chemzp_cw_02.pdf

(119 KB) Pobierz
Katedra Technologii Chemicznej
Elektrolit Ňelowy
Wstħp
Elektrolit Ňelowy moŇna zaliczyę do kategorii elektrolitw polimerowych. Elektrolity
Ňelowe otrzymuje siħ poprzez spħcznianie polimeru roztworem elektrolitu wodnego lub
niewodnego w zaleŇnoĻci od potrzeb. Elektrolity te posiadajĢ przewodnictwo elektryczne
porwnywalne z przewodnoĻciĢ elektrolitw ciekþych. ņelowe elektrolity polimerowe (gel
polymer electrolyte ang.) znalazþy zastosowanie miħdzy innymi w konstrukcji baterii
litowych, urzĢdzeı elektrochromowych, superkondensatorw, elektrod odniesienia.
Konsystencja elektrolitw Ňelowych do pewnego stopnia zabezpiecza ogniwa przed
zwarciem. Elektrolity Ňelowe nazywane teŇ sĢ áplastycznymi elektrolitami polimerowymiÑ
lub teŇ áelektrolitami polimerowymi trzeciej generacjiÑ. Pod wzglħdem fizycznym sĢ to
lepkie ciecze.
Elektrolity Ňelowe otrzymuje siħ poprzez wprowadzenie polimeru do elektrolitu ciekþego. ņel
posiada kohezjħ przypisanĢ ciaþom staþym natomiast dyfuzja jonw jest charakterystyczna dla
cieczy. Te unikalne wþaĻciwoĻci powodujĢ, Ňe Ňel znalazþ wiele istotnych zastosowaı jako
elektrolit polimerowy [1].
NajczħĻciej stosowane polimery do otrzymywania elektrolitw Ňelowych to poli(oksyetylen)
(PEO), poli(oksypropylen) (PPO), poli(akrylonitryl) (PAN), poli(chlorek winylu) (PVC),
poli(fluorek winylidenu) (PVdF), poli(metakrylan metylu) (PMMA). Rozpuszczalniki
niewodne uŇywane do spħczniania polimeru to wħglan propylenu PC, wħglan etylenu EC,
tertehydrofuran THF, dimetoksyeter. Rozpuszczalniki wraz z odpowiednimi solami stanowiĢ
elektrolit spħczniajĢcy.
Z powyŇszych polimerw czħsto stosowany ze wzglħdu na niska cenħ jest PMMA. Polimer
ten wykazuje dobre wþaĻciwoĻci ŇelujĢce. LepkoĻę elektrolitu Ňelowego zaleŇy od iloĻci
PMMA, co wiħcej rwnieŇ przewodnictwo jest ĻciĻle zwiĢzane z iloĻciĢ polimeru [2]. Im
wiħksza iloĻę PMMA tym przewodnictwo polimeru Ňelowego jest mniejsze. WartoĻę
przewodnictwa polimeru Ňelowego skþadajĢcego siħ z PMMA, roztworu nadchloranu litu
LiClO 4 w wħglanie propylenu PC zmienia siħ w granicach od 5x10 -3 Î 5x10 -5 S cm -1 . Przy
niskich stħŇeniach polimeru, nie przekraczajĢcych 20% wagowych PMMA, ukþad traktowany
jako ciekþy elektrolit zamkniħty w matrycy polimerowej. Spadek przewodnictwa jonowego
oraz wzrost energii aktywacji przewodnictwa dla wysokich stħŇeı PMMA powyŇej 45% jest
przypisany oddziaþywaniom pomiħdzy þaıcuchem polimerowym a pozostaþymi skþadnikami
elektrolitu.
1 A. Manuel Stephan, Eur Polym J 2005;41:15.
2 Appetecchi GB, Croce F, Scrosati B. Electrochim Acta 1995;40:991.
1
Katedra Technologii Chemicznej
Umownie za ciekþy elektrolit uwaŇa siħ ukþad, w ktrym iloĻę PMMA nie przekracza 20%
wagowych caþoĻci materiaþu.
Praktyczne zastosowanie uzyskaþy Ňelowe elektrolity polimerowe z solami litu stosowane w
odwracalnych i pierwotnych ogniwach litowych. ņelowe polimery przewodzĢce z
kwasowymi elektrolitami wodnymi stosowane sĢ w ogniwach paliwowych typu PMFC
(polymer membrane fuel cell ang.)
CzħĻę doĻwiadczalna
Odczynniki
Poli(metakrylan metylu) Î PMMA
Dimetyloformamid - DMF
Wħglan propylenu ÎPC
Wħglan etylenu ÎEC
Nadchloran magnezu ÎMg(ClO 4 ) 2
Nadchloran litu LiClO 4
HeksacyjanoŇelazian potasu - K 3 [Fe(CN) 6 ]
Celem ęwiczenia jest sporzĢdzenie polimeru Ňelowego oraz jego charakteryzacja za pomiaru
przewodnictwa metodĢ konduktometrycznĢ (A) oraz wyznaczenie efektywnego
wspþczynnika dyfuzji (B).
Przygotowanie elektrolitu Ňelowego:
Elektrolit Ňelowy naleŇy otrzymaę w trzech etapach.
Etap pierwszy polega na otrzymaniu elektrolitu ciekþego poprzez rozpuszczenie odpowiedniej
soli (np: MgClO 4 ) 2 + K 3 [Fe(CN) 6 ] w mieszaninie rozpuszczalnikw: np: EC: PC:DMF w
stosunku wagowym 1:1:1. CaþoĻę umieĻcię w kolbie stoŇkowej (50cm 3 ) zamkniħtej korkiem.
Kolbħ umieĻcię na mieszadle magnetycznym i mieszaę do caþkowitego rozpuszczenia soli
Mg(ClO 4 ) 2 (1 g/50ml) + K 3 [Fe(CN) 6 ] ( w iloĻci ~0.002 M/dm 3 )
W etapie drugim naleŇy stopniowo, bardzo powoli, dodaę sproszkowany polimer PMMA.
Nie wolno dopuĻcię do wsypania caþoĻci w jednej porcji!
W etapie trzecim naleŇy umieĻcię mieszaninħ w þaŅni wodnej i ogrzewaę w temp 8 5 o C przez
45-60 minut, aby doprowadzię do caþkowitego rozpuszczenia PMMA. Temperatura nie moŇe
przekroczyę 100 o C. Po rozpuszczeni finalny produkt wlaę miħdzy pþytki teflonowe (PTFE)
w celu uformowania Ňelu. Pozostawię gel na 24h w formie PTFE. W Tabeli 1 podano skþad
polimeru Ňelowego.
2
Katedra Technologii Chemicznej
Tabela 1
plastyfikator
[g]
PC
[ml] Mg(ClO 4 ) 2 [g]
K 3 [Fe(CN) 6 ]
PMMA [g]
EC [g]
10.2
wg zaleceı
prowadzacego
1
25
12.5
1.0
A) Pomiar przewodnoĻci
Aparatura - konduktometr
UmieĻcię naczynko konduktometryczne w elektrolicie Ňelowym. Zmierzyę przewodnoĻę Ňelu
i wyznaczyę przewodnictwo wþaĻciwe Ňelu. StaþĢ naczynka wyznaczyę dla 0.1M KCl w temp.
25 o C, wiedzĢc Ňe przewodnictwo wþaĻciwe 0.1 KCl = 0,14086 S m -1 .
Porwnaę uzyskane wyniki z danymi literaturowymi.
B) Pomiar efektywnego wspþczynnika dyfuzji metodĢ chronoamperometrycznĢ
Aparatura Î potencjostat - galwanostat
Ħlektrolit Ňelowy umieĻcię w naczyniu elektrochemicznym wyposaŇonym w 3 elektrody
1) Îelektrodħ pomocniczĢ ( blacha Pt)
2) elektrodħ badanĢ -dysk Pt
3) elektrodħ odniesienia ( Ag/AgCl)
Przeprowadzię pomiar krzywej chronoamperometrycznej przy potencjale elektrody badanej
odpowiedniej dla reakcji redukcji jonu Fe(CN) 6 3- + e = Fe(CN 6 ) 4- .
Krzywa chronoamperometryczna opisana jest rwnaniem Cottrella
1/ 2
D c
I
nFA
=−
c
1/ 2 1/ 2
t
gdzie I Î natħzenie prĢdu
A- pwierzchnia elektrody [cm 2]
D- wspþczynnik dyfuzji depolaryzatora
n- iloĻę elektronw biorĢcych udziaþ w reakcji
I- staþa Faradaya
C) Pomiar efektywnego wspþczynnika dyfuzji metodĢ chronowoltamperometrycznĢ
Aparatura Î piotencjostat-galwanostat
Ħlektrolit Ňelowy zawierajĢcy substancjħ elektroaktywnĢ (stħŇ mM) Fe(CN) 6 3- (lub ferrocen)
umieĻcię w naczyniu elektrochemicznym wyposaŇonym w 3 elektrody
4) Îelektrodħ pomocniczĢ ( blacha Pt)
5) elektrodħ badanĢ -dysk Pt (ultramikroelektroda) o powierzchni od 25 Î 2 µm
elektrodħ odniesienia ( Ag/AgCl)
Wykonaę pomiar krzywej chronowoltamperometrycznej na ultramikroelektrodzie w zakresie
potencjaþw odpowiadajĢcym reakcji elektrodowej depolaryzatora: Pomiaru dokonaę przy
szybkoĻci polaryzacji elektrody 4 mV/s.
Fe(CN) 6 3- + e = Fe(CN 6 ) 4- .
WielkoĻę prĢdu dyfuzyjnego (limitowanego dyfuzjĢ do elektrody) dana jest zaleŇnoĻciĢ
4
b
I
nFDc r
=−
s
e
gdzie
I prĢd w warunkach stacjonarnych
c b stħŇenie substacji elektroaktywnej w elektrolicie Ňelowym
3
964714108.008.png 964714108.009.png 964714108.010.png 964714108.011.png 964714108.001.png 964714108.002.png 964714108.003.png 964714108.004.png 964714108.005.png 964714108.006.png 964714108.007.png
Katedra Technologii Chemicznej
r e Î promieı ultramikroelektrody .
Obliczyę efektywny wspþczynnik dyfuzji i porwnaę z danymi literaturowymi.
Literatura
1. F.M. Gray, Polymer electrolytes, VCH 1998
2. A. M. Stephan, Review on gel polymer electrolytes for lithium batteries, European
Polymer Journal 42(2006)21-42
3. B. Scrosatti, et al. Proton polymeric gel electrolyte membranes based on
polymethylmethacrylate, Journal od The Electrochemical Society 146(1)27-31(1999).
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin