zaburzenia_seksualne.pdf

(94 KB) Pobierz
8803286 UNPDF
Zaburzeniaseksualne
1Definicjazdrowiapsychicznego
Definicja: (WHO,1986r.)zdrowieseksualnetointegracjabiologicznych,emocjonalnych,intelektual-
nychispołecznychaspektów»yciaseksualnego,wa»nychdlapozytywnegorozwojuosobowo±ci,komu-
nikacjiimiło±ci.
2Prawidłowereakcjeseksualne
Fazyreakcjiseksualnej:
1.Pobudzenie
(a)stymulacjafizycznanarz¡dówpłciowych,bod¹cepochodz¡cezjelitlubzp¦cherzamoczo-
wegomog¡wyzwoli¢mimowoln¡rekacj¦seksualn¡przezodruchrdzeniowyzkrzy»owego
odcinkaukł¡duparasympatycznego
(b)stymulacjapsychiczna—wywołujezło»onymechanizmneuronalnyzudziałemukładulim-
bicznego,podwzgórzaisznurówbocznychrdzeniakr¦gowego
(c)reakcjafizjologiczna—proceserekcjiilubrykacji(zwil»ania)—główniezapo±rednictwem
układuadrenergicznego(stymulacjareceptorów 2 ihamowaniereceptorów )icholiner-
gicznego;VIPobecnywdu»ychilo±ciachwtkankachodpowiedzialnychzaerekcj¦pobudza
przewodnictwocholinergiczne
2.Podniecenie
(a)m¦»czyzna
erekcjapojawiasi¦20–30sekundpostymulacjiwskuteknapływukrwidociałjamistych
" HRdo100–180/minut¦
" Rro20–40mmHg
(b)kobieta
powi¦kszeniepiersi
erekcjabrodawek
powi¦kszenieirozchyleniesi¦wargsromowych(wskutekwypełnieniakrwi¡)
wydłu»eniełechtaczki
" HR
" BP
" temperaturyskóry
3. Plateau
(a)m¦»czyzna
wypełnieniej¡derkrwi¡
nabrzmieniemoszny
napi¦ciemi¦±ni
hiperwentylacja
1
(b)kobieta
łechtaczkastajesi¦bardziejwra»liwaichowasi¦
przebarwieniewargsromowych
lubrykacja(nawil»enie)pochwy
powstajeplatwormaorgazmowa:zw¦»eniedolnej1/3irozszerzeniegórnych2/3pochwy
napi¦ciemi¦±ni
hiperwentylacja
4.Orgazm
(a)m¦»czyzna
uczucienieuniknionejejakulacji
skurczmi¦±nikrocza,gruczołukrokowego,p¦cherzykównasiennychicewkimoczowej
! wytrysk
(b)kobieta
du»ezró»nicowanieprze»ywania
rytmicznekurczeplatwormyorgazmowej
skurczzwieraczacewkimoczowejiodbytu
5.Odpr¦»enie
(a)m¦»czyzna
zanikwzwodu
ogólnerozlu¹nieniemi¦±ni
ust¦pujeprzekrwieniej¡der
jesttookresrefrakcji,podczasktóregom¦»czyznajestniezdolnydoponownejerekcji;
trwaon1–2minutyumłodychm¦»czyzndokilkugodzinustarszych
(b)kobieta
ogólnerozlu¹nienie
zanikaprzekrwienienarz¡dówpłciowych
kobietyniemaj¡okresurefrakcji—s¡natychmiastzdolnedoosi¡gni¦ciakolejnego
orgazmu
3To»samo±¢płciowa
To»samo±¢ ( identyfikacja ) płciowa —psychicznepoczuciebyciam¦»czyzn¡(lubkobiet¡)inie
byciakobiet¡(lubm¦»czyzn¡)wsensiebiologicznym.
Rolapłciowa —zachowaniespołeczne,którepozwalasklasyfikowa¢innymdan¡osob¦jako
m¦»czyznelubkobiet¦.
Orientacjaseksualna —odczuwanieerotycznejatrakcyjno±ciwstosunkudoszczególnegotypu
osobylubobiektu.
Identyfikacjaseksualna —odniesieniedocechbiologicznych(narz¡dypłciowe,wytwarzanie
hormonów,drugorz¦dowecechypłciowe).
Rozwójseksualny
2
1.ró»nicowanieseksualnepłodu—płódpocz¡tkowojestniezró»nicowanyseksualnie(gonadys¡
niezró»nicowanedo7tygodniaci¡»y)
androgeny—decyduj¡orozwojucechm¦skich,brakdziałaniaandrogenówpowodujeroz-
wójcech»e«skich
testosteron—wpływanarozwójiprzeobra»eniawCUN
estrogeny—s¡niezb¦dnedorozwojuorganizmówm¦skichi»e«skich
2.okre±leniepłci—unoworodkanast¦pujewoparciuozewn¦trnenarz¡dypłciowe;identyfikacja
zpłci¡nast¦pujew3r.».
Teorieidentyfikacjipłciowej:
(a)teorierozwojuseksualnego
i.czynnikiprenatalne—garniturchormosomówiandrogeny
ii.niemowl¦ctwo—postawarodzicówwobecdzieci¦cychzachowa«seksualnych(mastur-
bacja)
iii.wczesnedzieci«stwo(do3r.».)—nast¦pujeidentyfikacjazpłci¡
iv.wiekprzedszkolny(od3do6r.».)—masturbacjajestrozpoznawanaprzezdzieckojako
co±przyjemnego
v.wiekszkolny(6r.».dookresudojrzewania)—najprawdopodobniejnast¦pujeutrwale-
nieidentyfikacjizpłci¡
vi.okresmłodzie«czy—pierwszedo±wiadczeniahomo–iheteroseksualne(chłopcy—
16–17r.».,dziewcz¦ta—18r.».)
(b)teoriepsychodynamiczne
(c)modelezgodnezteori¡uczeniasi¦—dzieckomo»eby¢zdolnedona±ladowaniazachowa«
seksualnychzgodnychzwłasn¡płci¡lubzpłci¡przeciwn¡;wskutekwzmocnieniapozytyw-
negolubnegatywnegomog¡si¦oneutrwali¢lubnie
(d)teoriebiologiczne
i.testosteron—mozenasila¢my±liotre±ciseksualnej
ii.androgeny—ukobietpodwy»szonypoziomandorgenówwspółistniejezwi¦ksz¡cz¦sto-
±ci¡stosunkówseksualnych,wzrostemzadowoleniaseksualnego,mniejsz¡ilo±ciapart-
nerów,mniejsz¡aktywno±ci¡wobecpartnera,cz¦stsz¡masturbacj¡
iii.progesteron—obni»apoziomzainteresownaiaczynno±ciamiseksualnymi
iv.estrogeny—podwy»szaj¡poziomzainteresownaiaczynno±ciamiseksualnymi
(e)czynnikispołeczne—ludziemog¡tworzycgrupyopartenaprzynale»no±cidotejsamej
orietacjiseksualnej(np.homoseksualnej);mo»eby¢toskutkiemprze±ladowanianp.przez
grupyreligijne
Masturbacjauniemowl¡tjestpowszechnaijestnorm¡.
Zmianywrolachpłciowychmog¡nast¡pi¢wka»dymwieku.
4Klasyfikacjazaburze«seksualnych
Klasyfikacja ICD-10 wyró»nianast¦puj¡cezaburzeniaseksualne:
F50–F59 Zespołybehawioralnezwi¡zanezzaburzeniamifizjologicznymiiczynnikamifizycznymi
3
F52 Dysfunkcjaseksualnaniespowodowanazaburzeniamiorganicznymianichorob¡somatycz-
F52.0 Braklubutratapotrzebseksualnych
F52.1 Awersjaseksualnaibrakprzyjemno±ciseksualnej
F52.10 Awersja
F52.11 Brakradosengoprze»ywania
F52.2 Brakreakcjigenitalnej
F52.3 Zaburzeniaorgazmu
F52.4 Wytryskprzedwczesny
F52.5 Pochwicanieorganiczna
F52.6 Dyspareunianieorganiczna
F52.7 Nadmiernypop¦dseksualny
F52.8 Innedysfunkcjeseksualnebezprzyczynorganicznychlubchorobowych
F52.9 Niespecyficznedysfunkcjeseksualne,niespowodowanezaburzeniamipsychicznymi
aniinn¡chorob¡
F60–F69 Zaburzeniaosobowo±ciizachowa«dorosłych
F64 Zaburzeniaidentyfikacjipłciowej
F64.0 Transseksualizm
F64.1 Transwestytyzmotypiepodwójnejroli
F64.2 Zaburzeniaidentyfikacjipłciowejwdzieci«stwie
F64.8 Innezaburzeniaidentyfikacjipłciowej
F64.9 Nieokre±lonezaburzeniaidentyfikacjipłciowej
F65 Zaburzeniapreferencjiseksualnych
F65.0 Fetyszyzm
F65.1 Transwestytyzmfetyszystyczny
F65.2 Ekshibicjonizm
F65.3 Ogl¡dactwo(voyeurism)
F65.4 Pedofilia
F65.5 Sadomasochizm
F65.6 Zło»onezaburzeniapreferencjiseksualnej
F65.8 Innezaburzeniapreferencjiseksualnej
F66 Zaburzeniapsychiczneizaburzeniazachowaniazwi¡zanezrozwojemiorientacj¡seksualn¡
F66.0 Zaburzeniadojrzewaniaseksualnego
F66.1 Orientacjaseksualnaniezgodnazego(egodystoniczna)
F66.2 Zaburzeniazwi¡zkówseksualnych
F66.8 Innezaburzeniarozwojupsychoseksualnego
F66.9 Nieokre±lonezaburzeniarozwojupsychoseksualnego
InnestanyklasyfikowanewICD–10maj¡cezwi¡zekzseksualno±ci¡
E30.0 Opó¹nionepokwitanie
E30.1 Przedwczesnepokwitanie
4
N48 Innezaburzeniaczłonka
N48.3 Bolesnywzwódczłonka( priapismus )
N48.4 Impotencjazprzycyznorganicznych
N95.1 Stanyzwi¡zanezokresemprzekwitaniaukobiet
Q00–Q99 Wadyrozwojowewrodzone,zniekształceniaiaberracjechromosomowe
X85–Y09 Przest¦pstwo
Y05 Przest¦pstwoseksualneprzyuzyciuprzemocyfizycznej
Y06 Zaniedbanieiporzucenie
Y07 Innenieprawidłowetraktowanoe(zespółzłegotraktowania),obejmuje:okrucie«stwo
psychiczne,zn¦caniesi¦fizyczne,nadu»ywanieseksualne
Z00-Z99 Czynnikiwpływaj¡cenastanzdrowiaikontaktzusługamizdrowotnymi
Z60.5 Przedmiot(ofiara)dostrzegalnejdyskryminacjilubprze±ladowania
Z61.4 Problemyzwi¡zanezdomniemanymnadu»ywaniemseksualnymdzieckaprzezosob¦
znajbli»szejrodziny
Z63.0 Problemywstosunkachzewspółmał»onkiemlubpartnerem
Z64.0 Problemyzwi¡zanezniechcian¡ci¡»¡
Z72.0 Zachowaniaseksualnezwysokimryzykiem
KlasyfikacjaAmeryka«skiegoTowarzystwaPsychiatrycznegoDSM-IV wyró»nia:
Dysfunkcjeseksualne —zaburzeniapo»adaniaseksualnego,podniecenia,orgazmu,zaburzeniasek-
sualnewi¡»¡cesi¦zbólem,wi¡»¡cesi¦zogólnymstanemmedycznym,dysfunkcjewywołane
lekami,parafilie
Zaburzeniaidentyfikacjipłciowej
Innestany,któremogaby¢celemocenyklinicznej —problemyzwi¡zanezrelacjami(dziecko
—rodzic,mi¦dzypartnerami),problemyzwi¡zanezezłymtraktowaniem(przemocseksualna
wobecdorosłychlubdziecka)
5Etiologia
1.Czynnikibiologiczne:
(a)hormonalne:hiperprolaktynemia,hipertyreoza,hipogonadyzm
(b)cukrzyca—rozwójwieloobjawowychzaburze«seksualnych
(c)chorobyukładukr¡»enia
(d)urazyrdzeniakr¦gowego
(e)uzale»nienia—alkoholizmprowadzidozaburze«seksualnychw55%,palenie20papierosów
dziennieprzez25lat—impotencjaw3/4palaczy,heroina—zaburzawytryskw52%
uzaleznionychizmniejszapop¦du61%
(f)menopauzaiandropauza
(g)innechoroby:
i.stulejka
ii.wn¦trostwo
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin