,, Mali badacze ,,
Program wspomagający rozwój aktywności poznawczej dzieci na płaszczyźnie zabaw badawczych realizowany w roku szkolnym 2004/2005
Krystyna Banaś
Oddział przedszkolny
w Gliśnicy
SPIS TREŚCI :
I Wstęp
II Założenia programowe
III Cele programu
IV Procedury osiągania celów
V Treści programowe
VI Ewaluacja
V Literatura
VI Załączniki
Współczesny przedszkolak żyjący w społeczeństwie cywilizacji technicznej ma wiele okazji do zaspokajania naturalnej potrzeby poznawczej. Pedagodzy podkreślają jednak ogromną wartość stawiania dziecka w sytuacjach wymagających od niego samodzielnego rozwiązywania problemów, badania i odkrywania otaczających je zjawisk. Celowi temu w pełni służyć mogą zabawy badawcze, które są jednym ze sposobów rozwijania aktywności własnej dziecka. W ich trakcie ma ono okazję samodzielnie szukać odpowiedzi na nurtujące go problemy. Wykazuje przy tym dużą aktywność poznawczą, która przejawia się w działaniach badawczych i w zadawaniu pytań. Rola nauczyciela przedszkola z kolei polega na stymulowaniu i kierowaniu aktywnością dziecka tak, aby mogło się w pełni rozwijać. To poprzez stwarzanie sytuacji nowych i ciekawych, które wyzwalają
u dziecka spontaniczne doświadczenia, rozwijamy ich aktywność badawczą. Bożena Suchacka pisze, iż w zabawie badawczej ,, nie najważniejszy jest rezultat ani żaden materialny interes, lecz samo działanie, które doprowadziło do takiego, a nie innego efektu ,, .
Obserwując grupę od początku roku szkolnego zauważyłam duże zainteresowanie zjawiskami świata przyrody i techniki. Szczególnie chłopcy chętnie uczestniczyli w zabawach badawczych, które prowadzone były wyrywkowo, zgodnie z treściami Programu wychowania przedszkolnego. Zainspirowana wcześniejszymi doświadczeniami oraz studiami literatury fachowej dotyczącej zabaw badawczych, postanowiłam wykorzystać ten zalążek działań do ich poszerzenia i wzbogacenia, a co za tym idzie, do pełniejszego zaspokojenia naturalnej potrzeby poznawczej moich wychowanków.
Program ,, Mali badacze ,, opracowany został w ścisłej integracji z Planem pracy dydaktyczno – wychowawczej i opiekuńczej szkoły na rok szkolny 2004/2005 oraz Programem wychowania przedszkolnego ,, Moje przedszkole,, dopuszczonego do użytku szkolnego przez MEN,
nr dopuszczenia DKW – 4013-3/01 i należy go traktować jako rozszerzenie treści głównie z takich obszarów edukacyjnych, jak : Poznaję samego siebie, Ja i przyroda. Stanowi on również narzędzi `e do osiągania nadrzędnego celu edukacji, jakim jest wspomaganie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami. Ponieważ większa część zabaw badawczych odbywać się będzie na wolnym powietrzu, dlatego realizację treści programowych zaplanowałam na okres II półrocza roku szkolnego 2004/2005.
Program zakłada rozwijanie aktywności poznawczej dziecka przez organizowanie warunków do prowadzenia działań badawczych i rozwijania zainteresowań poznawczych oraz czerpania radości i satysfakcji z uczestnictwa w życiu przyrody. W tym celu troszczyć się będę, aby planowane zabawy były ciekawe i aby pobudzały dziecko do myślenia, poszukiwania, a przede wszystkim do działania.
W związku z dużą rozpiętością wiekową dzieci w grupie ( od 3 r. ż. do 6 r. ż. ), projekt ten zakłada realizację treści programowych w odniesieniu do dwóch etapów myślenia w trakcie zabaw, a mianowicie myślenia sensoryczno – motorycznego i konkretno - obrazowego. Realizując jego treści pragnę umożliwić każdemu dziecku poszerzanie i pogłębianie własnych wiadomości zgodnie z indywidualnie wzrastającymi możliwościami intelektualnymi i percepcyjnymi wykorzystując do tego różnorodne środki, formy i metody pracy.
Do współpracy w realizacji tego projektu zaproszeni zostaną uczniowie z nauczania zintegrowanego naszej szkoły i ich wychowawcy oraz rodzice, których pomoc będzie niezbędna
CELE OGÓLNE :
1. Stymulowanie aktywności poznawczej.
2. Rozwijanie zainteresowań technicznych i przyrodniczych.
3. Poszerzanie zasobu widomości dotyczących świata przyrody i techniki.
4. Wzbogacenie słownika dziecięcego o nowe pojęcia.
5. Budowanie więzi społecznych na płaszczyźnie grupy, szkoły, szkoły i rodziny.
6. Przestrzeganie zasad współdziałania przy pracy.
7. Czerpanie korzyści i radości podczas odkrywania nieznanych zjawisk przyrodniczych i technicznych.
8. Kształtowanie postaw proekologicznej w różnych sytuacjach.
CELE SZCZEGÓŁOWE :
Dziecko 3,4 – letnie potrafi :
· aktywnie uczestniczyć w zabawach badawczych ( ogląda, szuka, obserwuje );
· przestrzegać w czasie zabaw ustalonych zasad zachowania i bezpieczeństwa;
· korzystać z wiedzy i umiejętności starszych kolegów;
· w miarę własnych możliwości aktywnie współdziałać w grupie, w czasie rozwiązywania problemu badawczego;
· formułować swoje spostrzeżenia;
· dzielić się swoją wiedzą z najbliższymi;
· być odpowiedzialne za stan, bogactwo i piękno środowiska społeczno – przyrodniczego.
Dziecko 5,6 – letnie potrafi :
· aktywnie uczestniczyć w zabawach badawczych
(ogląda, szuka, obserwuje, porównuje, bada i eksperymentuje );
· cierpliwie czekać na swój udział w czynnościach badawczych;
· formułować swoje spostrzeżenia i wnioski;
· samodzielnie podejmować decyzje w działaniu;
· umiejętnie posługiwać się prostymi narzędziami;
· dzielić się swoją wiedzą z innymi;
· poprawnie nazwać badane przedmioty i zjawiska;
· poprawnie nazwać zastosowane w zabawach narzędzia i urządzenia techniczne;
· być odpowiedzialne za stan, bogactwo i piękno środowiska społeczno – przyrodniczego przyrody.
Osiąganie zamierzonych celów uwarunkowane jest właściwym doborem treści oraz dostosowaniem treści i wymagań do możliwości rozwojowych dzieci. Równie ważna jest właściwa organizacja i przebieg procesu edukacyjnego, który powinien oparty być na atmosferze zaufania, radości i zabawy. Proces osiągania nakreślonych celów to również odpowiedni dobór treści, form, metod działania i środków dydaktycznych. W ich doborze pomagają nauczycielowi cele operacyjne, które muszą być użyteczne i prowadzić do realizacji celu nadrzędnego, jakim jest rozwijanie aktywności badawczej u dzieci w wieku przedszkolnym.
Nauczyciel z kolei pełni rolę inicjatora poszczególnych sytuacji dydaktycznych, rozbudza zainteresowanie problemem, dyskretni...
ewelinaskwira88