podstawę opodatkowania

w podatku dochodowym od osób fi-

zycznych, muszą przeprowadzić peł-

ne postępowanie wyjaśniające. Do-

piero gdy dowody zebrane w takim

postępowaniu potwierdzą, że pod-

stawa opodatkowania jest inna niż

przyjął podatnik, organ może wycią-

gnąć konsekwencje podatkowe.

Odnosząc te regulacje do samocho-

dów osobowych, należy wskazać, że

organy kontroli nie mogą kwestiono-

wać wartości jego zakupu na podsta-

wie kwoty, na jaką podatnik ubezpie-

czył samochód. Takie stanowisko

przedstawił ostatnio Wojewódzki

Sąd Administracyjny w Białymstoku

(wyrok z 30 marca 2010 r., sygn. akt

I SA/Bk 466/09). W omawianej spra-

wie podatnik prowadzący działalność

gospodarczą nabył jeepa za 15 tys. zł,

co było potwierdzone fakturą, a na-

stępnie ubezpieczył pojazd na kwotę

70 tys. zł. Zdaniem organów kontro-

lnych rzeczywista wartość pojazdu

została więc zaniżona o 55 tys. zł.

W rezultacie uznano, że podatnik

uzyskał nieodpłatne świadczenie

w wysokości 55 tys. zł, które podlega

opodatkowaniu podatkiem dochodo-

wym. Innego zdania był jednak po-

datnik oraz sąd, który orzekł, że or-

gany kontroli nie wykazały, w jaki

sposób skarżący uzyskał korzyść pod

tytułem darmym, mającą konkretny

wymiar majątkowy czy finansowy.

Sąd zwrócił uwagę, że podatnik ani

nie sprzedał samochodu, ani nawet

go nie przekazywał w odpłatne po-

siadanie innym podmiotom. W re-

zultacie sąd nie podzielił stanowiska

organu kontroli, że doszło do nieod-

płatnego świadczenia.

Ustalenia wartości pojazdu mają

również wpływ na wysokość odpi-

sów amortyzacyjnych. Skarżący

przyjął jako wartość początkową

kwotę 15 tys. zł. Ponieważ organ

kontroli zakwestionował wysokość

wartości początkowej, to uznał rów-

nież, że podatnik zaniżył koszty uzy-

skania przychodów, czyli wysokość

odpisów. Sąd nie podzielił również

tych ustaleń organów kontroli. Zda-

niem WSA nie można utożsamiać

wartości pojazdu określonej wy-

łącznie na podstawie ubezpieczenia

z wartością pojazdu wynikającej

z umowy kupna-sprzedaży, która

została potwierdzona fakturą VAT.

Ewa Matyszewska

Podstawa prawna

Art. 26 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podat-

ku dochodowym od osób fizycznych (t.j.

Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307).

OBYWATEL VAT Budowa lub remont domu

Zwrot części VAT za zakup

materiałów w cztery miesiące

Łukasz Zalewski

Wnioski o zwrot VAT na materia-

ły budowlane składane od 23

kwietnia 2010 r. są rozpatrywa-

ne w nowym, czteromiesięcz-

nym terminie.

Osoby fizyczne budujące i remon-

tujące domy lub mieszkania syste-

mem gospodarczym szybciej odzy-

skają zwrot części VAT zawartego

w cenie materiałów budowlanych.

Obowiązuje już ustawa skracająca

oczekiwanie na zwrot podatku. No-

we terminy mają zastosowanie do

wniosków składanych od 23 kwiet-

nia 2010 r.

Zwrot dokonywany jest na wnio-

sek złożony w urzędzie skarbo-

wym. Pieniądze można otrzymać

w drodze decyzji określającej wy-

sokość kwoty zwrotu lub – jeżeli

wniosek nie budzi wątpliwości –

bez wydawania decyzji.

Obecnie urząd skarbowy na wy-

danie decyzji ma cztery miesięce,

wcześniej trzeba było na nią cze-

kać nawet pół roku. Po zmianach

również zwrot dokonywany bez de-

cyzji musi być dokonany w ciągu

czterech miesięcy.

Zwrot należy się osobom fizycz-

nym ponoszącym wydatki na za-

kup materiałów budowanych

Wysokość zwrotu

Składając wniosek w II kwartale

2010 r., można odzyskać:

34 116,17 zł – w przypadku bu-

dowy

14 621,21 zł – w przypadku re-

montu

Podstawa prawna

Art. 11 ust. 1 i 2a, art. 14 ust. 2 pkt 8 usta-

wy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodo-

wym od osób fizycznych (t.j. Dz.U.

z 2010 r. nr 51, poz. 307).

PODATNIK ROZLICZENIA Sprzedaż praw majątkowych

Zbycie instrumentów finansowych

bez podatku od czynności cywilnoprawnych

w związku z budową lub remontem

budynku mieszkalnego lub jego

części. Pod uwagę brane są tylko te

wydatki, które są udokumentowa-

ne fakturami wystawionymi od

1 maja 2004 r.

O rekompensatę może się ubiegać

nie tylko właściciel, ale każda oso-

ba posiadająca tytuł prawny do

dysponowania nieruchomością na

cele mieszkaniowe, np. najemca

czy dzierżawca.

Sprzedaż instrumentów finanso-

wych zagranicznym firmom inwe-

stycyjnym jest zwolniona od po-

datku od czynności cywilnopraw-

nych.

Od 22 kwietnia 2010 r. obowiązują

zmienione przepisy ustawy o podat-

ku od czynności cywilnoprawnych.

Nowelizacja tej ustawy z 22 stycz-

nia 2010 r. (Dz.U. nr 44, poz. 251) ure-

gulowała m.in. zakres zwolnienia od

podatku od czynności cywilnopraw-

nych (PCC) umów sprzedaży in-

strumentów finansowych przez za-

graniczne instytucje finansowe.

Obowiązujące aktualnie przepisy

określają, że zwolniona od PCC jest

sprzedaż instrumentów finanso-

wych w ramach obrotu zorganizo-

wanego zagranicznym firmom inwe-

stycyjnym lub dokonywana za po-

średnictwem tych firm. Zasada ta

obejmuje również sprzedaż instru-

mentów dokonywaną poza obrotem

zorganizowanym, jeżeli zostały one

nabyte wcześniej przez te firmy

w ramach obrotu zorganizowanego.

