RZAD MAZOWIECKIEGO
4czerwca 1989 roku odbyły się kontraktowe wyboru do Sejmu i wolne do Senatu. W pierwszej turze wyborów kandydaci Solidarności odnieśli miażdżące zwycięstwo, ponieważ zdobyli 99 ze 100 miejsc w Senacie. 19 lipca 1989 roku Zgromadzenie Narodowe przewagą 1 glosu wybrało na prezydenta generała Wojciech Jaruzelskiego. W Sejmie powstała koalicja w skład której weszli parlamentarzyści solidarnościowi Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego z SD i ZSR. Stanowisko premiera i misję tworzenia rządu powierzono kandydatowi OKP- Tadeuszowi Mazowieckiemu. Po nim rządy koalicji solidarnościowej tworzyli: Jan Krzysztof Bielecki, Jan Olszewski, Hanna Suchocka.
Po objęciu rządów przez premiera Mazowieckiego, wicepremierem i ministrem finansów został Leszek Balcerowicz. Najważniejszymi celami nowego rządu było przekształcenie gospodarki socjalistycznej w kapitalistyczną.W kraju panowała wysoka inflacja, w sklepach brakowało wielu towarów. Nowy rząd postanowił wprowadzić program naprawy gospodarki przygotowany przez Balcerowicza. Zmieniony został system podatkowy. Ustalono nowy rzeczywisty kurs złotówki w stosunku do dolara amerykańskiego i innych walut. Wprowadzono elementy gospodarki rynkowej, opartej na prawach ekonomi, a nie na centralnym sterowaniu produkcją, rozpoczęto prywatyzacje wielu zakładów przemysłowych. Realizacja planów Balcerowicza stosunkowo szybko przyniosła pomyślne zmiany. Spadło tempo wzrostu inflacji, którą z setek procent w styczniu 1990 roku ograniczono do 38% w roku 1993 i 13% w 1997.
Sklepy zapełniły się towarami z importu. Wolnorynkowa gospodarka wymuszała konkurencje i zwiększenie wydajności pracy. Ze względu na tanią siłe roboczą oraz duży rynek wewnętrzny Polska stała się atrakcyjnym partnerem dla krajów wysoko rozwiniętych. Społeczeństwo zapłaciło wysoką cenę za poprawę warunków bytu. Bezrobocie, ukryte wcześniej w systemie socjalistycznym sięgnęło około 13% i powoli zaczęło maleć dopiero w 1996 roku.
Upadła większość PGR-ów których pracownicy zaczęli pobierać zasiłki dla bezrobotnych.
Tylko Polska zdobyła się na tak radykalną i bolesną reformę, która mimo sporów wokół niej zakończyła się obiektywnym gospodarczym sukcesem
Prace nad koncepcją zmiany systemu gospodarczego zostały podjęte w 2. połowie 1989 przez rząd Tadeusza Mazowieckiego. Głównym problemem był proces transformacji, tj. przejścia od anachronicznych struktur gospodarki komunistycznej do systemu rynkowego. W XII 1989 sejm przyjął przedstawiony przez L. Balcerowicza (wicepremier i min. finansów w kolejnych rządach IX 1989–XII 1991) pakiet 10 ustaw, zw. planem Balcerowicza. Podstawą były 2 cele strategiczne: zwalczanie hiperinflacji (351% w 1989 i 686% w 1990) i budowa rynkowego systemu gospodarczego. W odniesieniu do pierwszego celu zastosowano tzw. terapię szokową: zlikwidowano lub ograniczono dotacje budżetowe (w efekcie nastąpił kilkakrotny wzrost cen nośników energii, taryf kol. oraz związany z tym ogólny wzrost cen), ograniczono przyrost podaży pieniądza, m.in. przez silną kontrolę płac w sektorze uspołecznionym (podatek od ponadnormatywnych wynagrodzeń; zmiany w zasadach indeksacji płac, emerytur i rent, wpływające na ich mniejszy wzrost) oraz znaczne podwyższenie oprocentowania kredytów, przy równoczesnym ustaleniu dodatniej stopy procentowej dla depozytów oszczędnościowych. W procesie budowy gospodarki rynkowej wprowadzono wewnętrzną wymienialność złotego (utworzono fundusz stabilizacyjny — 1 mld dol. USA), zniesiono koncesje i ograniczenia w handlu zagranicznego, w handlu wewnętrznym wprowadzono wolne ceny (objęły one ok. 90% ogółu wyrobów i usług) oraz zlikwidowano system priorytetów i reglamentacji w obrocie zaopatrzeniowym między przedsiębiorstwami, zmniejszono ograniczenia w zakresie obrotu gruntami rolnymi i lokalami użytkowymi. Rozpoczęto również prace nad przekształceniami systemowymi, głównie w zakresie prywatyzacji i restrukturyzacji gospodarki oraz finansów (reforma bankowości, systemu podatkowego, tworzenie rynku kapitałowego)
Przebudowie gospodarki pol. towarzyszyła zmiana sytuacji zewn., m.in. rozpad ZSRR i głęboki kryzys gosp. w państwach tego obszaru, likwidacja RWPG (utrata tradycyjnych rynków zbytu i więzi kooperacyjnych) oraz zahamowanie tempa wzrostu gosp. w krajach rozwiniętych (ograniczenie możliwości eksportu pol. wyrobów i usług; wzmożona ekspansja towarów zagr. na rynek Polski; niezrównoważona wymiana w handlu zagranicznym)
cysia27