Osadnicy.pdf

James Oliver Curwood

OSADNICY

SPIS TREŚCI

Rozdział I OSADA W PUSZCZY

Rozdział II NOWI PRZYBYSZE

Rozdział III TOPIELCY 12

Rozdział IV TEK SPOŁECZEŃSTWA 18

Rozdział V WŁÓCZĘGA W PUSZCZY 26

Rozdział VI PRZYJAŹŃ I NIENAWIŚĆ 30

Rozdział VII NOCNE ŻYCIE 40

Rozdział VIII DWOJE DZIECI 46

Rozdział IX PRAWDZIWE ZWYCIĘSTWO

Rozdział X ZŁE PRZECZUCIA

Rozdział XI MIŁOŚĆ 65

Rozdział XII ZARAZA 74

Rozdział XIII WZAJEMNE PRZYSIĘGI

Rozdział XIV Z BIEGIEM LAT 88

Rozdział XV POWRÓT WĘDROWCA 94

Rozdział XVI ZAKLĘTY WRÓG

104

Rozdział XVII ROZPACZ 112

Rozdział XVIII OKROPNA ZJAWA 119

Rozdział XIX RUINA MARZEŃ 124

Rozdział XX ŚLEPIEC 133

Rozdział XXI SYN DONALDA MAC RAEGO 139

Rozdział XXII REZYGNACJA 147

Rozdział XXIII SPRAWIEDLIWOŚĆ 154

Rozdział XXIV UPRAGNIONA CISZA 161

Rozdział I

OSADA W PUSZCZY

Piotr Gourdon kochał Boga całym swym uczciwym, dzielnym sercem, a w to

słoneczne, lipcowe popołudnie doznawał wprost wrażenia, że wielka głusza

kanadyjska, która się rozpościera wokół, zanosi wraz z nim korne modły do stóp

najwyższego Stwórcy. Piotr bowiem był synem leśnego włóczęgi, człowieka, którego

ojciec również zmierzył bory przepastne, i przepłynął rzeki burzliwe, toteż

zamiłowanie do przygód i natury miał we krwi; jedynie na łonie przyrody, śród

dzikich ostępów i mateczników czuł jak jego dusza zespalała się z Bogiem, które to

poglądy wywoływały lekki sprzeciw poczciwego katechety z St. Anne de Beaupre.

Piotr ściśle łączył Stwórcę z przyrodą, i nie zamierzał zmieniać wiary aż do śmierci.

Mimo że przebył na kolanach schody kościoła Św. Anny, mimo że święconą wodą

uczynił na czole znak krzyża, że z lękiem pełnym czci spoglądał na stosy lasek i

krukwi pozostawionych na znak wdzięczności przez tych, co przyszedłszy tutaj jako

bezradne kaleki, odeszli jako ludzie zdrowi, zbywszy zarazem choroby duszy i ciała

— mimo to wszystko, Piotr miał przekonanie najgłębsze, że tego słonecznego,

lipcowego popołudnia znajduje się bliżej Boga, niźli w jakimkolwiek innym czasie i

miejscu.

Żona jego, Józia, szczupła i wyczerpana, z odkrytą ciemną głową gorliwie i

naiwnie modliła się w zachodzącym słońcu u boku męża, prosząc, by długa ich

włóczęga w górę rzeki Św. Wawrzyńca dobiegła wreszcie kresu, i by mogli już raz

wypocząć osiedliwszy się w jednym miejscu do końca swoich dni.

W głębi, nad strugą wypływającą z chłodnej gęstwy boru, chłopczyk łaził

niestrudzenie na czworakach wśród zielonej trawy i pierzastych paproci poszukując

leśnych truskawek, i mimo że pora jagód miała się już ku końcowi, buzia malca

ociekała wciąż szkarłatnym sokiem.

Mężczyzna wskazał w dal, mówiąc:

— To jezioro sprawia zupełnie wrażenie czegoś żywego. Niby zaborcza ręka.