Zgodnie z wcześniej obowiązują-

cymi regulacjami nie było jasne, czy

zagraniczne podmioty inwestycyj-

ne przy sprzedaży instrumentów fi-

nansowych na rzecz swoich klien-

tów poza obrotem zorganizowanym

mogą korzystać ze zwolnienia od

PCC na takich samych zasadach jak

polskie firmy. Obecnie sytuacja po-

datkowa polskich i zagranicznych

firm została zrównana.

Instrumenty finansowe zdefinio-

wane są w ustawie z 29 lipca 2005 r.

o obrocie instrumentami finanso-

wymi (Dz.U. nr 183, poz. 1538 z późn.

zm.).

Magdalena Majkowska

Przemysław Molik

Podstawa prawna

Ustawa z 4 marca 2010 r. o zmianie usta-

wy o zwrocie osobom fizycznym niektó-

rych wydatków związanych z budownic-

twem mieszkaniowym (Dz.U. nr 56,

poz. 338).

Podstawa prawna

Art. 9 pkt 9 ustawy z 9 września 2000 r.

o podatku od czynności cywilnoprawnych

(t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 450

z późn. zm.).

Tygodnik Prawa

Administracyjnego

■

Jak przekształcić oświatowy zakład budżetowy w jednostkę budżetową

Środa

28 kwietnia 2010 r.

■

Jak prawidłowo sprzedawać mieszkania komunalne z bonifikatą

27 kwietnia 2010 nr 81 (2712) www.gazetaprawna.pl

Nowe prawo – Przepisy

D 3

Ekspert GP

PRACA OŚWIATA Konkurs na stanowiska kierownicze w publicznych placówkach oświatowych

Wójt powoła dyrektora szkoły

DGP ODPOWIADA

Kandydata na stanowisko dyrektora wyłania się w drodze konkursu

organizowanego i nadzorowanego przez wójta gminy. Dyrektor kieruje szkołą,

reprezentuje ją na zewnątrz, jest przełożonym wszystkich pracowników szkoły

i przewodniczącym rady pedagogicznej.

Kiedy unieważnia się konkurs

Kto powinien wchodzić w skład komisji wyłaniającej

kandydata na stanowisko dyrektora publicznej szkoły?

W jakich przypadkach konkurs podlega unieważnieniu?

Komisję konkursową powołuje wójt (burmistrz, prezydent,

zarząd powiatu lub województwa). W jej skład powinno

wchodzić: trzech przedstawicieli organu prowadzącego

szkołę, dwóch przedstawicieli organu sprawującego nadzór

pedagogiczny, po jednym przedstawicielu: rady pedagogicz-

nej, rady rodziców, zakładowych organizacji związkowych.

Istotne jest, że przedstawiciel związku zawodowego nie mo-

że być zatrudniony w szkole, której konkurs dotyczy. Po-

nadto w art. 36a ust. 7 ustawodawca przyjął zasadę, iż łącz-

na liczba przedstawicieli organu prowadzącego i sprawują-

cego nadzór pedagogiczny nie może być mniejsza niż łącz-

na liczba przedstawicieli rady pedagogicznej, rodziców

i organizacji związkowych. W sytuacji, gdy wskazana pro-

porcja nie byłaby zachowana, należy zwiększyć proporcjo-

nalnie liczbę członków reprezentujących organ prowadzący

i nadzór pedagogiczny. Powyższe zasady powoływania skła-

du komisji stosuje się także w przypadku konkursu na sta-

nowisko dyrektora nowo zakładanego zespołu szkół, z tym

że przedstawicieli rady pedagogicznej i rady rodziców wy-

łania się spośród przedstawicieli rad wszystkich szkół łą-

czonych w zespół. Natomiast w przypadku nowo zakłada-

nych szkół skład komisji konkursowej ustala organ prowa-

dzący w drodze uchwały, uwzględniając udział przedstawi-

cieli nadzoru pedagogicznego.

Organ prowadzący publiczną szkołę unieważnia konkurs

i zarządza ponowne jego przeprowadzenie w razie

stwierdzenia:

■

Leszek Jaworski

leszek.jaworski@infor.pl

blicznej szkoły i placówki na-

leży do kompetencji organu

wykonawczego jednostki sa-

morządu terytorialnego. Tego

samego dnia weszło również

rozporządzenie ministra edu-

kacji narodowej z 8 kwietnia

2010 r. w sprawie regulaminu

konkursu na stanowisko dy-

rektora.

W stosunku do dotychczaso-

wych uregulowań prawodaw-

ca zrezygnował z obowiązku

publikowania ogłoszenia

o konkursie w co najmniej

dwóch dziennikach, zarówno

o zasięgu lokalnym, jak i wo-

jewódzkim. W rozporządze-

niu przyjęto, że podstawo-

wym sposobem publikacji in-

formacji o ogłoszeniu konkur-

su będzie jej zamieszczenie na

stronie internetowej organu

prowadzącego i w miejscu

ogólnodostępnym w jego sie-

dzibie lub w inny zwyczajowo

przyjęty sposób. Ponadto,

w zależności od tego czy orga-

nem prowadzącym dane

przedszkole, szkołę lub pla-

cówkę jest jednostka samo-

rządu terytorialnego czy inny

organ – również odpowiednio,

na stronie BIP właściwego ku-

ratorium oświaty oraz na stro-

nie BIP organu prowadzące-

go. Informacja taka będzie

mogła być również zamiesz-

czona w dzienniku o zasięgu

wojewódzkim. Ogłoszenie ta-

kie powinno zawierać:

■ oznaczenie organu prowa-

dzącego publiczną szkołę lub

placówkę oraz jej nazwę i ad-

res;

■

dują się z ustnej informacji

przewodniczącego. Kandy-

dat, któremu odmówiono do-

puszczenia do konkursu, mo-

że w terminie trzech dni od

uzyskania tej informacji wy-

stąpić z pisemnym wnioskiem

o podanie przyczyny niedo-

puszczenia do postępowania.

Informację w tym zakresie

powinien on otrzymać w ter-

minie siedmiu dni od złożenia

wniosku.

Komisja, po rozmowie z każ-

dym z kandydatów dopuszczo-

nych do postępowania konkur-

sowego, dokonuje ich meryto-

rycznej oceny. Ocenie podlega

w szczególności przedstawio-

na przez nich koncepcja funk-

cjonowania i rozwoju publicz-

nego szkoły. Członkowie komi-

sji mogą zadawać kandydatom

pytania.

Komisja wyłania kandydata

na dyrektora w głosowaniu

tajnym bezwzględną więk-

szością głosów. Brak spełnie-

nia powyższego warunku

w kolejnych możliwych

trzech głosowaniach skutku-

je stwierdzeniem nieroz-

strzygnięcia konkursu. Z po-

siedzenia komisji sporządza

się protokół, który podpisują

obecni na posiedzeniu człon-

kowie komisji.

Po zakończeniu obrad prze-

wodniczący niezwłocznie po-

wiadamia organ prowadzący

o wyniku postępowania kon-

kursowego oraz przekazuje te-

mu organowi dokumentację

postępowania konkursowego.

Przepis par. 9 rozporządze-

nia stanowi, że konkursy na

stanowiska dyrektorów pu-

blicznych przedszkoli, publicz-

nych szkół lub publicznych pla-

cówek ogłoszone i niezakoń-

czone przed dniem wejścia

w życie rozporządzenia pro-

wadzone są według dotych-

czasowych przepisów.

Szkołą lub placówką kieruje

nauczyciel mianowany lub dy-

plomowany, któremu powie-

rzono stanowisko dyrektora.

Szkołą może również kiero-

wać osoba niebędąca nauczy-

cielem powołana na stanowi-

sko dyrektora przez organ

prowadzący, po zasięgnięciu

opinii organu sprawującego

nadzór pedagogiczny.

wskazanie wymagań wobec

kandydatów na stanowisko

dyrektora;

■

wskazanie wymaganych do-

kumentów;

■

informacji o sposobie i ter-

minie składania ofert (nie mo-

że być krótszy niż 14 dni od

dnia ogłoszeni) oraz o sposo-

bie powiadomienia kandyda-

tów o terminie i miejscu prze-

prowadzenia postępowania

konkursowego.

Nauczyciel dyrektorem

Generalnie stanowisko dyrek-

tora poza wyjątkiem przewi-

dzianym w art. 36 ust. 2 usta-

wy o systemie oświaty może

sprawować osoba będąca na-

uczycielem, która spełnia kwa-

lifikacje określone w art. 9

Karty Nauczyciela.

Procedura konkursowa

Szczegółowy tryb wyłonienia

kandydata określają przepi-

sy par. 2–8 rozporządzenia.

W myśl par. 2 organ prowa-

dzący wyznacza przewodni-

czącego komisji konkursowej,

który kieruje jej pracami.

Przewodniczący ustala ter-

min i miejsce posiedzenia ko-

misji, o czym powiadamia.

Posiedzenie komisji odbyć

się musi nie później niż w cią-

gu 14 dni roboczych od upły-

wu terminu składania ofert

przez kandydatów, wskaza-

nego w ogłoszeniu konkursu.

Prace tej komisji są prowa-

dzone, gdy w posiedzeniu bie-

rze udział co najmniej 2/3 jej

członków.

Komisja, na podstawie złożo-

nej oferty, podejmuje uchwałę

o dopuszczeniu lub odmowie

dopuszczenia kandydata do

postępowania konkursowego.

Uchwała ta zapada zwykłą

większością głosów w głoso-

waniu jawnym. W przypadku

równej liczby głosów decydu-

je głos przewodniczącego ko-

misji.

Przesłankami odmowy do-

puszczenia kandydata do po-

stępowania konkursowego

stanowi złożenie oferty po

terminie, niedołączenie do

niej wszystkich wymaganych

dokumentów lub gdy kandy-

dat nie spełnia wymagań

wskazanych w ogłoszeniu.

W czynnościach tych nie bie-

rze udziału kandydat. O tre-

ści uchwały kandydaci dowia-

nieuzasadnionego niedopuszczenia kandydata do po-

stępowania konkursowego;

■ przeprowadzenia przez komisję postępowania konkur-

sowego bez wymaganego udziału 2/3 jej członków;

■ naruszenia tajności głosowania nad wyłonieniem kandydata;

■ innych nieprawidłowości, które mogły mieć wpływ na

wynik konkursu.

Podstawa prawna

Art. 36a ust. 6–10 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j.

Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).

Par. 8 ust. 2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 8 kwietnia

2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora pu-

blicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji kon-

kursowej (Dz.U. nr 60, poz. 373).

Sposób ogłoszenia

Kandydata na stanowisko dy-

rektora szkoły lub placówki

wyłania się w drodze konkur-

su. Zgodnie z nowelizacją

z 4 marca 2010 r. ustawy o sys-

temie oświaty, która weszła

w życie 21 kwietnia, ogłaszanie,

przeprowadzenie i nadzór

konkursu na dyrektora pu-

Wymagane dokumenty

Wójt może żądać od kandydata na dyrektora:

■ uzasadnienia przystąpienia do konkursu oraz koncepcji

funkcjonowania i rozwoju placówki,

■ kopii dowodu osobistego lub innego dokumentu potwier-

dzającego tożsamość oraz obywatelstwo,

■ życiorysu z opisem przebiegu pracy zawodowej wraz z do-

kumentami potwierdzającymi posiadanie wymaganego

stażu pracy oraz wymagane wykształcenie,

■ zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdro-

wotnych,

■ aktu nadania stopnia nauczyciela mianowanego lub dyplo-

mowanego (w przypadku nauczyciela),

■ karty oceny pracy lub oceny dorobku zawodowego (w przy-

padku nauczyciela i nauczyciela akademickiego).

Ponadto złożenia oświadczeń o tym że:

■ nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne, dyscy-

plinarne lub o ubezwłasnowolnienie,

■ nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne prze-

stępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,

■ nie był karany zakazem pełnienia funkcji związanych z dys-

ponowaniem środkami publicznymi,

■ dopełnił obowiązek złożenia oświadczenia lustracyjnego,

■ ma pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z peł-

ni praw publicznych (w przypadku osoby niebędącej na-

uczycielem),

■ wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych w ce-

lach przeprowadzenia konkursu na stanowisko dyrektora.

Na jak długo powierzyć stanowisko

Kto może pełnić tymczasowo obowiązki dyrektora szkoły

do czasu wyłonienia kandydata w postępowaniu konkur-

sowym? Na jaki okres można powierzyć to stanowisko?

Do czasu powierzenia stanowiska dyrektora organ prowa-

dzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora

szkoły wicedyrektorowi. W szkołach, w których nie ma ta-

kiego stanowiska, pełnić obowiązki może nauczyciel tej

szkoły, jednak nie dłużej niż przez okres 10 miesięcy.

Organ prowadzący szkołę powierza stanowisko dyrektora

wybranemu w drodze konkursu kandydatowi na okres

pięciu lat szkolnych. W uzasadnionych przypadkach moż-

na powierzyć to stanowisko na krótszy okres, jednak nie

krótszy niż jeden rok szkolny. Po upływie tego okresu or-

gan prowadzący, po zasięgnięciu opinii rady szkoły i rady

pedagogicznej, w uzgodnieniu z kuratorem oświaty, może

przedłużać powierzenie stanowiska na kolejne okresy.

Podstawa prawna

Art. 36, art. 36a ustawy z 7 wrze-

śnia 1991 r. o systemie oświaty (t.j.

Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572

ze zm.).

Rozporządzenie ministra edukacji

narodowej z 8 kwietnia 2010 r.

w sprawie regulaminu konkursu

na stanowisko dyrektora publicz-

nej szkoły lub publicznej placówki

oraz trybu pracy komisji konkur-

sowej (Dz.U. nr 60, poz. 373).

Podstawa prawna

Art. 36a ust.4, 5, 13–15 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty

(t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).

Leszek Jaworski , ekspert Dziennika Gazety Prawnej

D 4

Nowe prawo – Przepisy

27 kwietnia 2010 nr 81 (2712) www.gazetaprawna.pl

Ekspert GP

PODATKI PIT Zeznanie roczne osób fizycznych

Jak prawidłowo rozliczyć nietypowe

DGP ODPOWIADA

Przychody kapitałowe to zróżnicowane źródło przychodów, które obejmują nie tylko

przychody z obrotu papierami wartościowymi czy odsetki od gotówki na rachunkach

bankowych, ale również dochody z tytułu posiadania udziałów w spółkach.

Czy zwolnienie od podatku

trzeba udowodnić

W przypadku pojedyn-

czych transakcji podatnik

nie powinien mieć kłopotu

z odpowiednim wypełnie-

niem deklaracji PIT-38. Pro-

blem pojawia się, gdy doko-

nywane w ciągu roku trans-

akcje są dość złożone albo

gdy podatnikowi nie zosta-

ła wystawiona informacja

PIT-8C bądź też podatnik

zrealizował specyficzne

transakcje poza giełdą albo

też dokonał wydatków w cią-

gu roku podatkowego, w któ-

rych nie pośredniczył dom

maklerski.

Zbywający akcje pracowni-

cze mają jednak możliwość

rozliczenia tzw. kosztów po-

średnich uzyskania przycho-

dów. W przypadku sprzeda-

ży dokonywanej poprzez biu-

ro maklerskie będą to kosz-

ty odsetek, prowizji, a także

koszty transferu i zdepono-

wania papierów czy prowa-

dzenia rachunku.

Natomiast w przypadku

sprzedaży akcji na rynku po-

zagiełdowym, tj. np. na pod-

stawie umowy kupna-sprze-

daży, podatnik będzie mógł

uwzględnić na przykład wy-

sokość podatku od czynności

cywilnoprawnych. Takie

przychody i koszty niewyka-

zywane w PIT-8C uwzględ-

nia się w części C poz. 23 i 24

w deklaracji PIT-38.

W niektórych przypadkach

pracownicy spółki nie mogą

sprzedać otrzymanych akcji,

aż do momentu ich upubli-

czenia (tj. do czasu dopusz-

czenia ich do obrotu na ryn-

ku regulowanym).

W niektórych sytuacjach

pracownicy mogą wówczas

otrzymać zaliczkę na poczet

przyszłej sprzedaży akcji.

Nie ma jednak jasnych prze-

pisów, czy otrzymana w wy-

niku zawarcia umowy przed-

wstępnej zaliczka pieniężna

stanowi dla pracownika

przychód.

Z jednej strony przychód –

w przypadku akcji – powsta-

je, co do zasady, przy ich

zbyciu.

A zatem do czasu, kiedy

przedmiotowe papiery war-

tościowe nie zostaną zbyte,

także otrzymana zaliczka

nie stanowi przychodu po-

datkowego. Dopiero po

sprzedaży akcji – po dopusz-

czeniu do obrotu giełdowe-

go, czyli przeniesieniu wła-

sności na kupującego – łącz-

nie z przychodem z tej trans-

akcji należy wykazać też

otrzymaną zaliczkę, która

jest elementem ceny sprze-

daży.

Z drugiej jednak strony tyl-

ko w przypadku osób prowa-

dzących działalność gospo-

darczą wartość przekazanej

zaliczki nie stanowi przycho-

du podlegającego opodatko-

waniu. Dopiero w momencie

zaliczenia tej zaliczki na po-

czet rozliczenia transakcji

powstaje przychód podatko-

wy. W zakresie przychodów

kapitałowych organy podat-

kowe mogą jednak nakazać

opodatkowanie tak otrzyma-

nej zaliczki i rozliczenia jej

w zeznaniu rocznym, nieza-

Inwestor w zeszłym roku sprzedał akcje, które nabył

w 2002 roku. Biuro maklerskie w wystawionej informa-

cji PIT-8C wykazało dochód z tej transakcji. Zdaniem

podatnika dochód z tych akcji nie powinien być opodat-

kowany. Czy może zatem nie wykazywać tego dochodu

w deklaracji PIT-38?

Przemysław Molik

przemyslaw.molik@infor.pl

Jakie przychody

rozlicza się w PIT-38

Przychody z kapitałów pie-

niężnych są odrębnym źró-

dłem przychodów podlegają-

cych opodatkowaniu podat-

kiem dochodowym od osób

fizycznych, których nie łączy

się z innego rodzaju docho-

dami (np. ze stosunku pracy,

działalności wykonywanej

osobiście czy działalności

gospodarczej). Takich przy-

chodów nie można również

rozliczyć wspólnie z małżon-

kiem.

Przychody z kapitałów pie-

niężnych obejmują przede

wszystkim przychody z in-

strumentów finansowych

(udziałowych, dłużnych oraz

pochodnych).

Zależnie od rodzaju źródła

podlegają rozliczeniu albo

samodzielnie przez podatni-

ka, albo przez właściwego

płatnika (zazwyczaj jest to

podmiot wypłacający okre-

ślone należności).

Korzyści z kapitałów pie-

niężnych, tj. uzyskane do-

chody, zyski czy odsetki, co

do zasady, obciążone są 19-

proc. stawką podatku docho-

dowego, niezależnie od miej-

sca ich pochodzenia (czy zo-

stały uzyskane w Polsce czy

za granicą).

Przychody kapitałowe, któ-

re podatnik musi rozliczyć

indywidualnie w zeznaniu

rocznym, wykazuje się w de-

klaracji PIT-38, ale niektóre

przychody kapitałowe opo-

datkowane w sposób ryczał-

towy, od których nie został

pobrany właściwy podatek,

można wykazać również

w deklaracji PIT-36.

Przychody, których źró-

dłem są transakcje giełdo-

we, podatnik rozlicza na

podstawie wystawionej

przez domy maklerskie in-

formacji PIT-8C.

Wybrane źródła przycho-

dów, które można łączyć

w zeznaniu PIT-38

■ papiery wartościowe

(akcje, obligacje, certyfi-

katy inwestycyjne),

■ pochodne instrumenty

finansowe,

■ objęcie i zbycie udziałów

w spółkach kapitało-

wych,

■ wkłady w spółdzielniach.

TAK Przepisy podatkowe określają, że nie podlegają opo-

datkowaniu przychody z odpłatnego zbycia papierów warto-

ściowych, które są dopuszczone do publicznego obrotu papie-

rami wartościowymi, nabytych przed 1 stycznia 2004 r. na pod-

stawie publicznej oferty lub na giełdzie papierów wartościo-

wych, albo w regulowanym pozagiełdowym wtórnym obrocie

publicznym, albo na podstawie zezwolenia.

Biura maklerskie nie uwzględniają w PIT-8C (część F) wy-

łącznie tych przychodów, co do których mają pewność, że

są zwolnione od podatku. W tym przypadku jednak być mo-

że zachodziła wątpliwość co do zastosowania zwolnienia od

opodatkowania. Być może podatnik przenosił te papiery

w ostatnich latach między różnymi biurami maklerskimi

i był problem z ich właściwą identyfikacją.

Jeśli podatnik jest jednak pewien, że sprzedawane przez

niego akcje spełniają warunki dla korzystania ze zwolnie-

nia od podatku dochodowego, to powinien potrafić to udo-

wodnić. Dowodami takimi mogą być np. dokumenty papie-

rowe lub elektroniczne (przelewy, wyciągi z rachunków ma-

klerskich) potwierdzające, że podatnik nabywał lub był

w posiadaniu akcji przed 2004 rokiem. Pamiętać również

trzeba, że jeśli podatnik nabył te papiery wartościowe na za-

sadzie objęcia akcji pracowniczych, to wtedy urzędy skar-

bowe mogą zakwestionować zwolnienie od dochodu z ta-

kich akcji jako niespełniających ustawowych warunków dla

korzystania ze zwolnienia. Fiskus może konsekwentnie stać

na stanowisku, że akcje pracownicze mogły nabyć tylko

określone osoby, do których oferta była adresowana.

Podstawa prawna

Art. 19 ust. 1 ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku

dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.

z 2003 r. nr 202, poz. 1956).

Art. 52 pkt 1 lit. b) ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od

osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307).

Akcje pracownicze

Przyznanie pracownikom

akcji zakładu pracy, w któ-

rym są zatrudnieni, jest jed-

ną z form pozapłacowego

premiowania pracowników.

Jeżeli emisja spełni określo-

ne warunki, jest to korzyst-

ny sposób wynagradzania

pracowników.

Zarówno dla pracodawcy –

przyznanie akcji nie będzie

się wiązało dla niego z od-

prowadzeniem podatku do-

chodowego i składek na

ubezpieczenie społeczne, jak

i pracowników – będą mieli

dochód dopiero w momencie

sprzedaży swoich akcji.

Przychód z odpłatnego

zbycia papierów wartościo-

wych, w tym akcji pracowni-

czych, podlega opodatkowa-

nia 19-proc. stawką podatku

dochodowego.

Dochodem jest różnica mię-

dzy uzyskanym przychodem

a kosztami jego uzyskania,

czyli poniesionymi przez po-

datnika wydatkami w związ-

ku z uzyskanym przycho-

dem.

Jednak w przypadku akcji

pracowniczych podatnicy

często otrzymują je nieod-

płatnie lub za symboliczną

odpłatnością, a więc kosz-

ty te praktycznie nie wystę-

pują.

leżnie od tego czy w danym

roku podatkowym przed-

miotowe akcje zostaną

sprzedane.

Akcje zagraniczne

Wielu podatników inwestuje

w ciągu roku w papiery war-

tościowe albo instrumenty

pochodne notowane na za-

granicznych giełdach.

Dla osób fizycznych podle-

gających nieograniczonemu

obowiązkowi podatkowemu

w Polsce opodatkowanie

przychodów z kapitałów pie-

niężnych 19-proc. podatkiem

liniowym oraz 19-proc. po-

datkiem zryczałtowanym,

ma zastosowanie do wszyst-

kich wymienionych źródeł

kapitałowych bez względu na

miejsce ich uzyskania.

