Ogród przedziwny – Staff
1. Autor
· polski poeta, tłumacz i eseista
· prekursor poezji codzienności, związany z:
Ø franciszkanizmem (tendencje w literaturze nawiązujące do idei św. Franciszka z Asyżu)
Ø parnasizmem (prądem literackim charakteryzującym się dążeniem do doskonałości formalnej, refleksyjno-filozoficznym tonem oraz obiektywizmem)
Ø klasycyzmem (odwoływanie się do kultur starożytnych, „powrót do źródeł”)
Ø nietzscheanizmem (kult życia, koncepcja nadczłowieka, zasada istnienia moralności panów i niewolników
Ø dekadentyzmem (przekonanie o nadchodzącej zagładzie cywilizacji)
Ø impresjonizmem (maksymalne zbliżenie się do przyrody, uchwycenie niezwykłej kolorystyki przedmiotów)
e) Ogród Przedziwny • Symbol niewinności, spokoju i piękna. f) Dziwny Ogród • Przedstawiony ogród symbolem krainy szczęścia i radości • Ważka zakłócająca spokój i harmonię obrazu-symbolem śmierci i przemijania. g) Kobieta w Ogrodzie, Kobiety w Ogrodzie • Impresjonistyczny sposób przedstawienia ogrodu. h) Dzieci w Ogrodzie, W altanie • Realistyczna wizja ogrodu. 3. Wnioski: a) Ogród jako miejsce idealne do odpoczynku i relaksu. b) Ogród symbolem miłości, odosobnienia i schronienia, bezpieczeństwa, odrodzenia, powrotu do życia.
2. Wiersz
· Pochodzi z tomu „Uśmiechy godzin” (1910). Jest próbą odpowiedzi na pytanie o sens życia. Poeta łączy elementy symbolizmu z filozoficznymi założeniami franciszkanizmu i stoicyzmu. Według niego natura uczy człowieka skromnego, prostego życia i aprobaty dla niespodzianek losu. Tytuł utworu mówi nam o tajemniczym, dziwnym miejscu. Jest to wskazówka, że będzie to wiersz o przyrodzie ukazanej za pomocą liryki opisowej. Podmiot liryczny przejawia się w pierwszej osobie już na początku utworu: „W przedziwnym mieszkam ogrodzie ...”, a w dalszej części ukazany jest w postaci zbiorowej: „Obwiązujemy lnem ciernie, By nie raniły nam dłoni”. Jest to liryka wyznania poety oraz wszystkich tych, którzy egzystują z nim, w jego „przedziwnym ogrodzie”. Dwie pierwsze strofki ukazują ogród, w którym mieszka podmiot liryczny, kwiaty oraz dzieci. Ogród ten jest dziwny, gdyż jak mówi podmiot, nawet po zachodzie słońca wszyscy jego mieszkańcy są uśmiechnięci, wodotrysk pluszcze czasem wesoło, czasem smutnie, a nad nim rośnie krzew oliwny. Ogród ten jest nietypowy, gdyż niewiele jest takich miejsc, gdzie wszystko jest piękne, spokojne i płynie szczęśliwym nurtem. Cztery dalsze strofki ukazują przeróżne prace wykonywane przez mieszkańców ogrodu, a mianowicie to, że przez cały rok obwiązują lnem ciernie rosnących tam róż, by nie raniły nikogo w dłonie, żywią ptaki, które codziennie o poranku ich budzą, wprawiając w pogodny nastrój. Mieszkańcy mają także ule bartnicze, które uczą iść za przykładem pszczół, które z kwiatów wybierają tylko słodycz. Następnie mieszkańcy ogrodu pielęgnują murawę, by nie było w niej żadnych chwastów i ostów, i żeby „każdy, patrząc na trawę, Duszą, jak trawa, był prosty”. Podmiot liryczny sugeruje tutaj postawę, która nakazuje odrzucić całe zło, ból, cierpienie czyli wszelkie „chwasty” trapiące życie człowieka.
· Utwór w sposób aluzyjny nawiązuje do obrazu Mehoffera, ale zmiana tytułu wskazuje na odmienność całej wizji. Prezentuje niezwykłą krainę szczęścia i bezpieczeństwa, pozbawioną problemów i cierpienia. Natura żyje tutaj w zgodzie z człowiekiem, wszędzie panuje pokój i radość. Już w pierwszej strofie dowiadujemy się, że podmiot liryczny zamieszkuje przedziwny ogród, ale nie jest w nim osamotniony - dotrzymują mu towarzystwa dzieci, ptaki i pszczoły. Ziemia jest pokryta zadbaną trawą, po której spacerują weseli mieszkańcy ogrodu. W tym niezwykłym świecie istnieje śliczne źródełko, które wytryska z ziemi, wokół niego wyrastają piękne kwiaty, przede wszystkim róże, które przez cały rok kwietną, wydając cudowny zapach. Ptaki unoszą się w górze ze śpiewem. W ogrodzie znajdują się też ule, które zamieszkują pracowite pszczoły. Ci, którzy mieszkają w ogrodzie, muszą o niego dbać, wyrywać osty i chwasty, które burzą piękno ogrodu. W wierszu Staffa kwiaty symbolizują nietrwałe piękno. Rosnący nad strumieniem krzew oliwny oznacza pokój, zaś bijące źródło - siłę i życie. Stale rosnące róże symbolizują miłość, a wersety:
"Obwiązujemy lnem ciernie,
By nie raniły nam dłoni."
wskazują na ból, którego można uniknąć. Szczebioczące patki, które budzą ze snu, są aluzyjnym nawiązaniem do postaci świętego Franciszka z Asyżu - symbolu wszechogarniającej miłości., który uczył nas „iść między ludzi z dobrą nowiną i śpiewem”. Autor mówi, ze w tym wielkim świecie każdy powinien być ogrodnikiem własnego życia. Pracowite pszczoły oznaczają szczęście i dostatek, zaś fragment:
"I mamy tu ule bartnicze,
Co każą w pszczół nam iść ślady"
sugeruje, że ogród to "kraina mlekiem i miodem płynąca". Wszechobecna zieleń jest odbiciem natury i prostoty, a chwasty i osty symbolizują zło i grzech. Utwór jest próbą odnalezienia sensu ludzkiego życia. Oprócz elementów symbolizmu i franciszkanizmu, odnajdujemy w nim także cechy filozofii stoickiej. Staff uważa naturę za nauczycielkę prostego i cnotliwego życia, oznaczającego pogodzenie się z tym, co przyniesie los.
Justa_21