Wykład 2 11.10.2008r.
Współpraca pedagogiki społecznej z innymi dyscyplinami naukowymi. Pedagogika społeczna zajmuje się całokształtem uwarunkowań środowiskowych w procesie wychowania. Oddziaływania środowiska są tu istotne.
Spojrzenie tożsamościowe.
Z socjologią wychowania mają wspólny przedmiot badań – proces wychowania. W pedagogice społecznej jest podejście robocze, działania mają charakter praktyczny. W socjologii wychowania działanie ma charakter opisowy. Diagnoza środowiska i uwarunkowań danej sytuacji – podjęcie działań, aby sytuacja nie rozwinęła się negatywnie. Opis jest tu niezbędny. Często korzysta się z podobnych metod i narzędzi badawczych. Kwestia całokształtu badań. Helena Radlińska.
Środowisko najbardziej istotne, mające wpływ na wychowanie to środowisko rodzinne. Proces wychowawczy działa przez całe życie. Radlińska mówiła, że wychowanie zachodzi już przy kontakcie dwóch osób.
Mamy do czynienia z mechanizmem dokonywania oceny w różnych sytuacjach w życiu – dostrzegania czegoś, że coś istnieje.
W środowisku rodzinnym odbywa się socjalizacja pierwotna – baza, która daje możliwość pierwotnej socjalizacji, nabywania umiejętności, rozwój cech, z czasem człowiek zaczyna wchodzić w coraz szersze kręgi oddziaływania.
Zdarza się tak, że system wartości przekazywany przez rodzinę jest odmienny z tymi przekazanymi w środowisku szkolnym. Kwestia zasad i wartości moralnych – to doprowadza do konfliktów w młodym człowieku – nie bardzo wie co jest prawdą, traci zaufanie. Niezgodność, brak korelacji w oddziaływaniu środowiskowym. Obowiązek szkolny – środowisko szkolne – okres młodzieńczy, potrzeby funkcjonowania zmiany środowiska, konieczność przebywania w grupie rówieśniczej – jak jest pozbawiony kontakt w sposób negatywny przejawia się w życiu codziennym. Nie wolno bronić młodym ludziom kontaktu z rówieśnikami. Kwestia uznania potrzeby funkcjonowania w grupie rówieśniczej. Znaniecki mówił, że funkcjonowanie grupy rówieśniczej powinno podlegać ciągłej kontroli osób dorosłych. Należy pokazać zaufanie, ale musi być kontrola – wyraz opieki, troski, mądrej, rozsądnej ale koniecznej. Człowiek musi dokonywać wyborów różnych przez całe życie, musi wiedzieć co jest dobra a co złe dla siebie i środowiska. Edukacja jest tu konieczna. Odgrywa istotną rolę wpływ środowiska lokalnego – osiedla, dzielnicy.
Działanie w ujęciu Stanisława Karpowicza można wyróżnić 5 etapów:
1. Wychowanie działalność praktyczna – opieka socjalna, bez refleksji naukowej, bada.
2. Uprawianie pedagogiki społecznej w sposób spekulatywny bez działań empirycznych, nie jest objęty badaniami.
3. Funkcjonowanie na bazie badań empirycznych, H. Radlińska, M. Richmond (wywiad), kwestia diagnozy środowiska, okres 20-lecia międzywojennego.
4. Rozwój badań empirycznych – lata 50-te i 60-te orientacje w badaniach były socjalistyczne, B. Suchowski
5. Cały szereg kierunków badawczych, wyodrębniających się z nowych obszarów badawczych. Nowa reinterpretacja badań.
Aspekt obcego lub innego – pochodzi z innej grupy etnicznej, innej kultury. Funkcjonowanie, bycie na danym obszarze wymaga od nas pewnej wiedzy i umiejętności – akceptacja inności, tolerancji kulturowej.
Kategoria czasu wolnego – pojawia się w 20-leciu międzywojennym, w latach 80-tych została zmarginalizowana. (A. Kamiński) Ważne jest aby człowiek uczył się wykorzystywać czas wolny. Problem pojawia się, gdy osoby nagle mają dużo wolnego czasu i nie wiedzą co z nim zrobić – zapadają na różne choroby. Nie mają wypracowanych pewnych nawyków zachowania. Istotna jest tu rola edukacji.
Korzystanie ze środków masowego przekazu – na proces wychowania – kategorie kultury. Ludzie nie korzystają z tych propozycjach kultury, które są dostępne. Funkcjonuje się w przestrzeni nie wiedząc co ona daje, jakie SA możliwości.
Kwestia budowanie odpowiedzialności względem siebie. Człowiek jest odpowiedzialny za to, aby przyszłość była lepsza niż teraźniejszość. Odpowiedzialność zdecydowanie ułatwia życie.
Działania związane z ośrodkami oświatowymi.
· Helena Radlińska na Uniwersytecie Łódzkim w 1945r. założyła 1 w Polsce katedrę pedagogiki społecznej. Istnieje realna potrzeba prowadzenia badań, opracowań społeczności lokalnej odnoszących się do procesu wychowania. Każde badania mają swoją ważność.
Ośrodek łódzki za sprawą H. Radlińskiej.
· Ośrodek warszawski Ryszarda Wroczyńskiego – współtworzył katedrę pedagogiczną w Łodzi
· Ośrodek poznański – Stanisław Kowalski, Znaniecki, J. Modrzewski
HELENA RADLIŃSKA
Dążyła do uaktywnienia człowieka, korzystanie ze swojego potencjału.
Urodziła się 2. maja 1879 w Warszawie posługiwała się pseudonimami. Pochodziła z rodziny inteligenckiej, artystycznej.
Postrzeganie środowiska niewidzialnego – np. czytanie prac, oglądanie obrazów i umiejętność odczytywania przekazywanych treści.
Kwestia szybkiego wejścia w świat kultury, oddziaływań, celów i działań. Dostrzegła, że poprzez kulturę człowiek może ulepszać siebie.
Kwestią podstawową budowy państwa polskiego jest nabycie podstawowych umiejętności – czytanie i pisanie.
W 1903 r. zaczyna pracować w Warszawskim Towarzystwie Pedagogicznym – wymiar społeczny – w 1897r. ukończyła Zakłady Narodowe im. Czarnieckiej. Pracowała z Żeromskim.
Karkowicz mówił o edukacji od najwcześniejszych lat – szkoła ma być demokratyczna, obowiązkowa, bezpłatna, drożna
W 1906r. jej mąż został zesłany na Syberię – pod koniec 1906r. trafił do Krakowa
Radlińska idzie w kierunku działalności oświatowej – oddziaływań środowiskowych i społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń w szkole.
Okresy w życiu Radlińskiej:
1897r. – kończy edukację i rozpoczyna swoją działalność, początek okresu warszawskiego trwa do 1906r.
1906 – 1918r. okres krakowski – odzyskanie niepodległości i powrót do Warszawy
XI 1918 – IX 1945r. – II okres warszawski najbardziej aktywny
Od 1945r. – okres łódzki – przenosi się do Łodzi, rozpoczyna działalność idącą w kierunku organizacji rodzin zastępczych dla dzieci osieroconych. „Rodzina zastępcza w Łodzi” początki tworzenia rodzin zastępczych, tworzenie możliwości adopcyjnych
„Egzamin z pedagogiki społecznej”
10.X.1954r. zmarła.
str. 4
ewaleczek