SOCJOLOGIA 2008-2009.pdf

SOCJOLOGIA

2008/2009

Lucky Kleżdż, Uć, 2008/2009

Socjologia 1: Zdrowie i choroba jako pojęcia społeczne

1. Definicja zdrowia:

a. Z biologii:

• Jest to pełny dobrostan fizyczny, psychiczny, społeczny, a nie tylko

brak choroby czy niedołęstwo.

b. Według Parsonsa (ojca socjologii medycyny):

• Jest to stan, w którym jednostka wykazuje optymalną umiejętność

efektywnego pełnienia ról społecznych i zadań wyznaczonych przez

społeczeństwo.

2. Definicja choroby

a. Z Biologii:

• Brak pełnego dobrostanu fizycznego, psychicznego, społecznego, lub

niedołęstwo.

b. Według Parsons’a

• Niemożność efektywnego pełnienia ról społecznych i zadań

wyznaczonych przez społeczeństwo.

c. Według Giddens’a

• Jest to stan społeczny i biologiczny

• Choroba nie dotyczy tylko jednostki, ale także jego otoczenia

d. Z dupy:

• Jest to nowy typ roli społecznej, którą jednostka zaczyna pełnić gdy nie

może efektywnie wykonywać codziennych ról i zadań.

3. Cechy społecznej roli chorego według Parsonsa:

a. Zwolnienie, całkowite lub częściowe, z pełnionych dotychczasowych ról i

zadań

b. Brak odpowiedzialności chorego za swój stan

c. Warunkowe uznanie stanu choroby

• Tymczasowe, choroba stanu niepożądanego ???

d. Współdziałanie chorego z czynnikami terapeutycznymi

4. Konsekwencje pełnienia roli chorego:

a. Izolacyjna

• Bakteriologiczna

° Dotyczy chorób ciała (choroby somatyczne)

• Motywacyjna

° Dotyczy chorób duszy (choroby psychiczne)

▪ Każdy z nas jest konformistą ???

▪ Samobójstwa w sekcie

▫ Izolacja takich osób ma uchronić od

niebezpieczeństwa inne osoby, lub zapobiec

naśladowania ich.

Strona 1 z 9

Lucky Kleżdż, Uć, 2008/2009

b. Uzależnienie człowieka chorego od pomocy ze strony innych członków jego

społeczności np.: rodziny , lekarzy.

Z TYM PUNKTEM SIĘ NIE DYSKUTUJE!

• Parsons twierdzi, że z konsekwencją trzeba niwelować takie

zachowanie, ponieważ może zagrażać chęci powrotu do zdrowia, co

jest spowodowane wygodną naturą każdego z nas. Rozleniwiamy się i

przyzwyczajamy do tego, że każdy nam służy. Ma to na celu

zapobieganie uzależnieniu się od pomocy bliskich np.: herbatka z

sokiem malinowym do wyra.

5. Systemy normatywne:

a. Prawny

b. Obyczajowy

c. Moralny

d. Religijny

6. Wady teorii Parsonsa:

a. Parsons nie dokonywał podziału chorób, traktował wszystkie choroby

jednakowo.

• Teorię usprawnił Freidson (+Giddens)

° Wyróżnił 3 wersje roli chorego odpowiadające 3 typom i

stopniom choroby

▪ Warunkowa rola chorego

▫ Odnosi się do jednostek chorujących

przejściowo.

′ Duże prawdopodobieństwo

wyzdrowienia

▪ Bezwarunkowo prawomocna rola chorego

▫ Odnosi się do jednostek chorujących

nieuleczalnie.

′ Kalectwo

′ Cukrzyca

▪ Nieodwracalna rola chorego

▫ Odnosi się do jednostek napiętnowanych

społecznie

7. Piętno ‐ jest to każda negatywna cecha wyróżniająca jednostkę z ogółu

8. Mechanizm społecznego piętnowania w przypadku chorób jest tym silniejszy Im

bardziej dana choroba jest:

a. Widoczna,

• Zespół Downa

• Niepełnosprawność

Strona 2 z 9

Lucky Kleżdż, Uć, 2008/2009

• Blizny

• Oszpecające choroby dermatologiczne

• Alkoholizm

b. Nieznana i nieprzewidywana

• Padaka

• Choroby psychiczne

• Narkolepsja

c. Im silniejsze jest społeczne przekonanie, że jednostka jest winna sama sobie.

• Choroby weneryczne

• AIDS

• WZW C

9. Pierwszą chorobą która wyzwoliła społeczne piętnowanie – TRĄD.

10. Subiektywne kryteria zdrowia

a. Kryterium medyczne

• Jestem zdrowy, bo lekarz nie stwierdził u mnie choroby

• Jako 2 w kolejności dla Polaków

b. Kryterium witalistyczne

• Jestem zdrowy, gdy jestem silny i energiczny

c. Kryterium poczucia komfortu

• Jestem zdrowy, gdy pod każdym względem czuję się dobrze i nie widzę

chorby

• Jako 1 w kolejności dla Polaków

d. Kryterium funkcjonalistyczne

• Jestem zdrowy gdy sprawnie funkcjonuję

e. Kryterium równowagi

• Jestem zdrowy, gdy jestem spokojny, zrównoważony i opanowany

f. Productive life

• Jestem zdrowy, gdy rozwijam własne zdolności i wykorzystuje dla siebie

społeczeństwo w którym żyje

° Jako 1 w kolejności dla USA

Socjologia 2: Kulturowe i społeczne uwarunkowania zdrowia i choroby

1. Kultura

a. Definicja 1:

• Jest to cały świat materialny stworzony przez człowieka, sposób życia i

bycia człowieka.

• Do kultury zalicza się wszystko co stanowi o trybie życia człowieka, co

nie ma charakteru biologicznego.

° Wyjątek stanowią te elementy świata przyrody, do których

człowiek dopowiedział pewną historię czyniąc z nich narzędzie,

symbol czy przedmiot kultu.

Strona 3 z 9

Lucky Kleżdż, Uć, 2008/2009

b. Definicja 2:

• Jest to społeczne dziedzictwo jakie przyjmuje jednostka od

zbiorowości, w której żyje.

2. Wszystkie działania kulturowe silniej są przyswajane w sposób nieświadomy.

3. Podejścia do kultury

a. Podejście oceniająco – wartościujące

• Podział społeczeństwa

° Kulturalne – niekulturalne

° Rozwinięte – zacofane

° Cywilizowane – dzikie

• Etnocentryzm kulturowy

° Przekonania naturalności i wyższości własnej kultury,

obniżające wartość innych kultur

b. Podejście opisowo – uniwersalistyczne

• Nie ma wartościowania, nie ma podziału, przyjmuje się, że każde

społeczeństwo ma własną typową dla siebie kulturę.

• Uniwersalia kulturowe: (nie jestem pewny, czy to jest element tego

podejścia czy coś zupełnie oddzielnego)

° Są to elementy wspólne dla wszystkich kultur, pewien

podstawowy zasób wspólnych nauk i wartości

4. O różnicach między kulturami stanowią nie elementy kultury, ale treści jakie te

elementy w sobie mieszczą np.:

a. Podział władzy

• Kto tą władzę sprawuje?

b. Język

c. Sprawowanie władzy w rodzinie

5. Zwyczaj

a. Jest to sposób zachowania się w określonych sytuacjach, który nie wywołuje

reakcji negatywnej otoczenia

• Jest bardzo indywidualny

Codziennie rano piję mleko

Jest to zachowanie, które pociąga za sobą oceny wartościujące

• Naruszenie powoduje zazwyczaj negatywną reakcję ze strony grupy.

Dzień dobry!

O różnicach kulturowych w aspekcie zdrowia i choroby :

• Z 1 strony decydują wytworzone przez dane społeczeństwo kulturowe

wzory zachowa, które mogą sprzyjać zdrowiu lub nie.

• Z 2 strony to system kulturowy determinuje to co w danej kulturze jest

ujmowane za normę, a co za stan choroby.

Strona 4 z 9

Lucky Kleżdż, Uć, 2008/2009

6. Obyczaj

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: