EPIDEMIOLOGIA: odrębna dyscyplina lekarska posługująca się swoistymi metodami badawczymi i własnym aparatem pojęciowym, należy do podstawowych dyscyplin medycznych, których znajomość obowiązuje każdego lekarza.
Wypracowane przez epidemiologię metody badań mogą być stosowane również w innych dziedzinach. Nie oznacza to jednak, że wszelkie badania, w których stosuje się metody zaczerpnięte z epidemiologii, można nazwać badaniami epidemiologicznymi.
DEFINICJA EPIDEMIOLOGII (wg J. Kostrzewskiego i C.R. Lowe’a): „W nowoczesnym ujęciu epidemiologia jest nauką o częstości i rozpowszechnieniu chorób, zgonów, inwalidztwa lub innych zjawisk zdrowotnych oraz o czynnikach wpływających na ich rozmieszczenie lub warunkujących ich występowanie.”
Termin „epidemiologia” wywodzi się z greckich słów: „epi” – na, „demos” – lud i „logos” – nauka. Termin ten wiąże się również ściśle z pojęciem epidemii.
GAŁĘZIE EPIDEMIOLOGII:
1. E. OGÓLNA – zajmuje się metodologią badań epidemiologicznych służących do oceny zjawisk zdrowotnych w populacji (metody badań opisowych, analitycznych i eksperymentalnych, metody analizy wyników badań epidemiologicznych nad czynnikami ryzyka i etiologią chorób).
2. E. CHORÓB ZAKAŹNYCH – zajmuje się rozpoznawaniem i zwalczaniem epidemii, procesem epidemicznym chorób zakaźnych, opracowywaniem ognisk epidemicznych i innymi problemami związanymi z szerzeniem się chorób zakaźnych.
3. E. KLINICZNA – zajmuje się zastosowaniem zasad i metod epidemiologicznych w praktyce klinicznej.
4. E. ŚRODOWISKOWA – zajmuje się badaniem wpływu różnych czynników i warunków środowiskowych na częstość i rozpowszechnienie chorób zakaźnych i niezakaźnych (epidemiologia chorób niezakaźnych) lub w ogóle różnych stanów fizjologicznych wśród ludności.
5. E. SPOŁECZNA – obejmuje epidemiotechnikę (opracowywanie metod profilaktyki i zwalczania chorób i weryfikowanie ich za pomocą doświadczeń na określonych grupach ludności np. w formie epidemiologicznych badań kontrolowanych), ocenę sytuacji zdrowotnej ludności (za pomocą epidemiologicznych badań opisowych w formie sondaży epidemiologicznych, badań reprezentatywnych, badań długofalowych monitorowych) i wynikających z tej oceny potrzeb zdrowotnych stanowiących podstawę kształtowania polityki zdrowotnej.
W miarę rozwoju epidemiologii, oprócz w/w gałęzi, wyłoniło się jeszcze szereg węższych dziedzin epidemiologii szczegółowej, jak epidemiologia chorób zawodowych, epidemiologia wojskowa, epidemiologia katastrof, epidemiologia historyczna czy geografia epidemiologiczna.
MMikulicz