— Tak, z jeziora wycieka pięć strug, niby pięć palców — przyznała Józia,

siadając ciężko na wielkim głazie. — Tylko, że wielki palec jest za długi w stosunku

do innych.

Oto w jaki sposób miejscowość ta otrzymała swą nazwę „Pięć Palców" i po dziś

dzień zachowała ją w tym samym brzmieniu.

Malec podbiegł do matki, niosąc jej pełną garstkę truskawek; mężczyzna zaś,

wlazłszy na blok skalny, przyłożył dłonie do ust w kształcie tuby, nawołując póty, aż

w odpowiedzi zabrzmiał inny głos spośród gęstwy sosen i jodeł, a po chwili na skraju

lasu ukazał się Dominik Beauvais. Zarośnięta twarz tego ostatniego promieniała

radosną ciekawością; żona jego, Maria, będąc drobnego wzrostu, musiała dobrze

wyciągać nogi, by nadążyć za ogromnym mężem.

— Dobrze się tu będzie żyło! — rzekł. — To jest właśnie to, czego szukaliśmy.

Dominik przytwierdził z zapałem. Kobiety uśmiechały się. Było wesoło i

przyjemnie. Malec szukał dalej w trawie truskawek. Taki już miał wiecznie pusty

brzuszek.

Gdy wracali do obozowiska rozbitego w pewnej odległości przed dwiema

godzinami, Piotr Gourdon ucałował gładkie włosy żony, po czym na całe gardło

zaśpiewał dziką pieśń wioślarzy północnych, przejętą od ojca za owych dni, zanim w

St. Anne Józia nawinęła mu się na oczy. Dominik zawtórował ochotnie poprzez gęsty

zarost. Kobiety uśmiechały się słodziej i oczy miały bardziej błyszczące, gdyż skoro

mężczyźni byli nareszcie zadowoleni, a miejsce pobytu ustalone, zmęczenie Józi i

Marii pierzchło nieomal całkowicie.

Tegoż wieczoru, po kolacji, siedząc przy ognisku z płonącymi szczapami

brzozowymi snuli przyjemne plany; a chociaż dziewięcioletni Joe wpełzł już między

dery służące mu za legowisko, oczy kobiet zaś mrużyły się do snu, Piotr i Dominik

napychali faje coraz to nowym tytoniem, słowami i myślą budując wspaniałe zamki

na lodzie.

Młodzi i radośni, pełni dziarskiego zapału będącego spuścizną po przodkach

włóczęgach, mieli pewność niezachwianą, iż najbliższy wschód słońca przyniesie im

spełnienie dawno pieszczonych w sercu życzeń. Wreszcie Józia usnęła, z głową

przytuloną tuż do głowy synka, przy czym usta jej, świeże i dziewczęce mimo

macierzyństwa i długiej włóczęgi, miały wyjątkowo pogodny wyraz.

Piotr i Dominik, ćmiąc nadal fajki, słowami malowali przyszłość. Niebawem

księżyc wypłynął ponad szczyty drzew sąsiednich; wielki, złoty, uśmiechnięty

przyjaźnie w stronę nowych przybyszów. Od jeziora dął wiatr coraz chłodniejszy, aż

wreszcie, z niezmierzonej dali doleciał typowy dźwięk północnej głuszy: wycie

wilcze.

Dominik nasłuchiwał chwilę milcząc, po czym starannie wytrząsnął popiół z fajki

na wyciągniętą prawą dłoń.

— Gdzie wilki polują, tam jest dużo zwierzyny, a gdzie dużo zwierzyny, tam się

opłaca zastawiać sidła! — rzekł.

Teraz zabrzmiał nowy głos, na dźwięk którego serca obu mężczyzn przestały bić

na chwilę. Było to echo raczej, odległe i już ginące, bardzo słabe i bardzo niewyraźne,

a jednak dające się pochwycić na tle ogromnej ciszy leśnej.

— Statek — szepnął Piotr.

— Tak, statek! — potwierdził Dominik, podnosząc się na wpół jakby w pościgu

za zamierającą melodią.

Działo się to bowiem przed półwiekiem, gdy w tamtych stronach łatwiej było o

wycie wilków, niż o gwizd parowca.

Osadnicy posnęli. Żółty księżyc piął się coraz wyżej, aż stanął tuż ponad ich

głowami. W głębokim lesie poruszały się cienie, niby żywe istoty. Wyły wilki,

podchodząc wybraną zdobycz, by umilknąć nad świeżym padłem. Ciemność

pulsowała energią. Pierzaste sowy ważyły się niby duchy na rozpostartych

skrzydłach. Dziesiątki bacznych oczu stróżowały obóz śpiących ludzi. Jeżozwierz

zawieruszył się w pobliżu gaworząc i chichocząc na swój zwykły, niemądry sposób.

Kozioł czując niemiły zapach tupnął kopytkiem i świsnął ostrzegawczo. Coś szeptało

wśród wierzchołków jodeł. Z nieprzebytych ostępów wynurzały się zwierzęta

stąpając bezszelestnie futrzanymi łapami. Małe ptaszki, milczące za dnia, świergoliły

przez sen.

Pasmo księżycowego blasku oświetliło twarz Józi, nadając jej urodzie wyraz

nieziemskiego wprost uduchowienia. Chłopczyk śnił o czymś miłym. Piotr spał z

głową ukrytą w zgięciu ramienia. Dominik obrócił ku niebu brodate oblicze, surowe i

groźne na pozór, jak gdyby trzymając straż u boku maleńkiej, zmęczonej żony. Tak

minęła noc i nadszedł świt, budząc wędrowców hałaśliwym gwarem mrowia rudych

wiewiórek, zamieszkujących w niezliczonej ilości ten ziemski zakątek, którego

piękna i ciszy nie zniweczyła dotychczas obecność ludzka.

Pierwszego zaraz dnia topory Dominika i Piotra poczęły czynić wyłom w

pachnącej żywicą leśnej ścianie. Lecz wprzódy rozejrzeli się jeszcze w okolicy,

mającej odtąd stanowić ich siedzibę.

W głębi rosła się puszcza, przecięta skarpami urwistych parowów, wężowiskiem

strug, z ukrytą tu i ówdzie łączką lub mokradłem. Ten sam kraj dziki, bezludny

rozpościerał się milami, aż po odległe, morskie wybrzeże, wzdłuż którego taiły się z

rzadka mizerne ludzkie sadyby. Sosny w borze świeciły mosiężną barwą pni, czernią

uschłych konarów, zielenią młodych igieł; słońce złociło murawę na kotlinach i

pagórkach. Lecz Piotr wyobrażał sobie, jak te same dolinki i wzgórza pociemnieją

podczas burzy lub jak je zimą skuje biel śniegu i lodu. Wiedział, że wiosną wezbrane

wody potoków, strug i rzeczek ruszą hucząc we wściekłym pędzie, więc serce rosło

mu z uciechy, bowiem lubił donośny głos i niepowstrzymany pęd żywiołów.

Miejsce na osadę obrali na krańcu małej zatoczki, która drążąc wąską smugą

kamieniste wybrzeże jeziora, tworzyła najdłuższy z pięciu wodnych palców. Na

jeziorze fala, lekko wzburzona nawet wśród największej ciszy, szemrała dniem i

nocą. Lecz długie pasmo wody wąskie i wygięte, niby przełamany w połowie palec,

miało łagodną barwę przetykanej srebrem zieleni. Pływały po nim mewy,

pokrzykując przyjaźnie w stronę osadników; na białym piasku zaś było pełno śladów

łap zwierzęcych oraz łapek ptasich, gdyż stworzenia leśne baraszkowały tutaj chętnie,

przychodząc ugasić pragnienie.

Pomiędzy pogodną tonią a chłodną gęstwą boru, była gładka przestrzeń

porośnięta soczystą murawą, malownicza jak zakątek parku. Na jej krańcu, w cieniu

pierwszych jodeł, Piotr i Dominik wbili kolki, odmierzyli prostokąt, słowem

szykowali teren pod przyszłą budowę.

Dni biegły. Co rano chór rudych wiewiórek witał pierwszy błysk słońca. W ciągu

letnich godzin brzmiał niestrudzenie łoskot siekier, rozlegał się śmiech i gwar. Piotr

śpiewał pełnym głosem pradziadowe pieśni, przy czym Dominik wtórował mu nieraz

fałszywie, choć z przejęciem. Świergot ptasi oraz śmiech kobiet miały tę samą nutę.

Józia i Maria przypominały sobie lata panieńskie, malec zaś wskazywał im coraz to

nowe plantacje jagód, ukryte pośród mchu i paproci w malowniczych zakątkach.

Wtargnięcie ludzkich istot było na razie dla puszczy rzeczą zupełnie nową, toteż

czas jakiś przyroda boczyła się jak gdyby. Lecz że ptaki i wiewiórki dały dobry

przykład, więc inne zwierzęta poszły niebawem za ich namową. Jeleń zbiegał o

zmierzchu do wodopoju, a wielkie łopaty łosia chrobotały po nazbyt zwarto stojących

pniach. Sikorki łowiły okruchy chleba prawie spod ręki; drozdy, podlatując tuż,

wrzeszczały wyzywająco jak Indianie, a kukułka kukała tak donośnie, że Piotr często

przerywał robotę, mówiąc:

— To dopiero przyjemnie będzie żyć, mając bór za plecami, a morze u samych

drzwi!

Jezioro Superior nazywali morzem; w ciągu pierwszego tygodnia dwukrotnie

zobaczyli w mglistej dali białe, połyskliwie centki, nie będące niczym innym jak

tylko białymi żaglami mijających okrętów.

Pierwsza chata dźwigała się już formowana z wielkich, ciosanych siekierą bali.

Ledwo wyprowadzono ją pod dach, już Józia wraz z Marią zasadzały wokoło pąsowe

krzaki głogu i dzikie dzwonki. W zacisznych zakątkach szukały pilnie fiołków i

konwalii; w kotlinach o podmokłej glebie hiacyntów i kaczeńców. Pod wieczór, po

skończeniu dziennej pracy i zjedzeniu kolacji, kobiety i mężczyźni, wziąwszy się za

ręce, oglądali najżyźniejsze skrawki ziemi radząc, gdzie zasadzą na rok przyszły

kartofle, a gdzie marchew, gdzie znów wsieją słoneczniki oraz inne dobre rzeczy, do

których przywykli w czasie długiego pobytu w St. Anne.

W sierpniu obie chaty stanęły pod dachem, małe rozmiarem, wygodne natomiast

niby gniazdka, więc oczy Marii i Józi spoważniały ponownie. Obarczał je na nowo

obowiązek gospodyń i jakkolwiek skromny był zakres ich pracy i ograniczone środki,

możliwości i nadzieje rozrastały się niezmiernie. Patrzyły z ciężkim sercem, że oto

marnuje się tyle dobra, gdyż dojrzewały właśnie maliny w tak wielkich ilościach, że

niedźwiedzie, pasące się na połoninach, oblewały się dosłownie tłuszczem. Pęczniały

czarne jagody i jeżyny, kapały słodkim sokiem dzikie śliwy, a szkarłatne żurawiny

czekały jedynie pierwszych mrozów, by nabrać właściwego smaku i aromatu.

Dominik zatem, wziąwszy dnia pewnego siekierę, wyznaczył drogę do

najbliższego osiedla odległego o trzydzieści mil, po czym, kolejno, to jeden

mężczyzna, to drugi szedł z pustymi sakwami, by wrócić niebawem niosąc

sześćdziesiąt funtów rozmaitego towaru. Teraz kobiety zaczęły smażyć konfitury,

suszyć i zaprawiać owoce. Mężowie pytali śmiejąc się, czy mają się oblać sadłem jak

niedźwiedzie i leniwie przespać całą zimę. Skoro już mowa o niedźwiedziach:

upolowano dwa misie, a z wytopionego domowym sposobem tłuszczu sporządzono

paręset świec na długie, zimowe wieczory.

Gdy zaczęły się pierwsze jesienne przymrozki, Piotr zaczął powtarzać częściej

niż poprzednio: — Ależ tu się dobrze żyje w tej okolicy! — Józia i Maria wstawały

również co ranka weselsze, jeszcze bardziej szczęśliwe niż przedtem. Jeśli bowiem

wody jeziora połyskiwały posępnie od chłodu, a w głębi ich czaiła się po prostu

groźba, to w zamian bór i preria jak sięgło oko nabrały przepysznych, nigdy nie

widzianych barw.

Nocą wiało już zimą. Rosły wielkie stosy polan brzozowych, które Piotr i

Dominik piętrzyli tuż u drzwi domostwa. Niebawem drzewa straciły czerwoną i złotą

szatę mrących liści, stojąc nagie i umęczone wichrem. Tylko chojary i sosny

zachowały żywą zieleń. Huragan znęcał się nad pustkowiem, piętrząc u wybrzeża

wody jeziora. O pół mili słychać było posępny łoskot wzburzonych wód.

Zmiany zaszłe w przyrodzie nie trwożyły osadników. Zimą dopiero rozpoczynał

się właściwy sens istnienia. Długie miesiące rozlicznych przygód, głębokie śniegi,

zadymki na linii sideł, a znów wieczorem zebrania przy rozżarzonym do czerwoności

piecu, opowiadania i projekty, posiłek tym smaczniejszy im groźniej wicher dmie na

dworze.

Gdyby to nawet było w ich mocy, nie zmieniliby z pewnością nic w normalnym

toku wydarzeń. Mróz tężał. Wycie wilcze nabrało nowych brzmień, a na skraju

poręby, nocą ujadały zgłodniałe lisy. O zmierzchu rozdzierająco nawoływały się

łosie, niedźwiedzie zaś niespokojnie krążyły po puszczy szukając zimowych

legowisk. Czereda ptasia umknęła na południe, zostały tylko drozdy i sójki oraz stada

żałobnych kruków. Wielkie króliki śnieżne zmieniły barwę turzycy z brunatnej na

szarą, z szarej zaś na czysto białą. Wtenczas właśnie, na początku listopada, Piotr

oraz Dominik zanurzyli sidła w gorącym tłuszczu, dla zabicia ludzkiego zapachu i co

wieczór zanosili modły do Boga, by raczył wreszcie zesłać śnieg.

Spadł nocą, tak cicho, że nikt nie posłyszał lotu puszystych płatków, a gdy mały

Joe zerwał się o świcie, chcąc obejrzeć wnyki zastawione poprzedniego wieczora —

świat był już zupełnie biały. Tak się zaczęła pierwsza zima w osadzie Pięć Palców.

Była sucha, mroźna, przyjazna łowom, toteż co dnia niemal w tyle chaty, na drągu,

wieszano ćwierć łosia lub jelenia. W sidła chwytano sporo zwierząt futerkowych, rósł

więc zapas cennych skór w spiżarni. Piotr i Dominik promienieli, twierdząc wciąż

głośno, że oto nareszcie znaleźli prawdziwy raj. Po sprzedaży zdobyczy, na wiosnę,

obiecywali żonom moc prezentów. Wreszcie jezioro zamarzło, a zaspy spiętrzyły się

wokół niby wzgórza. W styczniu termometr wskazywał trzydzieści stopni poniżej

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: