Warunki pękania i zniszczenia szkła.pdf

(2979 KB) Pobierz
380193228 UNPDF
POLITECHNIKA POZNAŃSKA
Wydział Budownictwa,
Architektury i Inżynierii
Środowiska
Zakład Komputerowego Wspomagania
Projektowania
Dobrosława Jaśkowska
Warunki pękania
i zniszczenia szkła
Praca magisterska napisana pod kierunkiem
prof. dr. hab. inż. Tomasza Łodygowskiego
i dr. inż. Witolda Kąkola
POZNAŃ 2006
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
WSTĘP.......................................................................................1
OZNACZENIA...............................................................................3
PODSTAWA, CEL I ZAKRES PRACY........................................................5
1.WIADOMOŚCI OGÓLNE..................................................................7
1.1.Definicja szkła.............................................................................7
1.2.Od biżuterii do materiału konstrukcyjnego – historia szkła (na podstawie: [7,
11, 12])..........................................................................................7
1.3.Rodzaje szkła stosowane w budownictwie ..........................................11
2.TECHNOLOGIA SZKŁA.................................................................13
2.1.Podstawowe składniki używane w produkcji szkła i ich wpływ na właściwości
szkła (na podstawie:[7]).....................................................................13
2.2.Współczesne metody wytwarzania szkła stosowanego w budownictwie .......14
2.2.1. Wytwarzanie szkła float (na podstawie: [20, 22])...........................14
2.2.2. Wytwarzanie szkła laminowanego (na podstawie: [18])....................17
2.3.Procesy obróbki elementów szklanych stosowanych w budownictwie...........18
2.3.1. Obróbka krawędzi (na podstawie: [10, 14, 15])..............................18
2.3.1.1. Stępianie krawędzi..........................................................18
2.3.1.2. Szlifowanie...................................................................18
2.3.2. Hartowanie szkła (na podstawie: [6, 7, 9])...................................20
2.3.2.1. Hartowanie termiczne......................................................20
2.3.2.2. Hartowanie chemiczne.....................................................22
2.3.2.3. Pośredni sposób hartowania...............................................23
3.BUDOWA SZKŁA (na podstawie: [6, 9]).............................................24
3.1.Budowa szkła w skali atomowej.......................................................24
3.2.Budowa szkła w skali mikroskopowej.................................................27
3.3.Budowa szkła w skali makroskopowej................................................28
4.WŁASNOŚCI SZKŁA.....................................................................29
4.1.Własności fizyczne (na podstawie: [7, 12])..........................................29
4.2.Właściwości chemiczne.................................................................31
4.2.1.Korozja spowodowana działaniem kwasów....................................31
4.2.2.Korozja spowodowana działaniem zasad.......................................31
4.2.3.Korozja spowodowana działaniem wody (na podstawie: [8])...............31
4.3.Mechaniczne właściwości szkła........................................................32
Warunki pękania i zniszczenia szkła
Dobrosława Jaśkowska
SPIS TREŚCI
5.KRYTERIA ZNISZCZENIA SZKŁA ......................................................35
5.1.Warunki zniszczenia szkła w świetle hipotez wytrzymałościowych
sformułowanych dla materiałów kruchych................................................35
5.1.1.Kryterium największego naprężenia rozciągającego ........................35
5.1.2.Kryterium największego odkształcenia.........................................35
5.1.3.Hipoteza Coulomba-Mohra.......................................................36
5.1.4.Zawodność konwencjonalnych metod projektowania........................37
5.2.Warunki pękania materiałów kruchych w ujęciu mechaniki pękania............38
5.2.1.Pionierskie badania z zakresu mechaniki pękania............................38
5.2.1.1.Wzór Inglisa na koncentrację naprężeń w ciele z otworem...........38
5.2.1.2.Badania Griffith'a............................................................39
5.2.2.Kryteria zniszczenia materiałów kruchych ....................................39
5.2.2.1.Kryterium Griffith'a..........................................................39
5.2.2.2.Siłowe kryterium pękania...................................................43
5.2.2.3.Całka Rice'a...................................................................50
6.BADANIA SZKŁA........................................................................53
6.1.Badanie wytrzymałości długotrwałej szkła (na podstawie: [2, 10])..............53
6.2.Badania wpływu wielkości i położenia próbek na wytrzymałość na zginanie
elementów szklanych (na podstawie: [17])...............................................54
6.3.Badania wpływu stanu wykończenia krawędzi na wytrzymałość w próbach
zginania elementów szklanych (na podstawie: [16])....................................57
7.ANALIZA NUMERYCZNA ...............................................................59
7.1.Modelowanie procesów pękania i zniszczenia w ABAQUSIE (na podstawie: [1])
..................................................................................................59
7.1.1.Modelowanie uszkodzenia elementu w postaci rysy..........................59
7.1.2.Tworzenie modelu obliczeniowego .............................................60
7.1.3.Definiowanie pęknięcia...........................................................60
7.1.4.Uzyskanie wartości współczynnika intensywności naprężeń KI i całki J...63
7.1.5.Podział próbki na elementy skończone.........................................63
7.2.Analiza numeryczna próby trójpunktowego zginania szklanego elementu
przeprowadzona w programie ABAQUS....................................................65
7.2.1.Przypadki obliczeniowe...........................................................65
7.2.2.Model szklanego elementu belkowego..........................................66
7.2.3.Właściwości materiału............................................................67
7.2.4.Typ analizy numerycznej.........................................................68
7.2.5.Warunki brzegowe.................................................................68
7.2.6.Obciążenie zewnętrzne...........................................................68
7.2.7.Definiowanie pęknięcia - CRACK................................................69
7.2.8.Podział modelu numerycznego na elementy skończone.....................70
7.2.9.Wyniki analizy......................................................................76
7.2.9.1.Rozkłady naprężeń dla rysy o długości 250 μm..........................76
7.2.9.2.Wartości KI i całki J uzyskane w analizie numerycznej dla rysy o
Warunki pękania i zniszczenia szkła
Dobrosława Jaśkowska
SPIS TREŚCI
długości 250 μm........................................................................78
7.2.9.3.Wartości KI i całki J uzyskane w analizie numerycznej dla rysy o
długości 20 μm.........................................................................83
8.Badania wytrzymałości na zginanie szklanych próbek...........................85
8.1.Opis eksperymentu......................................................................85
8.2.Wyniki badań.............................................................................87
8.3.Wnioski....................................................................................99
PODSUMOWANIE........................................................................100
LITERATURA.............................................................................102
Warunki pękania i zniszczenia szkła
Dobrosława Jaśkowska
WSTĘP
1
WSTĘP
Architekci stawiają przed konstruktorami coraz trudniejsze zadania, projektując
ciekawe, ale zarazem trudne do wykonania budowle o złożonej konstrukcji.
W ostatnich dziesięcioleciach konstruktorzy napotkali kolejne wyzwanie. Jest ono
związane z zastosowaniem szkła jako materiału budującego elementy nośne. Szkło
znane ludziom od wielu stuleci przez długi okres stanowiło jedynie element okien. Od
lat 60-tych ubiegłego wieku tafle szklane są pokryciem całych fasad wieżowców,
a w ostatnich latach szklane belki i słupy zostały włączone w proces przenoszenia nie
tylko ciężaru własnego, ale i obciążeń od innych elementów konstrukcji budynku.
Szklane żebra stanowiące element konstrukcji fasady budynku
(źródło: [13])
Szkalna kolumna podpierająca konstrukcję
dachu biur w Saint-Germain-en-Laye
(źródło: [11])
Szklany łącznik między budynkami
w Rotterdamie
(źródło: [11])
Warunki pękania i zniszczenia szkła
Dobrosława Jaśkowska
Zgłoś jeśli naruszono regulamin