Problematyka ochrony środowiska w polityce transportowej Unii Europejskiej
Zielone korytarze – po warsztatach Supergreen 2010
20.07.2010
W Komisji Europejskiej (KE) trwają prace nad koncepcją zielonych korytarzy, która pojawiła się już w 2007 r. w Komunikacie KE: Plan działań na rzecz logistyki transportu towarowego COM (2007) 607. Mają to być, zgodnie z definicją KE, korytarze dla dalekobieżnego transportu towarów z użyciem zaawansowanych technologii i współmodalności w celu osiągnięcia efektywności energetycznej i zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko.
Zielone korytarze charakteryzować mają się zrównoważonymi rozwiązaniami logistycznymi z wykorzystaniem współmodalności, zharmonizowanym systemem zasad, efektywną i strategicznie zlokalizowaną infrastrukturą i punktami przeładunkowymi, obejmować mają również platformę dla rozwoju i pokazu nowych rozwiązań logistycznych.
Wsparciem dla wypracowania przez KE koncepcji zielonych korytarzy jest projekt SuperGreen realizowany w ramach 7 Programu Ramowego. Jego celem jest wsparcie i ponowne przeanalizowanie ww. Planu działań na rzecz logistyki transportu towarowego, w tym koncepcji zielonych korytarzy. Projekt potrwa 3 lata, a jego budżet opiewa na 3,5 mln €. 28 czerwca 2010 r. miały miejsce pierwsze warsztaty, na którym dokonano końcowej preselekcji ośmiu korytarzy, które posłużą do testowania ich potencjału „zazieleniania” i do wypracowania wskaźników „zazieleniania”, tzw. Key Performance Indicators (KPI).
Wybór korytarzy do testów został wyważony pod względem sektora transportu i pod względem geograficznym. Początkowa lista 60 korytarzy została opracowana na podstawie projektów priorytetowych TEN-T, paneuropejskich korytarzy transportowych oraz korytarzy zaproponowanych przez partnerów projektu.
W wyniku selekcji, podczas której brano pod uwagę: wolumen towarów (w mln ton), długość korytarza, typ ładunku, multimodalność, uwarunkowanie geograficzne, zastosowanie nowych technologii i ICT, zarządzanie łańcuchem dostaw, organizację rynku, objęcie zakresem terenów zamieszkałych (human habitat) i obszarów wrażliwych środowiskowo, wybrano spośród nich korytarze o największym potencjale do „zazieleniania”.
Wypracowane w wyniku testów KPI będą adresowane do różnych grup użytkowników w łańcuchu dostaw we wszystkich rodzajach transportu. Ich dobór będzie również oparty na doświadczeniach z innych projektów (np. BE LOGIC, EcoTransIt) oraz na potrzebach różnych użytkowników (klientów firm transportowych, operatorów transportowych i terminali, firm logistycznych, administracji, społeczeństwa, NGO). Będą one zebrane w kliku grupach: KPI dotyczące oszczędności/efektywności korytarzy, jakości usług,skutków dla środowiska naturalnego, wystarczalności infrastruktury i kwestii społecznych. Dalsze prace pozwolą na określenie KPI dla obecnej sytuacji w korytarzach i wskazanie jak korytarze te zmieniłyby się po wprowadzeniu danych rozwiązań „zazieleniających”, ponadto zmiany w KPI będą wskazywały na najbardziej skuteczne instrumenty np. wprowadzenie eFreight czyli elektronicznego obiegu dokumentów w łańcuchu dostaw.
Należy się spodziewać, że zielone korytarze będą istotnym narzędziem Komisji Europejskiej dla realizacji nowej polityki w zakresie dekarbonizacji transportu. Jest to inicjatywa przekrojowa, dotycząca zarówno infrastruktury jak i usług przewozu, w tym rozwiązań technologicznych i może mieć w przyszłości wpływ na sektor transportu towarów. W ramach projektu będą miały jeszcze miejsce warsztaty regionalne na wiosnę 2011 r. oraz dwa warsztaty plenarne (do 2013 r.). Wszelkie informacje dostępne są na stronie projektu www.supergreenproject.eu. Znajdują się tam również obszerne: biblioteka projektów współfinansowanych przez UE i biblioteka dokumentów unijnych (studiów, analiz) związanych z tematyką dekarbonizacji transportu.
Zachęcamy do zapoznania się z pracami KE i projektem Supergreen.
Zielone korytarze – element nowej polityki transportowej UE
28.12.2009
Jose Manuel Barroso, wyznaczając kierunki polityczne dla nowej Komisji Europejskiej, uczynił ograniczenie emisji CO2jednym z jej priorytetów. Jedną z inicjatyw służących redukcji emisji jest idea Zielonych Korytarzy transportowych, rozumianych jako korytarze dla transportu towarowego wykorzystujące zaawansowane technologie (tabor, ITS) oraz współmodalność, która zakłada wzajemne uzupełnianie się żeglugi morskiej bliskiego zasięgu, kolei, żeglugi śródlądowej i transportu drogowego dla umożliwienia wyboru transportu przyjaznego środowisku. Na trasie tych korytarzy powinny znajdować się obiekty przeładunkowe zlokalizowane w strategicznych miejscach (takich jak porty morskie, porty śródlądowe, stacje rozrządowe i inne właściwe terminale i urządzenia logistyczne) oraz punkty zaopatrzenia w ekologiczne paliwo.
Poświęcona Zielonym Korytarzom konferencja, która odbyła się w Brukseli w dniu 9 grudnia 2009 r., skupiła przedstawicieli krajów członkowskich UE, przedstawicieli regionów (m.in. Jana Kozłowskiego, Marszałka Województwa Pomorskiego), stowarzyszeń branżowych, przewoźników i załadowców. Podkreślono na niej konieczność włączenia Zielonych Korytarzy do innych, już istniejących, inicjatyw Komisji Europejskiej.
Kwestie infrastrukturalne mogłyby zostać włączone do inicjatyw związanych z sieciami TEN-T, a także stać się elementem kolejnej Białej Księgi Transportu. Dodatkowo Zielone Korytarze mogłyby otrzymać własne oznaczenia (labelling), uwzględniające m.in., aspekt środowiskowy, współmodalność, innowacje techniczne, rozwój gospodarczy czy spójność regionalną.
Jeżeli chodzi o wpływ na środowisko, zwrócono uwagę na konieczność opracowania odpowiednich wskaźników w celu umożliwienia prawidłowego stosowania terminologii Zielonych Korytarzy. Jedną z metod ograniczania negatywnego wpływu na środowisko, a także poprawy efektywności transportu, jest wprowadzanie nowych technologii. Zielone korytarze mogą stać się również dla nich polem doświadczalnym.
Zielone Korytarze mają również, dzięki promowaniu rozwiązań logistycznych i współmodalności, silne powiązania z sektorem prywatnym, w szczególności z usługami logistycznymi opartymi na optymalnym wykorzystaniu różnych środków transportu i wykorzystaniu sieci transportowych w oparciu o prognozy przepływu towarów. Działania podejmowane w ramach polityki europejskiej mogłyby polegać na wymianie doświadczeń czy promocji ekologicznych środków transportu.
Podczas konferencji Komisja zapowiedziała przeprowadzenie w ramach Siódmego Programu Ramowego studium mającego na celu bardziej szczegółowe zdefiniowanie Zielonych Korytarzy, a także opracowanie wskaźników służących ich identyfikacji czy mierzeniu ich efektywności.
Z prezentacjami z konferencji poświęconej Zielonym Korytarzom można zapoznać się na stronie Komisji Europejskiej.
Warsztaty nt. oceny oddziaływania na środowisko w projektach drogowych
14.12.2009
W dniach 14 - 15 grudnia br. w Warszawie odbywają się warsztaty „Fakty i mity procesu oceny oddziaływania na środowisko w projektach drogowych. Analiza wybranych zagadnień prowadząca do wypracowania dobrych praktyk"dotyczące projektów transportu drogowego współfinansowanych w ramach funduszy UE.
Spotkanie jest zorganizowane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Ministerstwo Infrastruktury oraz Inicjatywę JASPERS. Wśród prelegentów znajdą się m.in. przedstawiciele Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Komisji Europejskiej, Centrum Unijnych Projektów Transportowych oraz Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.
Tematyka warsztatów obejmuje zagadnienia związane z kwestiami środowiskowymi w przygotowaniu planowanych inwestycji. Szczególny nacisk zostanie położony m.in. na aktualne wymogi Komisji Europejskiej w kontekście przygotowania dokumentacji środowiskowej, wariantowanie inwestycji drogowych, konsultacje społeczne oraz przygotowanie wniosku aplikacyjnego.
Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu (16-22 września) oraz Europejski Dzień bez Samochodu (22 września) 2008
16.09.2008
Ministerstwo Infrastruktury zaprasza do udziału w Europejskim Tygodniu Zrównoważonego Transportu (16-22 września) oraz Europejskim Dniu bez Samochodu (22 września), w którym biorą udział poszczególne miasta z całej Polski.
Nad kampanią honorowy patronat objęło Ministerstwo Infrastruktury. Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu organizowany jest w Europie od sześciu lat. Kampania koordynowana jest przez Dyrekcję Generalną ds. Środowiska Komisji Europejskiej. Jej celem w perspektywie długoterminowej jest poprawa mobilności i rozwiązanie problemu transportu miejskiego oraz polepszenie zdrowia i jakości życia mieszkańców Europy. Organizowana jest co roku w dniach 16 - 22 września i stanowi doskonałą okazję do przedstawienia Europejczykom proekologicznych, alternatywnych rozwiązań oraz wyjaśnienia, przed jakimi wyzwaniami stają miasta. Celem tych działań jest doprowadzenie do zmiany postaw i wsparcie strategii transportu nienaruszającego równowagi ekologicznej Europy.
Kampania skupia się głównie na trzech zadaniach:
· zachęceniu jak największej liczby osób do używania alternatywnych form transportu takich jak komunikacja publiczna, piesza lub rowerowa,
· zwiększeniu świadomości oraz informowaniu o związanych z masową motoryzacją negatywnych konsekwencjach dla jakości życia,
· pokazaniu miasta bardziej przyjaznego mieszkańcom.
Europejski Dzień bez Samochodu oraz Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu jest okazją dla władz wszystkich uczestniczących miast do pokazania swojej troski o sprawy jakości życia. Daje on również możliwość zaangażowania mieszkańców w działania na rzecz wspólnego dobra jakim jest miejsce, w którym żyją na co dzień. Kampania ma charakter lokalny i udział w niej mogą zgłaszać poszczególne miasta. W tym roku do kampanii z Polski zgłosiły się 83 miasta: Barlinek, Białystok, Bielawa, Bisztynek, Błonie, Bobolice, Brusy, Brzeg, Brzesko, Bychawa, Bydgoszcz, Chojnów, Czaplinek, Czarnków, Częstochowa, Elbląg, Ełk, Gdańsk, Gliwice, Gniewkowo, Gniezno, Inowrocław, Kielce, Kolno, Konin, Koszalin, Kraków, Krzyż Wielkopolski, Lubaczów, Lubań, Lubin, Lublin, Łódź, Łuków, Malbork, Murowana Goślina, Mysłowice, Niepołomice, Nowy Dwór Gdański, Nowy Sącz, Nowy Staw, Oborniki, Opatów, Opole, Ostrowiec Świętokrzyski, Pabianice, Piła, Police, Poznań, Puławy, Pyrzyce, Racibórz, Radom, Radzionków, Rzeszów, Sandomierz, Sianów, Siedlce, Siemianowice Śląskie, Sieradz, Słupsk, Strzelce Krajeńskie, Szczytno, Sztum, Szubin, Ścinawa, Świdnica, Świebodzice, Tczew, Toruń, Turek, Wałbrzych, Warszawa, Wąbrzeźno, Wągrowiec, Wąsosz, Wolsztyn, Wrocław, Zabrze, Zawidów, Zawiercie, Zduńska Wola, Żary.
Środowisko
·
· 1/3
Chronimy świat, w którym żyjemy i zmieniamy go na lepsze
Obowiązujące w Unii Europejskiej normy w zakresie ochrony środowiska należą do najwyższych na świecie. Są one efektem wieloletnich prac i obejmują szereg kwestii. Obecnie do najważniejszych problemów należą: walka ze zmianami klimatu, ochrona różnorodności biologicznej, ograniczenie problemów zdrowotnych wynikających z zanieczyszczenia środowiska oraz bardziej odpowiedzialne wykorzystanie zasobów naturalnych. Głównym celem jest ochrona środowiska, jednak rozwiązanie powyższych problemów przyczyni się również do wzrostu gospodarczego poprzez wspieranie innowacji i przedsiębiorczości.
· Informacje ogólne
· Prawo UE
· Więcej informacji
Zmiany klimatu
Czysta woda świadczy o zdrowym środowisku.
Zmiany klimatu są jednym z najpoważniejszych wyzwań, przed jakimi stoi dzisiaj ludzkość. UE pracuje nad osiągnięciem globalnego porozumienia mającego na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, torując drogę poprzez samodzielne podejmowanie odważnych działań. W grudniu 2008 r. przywódcy UE podjęli przełomową decyzję o zatwierdzeniu kompleksowego pakietu środków ograniczających emisje. Planuje się ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 20 proc. w porównaniu z poziomami z roku 1990, zwiększenie o 20 proc. udziału energii ze źródeł odnawialnych na rynku energii oraz ograniczenie ogólnego zużycia energii o 20 proc. (w porównaniu z prognozami). W ramach dążenia do szerszego zastosowania energii ze źródeł odnawialnych uzgodniono, że 10 proc. paliw w transporcie powinno pochodzić ze źródeł takich jak biopaliwa, elektryczność czy wodór.
Handel uprawnieniami do emisji
System handlu uprawnieniami do emisji, stanowiący kamień węgielny unijnej strategii dotyczącej zmian klimatu, wynagradza przedsiębiorstwa, które ograniczają emisje CO2 i kara te, które przekraczają dozwolone poziomy emisji.
System, który wprowadzono w 2005 roku, obejmuje ok. 12 000 fabryk i zakładów odpowiedzialnych za około połowę unijnych emisji dwutlenku węgla, czyli gazu uznawanego za główną przyczynę globalnego ocieplenia.
W ramach tego systemu rządy państw czlonkowskich UE określają ilość dwutlenku węgla, jaką mogą emitować energochłonne sektory przemysłu, takie jak wytwarzanie energii czy cementu. Przedsiębiorstwa, które chcą emitować więcej CO2 niż im przysługuje, muszą kupić uprawnienia od oszczędniejszych firm.
W przyszłości limitom podlegać będzie więcej sektorów, w tym lotnictwo i przedsiębiorstwa petrochemiczne). Państwa członkowskie UE będą również mogły „zapłacić″ za swoje emisje poprzez zakup kredytów w projektach mających na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla w krajach nienależących do UE.
Różnorodność biologiczna
UE zobowiązała się powstrzymać zmniejszanie się różnorodności gatunków i siedlisk na swoim terytorium do 2010 roku. Osiągnięcie tego celu będzie wymagać znaczących wysiłków. Istnieją już rozwiązania polityczne i prawodawcze pozwalające na zajęcie się tym problemem, jednakże należy znacznie zwiększyć zakres działań podejmowanych w celu wprowadzenia tych rozwiązań w życie. Unia pragnie w szczególności rozszerzyć sieć Natura 2000, stanowiącą zbiór obszarów, na których gatunki roślin i zwierząt, oraz ich siedliska, znajdują się pod ochroną. Sieć ta obejmuje już ponad 26 tys. obszarów w całej Unii Europejskiej.
Środowisko a zdrowie
Hałas, woda w kapieliskach, rzadkie gatunki i postępowanie w sytuacjach kryzysowych to tylko niektóre obszary objęte obszernym prawodawstwem unijnym w dziedzinie środowiska, które tworzono przez dziesięciolecia. Na mocy przepisów unijnych, których głównym celem jest opracowanie norm zdrowotnych dla substancji zanieczyszczających, państwa członkowskie mają obowiązek monitorowania różnorodnych substancji i podejmowania działań w przypadku przekroczenia bezpiecznych poziomów.
Do ostatnich działań w tym zakresie należy inicjatywa UE z 2008 roku polegająca na ustaleniu wiążących limitów emisji drobnych cząstek PM 2.5. Cząstki te są emitowane przez samochody osobowe i ciężarowe i mogą być przyczyną chorób układu oddechowego. Zgodnie z nowymi przepisami, które zaczną obowiązywać w 2011 roku, państwa członkowskie muszą ograniczyć narażenie na drobne cząstki w obszarach miejskich średnio o 20 proc. do roku 2020 (w porównaniu do poziomu w roku 2010).
Zrównoważony rozwój
Zrównoważony rozwój od dawna stanowi jeden z głównych celów polityki unijnej. W 2001 roku przywódcy UE przyjęli strategię zrównoważonego rozwoju, która została uaktualniona w 2006 roku aby wyeliminować niedociągnięcia i uwzględnić nowe wyzwania.
Plan ten jest ściśle powiązany z polityką w zakresie zmian klimatu i energii. Podkreślono w nim znaczenie edukacji, badań naukowych i finansowania ze środków publicznych dla osiągnięcia zrównoważonej produkcji i konsumpcji.
Od tego czasu podjęto znaczne wysiłki w zakresie polityki. Teraz należy wprowadzić tę politykę w życie. W 2009 roku Komisja zaproponowała wprowadzenie pakietu środków promujących produkty przyjazne dla środowiska, w tym szersze zastosowanie etykiet energetycznych, np. dla pralek.
Szymuszka