2447 System sterowania przez telefon.pdf

Projekty AVT

Jednokanałowy system

sterowania przez telefon

2447

Na łamach czasopism Elektronika dla Wszy−

stkich oraz Elektronika Praktyczna pojawiło

się już kilka projektów urządzeń umożliwia−

jących zdalne sterowanie przez telefon. Ni−

niejszy artykuł prezentuje nieskomplikowany

układ, który umożliwia sterowanie jednym

urządzeniem za pomocą dowolnego telefonu

pracującego w trybie tonowym. Układ wyko−

rzystuje częstotliwości systemu DTMF, jed−

nak do budowy systemu nie są potrzebne

żadne specjalizowane układy scalone – wy−

starczą cztery popularne i tanie kostki:

CMOS 4093, 4011 i dwie NE567. Układy

NE567 są rzadko wykorzystywane, a tym−

czasem te leciwe kostki z powodzeniem za−

stępują one skomplikowane cyfrowe dekode−

ry tonów DTMF. W opisywanym urządzeniu

wykorzystuje się tylko dwie spośród ośmiu

częstotliwości systemu DTMF.

Potrzebę takiego projektu zgłosił pewien

Czytelnik z Warszawy, który chciał za pomo−

cą telefonu sterować ogrzewaniem domku

letniskowego na Mazurach. Potrzebny mu

był tylko jeden kanał, bo jesienią i zimą

chciał przed przyjazdem odpowiednio wcze−

śniej włączyć ogrzewanie elektryczne.

Według przyjętych założeń układ powi−

nien być jak najprostszy. Działanie jest nastę−

pujące. Opisywane urządzenie, zasilane z ba−

terii, dołączone jest równolegle do normalne−

go aparatu telefonicznego, na przykład we

wspomnianym domku na Mazurach. Aby

włączyć lub wyłączyć ogrzewanie, należy

wybrać odpowiedni numer i po kilku(nastu)

dzwonkach urządzenie zgłosi się tak samo,

jak automatyczna sekretarka. Aktualny stan

oddalonego urządzenia (załączony/wyłączo−

ny) sygnalizowany jest na bieżąco za pomo−

cą tonu: dźwięk przerywany – wyłączone,

dźwięk ciągły – załączony. Stan ten można

łatwo zmienić naciskając jeden z przycisków

klawiatury telefonicznej. Klawisz “0” wyłą−

czy ogrzewanie, klawisz “1” włączy. Zmiana

zostanie natychmiast potwierdzona tonem

ciągłym lub przerywanym. Dzięki temu

dzwoniący będzie miał pewność, że zmiana

została dokonana. Urządzenie automatycznie

przerwie połączenie po ustalonym czasie

(kilkanaście... kilkadziesiąt sekund) i po−

wróci do stanu bezprądowego oczekiwania.

najmniej rok pracy – ich zużycie wynikać bę−

dzie praktycznie tylko z samorozładowania.

W czasie T2 osoba dzwoniąca może zmie−

nić stan przekaźnika wykonawczego K2. Na−

stąpi to po naciśnięciu klawisza “0” albo “1”

w telefonie pracującym w trybie tonowym.

Sygnały DTMF przychodzące z linii tele−

fonicznej kierowane są do dwóch detektorów

tonu z układami NE(LM)567. Sygnał “0” to

w kodzie DTMF mieszanina tonów o często−

tliwościach 941Hz i 1209Hz. Z kolei sygnał

“1” zawiera składowe o częstotliwościach

697Hz i 1209Hz. Dekodery tonu z układami

LM567 (NE567) reagują na składowe 697Hz

oraz 941Hz i bezpośrednio sterują cewki

przekaźnika bistabilnego. (Dzięki temu pro−

stemu sposobowi dekodowania układ reaguje

też na naciśnięcia klawiszy “2” i “#” oraz “*”

i “#”, ale nie ma to znaczenia.)

