NATO w XXI w.pdf

NATO

w XXI wieku

Spis treści

4-5

Reagowanie na nowe

zagrożenia w dziedzinie

bezpieczeństwa

6-7

Początki Sojuszu

8-9

Zakończenie zimnej wojny

10-11

Metody funkcjonowania

Sojuszu

12-13

Budowanie bezpieczeństwa

poprzez partnerstwo

14-15

Rozszerzanie NATO

16-17

NATO na Bałkanach

Szersza działalność NATO

Stosunki transatlantyckie

20-21

Przekształcanie Sojuszu

22-23

Spojrzenie w przyszłość

Sojusz

Północnoatlantycki

Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) uosabia

transatlantycką więź, która łączy Europę i Amerykę Północną w unikalny

Sojusz zapewniający obronę i bezpieczeństwo. Podstawowym i

niezmiennym celem NATO, wyrażonym w Traktacie Północnoatlantyckim,

jest strzeżenie wolności i bezpieczeństwa wszystkich państw

członkowskich, za pomocą środków politycznych i wojskowych.

Dlatego też, od założenia Sojuszu w 1949 roku, zapewnia on obronę

zbiorową państw członkowskich. Jest także niezwykle ważnym forum

umożliwiającym prowadzenie konsultacji w kwestiach bezpieczeństwa,

zgodnie z zainteresowaniami państw członkowskich. Sojusz jest również

bardzo istotnym filarem pokoju i stabilności w obszarze euroatlantyckim.

Po zakończeniu zimnej wojny Sojusz przyjął na siebie nowe,

fundamentalne zadania, w tym - w imię bezpieczeństwa - budowanie

partnerstwa z państwami demokratycznymi w całej Europie, w regionie

Kaukazu i w Azji Środkowej. W odpowiedzi na przemiany zachodzące w

całym środowisku bezpieczeństwa, Sojusz przyjął na siebie dodatkowe

zobowiązania. Zdecydował się, między innymi, reagować zarówno na

destabilizacje spowodowane kryzysami regionalnymi i etnicznymi w

Europie, jak i na zagrożenia emanujące spoza obszaru euroatlantyckiego.

Obecnie Sojusz jest zaangażowany w coraz szerszy zakres działań

mających promować współpracę z Rosją, Ukrainą i innymi państwami

spoza NATO. Sojusz stara się również aktywnie konfrontować się z

wyzwaniami w dziedzinie bezpieczeństwa w XXI wieku, takimi jak

zagrożenia stwarzane przez międzynarodowy terroryzm i proliferację

broni masowego rażenia. Po to, aby nadal efektywnie bronić i promować

bezpieczeństwo w tych nowych i szybko zmieniających się warunkach,

Sojusz nieustannie się przekształca, a transformacja ta dotyczy wszystkich

jego aspektów, a więc: nowych misji, nowych członków, nowych zdolności,

nowych partnerstw i nowych sposobów działania.

Reagowanie

zagrożenia

dziedzinie

bezpieczeństwa

Ataki terrorystyczne na Stany Zjednoczone

z 11 września 2001 roku - podczas których

pasażerskie samoloty liniowe zostały użyte

jako broń masowego rażenia - uświadomiły

zmiany, jakie zaszły w środowisku

bezpieczeństwa od końca zimnej wojny oraz

podatność nowoczesnego społeczeństwa

na nowe zagrożenia dla bezpieczeństwa.

Reakcją było pierwsze w historii powołanie

się przez Sojuszników na Artykuł 5 Traktatu

Północnoatlantyckiego, mówiący o obronie

zbiorowej NATO. W krytycznym momencie

udzielono w ten sposób politycznego i praktycznego

wsparcia Stanom Zjednoczonym. Ponadto, od

tego czasu państwa członkowskie NATO nie tylko

wspierają Stany Zjednoczone w ich reakcji na ataki

terrorystyczne, ale również wzmacniają zdolność

NATO do zmagania się z zagrożeniem stwarzanym

przez międzynarodowy terroryzm.

Nie umniejszając faktu, że wydarzenia z

11 września 2001 roku były wielkim szokiem

dla Sojuszu, już kilka lat wcześniej NATO

zaczęło dostosowywać swoją kulturę działania

tak, aby przygotować ją do zmieniającego

się środowiska bezpieczeństwa. W 1999

roku Sojusznicy uzgodnili nową Koncepcję

Strategiczną. Dokument ten określa zagrożenia

dla bezpieczeństwa dotyczące NATO oraz

metody jakimi Sojusz stara się im sprostać.

Koncepcja Strategiczna opisuje zagrożenia dla

bezpieczeństwa jako „wielokierunkowe i często

trudne do przewidzenia”. Szczególną uwagę

poświęca niebezpieczeństwu związanemu z

proliferacją broni masowego rażenia i środków

jej przenoszenia. Jasno stwierdza również, że

interesy Sojuszu w dziedzinie bezpieczeństwa

mogą być podważone przez inne zagrożenia o

szerszym charakterze, takie jak: akty terroryzmu,

sabotaż, zorganizowana przestępczość, a także

zakłócenia przepływu żywotnych środków.

Aby stawić czoła tym zagrożeniom, Sojusz

podjął serię inicjatyw zmierzających do poprawy

swoich zdolności obronnych oraz wzmocnienia

współpracy, zarówno w gronie swoich

państw członkowskich, jak i w kontaktach z

państwami partnerskimi i innymi organizacjami

międzynarodowymi. Należy do nich Inicjatywa

Zdolności Obronnych (DCI) - priorytetowy

program wprowadzony w 1999 roku w celu

unowocześnienia zdolności wojskowych w

odpowiedzi na nowe warunki bezpieczeństwa;

powołanie w 2000 roku Centrum Broni

Masowego Rażenia, dzięki któremu państwa

członkowskie NATO dzielą się informacjami o

zagrożeniach związanych z bronią masowego

rażenia oraz szukają sposobów koordynowania

 Ćwiczenie reakcji na atak chemiczny

na nowe

NATO W XXI WIEKU

miały także uczestniczyć w późniejszej operacji

utrzymania pokoju, w ramach Międzynarodowych

Sił Wspierających Bezpieczeństwo (ISAF)

stacjonujących w Kabulu. Ponadto, na

prośbę państw odgrywających aktywną rolę

w tej operacji oraz po to, aby zapewnić jej

kontynuację, NATO przejęło odpowiedzialność

za kierowanie ISAF oraz analizuje możliwości

podjęcia podobnych operacji poza obszarem

euroatlantyckim.

 Posiedzenie Rady Północnoatlantyckiej podczas

Szczytu Sojuszu w Pradze.

Chociaż państwa członkowskie NATO czasami

nie zgadzały się ze sobą co do najwłaściwszych

sposobów reagowania na nowe zagrożenia dla

bezpieczeństwa, wszyscy Sojusznicy uznają, że

wyzwania te mogą mieć źródło poza obszarem

euroatlantyckim i nie mogą być samodzielnie

pokonane przez jedną organizację. Nie można

też w tej dziedzinie polegać na strukturach

obronnych przeznaczonych do zmagania się

z konwencjonalnymi konfliktami zbrojnymi.

Poza współpracą z innymi kompetentnymi

organizacjami, Sojusz musi zatem dostosować

się do nowych, odmiennych wyzwań.

W rezultacie, NATO odeszło od koncepcji

geograficznie zdefiniowanego Sojuszu i uznało,

że zagrożenia dla bezpieczeństwa nie są już

ograniczone w kategoriach miejsca i możliwości

ich przewidzenia. Sojusz jest przygotowany

do reagowania na zagrożenia kiedykolwiek i

gdziekolwiek się one pojawią.

najwłaściwszych reakcji; a także rozwój

Europejskiej Tożsamości Bezpieczeństwa i

Obrony w ramach Sojuszu, mającej umożliwić

europejskim państwom członkowskim podjęcie

większej odpowiedzialności za kwestie

bezpieczeństwa i obrony.

Ataki terrorystyczne z 11 września 2001 roku

wzmocniły aktualność tych wysiłków. W ich

następstwie NATO rozpoczęło wszechstronny

przegląd swoich działań i procedur roboczych.

Kulminacją tych wysiłków było wypracowanie

pakietu reform, inicjatyw i programów

przyjętych przez przywódców NATO podczas

Szczytu Sojuszu w Pradze w listopadzie

2002 roku. W tym samym czasie 14 państw

członkowskich NATO rozmieściło swoje siły w

Afganistanie, wspierając kierowaną przez USA

operację przeciwko Al-Kaidzie - ugrupowaniu

terrorystycznemu odpowiedzialnemu za

wspomniane ataki - oraz udzielającemu jej

gościny reżimowi talibów. Rozmieszczane siły

Ponadto, w celu tworzenia bardziej

bezpiecznego środowiska, NATO buduje

coraz silniejsze powiązania z organizacjami

międzynarodowymi, w tym z: Unią Europejską,

Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w

Europie, Organizacją Narodów Zjednoczonych, a

nawet ze Światową Organizacją Zdrowia oraz z

państwami, które nie są członkami Sojuszu,

w tym z Rosją, Ukrainą i państwami partnerskimi

zarówno w obszarze euroatlantyckim, jak i w

szerszym regionie Morza Śródziemnego.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: