Choroby koni.docx

WIRUSOWE ZAPALENIE TĘTNIC KONI – EVA – Arteritis infectiosa equorum

W: Togawirus – angiotropowy (EAV)

·         charakterystyczne objawy: gorączka, obrzęk powiek, obrzęk kończyn, zapalenie spojówek, obrzęk błon śluzowych nosa i wyciek z nosa, krwawienia z błon śluzowych, duszność, depresja, biegunka

·         ronienia występują w 7-10 dniu po zakażeniu – związane z ostrą fazą zakażenia

(u poronionych płodów brak jest ciałek wtrętowych charakterystycznych dla Rhinopneumonitis equorum)

·         powinowactwo wirusa do małych tętniczek mięśniowych o śr. ok. 0,5mm

·         w okresie wiremii – zap. bł. śluzowych, surowiczych, naczyń krwionośnych

·         zmiany – surowicze nacieczenie tkanki podopłucnowej i międzyzrazikowej płuc, obrzęk i zwyrodnienie wątroby i nerek

·         zawały w płucach, jelicie ślepym i okrężnicy

·         w obrębie ściany przewodu pokarmowego zmiany mogą manifestować się klinicznie objawami morzyska

ZAKAŹNE ZAPALENIE MÓZGU I RDZENIA KONI – Encephalomyelitis infectiosa quorum

W: Togawirus

Amerykańskie (Zachodnioamerykańskie – WEE i Wschodnioamerykańskie – EEE )

·         gorączka (41), objawy ze strony układu nerwowego (w tym porażenie kończyn i tułowia)

·         postacie: śpiączkowa, porażenna, agresywna, apoplektyczna

·         sekcyjnie obserwujemy:

przekrwienie i obrzęk mózgu i rdzenia, żółtaczka, obrzęk węzłów chłonnych, zwyrodnienie miąższowe wątroby i nerek

·         zmiany histopatologiczne:

istota szara i biała mózgu (wzgórze, podwzgórze i kora) i rdzenia (rogi brzuszne)

·         w tkance nerwowej stwierdzamy:

zwyrodnienie i martwice komórek zwojowych łącznie z nekrofagią, wylewy krwi, rozplem komórek glejowych, śródtkankowe i okołonaczyniowe nacieki z udziałem limfocytów i granulocytów, a także zapalenie opon mózgowych

·         ciałka wtrętowe podobne do ciałek J-D w jądrach komórek zwojowych, nie będące jednak ciałkami swoistymi

Wenezuelskie – VEE

·         naturalnym gospodarzem wirusa są małe gryzonie żyjące na bagnach okolic tropikalnych

·         zakażenie za pośrednictwem komarów, a także zakażenia kontaktowe

·         podobieństwo do EEE, ale na pierwszy plan wysuwają się objawy uogólnionego zakażenia organizmu

·         brak jest typowych zmian anatomopatologicznych

·         mikroskopowo obserwujemy w szpiku zanik tkanki krwiotwórczej, liczne wybroczyny w węzłach chłonnych i śledzionie

Japońskie – JE

·         ma zwykle łagodny przebieg, choć u koni może wystąpić wysoka śmiertelność

·         podobieństwo do WEE (w ciężkich przypadkach stwierdza się gorączkę i objawy nerwowe)

·         zmiany mikroskopowe dotyczą bardziej istoty szarej aniżeli białej + brak jest ciałek wtrętowych

·         w mózgu zastój krwi, punkcikowate wybroczyn oraz obrzęk tkanki nerwowej

·         początkowo zmiany bardziej wysiękowe, potem bardziej wytwórcze

·         komary i kleszcze jako wektory

NIEDOKRWISTOŚĆ ZAKAŹNA KONI – NZK – Anaemia infectiosa equorum

W: Retrowirus

·         wirus atakuje głównie USŚ i krwinki czerwone

·         komórki żelazonośne/syderocyty głównie w środkowych obszarach zrazików

·         nacieki limfoidalne w tkance międzyzrazikowej oraz wzdłuż zatok wątroby

·         ostry przebieg to posocznica, wybroczynowość, zwyrodnienie narządów miąższowych

·         powolny przebieg/nawroty to niedokrwistość, żółtaczka, hemosyderoza narządów, wyniszczenie

·         postać ostra

§         wątroba powiększona (8-12kg), napięta torebka, wyjaskrawiony zarys zrazików

§         śledziona powiększona (12-20kg), brejowata

·         postać podostra

§         wątroba się zmniejsza, zachowane wyjaskrawienie

§         zmniejsza się śledziona + ziarna pieprzu (śledziona malinowa)

·         postać przewlekła

§         wątroba prawidłowej wielkości, „wątroba muszkatołowa” + marskość wątroby

§         śledziona również dobrej wielkości

INFLUENZA KONI – Influenza equi

W: Mykso- i Paramyksowirus – A(equi)1 i A(equi)2

·         pierwotnym miejscem namnażania wirusa influenzy jest błona śluzowa nosa

·         złuszczanie nabłonka dróg oddechowych, nacieczenie błon śluzowych granulocytami, zapalenie oskrzeli i tkanki okołooskrzelowej, obrzęk pęcherzyków, śródmiąższowe zapalenie płuc

·         często powikłania, najczęściej bakteryjne (głównie płuc – odoskrzelowe zap. płuc – ch. brukselska / tyfus flandryjski), chorobotwórcze działanie przypisuje się głównie hemolitycznym paciorkowcom

ZAPALENIE NOSA I PŁUC KONI ORAZ WIRUSOWE RONIENIA KLACZY – Rhinopneumonitis equorum

W: Herpeswirusy – EHV4 dla nosa i płuc, EHV1 dla ronienia

·         chorują głównie konie w wieku do 2 lat

·         zakażenie głównie drogą kropelkową → namnażanie w komórkach górnych dróg oddechowych → wiremia → zakażenie błony śluzowej ciężarnej macicy → przez bł. kosmówkowo-omoczniową zakaża płód i namnaża się w jego komórkach

·         w czasie wiremii również w leukocytach → zakażenie ściany naczyń krwionośnych oraz narządów miąższowych

·         ronienia klaczy występują pod koniec ciąży, u zakażonych klaczy brak jest objawów ze strony układu oddechowego

·         ronienia nie poprzedzają objawy zwiastunowe, odsetek poronień to 1-100%

·         macica i błony płodowe zwykle nie zmienione

·         poronione płody

§         (niekiedy  źrebięta rodzą się w terminie, lecz z objawami zapalenia płuc i giną w pierwszych godzinach życia)

§         obrzęk tkanki podskórnej, płyn w jamach ciała, obrzęk płuc, włóknikowe zapalenie oskrzeli

§         mnogie, prosówkowate ogniska martwicowe na wątrobie

§         punkcikowa te i plamiste wybroczyny w błonie śluzowej górnych dróg oddechowych, prz. pokarmowego, pod torebką śledziony, nad nasierdziem, wsierdziem, opłucną

§         nerki są silnie przekrwione, liczne wybroczyny w korze

§         błony śluzowe i skóra wykazują zażółcenie

·         śródjądrowe, kwasochłonne ciałka wtrętowe typu A (Cowdry) – ciałka Dimocka

ciałka eozynofilne, zajmują centrum jądra komórkowego, wyraźnie oddzielone są od obwodowo położonej chromatyny

·         postać nerwowa – w każdym wieku niezależnie od płci, niezborność ruchów + niedowłady/porażenia („siedzący pies”)

CHOROBA BORNAJSKA – BD – Encephalomyelitis infectiosa equorum et ovinum

W: Niesklasyfikowany wirus

·         choroba ma ostry lub podostry przebieg

·         osłabienie, otępienie, stany śpiączkowe / czasem podniecenie i ruchy przymusowe

·         droga przewodu pokarmowego lub oddechowego / drogą okołonerwowych przestrzeni limfatycznych do mózgu (śl. j. nosowej z oponą miękką opuszki węchowej) + poprzez śluzówkę jelit nerwami trzewiowymi do mózgu

·         istota szara – opuszka węchowa, podwzgórze, wzgórze, rdzeń przedłużony oraz szare sznury i słupy rdz. kręgowego

·         kwaso- i zasadochłonne ciałka wtrętowe Joest-Degena

pojedynczo lub licznie w jądrach, rzadziej cytoplazmie komórek zwojowych, głównie w rogach Ammona

·         typ krwotoczny – szczególnie u koni – drobne ogniska rozmiękczynowe i rozległe wylewy krwi – makroskopowo

·         histologicznie

zwyrodnienie i martwica kom. nerwowych + odczyn tk. glejowej (neuronofagia) i mezenchymalnej

jako okołonaczyniowe nacieki kom. limfocytarnych i plazmatycznych

NOSACIZNA – Malleus

B: Pałeczka nosaciznowa – Pseudomonas maleli / Malleomyces maleli / Actinomyces maleli

·         „zapalenie wytwórczo-wysiękowo-martwicowe z przewagą procesu wytwórczego, albo procesu wysiękowego”

·         przewlekła choroba zwierząt nieparzystokopytnych

·         ognisko pierwotne, zespół pierwotny, uogólnienie wczesne

·         ogniska pierwotne najczęściej w j. nosowo-gardłowej, jelicie, rzadziej w płucach lub na powierzchni skóry

·         w przeciwieństwie do guzków pasożytniczych nie dochodzi do całkowitego zwapnienia jądra i nacieku eozynofili

·         swoista ziarnina: komórki nabłonkowate, wśród których także komórki olbrzymie, plazmocyty, limfocyty

·         nieswoista ziarnina → w staszych guzkach przekształca się we włóknistą tkankę łączną

·...