W przypadku dochodów

uzyskanych przez osobę pod-

legającą nieograniczonemu

obowiązkowi podatkowemu

w Polsce z tytułu:

■

Czy emeryt rozlicza

przymusowy wykup akcji

odpłatnego zbycia papie-

rów wartościowych lub po-

chodnych instrumentów fi-

nansowych i z realizacji

praw z nich wynikających,

■ z odpłatnego zbycia udzia-

łów w spółkach mających

osobowość prawną,

Podatnik pobierający świadczenie emerytalne osiągnął

również dochód z akcji, które nabył jeszcze jako pra-

cownik swojego zakładu. Spółka dokonała przymuso-

wego wykupu akcji i wystawiła podatnikowi PIT-8C.

W ostatnich latach emeryt nie osiągał innych docho-

dów i nie korzystał z ulg, a podatek rozliczał za niego

organ rentowy. Czy emeryt musi rozliczyć się z docho-

du z akcji?

z objęcia udziałów (akcji)

w spółkach mających oso-

bowość prawną albo wkła-

dów w spółdzielniach w za-

mian za wkład niepienięż-

ny w postaci innej niż

przedsiębiorstwo lub jego

zorganizowana część,

dochody te łączy się. Od po-

datku obliczonego od łącznej

sumy dochodów odlicza się

kwotę równą podatkowi do-

chodowemu zapłaconemu za

granicą. Odliczenie to nie

może jednak przekroczyć tej

części podatku, obliczonego

przed dokonaniem odlicze-

nia, która proporcjonalnie

przypada na dochód uzyska-

ny za granicą.

TAK Przychód z odpłatnego zbycia papierów wartościo-

wych, z którego dochód podlega opodatkowaniu zgodnie

art. 30b ust. 1 ustawy o PIT, w tym także przychód z odpłat-

nego zbycia akcji w ramach przymusowego wykupu, będzie

wykazany przez biuro maklerskie w informacji PIT-8C,

w części E w poz. 43.

Przychody z tego tytułu są rozliczane odrębnie od innych

rodzajów przychodów. Nie ma tu znaczenia, że podatnik

osiąga dochody z emerytury i podatek rozlicza za niego or-

gan rentowy. Dochody z akcji należy wykazać w deklaracji

PIT-38. Dochodów z tytułu sprzedaży papierów wartościo-

wych nie łączy się z dochodami z innych źródeł, w tym ze

świadczeń emerytalnych. Przymusowy wykup akcji należy

wykazać w PIT-38 w części C w poz. 21 i 22.

Podstawa prawna

Art. 30b ust. 1 i 6, art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku

dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307).

Przemysław Molik , ekspert Dziennika Gazety Prawnej

Których przychodów nie wykazuje się w PIT-38

■ Odsetki z lokat bankowych czy kont oszczędnościowych

oraz zysków czy strat z funduszy inwestycyjnych – źródła

te opodatkowane są 19-proc. podatkiem, obliczanym

i odprowadzonym przez banki i towarzystwa funduszy in-

westycyjnych. Wyjątkiem są przychody, od których płat-

nik nie pobrał podatku (w tym przychody z zagranicy).

Wtedy podatek ten należy wykazać w zeznaniu rocznym

(PIT-38 część F, PIT-36 część K).

■ Odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych, np. ku-

ponowych obligacji skarbowych trzymanych do terminu

wykupu.

■ Przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych

(np. dywidenda wypłacana przez spółki kapitałowe z sie-

dzibą w Polsce).

■

27 kwietnia 2010 nr 81 (2712) www.gazetaprawna.pl

Nowe prawo – Przepisy

D 5

przychody kapitałowe

Jeżeli osoba fizyczna podle-

gająca nieograniczonemu

obowiązkowi podatkowemu

w Polsce osiąga również (lub

wyłącznie) dochody ze źró-

deł przychodów znajdują-

cych się poza terytorium Pol-

ski, a dochody te nie są zwol-

nione od opodatkowania na

podstawie umowy o unikaniu

podwójnego opodatkowania

lub gdy z państwem, w któ-

rym dochody są osiągane,

Polska nie zawarła umowy

o unikaniu podwójnego opo-

datkowania, dochody te łą-

czy się z dochodami ze źró-

deł przychodów położonych

na terytorium Polski.

Kwotę podatku, obliczoną

według stawki 19-proc. od

łącznych dochodów uzyska-

nych w Polsce i za granicą, na-

leży pomnożyć przez kwotę

dochodu uzyskanego za grani-

cą, a następnie podzielić przez

kwotę łącznego dochodu uzy-

skanego za granicą i w Polsce.

Tak obliczoną kwotę podat-

ku zapłaconego za granicą,

możliwą do odliczenia, nale-

ży wpisać w części D dekla-

racji PIT-38.

Wysokość uzyskanego do-

chodu za granicą i zapłacone-

go podatku należy uwzględ-

nić w informacji PIT/ZG

dołączonym do zeznania

PIT-38.

Większość umów o unika-

niu podwójnego opodatkowa-

nia, których stroną jest Pol-

ska, stanowi jednak, że do-

chody ze sprzedaży akcji mo-

gą podlegać opodatkowaniu

tylko w państwie rezydencji

sprzedającego (tj. w Polsce).

modzielnie obliczyć należny

podatek i wykazać go w ze-

znaniu rocznym. Tak będzie

w przypadku dywidendy wy-

płaconej przez zagraniczną

spółkę z tytułu posiadania

w niej udziałów oraz z tytu-

łu odsetek dopisywanych do

środków pieniężnych gro-

madzonych na zagranicz-

nym koncie.

Od obliczonego w Polsce

podatku można odliczyć po-

datek zapłacony za granicą.

Odliczenie podatku zapłaco-

nego za granicą nie może

jednak przekroczyć kwoty

podatku obliczonego od tych

przychodów przy zastoso-

waniu stawki 19 proc.

Formalnie podatnik w rocz-

nej deklaracji nie wykazuje

jednak dochodów z zagra-

nicznych odsetek, ale jedy-

nie należny w Polsce poda-

tek od tych dochodów – tj.

obciążony 19-proc. stawką.

W deklaracji wykazywa-

na jest kwota podatku zapła-

conego od tych dochodów

z odsetek za granicą, przy

ewentualnym uwzględnie-

niu odpowiedniej umowy

o unikaniu podwójnego opo-

datkowania, której stroną

jest Polska.

Zryczałtowany podatek od

dywidend i odsetek oraz po-

datek zapłacony za granicą,

możliwy do odliczenia, po-

datnik w zależności od swo-

jej sytuacji podatkowej wy-

kazuje w: PIT-38 (część E)

albo też w PIT-36 (część K).

Przykładowo podatnik, któ-

ry uzyskał w 2009 roku

również dochód z pracy, na-

leżny w Polsce podatek od

zagranicznych odsetek powi-

nien uwzględnić w zeznaniu

PIT-36. W tej deklaracji wy-

kazać również powinien wy-

sokość podatku zapłacone-

go za granicą.

zryczałtowanego podatku

dochodowego w wysokości

19 proc. od kwoty wykupu

pomniejszonej o opłatę ma-

nipulacyjną pobieraną przez

fundusz oraz koszty zakupu

certyfikatów. W takim przy-

padku nie trzeba rozliczać

uzyskanego przychodu w ze-

znaniu rocznym.

Natomiast w przypadku

sprzedaży na giełdzie, dom

maklerski sporządza infor-

mację PIT-8C, w którym po-

daje kwotę przychodu uzy-

skanego ze sprzedaży, kosz-

ty uzyskania przychodu oraz

osiągnięty dochód lub stratę.

Wtedy wykazany w PIT-8C

dochód należy rozliczyć

w PIT-38 łącznie z innymi

przychodami z instrumentów

finansowych w części C

w poz. 21 i 22 tego formu-

larza.

Przykład: Inwestycje na giełdzie nowojorskiej

Prawo poboru

Do najpopularniejszych pa-

pierów wartościowych nale-

żą akcje spółek, ale inwesto-

rzy obracają również prawa-

mi poboru, prawami do akcji

czy certyfikatami inwesty-

cyjnymi. Niektóre specyficz-

ne transakcje dokonywane

na tych papierach mogą po-

wodować niejasności w roz-

liczeniu podatkowym.

Dochodami z kapitałów pie-

niężnych są również przy-

chody z odpłatnego zbycia

prawa poboru. Prawo pobo-

ru akcji jest to przywilej

pierwszeństwa zakupu akcji

spółki nowej emisji przysłu-

gujący jej dotychczasowym

akcjonariuszom.

Parytet określający, ile no-

wych akcji można nabyć,

będąc posiadaczem jednej

akcji starej emisji, zależy od

wielkości nowej emisji

w stosunku do już istnieją-

cych akcji.

W związku z tym, że prawa

poboru w rozumieniu usta-

wy o obrocie instrumentami

finansowymi (Dz.U. z 2005 r.

nr 183, poz. 1538) oraz usta-

wy o PIT są traktowane jak

papiery wartościowe, dla ce-

lów podatkowych dochód

z nich uzyskany rozlicza się

analogicznie jak przy zbyciu

akcji przez osoby fizyczne.

Od dochodu odprowadza się

więc 19-proc. podatek.

Dochód ze zbycia praw po-

boru należy rozliczyć rów-

nież wtedy, jeśli związane są

one z posiadanymi akcjami,

które nabyte zostały przez

podatnika przed 2004 r.,

a więc potencjalnie kwalifi-

kującym się do skorzystania

ze zwolnienia podatkowego.

Dla potrzeb podatkowych

istotny jest bowiem termin

nabycia prawa poboru, a nie

wcześniejszego objęcia akcji.

Podatnik inwestował na giełdzie nowojorskiej i w 2009 roku

dokonał sprzedaży akcji.

Przychód uzyskany z tego tytułu podlega opodatkowaniu

zgodnie z zasadami określonymi w art. 30b ust. 5a i 5b

ustawy o PIT i podlega wykazaniu w załączniku PIT/ZG do

deklaracji PIT-38.

Polsko-amerykańska umowa o uniknięciu podwójnego

opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatko-

wania w zakresie podatków od dochodu (Dz.U. z 1976 r. nr

31, poz. 178) określa, że osoba mająca miejsce zamieszka-

nia w Polsce będzie zwolniona od opodatkowania w Sta-

nach Zjednoczonych zysku ze sprzedaży, zamiany lub innej

dyspozycji walorami kapitałowymi. Dochody uzyskane na

giełdzie w Nowym Jorku mogą być zatem zsumowane z in-

nymi dochodami (stratami) ze zbycia papierów wartościo-

wych w zeznaniu PIT-38.

Dochód uzyskany za granicą należy przeliczyć na złote we-

dług średniego kursu NBP (wartość przychodu oraz kosztu

trzeba przeliczyć zgodnie z kursem z ostatniego dnia robo-

czego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu oraz

poniesienia kosztu).

Do zeznania PIT-38 dołączyć należy PIT/ZG, w którym

w części C.3 w poz. 32 i 33 wykazać należy dochody uzy-

skane ze sprzedaży akcji oraz podatek zapłacony za gra-

nicą.

Zakładając, że po przeliczeniu na złote przychód podat-

nika wynosi 30 000 zł, koszt uzyskania przychodu 22

000 zł, to dochód równy 8000 zł (dochód = przychód –

koszt) należy wykazać w poz. 32 druku PIT/ZG. Przeli-

czone kwoty przychodów i kosztów uzyskania przycho-

dów podatnik dopisuje do poz. 23 i 24 „inne przychody”

w deklaracji PIT-38.

Likwidacja spółki

Generalnie w przypadku po-

siadania udziałów w spół-

kach kapitałowych przychód

podatkowy powstaje albo

w momencie objęcia udzia-

łów za wkład niepieniężny,

albo w przypadku zbycia

udziałów. Dochodem jest

przychód pomniejszony

o koszty nabycia. Jednak dla

wspólnika przychód podat-

kowy powstaje również

w przypadku likwidacji spół-

ki kapitałowej z czym zwią-

zany jest podział majątku

polikwidacyjnego.

W przypadku osób fizycz-

nych przychody otrzymane

z tytułu podziału majątku li-

kwidowanej spółki (spół-

dzielni) należą do źródła

przychodów kapitałów pie-

niężnych z tytułu udziału

w zyskach osób prawnych.

Przychód taki podlega opo-

datkowaniu 19-proc. zryczał-

towanym podatkiem docho-

dowym od osób fizycznych

i nie łączy się go z przycho-

dami z innych źródeł, a wy-

datków poniesionych na na-

bycie udziałów (akcji) likwi-

dowanej spółki nie można

uznać za koszt uzyskania

przychodów.

Płatnikiem podatku jest li-

kwidowana spółka, która

w terminie do 20. dnia mie-

siąca następującego po mie-

siącu, w którym pobrano po-

datek, wpłaca go na rachu-

nek urzędu skarbowego wła-

ściwego ze względu na

miejsce jej siedziby. Docho-

du tego podatnik nie wyka-

zuje w zeznaniu rocznym.

Przykład: Dywidenda od francuskiej spółki

Podatnik otrzymał w 2009 roku dywidendę od francu-

skiej spółki kapitałowej typu SARL. Dywidenda została

już opodatkowana we Francji. Przychód uzyskany z tego

tytułu podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 30a ust. 9

ustawy o PIT.

Wypłacona osobie fizycznej dywidenda rozpoznawana jest

jako przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.

Postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowa-

nia decydują czy dywidenda otrzymana za granicą podle-

ga opodatkowaniu również w kraju siedziby spółki. Polscy

podatnicy obowiązani są do wykazania kwoty podatku od

dywidend wypłacanych przez spółki mające siedzibę za

granicą.

Artykuł 23 ust. 1 umowy z 19 stycznia 1977 r. między

Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem

Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwój-

nemu opodatkowaniu w zakresie podatków od docho-

du i majątku (Dz.U. z 1977 r. nr 1, poz. 5) określa, że dy-

widendy mogą być opodatkowane w państwie, w któ-

rym spółka wypłacająca dywidendę ma swoją siedzibę.

Jednak polski podatnik, który ma obowiązek opodatko-

wać dywidendy w Polsce, może równocześnie na po-

czet należnego w Polsce podatku dochodowego zali-

czyć kwotę, która odpowiada podatkowi zapłaconemu

we Francji.

Dla rozliczenia podatkowego podatnik łączy tę zagra-

niczną dywidendę z pozostałymi dochodami uzyskanymi

w Polsce. W zależności od sytuacji podatnika (rodzaju

dochodów) będzie on mógł je wykazać w deklaracji

PIT-36 (część K, poz. 197 lub 198) lub PIT-38 (część E,

poz. 39). Przychody w walutach obcych należy przeli-

czyć według kursu kupna walut z dnia otrzymania dywi-

dendy, ogłaszanego przez bank, z którego usług podat-

nik korzystał.

Po zsumowaniu dochodów wyliczony od nich podatek

dochodowy można pomniejszyć (w deklaracji PIT-36

(poz. 199 lub 200), a w deklaracji PIT-38 (poz. 40)

o kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą.

Odliczenie to nie może przekroczyć kwoty podatku obli-

czonego od tych przychodów (dochodów) przy zastoso-

waniu stawki 19-proc.

Odsetki i dywidendy

Podatnik uzyskujący docho-

dy za granicą z dywidend

i odsetek obowiązany jest sa-

Przykład: Prawa poboru

Inwestor, który zakupił na giełdzie prawa poboru akcji no-

wej emisji pewnej spółki, nie zapisał się na akcje. Nadszedł

dzień wykonania praw poboru i zostały one wyrejestrowa-

ne z rachunku inwestycyjnego inwestora. W efekcie nie uzy-

skał on żadnego przychodu, ale poniósł wydatek na naby-

cie praw poboru. Czy będzie mógł ująć ten wydateki

w kosztach podatkowych? Prawa poboru są papierami

wartościowymi i należy je rozliczać podatkowo w sposób

właściwy dla innych papierów wartościowych, tj. zgodnie

z art. 30b ustawy o PIT.

Certyfikaty inwestycyjne

Specyficznym papierem war-

tościowym są też niektóre ty-

tuły uczestnictwa funduszy

inwestycyjnych, w tym cer-

tyfikaty inwestycyjne fundu-

szy inwestycyjnych za-

mkniętych. W przypadku in-

westycji w certyfikaty FIZ

inwestor może zakończyć in-

westycję na dwa sposoby. Po

pierwsze, złożyć z własnego

rachunku maklerskiego zle-

cenie odkupienia certyfika-

tów przez fundusz lub też

sprzedać je na giełdzie. Biu-

ro maklerskie dokonuje roz-

liczenia podatkowego certy-

fikatów inwestycyjnych fun-

duszy inwestycyjnych,

w przypadku ich wykupienia

na żądanie uczestnika fun-

duszu, poprzez pobranie

W przypadku praw poboru, które wygasły, nie może mieć

jednak zastosowania przepis o powstaniu przychodu po-

datkowego z tytułu odpłatnego zbycia papierów warto-

ściowych albo realizacji praw z nich wynikających. Wyga-

śnięcie prawa poboru nie jest realizacją prawa. W takiej

sytuacji, jeśli nie może dojść do powstania przychodu

(jest on zerowy), to również nie powstaje koszt podatko-

wy. Ponadto biura maklerskie, wystawiając informację

PIT-8c, nie względnią w nich nabycia praw poboru, jeśli

nie zostały one zrealizowane lub sprzedane. Oznacza to,

że wydatki poniesione przez inwestora na nabycie prawa

poboru nie mogą zostać ujęte przez niego w kosztach

podatkowych.

Podstawa prawna

Art. 10 ust. 1 pkt 7, art. 17, art. 24 ust. 5,

art. 30a, art. 30b, art. 45 ust. 1a pkt

1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podat-

ku dochodowym od osób fizycz-

nych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz.

307).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: