Serfontein Gordon - Twoje nadpobudliwe dziecko - Poradnik dla rodziców.pdf - Dla rodziców,, - B15390

Gordon Serfontein

TWOJE NADPOBUDLIWE DZIECKO

Poradnik dla rodziców

PrzełoŜył Jacek Jankowski

Tytuł oryginału

THE HIDDEN HANDICAP

Prószyński i S-ka SA WARSZAWA 1999

Wydanie I

Konsultacja merytoryczna Krystyna Zielińska

ISBN 83-7180-539-X

KsiąŜkę niniejszą dedykuję mojej Ŝonie Barbarze, która

pomogła mi w zrozumieniu wielu problemów związanych

z zaburzeniami koncentracji uwagi, a takŜe moim dzieciom:

Sebastianowi, Susanne, Dorianowi, Christianowi i Arabelli,

którzy wiele mnie nauczyli.

Przedmowa

Moje zainteresowanie problemem trudności w uczeniu się wynika z wy-

konywanego przeze mnie zawodu, a moje własne bolesne doświadcze-

nia jeszcze je pogłębiły.

Rodzice noworodka nie zdają sobie sprawy, Ŝe ich dziecko kiedyś moŜe

mieć powaŜne kłopoty w nauce, z prawdopodobieństwem wynoszącym

1:10. Dziecko moŜe mieć problemy z przeliterowaniem wyrazów, czytaniem,

pisaniem, pamięcią, organizacją pracy, matematyką, koncentracją, językiem.

Co gorsza, wszystkie te problemy są zwykle związane z bardzo trudnym za-

chowaniem dziecka.

Mimo duŜej obecnie wiedzy na ten temat, wielu uczniów boryka się

w szkole z bolesnymi problemami, których przyczyny nie są jeszcze znane.

Nie jest sprawiedliwe to, Ŝe niektóre dzieci muszą włoŜyć dwa razy więcej

pracy, aby osiągnąć przynajmniej połowę sukcesu swoich kolegów. W do-

datku do takiego dziecka przyczepia się etykietkę leniucha bez motywacji,

z którym są same kłopoty wychowawcze, i postrzega je jako osobę nie umie-

jącą Ŝyć w społeczeństwie.

śycie rodziców takich dzieci równieŜ nie jest łatwe. Nie wiemy, co dzieje

się z naszym ukochanym dzieckiem; jesteśmy zasypywani lawiną drobia-

zgowych ćwiczeń, które musimy z nim wykonywać. Zaczynamy zajmować

się dietą, uczuleniem, zaŜywaniem witamin, noszeniem barwionych socze-

wek (Według jednej z teorii, wyjaśniającej przyczyny dysleksji, trudności z

czytaniem moŜna usunąć lub przynajmniej zmniejszyć poprzez zmianę koloru liter

i ich tła. W tym celu na czas czytania zakłada się dyslektycznemu dziecku

kolorowe soczewki, zmieniające barwę widzenia, (przyp. tłum.) ), ćwiczeniami

gałek ocznych, ćwiczeniami ruchowymi i organizacją ko-

repetycji. Wszystkie te działania mogą pomóc w rozwiązaniu pewnej części

problemu, ale w pojedynkę stanowią niepełną odpowiedź. Powodują ponad-

to, Ŝe cała uwaga zostaje skupiona na dziecięcych słabościach i niepowodze-

niach. Dorośli potrafią przetrwać dzięki skrywaniu słabości i uwypuklaniu

swoich umiejętności. Nasze dzieci mają te same potrzeby i muszą umieć cie-

szyć się sukcesami, jeśli chcą być szczęśliwe i silne emocjonalnie.

Moim zdaniem, trudności w uczeniu się to problem bardzo złoŜony, po-

niewaŜ sukces w szkole w ogromnym stopniu zaleŜy od zachowania, moty-

wacji, uczucia szczęścia, szacunku i rodzicielskiej presji. Rodzice czują się

zagubieni, potrzebują szerszego spojrzenia na dziecko i uświadomienia sobie,

jak problem dziecka wpływa na całą rodzinę. Rodzicom tym gorąco polecam

ksiąŜkę doktora Serfonteina, która moim zdaniem jest lepsza od wszystkich

innych wydanych uprzednio na ten temat.

Znam Gordona od 10 lat i wciąŜ zdumiewa mnie jego ogromna znajomość

tematu oraz jego umiejętność rozumienia i pomagania rodzinom. Rodzice

dostrzegą, Ŝe ich dzieci zostały opisane z niezmierną dokładnością, i nie bę-

dą mieli cienia wątpliwości, Ŝe autor wykazuje zrozumienie i chęć pomocy.

Na samym końcu chciałbym podzielić się refleksją, jak wielu rodziców jest

bliskich odkrycia przyczyn swoich szkolnych niepowodzeń. Szkoła często

kojarzy się nam z poczuciem braku sukcesu, ale dzięki temu autorowi moŜe-

my uchronić nasze dzieci przed podobnymi negatywnymi przeŜyciami.

Dr Christopher Green,

ordynator Oddziału Rozwoju Dziecka,

The Children's Hospital,

Camperdown, Sydney

Spis treści

Przedmowa

Wprowadzenie

1. Co tkwi w nazwie?

2. Co to za dziecko?

* Koncentracja uwagi

* Poziom aktywności

* Popędliwość

* Koordynacja

* Pamięć krótkotrwała

* Nieustępliwość

* Inne cechy emocjonalne

* Model snu

* Apetyt

* Mowa

* Podsumowanie

3. Skąd to się bierze? - Do czego to prowadzi?

4. Zwracanie uwagi

5. Aktywność - za duŜo czy za mało?

6. Impulsywność - czy to mnie dotyczy?

7. Koordynacja - chwianie się i guzdranie

8. Mowa

9. Pamięć krótkotrwała - jednym uchem wpada, drugim wypada

10. Problemy osobiste - czarne czy białe?

* Nieustępliwość

* Poszanowanie własnej godności

* Depresja

* Niedojrzałość socjalna

11. Sen i apetyt

12. Trudności w uczeniu się

13. Podstawowe umiejętności - tradycyjne trzy R

* Trudności w czytaniu (dysleksja)

* Literowanie

* Pisanie

* Zdolności matematyczne

14. Szkoła

15. Diagnoza i wykrywanie

16. Sposoby działania

Terapia behawioralna

* Nauczanie wyrównawcze - zaangaŜowanie rodziców

* Terapia mowy i języka

* Terapia zajęciowa

* Kontrola dietetyczna

* Leczenie farmakologiczne

* Efekty działania

* Skutki uboczne

17. Umiejętne postępowanie i inne trzy R (rutyna, regularność, repetycja)

18. Specyficzne zachowania

Zaburzenia behawioralne

* Nagłe wybuchy złości

* Agresja

* Poszanowanie własnej godności

* Impulsywność

* Zaburzenia czasu koncentracji uwagi

* Ocena farmakoterapii

19. Zaburzenia koncentracji uwagi i rodzina nuklearna

* Ojciec i matka

* Matka

* Ojciec

* Rodzeństwo

20. Chłopiec to ojciec męŜczyzny

Dodatek. Wskazówki praktyczne oraz zabiegi terapeutyczne

I. Trudności ze słyszeniem

* Odbiór słuchowy i rozumienie mowy

* RozróŜnianie za pomocą słuchu

* Pamięć słuchowa

II. Trudności z widzeniem 777

* Odbiór za pomocą wzroku

* RozróŜnianie za pomocą wzroku

* Pamięć wzrokowa

III. Trudności w poruszaniu się

* Koordynacja motoryki duŜej

* Koordynacja motoryki małej

* Wizerunek ciała

IV. Problemy z połoŜeniem w przestrzeni

V. Problemy z orientacją lewo/prawo

VI. Nadpobudliwość

VII. Rozpraszanie się oraz krótki czas koncentracji uwagi

Podziękowania

Wprowadzenie

Wszyscy rodzice troszczą się o rozwój swoich dzieci i wychowują je tak,

aby gdy dorosną mogły poradzić sobie z trudnościami Ŝycia. Dzieciom,

które mają w porównaniu ze swoimi rówieśnikami nierówne szansę na star-

cie w dorosłe Ŝycie/ okazujemy nie tylko współczucie, ale i konkretną pomoc,

np. w ośrodkach rehabilitacyjnych. Innymi słowy, dzieci w widoczny sposób

upośledzone, np. niewidome, niesłyszące, cierpiące na mózgowe poraŜenie

dziecięce lub umysłowo upośledzone, wywołują w nas współczucie, staramy

się im ulŜyć w ich cięŜkim losie, by mogły radzić sobie i cieszyć się pełnią Ŝy-

cia.

Dziecko mające trudności w uczeniu się, zdaniem wielu osób, nie ma Ŝad-

nych problemów ani wad. Normalnie wygląda, bawi się z dziećmi z sąsiedz-

twa i nie ma kłopotów z mową, wzrokiem ani ze słuchem. W związku z tym,

większość z nas uwaŜa, Ŝe takie dziecko nie jest wcale upośledzone i nie wy-

maga szczególnej troski. Prezentuje ono jednak tzw. ukrytą ułomność.

Mimo Ŝe słowo "ułomność" ma wydźwięk pejoratywny, uŜycie go w tym

wypadku wydaje się wyjątkowo trafne. Jeśli przez ułomność rozumiemy

ograniczenie prawidłowego rozwoju dziecka, to dziecko mające trudności

w uczeniu się lub cierpiące na rozwojowe zaburzenia zachowań jest w po-

dobnym stopniu upośledzone jak dziecko z jakimikolwiek innymi zaburze-

niami rozwoju.

Jako ojciec dziecka z tego rodzaju ukrytą ułomnością jestem świadomy od-

rzucenia pojęcia rozwojowych trudności w nauce i zaburzeń zachowania

przez pewne grupy ludzi, szczególnie nauczycieli i lekarzy. Dla większości

z nich te dzieci nie są upośledzone, lecz jedynie w nieodpowiedni sposób

uczone, wychowywane czy trzymane w ryzach. Tak więc nieszczęśliwie się

składa, Ŝe ludzie którzy w pierwszej kolejności powinni przyjść z pomocą,

nie uznają problemu takich dzieci.

Napisałem tę ksiąŜkę, aby podzielić się doświadczeniem nie tylko ojca, ale

i lekarza, który ma do czynienia z dziećmi dotkniętymi tego rodzaju zaburze-

niami rozwoju i z ich rodzicami borykającymi się z problemami swoich po-

ciech. Mam równieŜ nadzieję, Ŝe moje przemyślenia trafią do szerszego gro-

na odbiorców, m.in. do nauczycieli i lekarzy, aby lepiej zrozumieli stan,

w którym znajduje się duŜy odsetek naszych dzieci.

Rozwojowe trudności w uczeniu się i zaburzenia zachowania nie są rów-

nieŜ dostrzegane przez rządzących państwami. Jeśli znaliby oni przyczyny

tych przypadłości, przeznaczono by niezbędne środki finansowe na pomoc

tym dzieciom. Jednak nawet w krajach rozwiniętych, z niezrozumiałych

względów, nie wdraŜa się odpowiednich programów i udogodnień, które

pomogłyby wychować dzieci z tego rodzaju problemami na pełnowartościo-

wych obywateli. Programy zapobiegawcze przyniosłyby równieŜ korzyści

w postaci redukcji kosztów związanych ze zwalczaniem przestępczości, po-

niewaŜ większość dzieci z problemami wychowawczymi staje się młodocia-

nymi przestępcami lub nieletnimi kryminalistami.

Celem tej ksiąŜki jest dotarcie do jak najszerszego kręgu rodziców, lekarzy

i innych zainteresowanych, dlatego teŜ szczegółowe informacje zostały

przedstawione w bezpośredni sposób.

Zwracam się do wszystkich rodziców, krewnych, nauczycieli i lekarzy bo-

rykających się z problemami dzieci mających trudności w nauce i przejawia-

jących zaburzenia w zachowaniu: mam nadzieję, Ŝe ksiąŜka ta da lepszy

wgląd w problemy, z jakimi spotykają się dzieci przez większą część swoje-

go Ŝycia. Mam nadzieję, Ŝe podpowie, jak pomóc waszym dzieciom. Jeśli bo-

wiem nie będą miały wsparcia ze strony swoich rodziców lub opiekunów, to

do kogo mają się zwrócić?

ROZDZIAŁ 1

Co tkwi w nazwie?

Dwa pytania, które zadają sobie rodzice dzieci mających wkrótce rozpocząć

naukę w szkole, brzmią: "Czy to odpowiednia szkoła dla mojego dziec-

ka?" oraz "Czy moje dziecko jest gotowe, aby pójść do szkoły?". Odpowiedzi

na te pytania bowiem będą miały ogromne znaczenie dla przyszłej edukacji

dziecka w szkole podstawowej i średniej.

Od pierwszych dni w przedszkolu dziecko napotyka nowe sytuacje, z któ-

rymi musi sobie poradzić. Musi się nauczyć przebywać w grupie innych

dzieci, zająć się sobą, bez pomocy ze strony wychowawcy. Musi się teŜ

nauczyć współŜyć z innymi dziećmi i z wychowawcą, stosując kulturowe

i socjalne narzędzia, którymi uczono je posługiwać się w domu. Dla wielu

dzieci głównym problemem okaŜe się rozstanie z rodziną. Niektóre będą to

bardzo przeŜywały. Przez cały okres edukacji dziecko zetknie się z róŜnymi

systemami wartości i w róŜny sposób będzie postrzegane. Będzie się uczyło

nawiązywać kontakty z kolejnymi nauczycielami i z kolegami z klasy.

Większość dzieci potrafi się odnaleźć w nowym otoczeniu i zintegrować ze

środowiskiem szkolnym. Inne mają problemy wynikające z odmienności kul-

turowej lub zaburzeń osobowościowych. Mogą to być problemy przejściowe,

które same się rozwiąŜą, niektóre jednak pogłębią się w miarę przechodzenia

dziecka z klasy do klasy. Innym czynnikiem utrudniającym integrację dziec-

ka ze środowiskiem szkolnym są problemy domowe, takie jak choroba,

śmierć bliskiej osoby lub rozwód rodziców.

W niektórych przypadkach dziecko staje się ofiarą nieodpowiedniego lub

Serfontein Gordon - Twoje nadpobudliwe dziecko - Poradnik dla rodziców.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: