28.ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ A.VIVALDIEGO
ŻYCIE: ur.4.03.1678r. w Wenecji, zmarł 28.07.1742r.w Wiedniu; włoski kompozytor i skrzypek, w 1703r. otrzymał święcenia kapłańskie(od rudych włosów nazywany był nazywany rudym księdzem), w tym samym roku rozpoczął pracę jako nauczyciel gry na skrzypcach w sierocińcu dla dziewcząt Ospedale della Pieta, dla którego komponował do końca życia , W 1705 został opublikowany jego pierwszy zbiór sonat na trzy instrumenty, a cztery lata później nowa seria sonat skrzypcowych. Sukces ten ugruntował w 1711 cyklem koncertów znanych jako L'estro armonico. W 1713 Vivaldi napisał swoją pierwszą operę Ottone in Villa. W roku 1718 udał się do Mantui, gdzie pozostał przez dwa lata, dyrygując muzyką świecką na dworze księcia Filipa. Po powrocie z Wenecji, w 1727 opublikował Il Cimento dell`Armonia e dell`Invenzione ze słynnym zbiorem Le quattro stagioni (Cztery pory roku), który skomponował na podstawie anonimowych sonetów, z których każdy nosił nazwę jednej z pór roku. Następne lata podróżował po Europie dyrygując wykonaniami swoich dzieł. W 1740 wyruszył do Wiednia, gdzie rok później zmarł na niepoznaną do końca chorobę.Sława "Rudego Księdza" wyszła daleko poza granice Wenecji. Jego dzieła cieszyły się powodzeniem we Francji, Holandii i Włoszech; był jednym z najwybitniejszych kompozytorów epoki baroku, jego dorobek obejmuje niemal wszystkie formy uprawiane w tym okresie. Dowodem uznania, jakim cieszył się Vivaldi za życia, są transkrypcje jego koncertów skrzypcowych dokonane przez Bacha; dzieła Vivaldiego odegrały dużą rolę w kształtowaniu się nowych prądów stylistycznych; styl Vivaldiego wykształcony w młodym wieku był ostro krytykowany pod koniec jego życia; po śmierci Vivaldiego jego kompozycje zostały zapomniane, dopiero w latach 30 XX w. odkryto większość jego kompozycji i właściwie oceniono.
TWÓRCZOŚĆ:
Ø Indywidualny styl przejawia się najpełniej w jego dziełach instrumentalnych, głównie na instrumenty smyczkowe,
Ø wzbogacił technikę gry na tym instrumencie: nowe rodzaje artykulacji, wykorzystywanie wysokich rejestrów;
Ø w koncertach wiolonczelowych wprowadził skracanie strun kciukiem;
Ø lubił stosować rytmy punktowane i synkopy, jest jednym z twórców rytmu lombardzkiego (szesnastka, ósemka z kropką),
Ø stosował też rozwinięte frazy, w harmonii stosował akordy septymowe, często robił pauzy po niezakończonych kadencjach.
Ø MUZYKA INSTRUMENTALNA
o Sonaty: pisał solowe na skrzypce, wiolonczele, flety, oboje; triowe na 2 skrzypiec , 2 flety , 2 oboje + basso continuo; kwartetowe na 2skrzypiec, altówkę i bas.
o Koncerty: współtwórca 3-cz. koncertu solowego;solowe głównie na skrzypce (+ork+ b.c.) ok.221 i na inne instrumenty ok.113; koncerty podwójne ok.80 większość na 2 skrzypiec i concerto Grosso: 4 Pory Roku, Burza morska, Polowanie (pochodzą z jednego cyklu)- występują tu same smyki i klawesyn, instrument koncertujący to skrzypce, wyrazistość rytmiczna tematów i przewaga faktury homofonicznej sprzyjają oddziaływaniu harmonii funkcyjnej.
Ø MUZYKA WOKALNA
o 36 dzieł z tekstem liturgicznym (msze, psalmy Dawidowe, hymny), 22 dzieła nieliturgiczne (motety, serenady), 37 kantat świeckich, 3 oratoria ( Mojżesz, Judyta, Adoracja Trzech Króli), 45 oper (m.in. Adelaida, Olimpiada, Agrippo). Dzieła wokalne, świeckie jak i religijne, są związane z operowym stylem epoki i odznaczają się barwną instrumentacją i dramatyczną siłą wyrazu.
margaritta_mg