Co bardzo ważne, jeden ze styków prze−

kaźnika wykonawczego K2 pracuje w obwo−

dzie generatora informacji zwrotnej. W za−

leżności od stanu tego styku, generator 2kHz

pracuje albo w sposób ciągły (styk zwarty),

albo przerywany sygnałem 2Hz (styk roz−

warty). Wytworzony sygnał 2kHz przesyłany

jest przez linię telefoniczną do abonenta wy−

wołującego – w ten prosty sposób otrzymuje

on niezawodną informację o aktualnym sta−

nie urządzenia.

A oto szczegółowy opis. W stanie spo−

czynku linia telefoniczna dołączona jest do

obwodu detektora sygnału dzwonienia (R1,

R2, C1, D1, D4, OPT1, R3, R4, C2, U1A).

Pojawienie się w linii sygnału dzwonienia

(jedna sekunda – impuls, trzy sekundy prze−

rwy) powoduje zmianę stanu na wyjściu

U1A z niskiego na wysoki. Dioda D2 powo−

duje, że naładowany w spoczynku kondensa−

tor C21 zostanie szybko rozładowany. Napię−

cie na nim i na wejściu bramki U1B mierzone

Opis układu

Na pierwszy rzut oka, urządzenie może się

wydać skomplikowane. W rzeczywistości

okaże się proste, a jego działanie – oczywi−

ste. Szczegółowy schemat ideowy pokazany

jest na rysunku 1 . Sercem systemu jest

dwucewkowy przekaźnik bistabilny ozna−

czony K2. Jak każdy przekaźnik bistabilny,

nie musi on być zasilany ciągle. Wystarczy

podać krótkie impulsy sterujące, które zmie−

nią jego stan.

Dzięki zastosowaniu takiego przekaźnika

pobór prądu w spoczynku można zmniejszyć

do zera. Tak jest w opisywanym urządzeniu.

Należy zauważyć, że układ jest zasilany z ba−

terii napięciem Vb, ale w spoczynku zasilana

jest tylko część układu – detektor dzwonka

i układy czasowe. Dzięki obecności układów

CMOS, pobór prądu w spoczynku jest pomi−

jalnie mały (mniej niż 1

Elektronika dla Wszystkich

A). Po pojawieniu

się określonej liczby “dzwonków” (wyzna−

czonej przez czas T1 zależny od C23, R6),

zostanie włączony przekaźnik K1. Jeden styk

tego przekaźnika dołączy do linii telefonicz−

nej rezystor 600−omowy, co centrala potrak−

tuje jako zgłoszenie abonenta. Drugi styk po−

da zasilanie na drugą część układu – obwody

te oznaczone są Vcc. Układ pozostanie włą−

czony przez czas T2 (zależny od C21, R5),

a potem sam się wyłączy. Dzięki takiej zasa−

dzie pracy alkaliczne baterie R6 starczą na co

Projekty AVT

względem masy wzrośnie, natomiast napięcie

na wyjściu U1B spadnie. Rozpocznie się pro−

ces powolnego rozładowania kondensatora

C23 przez rezystor R6. Jednosekundowy im−

puls dzwonka rozładuje szybko kondensator

C21, a w ciągu trzech sekund przerwy nie

zdąży się on naładować i w efekcie na wyj−

ściu bramki U1B będzie się w czasie dzwo−

nienia utrzymywał stan niski. Po czasie T1,

wyznaczonym przez R6, C23, na wyjściu

bramki U1C pojawi się stan niski, który spo−

woduje zadziałanie przekaźnika K1. Przede

wszystkim jeden styk przekaźnika poda zasi−

lanie na część układu z kostkami U2, U3, U4

– napięcie to oznaczono Vcc. Drugi styk włą−

czy w obwód linii telefonicznej rezystor R9.

Dołączenie do linii rezystora R9 o typowej

“telefonicznej’ wartości 600

(590...620

Jeśli na linii pojawi się ton 697Hz związa−

ny z naciśnięciem przez abonenta wywołują−

cego klawisza “1”, zadziała dekoder U2.

Układ NE567(LM567) ma wyjście z otwar−

tym kolektorem i do tego wyjścia podłączone

jest bezpośrednio jedno z uzwojeń przekaźni−

ka bistabilnego K2. Drugie uzwojenie podłą−

czone jest do wyjścia takiego samego układu

U3, reagującego na ton 941Hz, związany

z naciśnięciem klawisza “0”. Kostki LM567

pracują tu w typowej aplikacji. Potencjome−

try PR1, PR2 pozwalają dostroić dekodery

do podanych częstotliwości.

Bramki układu scalonego U4 tworzą dwa

generatory. Generator z bramkami U4C,

U4D wytwarza cały czas przebieg o częstotli−

wości około 2Hz. Przebieg ten podawany jest

przez rezystor R28 na wejście bramkujące dru−

giego generatora o częstotliwości około 2kHz

(U4A, U4B). Na rezystorze R25 występuje

więc sygnał modulowany, ale tylko wtedy, gdy

styki przekaźnika wykonawczego są w położe−

niu (na rysunku) spoczynkowym. Gdy styki te

są zwarte, na wejście bramkujące (nóżka 6

U4B) podawany jest stan wysoki i generator

2kHz generuje ton ciągły. Ciągły lub przery−

wany sygnał 2kHz przekazywany jest z wyj−

ścia bramki U4Aprzez R25, C5, T2, R18 na li−

nię telefoniczną. W ten sposób abonent wywo−

łujący (na drugim końcu linii) jest na bieżąco

informowany, że jego rozkazy są realizowane.

Opisane czerwonym kolorem elementy

R20, R21, R22, C16, C17, C18 tworzą filtr

dolnoprzepustowy. Pierwotnie miał on filtro−

wać wyższe składowe i wpuszczać w linie

(a także na wejścia dekoderów U2, U3) czy−

sty sygnał sinusoidalny. W trakcie testów

modelu okazało się, że filtr ten nie jest po−

trzebny – niewielkie wyższe harmoniczne nie

zakłócają pracy kostek U2, U3. W wersji

podstawowej elementy te nie będą montowa−

ne – zamiast nich należy wykonać zworę

między punktami E, F.

Na schemacie zaznaczono żółtym kolo−

rem dodatkowe punkty A, B, C, O1, O2, O3,

P1, P2. Okażą się one wręcz nieocenione

przy uruchamianiu i testowaniu urządzenia.

Bardziej zaawansowani elektronicy po−

winni jeszcze zwrócić uwagę na pewne spra−

wy. W opisywanym urządzeniu oddzielono

galwanicznie linię telefoniczną od głównego

układu. Gwarantują to transoptor OPT1, prze−

kaźnik K1 oraz kondensatory C3, C4 o wyso−

kim napięciu pracy (630V). Takie oddzielenie

nie ma co prawda większego znaczenia

w przypadku urządzenia zasilanego z baterii,

jednak jest dobrym zwyczajem. Dodatkowo

oddzielenie galwaniczne zapewnia przeka−

źnik K2. Obwody oddzielone galwanicznie

od głównego układu zaznaczono na schema−

cie ideowym jasnym kolorem szarym.

Montaż i uruchomienie

Układ można zmontować na jednostronnej

płytce drukowanej, pokazanej na rysunku 2 .

Montaż nie jest trudny. Należy go rozpocząć

od wykonania pięciu zaznaczonych zwór,

a następnie lutować kolejno elementy, poczy−

Rys. 1 Schemat ideowy

Elektronika dla Wszystkich

)

zostanie zinterpretowane w centrali jako pod−

niesienie słuchawki. Centrala przestanie wy−

syłać sygnał dzwonienia i połączy rozmowę.

Sygnały akustyczne z linii zostaną podane

przez kondensatory C3, C4 na wzmacniacz

filtrujący z tranzystorem T3 i dalej na dekode−

ry tonu U2, U3. Tranzystor T3 wchodzi

w skład filtru dolnoprzepustowego o często−

tliwości granicznej około 1kHz. Filtr ten nie

dopuszcza na wejścia kostek U2, U3 sygna−

łów wyższej częstotliwości, które mogłyby

spowodować błędne działanie urządzenia.

Jednocześnie tranzystor T3 wzmacnia kilka−

krotnie sygnały użyteczne.

Projekty AVT

nając od najmniejszych. Stopień trudności

projektu wyznaczono na dwie gwiazdki, jed−

nak samo zmontowanie nie powinno sprawić

kłopotów nawet mniej doświadczonym. Nie

należy montować R20, R21, R22, C16, C17,

C18 – zamiast nich wykonać zworę między

punktami E, F.

Model pokazany na fotografii różni się

kilkoma szczegółami od płytki z rysunku 2.

Wynika to z modyfikacji i ulepszeń, jakie

wprowadzono po laboratoryjnych testach

prototypu.

Na rysunku 3 pokazano układ wyprowa−

dzeń (widok od spodu) maleńkich przekaźni−

ków bistabilnych serii firmy PMEISEI, której

wyroby są popularne na krajowym rynku.

Po zmontowaniu układu i gruntownym

sprawdzeniu poprawności montażu należy

podłączyć źródło zasilania, najlepiej z włą−

czonym szeregowo amperomierzem. Pobór

prądu powinien szybko zmaleć do wartości

rzędu mikroamperów. Należy pozostawić

układ w tym stanie co najmniej przez godzi−

nę, by aluminiowe kondensatory elektroli−

Jeśli układ reaguje prawidłowo, należy wy−

regulować potencjometry PR1, PR2, ustalające

częstotliwość roboczą detektorów tonu U2

i U3 dokładnie na 697Hz i 941Hz. To jest naj−

trudniejsza operacja. Na szczęście nie trzeba

do tego żadnych przyrządów – wystarczy jaki−

kolwiek aparat telefoniczny z klawiaturą tono−

Wykaz elementów

Rezystory

R1,,R11,,R13 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..3,,3k ΩΩ

R2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..6,,8k

R3 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..470k

R4,,R27,,R30 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..100k ΩΩ

R5,,R6,,R29 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1M ΩΩ

R8,,R15,,R23 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..2,,2k

R12,,R26,,R28 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..10k

R14 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..470 ΩΩ

R16 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..13,,3k ΩΩ

R17 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..9,,09k

R18 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..4,,7k

ΩΩ

R20,,R21,,R22 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..zzworra F−F niie monttować

R24 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..680 ΩΩ

R25 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1k

PR1,,PR2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..5k

helliittrriim

Rys. 2 Schemat montażowy

tyczne C21, C23 zdążyły się zaformować.

Dobrze byłoby na ten czas zewrzeć R5 albo

dolutować równolegle rezystor o oporności

kilku kiloomów.

Dopiero po zaformowaniu C21 i C23

można testować układ. Rysunek 4 pokazuje

sposób podłączenia urządzenia podczas

pierwszych prób. Na tym etapie przydatność

swą pokażą dodatkowe punkty na płytce. Do

punktów D, O3 należy podłączyć przycisk

S1, który będzie zastępował sygnał dzwonie−

nia z centrali. Do punktów P1, O1 należy

podłączyć diodę LED i rezystor

(330...750

Kondensatory

C1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..680nF

C2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..47nF

C3,,C4 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..100nF//630V

C5,,C8,,C9,,C11,,C12 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..100nF MKT

C6 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..150nF MKT

C7 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..10nF MKT

C16−C18 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..niie monttować

C10,,C13 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..4,,7µF//10V ttanttallowy

C14,,C15 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..100nF cerramiiczzny

C19 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..22nF MKT

C20 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..220nF

C21,,C23 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..100µF//10V

C24 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..330nF MKT

C25,,C26 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..22µF//10V ttanttallowy

C27 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1000µF//10V

Układ można umieścić w dowolnej obu−

dowie, choćby popularnej KM−60.

Jeśli ktoś będzie miał trudności ze zdoby−

ciem przekaźnika dokładnie takiego samego

jak w modelu, może śmiało zastosować jaki−

kolwiek dwucewkowy przekaźnik bistabilny

na napięcie 5V . Zapewne będzie on miał inny

rozkład wyprowadzeń, więc trzeba go będzie

wlutować na przewod ach, umieszczając nad

płytką. Nie będzie to

trudne, należy jed−

nak zwrócić uwagę,

czy na obudowie

przekaźnika nie za−

znaczono bieguno−

wości – niektóre

przekaźniki (polary−

zowane) wymagają

określonej bieguno−

wości napięcia po−

dawanego na cewki.

Co ciekawe, iden−

tyczne z wyglądu

przekaźniki innych

firm nie mają takich

wymagań.

Rys. 3

Na początku trzeba sprawdzić, czy działa−

ją obwody dzwonienia i czasowe. W tym ce−

lu należy naciskać przycisk S1 w rytmie:

− 1 sekunda naciśnięty,

− 3...5 sekund – zwolniony.

Po kilkudziesięciu sekundach takiego

naciskania zadziała przekaźnik K1 i za−

świeci się lampka LED1. Należy wtedy po−

zostawić w spoczynku przycisk S1 – po

dalszych kilkudziesięciu sekundach przeka−

źnik się wyłączy. Na czas tej próby warto

dolutować równolegle do R5 i R6 rezystory

o wartości 100...220k

Półprzewodniki

D1−D3,,D7−D9 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1N4148

D4,,D5 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1N4001

D6 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..diioda Zenerra 18V

OPT1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..CNY17−2

T1,,T2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..BC558

T3 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..BC548

U1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..4093

U2,,U3 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..LM567

U4 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..CMOS 4011

Inne

K1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..prrzzekaźźniik M4−5H llub odpowiiedniik

K2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..prrzzekaźźniik DS2E−L2 5V llub

odpowiiedniik

Z1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..ARK2

Z2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..ARK3

− pozwoli to szyb−

ciej sprawdzić działanie obwodów współ−

pracujących z kostką U1.

Komplet podzespołów z płytką jest

dostępny w sieci handlowej AVT jako

kit szkolny AVT − 2447

Elektronika dla Wszystkich

R9 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..590

R19 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1......2,,2k

Projekty AVT

wą. Układ należy zestawić według rysunku 5 ,

dodając trzy diody LED i dwa rezystory. Punk−

ty D, O3 są tym razem zwarte, co gwarantuje

ciągłą pracę przekaźnika K1 i detektorów tonu.

Potrzebny też będzie zasilacz o napięciu

co najmniej 18V i rezystor Rx. Należy zasto−

sować rezystor o takiej wartości i mocy strat,

by przez aparat telefoniczny po podniesieniu

słuchawki płynął prąd rzędu 15...30mA.

Aparat będzie wtedy poprawnie pracował

i wysyłał do budowanego urządzenia sygna−

ły DTMF.

Aby wyregulować układ U2, należy we

współpracującym aparacie (słuchawka zdjęta

z widełek) wcisnąć klawisz “1” i tak ustawić

PR1, by zaświeciła się lampka LED2. Na−

stępnie należy delikatnie pokręcać PR1

i ustawić go niejako w środku zakresu świe−

cenia diody LED2. Analogicznie przy naci−

śnięciu klawisza “0” w aparacie telefonicz−

nym należy wyregulować PR2 na podstawie

wskazań lampki LED3. Operacji tej warto

rowy bistabilny przekaźnik K2 na pewno nie

nadaje się do pracy przy napięciu sieci

i znacznym obciążeniu. Dlatego absolutnie

niezbędny jest dodatkowy przekaźnik, włą−

czający właściwe obciążenie. Można też wy−

korzystać triak. Przykłady pokazane są na ry−

sunku 6 .

Możliwości zmian

Przede wszystkim można zmieniać czas re−

akcji układu na sygnał dzwonienia, in−

aczej mówiąc, zmieniać liczbę dzwon−

ków, potrzebną do zadziałania układu.

Najlepiej będzie, gdy czas ten będzie

długi (kilkanaście dzwonków), by opi−

sywane urządzenie nie przeszkadzało

w normalnym użytkowaniu podłączo−

nego równolegle telefonu.

W razie potrzeby można zmienić

wartość C23 (10...1000µF) oraz R6

(100k...1MΩ ).

W większości przypadków nie zaj−

dzie natomiast potrzeba zmiany czasu

automatycznego wyłączenia (obwód

C21, R5).

Gdyby się okazało, że podczas użytko−

wania przyrządu czas T1 wyznaczony przez

R6 C23 stopniowo się zwiększa, oznacza to,

że kondensator C23 pozostający stale pod

napięciem przeformowuje się i jego pojem−

ność wzrasta. Zjawisko takie może zacho−

dzić, gdy kondensator C23 jest zwykłym

aluminiowym elektrolitem. W przypadku

użycia “tantala” takie zjawisko nie powinno

wystąpić. To samo dotyczy czasu automa−

tycznego wyłączenia T2, wyznaczonego

przez C21. Kondensatory tantalowe gene−

ralnie nie ulegają przeformowaniu (ani roz−

formowaniu), jednak po długim okresie pra−

cy (lub składowania) mogą mieć zwiększo−

ny prąd upływu. Warto wtedy zmniejszyć

wartość współpracujących rezystorów do

470k lub jeszcze bardziej.

Rys. 5

Rys. 4

REKLAMA · REKLAMA · REKLAMA · REKLAMA

poświęcić trochę czasu, by potencjometry

ustawione były na środku zakresu trzymania

układów U2, U3, a nie gdzieś na skraju. Za−

pewni to niezawodną pracę także przy zmia−

nach temperatury i napięcia baterii.

Kontrolka LED4

pozwoli sprawdzić,

jak zachowuje się

przekaźnik K2 w cza−

sie pracy – kiedy

zmienia stan swych

styków. Później,

w czasie normalnego

użytkowania diody

LED nie są potrzebne

i należy je odlutować.

Mogłyby wprawdzie

pozostać, ale zwięk−

szą pobór prądu z ba−

terii.

Jeśli układ pracu−

je, można dołączyć

obciążenie. Miniatu−

Piotr Górecki

Uwaga! Opisywany układ nie posiada

homologacji Mini−

sterstwa Łączności

i powinien być trak−

towany tylko jako

przykład rozwiąza−

nia ciekawego pro−

blemu. Dołączanie

do publicznej sieci

telekomunikacyj−

nej urządzeń nie

mających homolo−

gacji jest prawnie

zabronione. Osoby

chcące wykorzy−

stać taki układ

w praktyce, uczy−

nią to na własną

odpowiedzialność.

Rys. 6

CENA: 130zł

Pełny program nauczania radioelektroniki.

Można wykonać 200 układów eksperymentalnych:

wzmacniacze, generatory, zasilacze, syreny, odbior−

niki radiowe, układy logiczne, muzyczne, sterujące

itp.. W skład zestawu wchodzą: układy scalone, tran−

zystory, diody, kondensatory, rezystory, silnik,

głośnik, fotokomórka, konsola plastikowa i inne.

Do podanej ceny należy doliczyć 7% VAT.

AVT Korporacja Dział Handlowy, ul. Burleska 9, 01−939 Warszawa,

tel./fax: (0−22) 835−66−88, 835−67−67, 864−64−82.

Elektronika dla Wszystkich

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: