206.pdf

(158 KB) Pobierz
256591172 UNPDF
Ubezpieczenia Êrednio i d∏ugoterminowych
kredytów eksportowych w krajach Unii
Europejskiej jako instrument wspierania
konkurencyjnoÊci eksportowej przedsi´biorstw
Arkadiusz Antosik
Artyku∏ ten ma na celu wskazanie przyczyn
anga˝owania si´ paƒstw Unii Europejskiej
w ubezpieczanie kredytów finansujàcych eks-
port dóbr i us∏ug o charakterze inwestycyjnym,
a tak˝e przedstawienie zasad prowadzenia te-
go rodzaju dzia∏alnoÊci oraz wynikajàcych
stàd korzyÊci dla gospodarek krajów cz∏on-
kowskich. Przedstawiony zostanie równie˝
system ubezpieczeƒ kredytów eksportowych
w Polsce ze wskazaniem na po˝àdany kieru-
nek zmian, majàcych na celu uczynienie
z niego bardziej skutecznego instrumentu po-
lityki proeksportowej.
korzystywanych wtym zakresie instrumen-
tów by∏a intensyfikacja poÊrednich form
wspierania konkurencyjnoÊci eksportowej
przedsi´biorstw. Wynika∏o to zograniczenia
mo˝liwoÊci wykorzystywania narz´dzi trady-
cyjnych, jak np. instrumentów taryfowych
w zwiàzku z trwajàcym procesem liberali-
zacji Êwiatowych obrotów handlowych.
Wkonsekwencji dà˝enia paƒstw do zapew-
nienia przedsi´biorstwom jak najwi´kszego
udzia∏u wograniczonym wwyniku kryzysu
Êwiatowym rynku pracy, u∏atwiano im pozy-
skiwanie nowych rynków zbytu oraz wspie-
rano proces zewn´trznego finansowania
eksportu. Przejawia∏o si´ to w formie roz-
szerzenia skali kredytowania eksportu przez
paƒstwa, udzielania gwarancji kredytowych
oraz obejmowania kredytów ochronà ubez-
pieczeniowà.
Konkurowanie mi´dzy krajami wzakre-
sie ubezpieczeƒ kredytów eksportowych
wiàza∏o si´ zponoszeniem przez nie wyso-
kich kosztów. Mo˝liwoÊç ich ograniczenia
uzale˝niona by∏a od harmonizacji zasad
udzielanego wsparcia. Pierwsze kroki wtym
kierunku podj´to w 1973 r. Dotyczy∏y one
okreÊlenia minimalnego poziomu subsydio-
wania stóp procentowych oraz maksymalne-
go okresu sp∏aty kredytów. Efektem tych
prac by∏o zawarcie Porozumienia OECD
wsprawie Wytycznych dla Oficjalnie Wspie-
ranych Kredytów Eksportowych, tzw. Kon-
sensusu OECD, który wszed∏ w ˝ycie
w 1978 r. i obowiàzuje do dzisiaj. OkreÊla
on zasady oraz warunki wspierania kredy-
tów eksportowych o okresie sp∏aty 2 lata
iwi´cej wformie: kredytów bezpoÊrednich,
refinansowania, dop∏at do oprocentowania
kredytów, finansowania pomocowego (kre-
dytów i grantów udzielanych przez rzàdy
iinstytucje finansowe dzia∏ajàce wich imie-
niu) oraz gwarancji iubezpieczania kredy-
tów eksportowych (OECD 1998: 27–33).
Trwajàcy kilka lat proces ujednolicania za-
1. Determinanty systemu
ubezpieczeƒ kredytów eksportowych
w krajach Unii Europejskiej
System ubezpieczeƒ kredytów ekspor-
towych w Unii Europejskiej funkcjonuje
wobecnym kszta∏cie od koƒca lat 70. Do je-
go g∏ównych determinantów nale˝y zaliczyç
nast´pujàce czynniki:
a) zaostrzenie tendencji protekcjonistyczn-
ych wÊwiatowej gospodarce wpierwszej
po∏owie lat 70.;
b)wzrost znaczenia kredytów eksportowych
wÊwiatowej wymianie handlowej;
c) wysoki poziom ryzyka zwiàzany zudzie-
laniem kredytów Êrednio id∏ugotermino-
wych;
d)koniecznoÊç harmonizacji zasad ubez-
pieczeƒ kredytów eksportowych przez
kraje cz∏onkowskie Unii Europejskiej.
2. Ubezpieczanie kredytów eksporto-
wych jako narz´dzie polityki protek-
cjonistycznej
Pogorszenie koniunktury gospodarczej
na prze∏omie 1973 i 1974 r. doprowadzi∏o
do zwi´kszenia praktyk protekcjonistyczny-
ch wÊwiecie. Cechà charakterystycznà wy-
2/2005
65
256591172.016.png
sad wspierania kredytów eksportowych wy-
maga∏ od krajów wielu ust´pstw iuwzgl´d-
nienia argumentów stron przeciwnych. Przy-
k∏adowo Stany Zjednoczone, Kanada iJa-
ponia, posiadajàce dobrze rozwini´ty system
publicznego finansowania eksportu, prefe-
rowa∏y umo˝liwienie ubezpieczania kredy-
tów o bardzo d∏ugim okresie sp∏aty, który
odpowiada∏ okresowi u˝ytecznoÊci projektu.
Paƒstwa europejskie, opierajàce system kre-
dytowania eksportu na komercyjnych insty-
tucjach finansowych, opowiada∏y si´ za re-
latywnie krótkimi okresami sp∏aty (Evans
2004).
Poniewa˝ paƒstwa cz∏onkowskie Unii
Europejskiej nale˝à równie˝ do OECD, za-
sady przyj´te w Konsensusie OECD by∏y
przez nie powszechnie wykorzystywane. In-
korporacja regu∏ przyj´tych wforum OECD
do prawa wspólnotowego nastàpi∏a na mo-
cy decyzji Rady Unii Europejskiej nr
93/112/EWG.
go. Podzia∏ ten odzwierciedlony jest wdefi-
nicji kredytu eksportowego opracowanej
naforum OECD. Wed∏ug tej definicji kre-
dyt eksportowy wyst´puje wsytuacji, kiedy
importer uzyskuje odroczonà p∏atnoÊç ze
strony eksportera lub uzyskuje kredyt od
wspó∏pracujàcego z nim banku bàdê innej
instytucji finansowej. U˝ywajàc powszech-
nie przyj´tej terminologii, kredyty te okre-
Êla si´ jako supplier credit oraz buyer credit .
Powszechnà formà finansowania eksportu
towarów konsumpcyjnych jest odroczona
p∏atnoÊç udzielona importerowi przez eks-
portera. Wprzypadku eksportu dóbr inwe-
stycyjnych z regu∏y wykorzystywany jest
kredyt bankowy nazywany powszechnie kre-
dytem dla nabywcy.
Wramach kredytu dla nabywcy bank fi-
nansujàcy zawiera umow´ kredytowà zim-
porterem. Umowa ta przewiduje, ˝e wtrak-
cie realizacji zobowiàzaƒ kontraktowych
przez eksportera, otrzymywa∏ on b´dzie
Êrodki finansowe bezpoÊrednio zbanku kre-
dytujàcego, natomiast obowiàzek sp∏aty
spoczywa∏ b´dzie na importerze. W zale˝-
noÊci od przedmiotu kontraktu oraz jego
wartoÊci okres sp∏aty wynosi z regu∏y od 2
do 10 lat. Odmianà kredytu dla nabywcy jest
kredyt udzielany przez bank finansujàcy na
rzecz banku wspó∏pracujàcego z importe-
rem. Podobnie jak we wczeÊniejszym przy-
padku, eksporter uzyskuje Êrodki finansowe
za realizowane us∏ugi bàdê dostawy. Obo-
wiàzek sp∏aty kredytu spoczywa wtym przy-
padku na banku wspó∏pracujàcym zimpor-
terem. Poniewa˝ bank ten wyst´puje tylko
wroli poÊrednika, zawiera on drugà umow´
kredytowà z importerem. Rozwiàzanie to
podnosi koszt kredytu. Jest jednak korzyst-
ne, w sytuacji kiedy importer nie posiada
dobrego standingu finansowego, z czym
wià˝e si´ podwy˝szone ryzyko kredytowe.
Bankowi lokalnemu jest w takiej sytuacji
∏atwiej ni˝ bankowi zagranicznemu uzyskaç
zaspokojenie roszczeƒ ztytu∏u braku sp∏a-
ty kredytu poprzez np. sprzeda˝ rzeczy za-
bezpieczonych zastawem bàdê hipotekà.
Oparcie finansowania kontraktu na udziale
banku zkraju importera jest tak˝e korzyst-
ne, wprzypadku gdy kontrakt jest relatyw-
nie ma∏y. W takiej sytuacji korzystne jest
w∏àczenie w schemat finansowania lokal-
nego banku, który posiada doÊwiadczenie
w aran˝acji finansowania poprzez kredyty
eksportowe uzyskiwane zzagranicy.
Dost´pne wspó∏czeÊnie metody pozyski-
wania przez przedsi´biorstwa zewn´trznych
3. Rola Êrednio i d∏ugoterminowych
kredytów we wspó∏czesnej wymianie
handlowej
Finansowanie eksportu dóbr i us∏ug
ocharakterze inwestycyjnym ze wzgl´du na
d∏ugi cykl produkcyjny, d∏ugi okres amorty-
zacji oraz wysokà wartoÊç jednostkowà wy-
maga zewn´trznych êróde∏ finansowania.
Odnosi si´ to do finansowania cyklu pro-
dukcyjnego oraz cyklu rozliczeniowego.
Wpierwszym przypadku Êrodki zewn´trzne
przeznaczone sà na pokrycie wydatków
zwiàzanych z wyprodukowaniem wyrobów
bàdê realizacjà us∏ugi. Finansowanie cyklu
rozliczeniowego polega na dostarczeniu
eksporterowi przez jednostk´ finansujàcà
Êrodków ztytu∏u wykonanego zobowiàzania
przed nadejÊciem terminu zap∏aty przez
d∏u˝nika kontraktowego.
Kredyt jest stosunkiem ekonomicznym
wynikajàcym z odstàpienia przez jednà ze
stron (wierzyciela) stronie drugiej (d∏u˝ni-
kowi) okreÊlonej wartoÊci wyra˝onej wpie-
niàdzu lub towarze na warunkach zwrotu jej
równowartoÊci wokreÊlonym terminie, zwy-
kle za wynagrodzeniem. Bioràc jako kryte-
rium podzia∏u przedmiot umowy, wyró˝niç
nale˝y kredyty pieni´˝ne oraz kredyty towa-
rowe. Podzia∏owi temu odpowiada równie˝
podzia∏ oparty na kryterium podmiotowym.
Kredyty pieni´˝ne udzielane sà przez in-
stytucje finansowe, g∏ównie banki, nato-
miast kredyty towarowe przez sprzedajàce-
66
Studia i Materia∏y – Wydzia∏ Zarzàdzania UW
kraje s∏abo
rozwini´te
kraje Êrednio
rozwini´te
kraje wysoko
rozwini´te
aktywa bankowe
15
30
55
aktywa pozabankowych instytucji
finansowych oraz kapitalizacja gie∏dy
papierów wartoÊciowych i rynków obligacji
7
31
110
Wykres 1. Struktura systemu finansowego krajów z perspektywy poziomu ich rozwoju gospodarczego
èród∏o: opracowanie w∏asne na podstawie World Development Report 2002, s. 77
Êrodków finansowych umo˝liwiajà odcho-
dzenie od tradycyjnych sposobów finanso-
wania inwestycji wformie kredytów banko-
wych. Wp∏yw na to zjawisko wywiera rozwój
procesów globalizacyjnych, post´pujàca in-
ternacjonalizacja rynków finansowych,
wzrost konkurencji wÊród podmiotów dzia-
∏ajàcych na tych rynkach, a tak˝e rozwój
nowych technik informatycznych.
Zjawisko to w niejednakowym stopniu
odnosi si´ do wszystkich krajów. W wielu
znich istniejà czynniki znacznie ogranicza-
jàce mo˝liwoÊci korzystania z alternatyw-
nych w stosunku do kredytu bankowego
form finansowania prowadzonej dzia∏alno-
Êci. Pewna grupa krajów posiada s∏abo roz-
wini´ty rynek us∏ug finansowych oraz nie-
kompletny system przepisów regulujàcych
t´ dzia∏alnoÊç. Wkonsekwencji ogranicza to
mo˝liwoÊç pozyskiwania z rynku Êrodków,
które mog∏yby zostaç przeznaczone na pro-
wadzenie inwestycji. Struktur´ systemu fi-
nansowego krajów wed∏ug kryterium ich
rozwoju obrazuje wykres nr 1.
Z przedstawionego wykresu wynika, ˝e
pomi´dzy poziomem rozwoju gospodarcze-
go kraju a udzia∏em sektora bankowego
wprocesie finansowania gospodarki wyst´-
puje sprz´˝enie zwrotne. W krajach o ni˝-
szym poziomie rozwoju udzia∏ sektora ban-
kowego przewy˝sza ponad dwukrotnie
potencja∏ pozosta∏ych êróde∏ finansowania.
W krajach wysoko rozwini´tych dostarcza
on ok. 50% funduszy pozyskiwanych przez
êród∏a alternatywne wstosunku do sektora
bankowego. Mo˝na ponadto stwierdziç, ˝e
niskiemu poziomowi rozwoju systemu fi-
nansowego towarzyszy tak˝e s∏aby poziom
rozwoju sektora bankowego. Niski poziom
kapita∏u wtym sektorze oraz struktura isto-
pieƒ rozwoju funkcjonujàcych na rynkach
krajów rozwijajàcych si´ podmiotów gospo-
darczych powodujà bardzo restrykcyjne po-
dejÊcie kredytodawców do oceny ryzyka.
W konsekwencji w krajach rozwijajàcych
si´ istnieje niska poda˝ kredytów Êrednio
id∏ugoterminowych.
Czynnikiem, który nale˝y wziàç pod uwa-
g´ jako barier´ ograniczajàcà mo˝liwoÊç
wykorzystywania tej formy zewn´trznego fi-
nansowania dzia∏alnoÊci inwestycyjnej
przedsi´biorstw wkrajach rozwijajàcych si´,
jest tak˝e relatywnie wysoka cena kredytu,
wynikajàca z wysokich kosztów po stronie
pasywów bilansowych banków.
Nale˝y uznaç, ˝e ograniczona mo˝liwoÊç
wykorzystywania alternatywnych do kredytu
bankowego form finansowania dzia∏alnoÊci
inwestycyjnej oraz ograniczona poda˝ atrak-
cyjnych cenowo kredytów Êrednio i d∏ugo-
terminowych w krajach rozwijajàcych si´,
sà czynnikami ograniczajàcymi zdolnoÊç
tych krajów wzakresie importu dóbr inwe-
stycyjnych. Zapewnienie atrakcyjnych wa-
runków kredytowych jest wtej sytuacji bar-
dzo cz´sto kluczem umo˝liwiajàcym sprze-
da˝ towarówinwestycyjnych na rynki krajów
rozwijajàcych si´. Anga˝owanie si´ paƒstw
w usprawnianie procesu kredytowania jest
wi´c istotnym czynnikiem wspierajàcym
konkurencyjnoÊç krajowych przedsi´biorstw
na rynkach zagranicznych.
4. Poziom ryzyka kredytowego
Sk∏onnoÊç banków do finansowania pro-
jektów eksportowych uzale˝niona jest od
satysfakcjonujàcego zabezpieczenia ryzyka
kredytowego. Wprzypadku kredytów Êred-
nio i d∏ugoterminowych udzielanych pod-
2/2005
67
256591172.017.png 256591172.018.png 256591172.019.png 256591172.001.png 256591172.002.png 256591172.003.png 256591172.004.png 256591172.005.png 256591172.006.png 256591172.007.png 256591172.008.png 256591172.009.png 256591172.010.png 256591172.011.png 256591172.012.png 256591172.013.png 256591172.014.png
miotom zkrajów rozwijajàcych si´ ryzyko to
jest szczególnie wysokie. Sprowadza si´ ono
do mo˝liwoÊci utraty przez d∏u˝nika zdolno-
Êci sp∏aty zaciàgni´tych zobowiàzaƒ, okre-
Êlanej jako ryzyko handlowe, oraz wystà-
pienia zdarzeƒ o charakterze politycznym,
uniemo˝liwiajàcych wywiàzanie si´ ze zobo-
wiàzaƒ kredytowych pomimo posiadanych
zdolnoÊci p∏atniczych, co okreÊlane jest mia-
nem ryzyka politycznego.
Wysokie ryzyko handlowe kredytobior-
ców zkrajów rozwijajàcych si´ wynika znie-
stabilnych warunków prowadzenia dzia∏al-
noÊci operacyjnej przez przedsi´biorstwo
importera, zczym zwiàzane jest wi´ksze ry-
zyko niewyp∏acalnoÊci ni˝ wkrajach ostabil-
nych warunkach gospodarczych. Czynni-
kiem dodatkowo wzmagajàcym poziom
ryzyka kredytowego jest tak˝e d∏ugi okres
sp∏aty kredytów finansujàcych import to-
warów inwestycyjnych. Ryzyko polityczne
determinowane jest najcz´Êciej mo˝liwoÊcià
wystàpienia nast´pujàcych zdarzeƒ: wydania
lub zmiany przez kraj d∏u˝nika przepisów
prawnych, które uniemo˝liwiajà wykonanie
zobowiàzaƒ kredytowych, wprowadzenia
powszechnego moratorium p∏atniczego,
uniemo˝liwienia transferu nale˝noÊci, wybu-
chu wojny lub zamieszek. Powszechnà pra-
wid∏owoÊcià jest to, ˝e wkrajach s∏abo roz-
wini´tych ryzyko polityczne jest wy˝sze ni˝
w krajach o silnych i ustabilizowanych go-
spodarkach.
Wysoki poziom ryzyka kredytowego wy-
st´puje tak˝e na etapie okreÊlania zdolnoÊci
kredytowej d∏u˝nika. Ze wzgl´du na ma∏à
liczb´ Êrednio id∏ugoterminowych kredytów
eksportowych w porównaniu do kredytów
krótkoterminowych istnieje mniejsza mo˝li-
woÊç zastosowania metod statystycznych
w celu pomiaru ryzyka kredytowego. Ele-
mentem negatywnie wp∏ywajàcym na okre-
Êlenie zdolnoÊci importera do sp∏aty zacià-
gni´tego zobowiàzania jest prowadzenie
przez niego dzia∏alnoÊci w innym, cz´sto
nieznanym otoczeniu gospodarczym, kieru-
jàcym si´ odmiennymi zasadami izwyczaja-
mi.
Czynniki te powodujà, ˝e instytucje fi-
nansowe niech´tnie anga˝ujà si´ wÊrednio
i d∏ugoterminowe kredytowanie eksportu.
Jest to g∏ówna przyczyna w∏àczania si´
paƒstw wograniczanie ryzyka kredytowego
wformie ubezpieczania kredytów przezna-
czonych na finansowanie eksportu krajo-
wych towarów ius∏ug. Dzia∏alnoÊç ta prowa-
dzona jest przez paƒstwa przy pomocy
instytucji ubezpieczeniowych nazywanych
agencjami kredytów eksportowych – Export
Credit Agencies (ECA’s). W zale˝noÊci od
uwarunkowaƒ historyczno-gospodarczych
poszczególnych krajów agencje te funkcjo-
nujà wramach powo∏anych wtym celu jed-
nostek organizacyjnych (Hiszpania –
CECE), wyodr´bnionych departamentów
ministerstw (Wielka Brytania – ECGD),
spó∏ek zudzia∏em skarbu paƒstwa (Polska –
KUKE S.A.) bàdê podmiotów prywatnych,
prowadzàcych dzia∏alnoÊç wzakresie ubez-
pieczeƒ Êrednio i d∏ugoterminowych w ra-
mach umowy zawartej zpaƒstwem (Niem-
cy – HERMES) (Stephens 1999: 5–6).
Zasady prowadzenia dzia∏alnoÊci ubezpie-
czeniowej przez poszczególne agencje wra-
mach dzia∏alnoÊci „na rachunek Skarbu
Paƒstwa” ustalane sà wposzczególnych kra-
jach indywidualnie.
1
Eksporter
Importer
5
4 6
Bank
finansujàcy
2
Bank
poÊredniczàcy
7
3 8
Agencja
ubezpieczeniowa
1. Kontrakt eksportowy
2. Kredyt celowy, przeznaczony na finansowanie kontraktu
eksportowego
3. Ubezpieczenie kredytu eksportowego
4. Kredyt udzielony importerowi przez bank poÊredniczàcy
5. Wyp∏aty z kredytu dokonywane na rzecz eksportera
6. Sp∏ata kredytu przez importera
7. Sp∏ata kredytu przez bank zagraniczny wspó∏pracujàcy
z importerem
8. Wyp∏ata odszkodowania bankowi kredytujàcemu
w przypadku braku sp∏aty kredytu przez bank zagraniczny
Rys. 1. Schemat ubezpieczenia kredytu dla na-
bywcy w formule bank to bank
èród∏o: opracowanie w∏asne
Wprzypadku Polski wustawie bud˝eto-
wej okreÊlony jest limit maksymalnych zo-
bowiàzaƒ KUKE S.A. ztytu∏u ubezpieczeƒ
kredytów eksportowych, kontraktów eks-
portowych, inwestycji bezpoÊrednich za gra-
nicà, kosztów poszukiwania zagranicznych
rynków zbytu oraz udzielonych gwarancji
ubezpieczeniowych. W2005 r. limit ten wy-
nosi 10.500.000.000,00 PLN. Oznacza to,
˝e w przypadku kiedy agencja ubezpiecze-
niowa nie b´dzie w stanie wywiàzaç si´ ze
zobowiàzaƒ ubezpieczeniowych, paƒstwo
68
Studia i Materia∏y – Wydzia∏ Zarzàdzania UW
256591172.015.png
 
udzieli jej wsparcia w kwocie okreÊlonej
wustawie bud˝etowej. Poprzez ubezpiecze-
nie kredytu eksportowego agencja ubezpie-
czeniowa, apoÊrednio paƒstwo, zobowiàzu-
je si´ do wyp∏aty na rzecz ubezpieczajàcego
kredytodawcy okreÊlonej kwoty po zaistnie-
niu zdarzeƒ okreÊlonych wumowie ubezpie-
czenia. Wcelu ograniczenia ryzyka kredyto-
wego w stopniu maksymalnym agencje
ubezpieczeniowe obejmujà ochronà, poza
nale˝noÊcià g∏ównà, tak˝e nale˝noÊci ubocz-
ne, jak odsetki oraz prowizje. Schemat
transakcji ubezpieczeniowej kredytu eks-
portowego udzielanego bankowi wspó∏pra-
cujàcemu zimporterem przedstawia rys. 1.
on, i˝ udzielanie przez rzàdy (lub specjalne
instytucje pod kontrolà rzàdowà) gwarancji
lub ubezpieczeƒ kredytów eksportowych,
ubezpieczeƒ lub gwarancji przeciwko wzro-
stowi kosztów towarów eksportowych albo
ubezpieczeƒ od ryzyk kursowych, przy sto-
sowaniu preferencyjnych stawek op∏at, któ-
re nie wystarczajà do pokrycia d∏ugotermi-
nowych kosztów bie˝àcych i strat zwiàza-
nych z takimi programami, jest uznawane
za niedozwolone subsydium eksportowe.
Z obowiàzujàcych na forum WTO zasad
wynika, i˝ prowadzenie dzia∏alnoÊci w za-
kresie ubezpieczeƒ kredytów eksportowych
jest dozwolone pod warunkiem prowadze-
nia jej wramach mi´dzynarodowego poro-
zumienia okreÊlonej grupy krajów stosujà-
cych adekwatne do poziomu ryzyka stawki
ubezpieczeniowe (West 2005: 3–4).
Dziedzina ubezpieczeƒ Êrednio id∏ugo-
terminowych kredytów eksportowych sta-
nowi równie˝ przedmiot uregulowaƒ unij-
nych. Wynika to z dwóch przyczyn. Po
pierwsze, z koniecznoÊci ochrony konku-
rencji pomi´dzy przedsi´biorstwami zkra-
jów nale˝àcych do tego ugrupowania. Po
drugie, zdà˝enia paƒstw do wspierania re-
alizacji okreÊlonych zadaƒ z zakresu wy-
miany handlowej z zagranicà. Najwa˝niej-
szym êród∏em zasad jest w tym zakresie
inkorporowany do prawa wspólnotowego
Konsensus OECD. Zawiera on postano-
wienia okreÊlajàce warunki, którym muszà
odpowiadaç Êrednio id∏ugoterminowe kre-
dyty eksportowe, oraz zasady obejmowania
ich ochronà ubezpieczeniowà.
Jednym zpodstawowych warunków sub-
sydiowania kredytów eksportowych jest wy-
móg p∏atnoÊci zaliczki przez importera. Mi-
nimalnà jej wartoÊç ustalono na poziomie
15% wartoÊci kontraktu eksportowego.
Wprzypadku kontraktów dotyczàcych eks-
portu statków wartoÊç ta wynosi 20%. Mak-
symalnym terminem zap∏aty zaliczki jest
okres zakoƒczenia realizacji przez eksporte-
ra zobowiàzaƒ kontraktowych. Podstawo-
wym celem wprowadzenia obowiàzku za-
p∏aty zaliczki jest ograniczenie ryzyka
kredytowego wyst´pujàcego na etapie po-
dejmowania przez kredytodawc´ decyzji
o udzieleniu finansowania oraz na etapie
sp∏aty zobowiàzaƒ kredytowych. Brak zaan-
ga˝owania przez importera w∏asnych Êrod-
ków wrealizacj´ kontraktu poprzez oparcie
jego finansowania wca∏oÊci na funduszach
obcych móg∏by wiàzaç si´ ze zg∏aszaniem
wniosków kredytowych przez podmioty
5. Zasady ubezpieczeƒ kredytów
Êrednio i d∏ugoterminowych
w krajach Unii Europejskiej
W dobie wspó∏czesnych powiàzaƒ glo-
balizacyjnych nie sposób rozpatrywaç za-
sad prowadzenia przez paƒstwo bàdê grupy
paƒstw skupionych wugrupowaniu integra-
cyjnym wymiany handlowej z zagranicà
woderwaniu od mi´dzynarodowych regula-
cji zzakresu handlu zagranicznego.
Zasady subwencjonowania eksportu po
raz pierwszy zosta∏y okreÊlone podczas wie-
lostronnych negocjacji Rundy Tokajskiej,
dzi´ki której w1979 r. zawarto Kodeks An-
tysubwencyjny ( Subsidy Code ). Na podsta-
wie zawartych wnim postanowieƒ usankcjo-
nowano obowiàzywanie wprowadzonego
w˝ycie w1978 r. Konsensusu OECD. Zwià-
zek mi´dzy tymi dwoma aktami wyra˝ony
zosta∏ w tzw. zapisie k-2 zamieszczonym
w przyk∏adowej liÊcie zakazanych subsy-
diów, zawierajàcym stwierdzenie, i˝ „dzia∏a-
nia wzakresie wspierania kredytów ekspor-
towych zgodne z postanowieniami w za-
kresie stóp procentowych opracowanymi
wramach mi´dzynarodowego uzgodnienia
12 cz∏onków Kodeksu Antysubwencyjnego
nie b´dà uwa˝ane za subsydia zakazane”.
Zasady subsydiowania kredytów eksporto-
wych na zasadach przyj´tych wKonsensusie
OECD zosta∏y równie˝ przyj´te wPorozu-
mieniu w Sprawie Subsydiów i Ârodków
Wyrównawczych przyj´tym w1995 r. wra-
mach WTO ( WTO Agrement on Subsidies
and Countervailing Measures ). Poza utrzy-
manym zKodeksu Antysubwencyjnego za-
pisem k-2 wprowadzono wnim dodatkowo
warunek zawarty wprzyk∏adowej liÊcie za-
kazanych subsydiów wzapisie j. Przewiduje
2/2005
69
Zgłoś jeśli naruszono regulamin