BRUCELOZA, CHOROBA BANGA – Brucellosis, Abortus infectiosus
Brucella abortus – bydło
Brucella suis – świnie
Brucella melitensis – kozy i owce
· źródłem zakażenia zwierzęta, które po poronieniu lub porodzie wydalają zarazki do środowiska z płodem, wodami i błonami płodowymi; także mleko (brucele przez kilka tygodni lub miesięcy po poronieniu / porodzie), mocz
· zakażenie porzez przewód pokarmowy, rzadziej drogą rodną lub przez skórę
· wniknięcie do organizmu → węzły chłonne → krwiobieg (namnażanie, przebywanie 10-21 dni) → narządy wewnętrzne (węzły chłonne, śledziona, ścięgna, kaletki maziowe, jądra, przyjądrza, pęcherzyki nasienne, wymię, macica)
· w okresie bakteriemii oraz czasie zakażania narządów wewnętrznych występuje TYLKO krótkotrwała gorączka
· zwierzęta młode, nieciężarna macica
o brucelle giną w ciągu 1-2 miesięcy
· zwierzęta dojrzałe płciowo
o brucelle mogą utrzymywać się żywe (węzły chłonne nadwymieniowe i biodrowe, wymiona, stawy, pochewki ścięgnowe, kaletki maziowe) przez miesiące i lata
· zwierzęta ciężarne
o brucelle przenikają do macicy dopiero w pierwszym okresie ciąży
o nabłonek kosmków łożyska → rozprzestrzenienie między kosmówkę, a bł. śl. macicy → odklejanie łożyska
o wnikanie bruceli do wód i błon płodowych, skąd dostają się do płodu
o stany zapalne żołądka, jelit cienkich i narządów miąższowych płodu
o odklejenie łożyska + zakażenie płodu = obumarcie płodu
o obumarcie we wczesnym okresie – maceracja i wessanie
o płody starsze zostają poronione (mogą być żywe, lecz są słabe i giną po urodzeniu)
o po poronieniu może dojść do zatrzymania łożyska, na skutek zrostu błon płodowych z bł. śluzową macicy
o zapalenie może objąć jajniki, jajowody i pochwę – może prowadzić do niepłodności
BRUCELOZA BYDŁA – Brucellosis bovum
Ø inkubacja 2-3tygodnie do 6-9 miesięcy
Ø najczęściej ronienia w 7-8miesiącu ciąży
Ø objawy zwiastunowe poronienia – obrzęk warg sromowych, zaczerwienienie bł. śluzowych i śluzowy wypływ z pochwy
Zmiany dotyczą (wód płodowych), błon płodowych, macicy i płodu
Ø wody płodowe
o stają się mętne o brudno czekoladowym zabarwieniu
Ø błony płodowe
o obrzękłe, surowiczo nacieczone, galaretowate, usiane wybroczynami, pokryte włóknikiem lub wysiękiem
o kosmki obrzękłe, przekrwione, usiane wybroczynami, wykazują ogniska martwicowe
Ø pomiędzy bł. śluzową macicy, a kosmówką – brudnożółty płyn zawierający „kłaczki” rozpadłych tkanek
Ø bł. śluzowa macicy pokryta śluzowym, żółtobrązowym wysiękiem
Ø histologicznie stwierdza się w łożysku zmiany obrzękowo-martwicowe oraz rozplem komórek
Poroniony płód
Ø obrzęk skóry, tk. podskórnej, międzymięśniowej, worka osierdziowego i pępowiny
Ø surowiczo-krwisty płyn w jamach ciała
Ø smugowate / punkcikowa te wybroczyny na błonach surowiczych i bł. śluzowej żołądka, pęcherza moczowego
Ø płuca mogą wykazywać objawy ropno-włóknikowego zapalenia
Bruceloza u buhajów
Ø dotyczy głównie jąder i przebiega w postaci:
o ostrej – martwicowej
silne powiększenie jąder, zapalenie osłonek jądrowych i pokrycie ich włóknikiem
martwica jąder – otoczenie przez tkankę łączną
o przewlekłej – ziarniniakowej
prosówkowe ziarniaki (brucelloma), podobne do gruzełków gruźliczych, oraz zwłóknienie jądra (fibrosis testis)
Bruceloza pęcherzyków nasiennych
Ø postać ostra
o torbiele retencyjne, ropnie, martwiaki, wylewy krwi
Ø postać przewlekła
o częstsza
o łącznotkankowe stwardnienie pęcherzyków, silne zgrubienie ich otoczek
Ø !!! U buhajów, każde zapalenie pęcherzyków nasiennych, nawet mało typowe → nasuwa podejrzenie brucelozy
BRUCELOZA ŚWIŃ – Brucellosis suum
Ø ronienia w 2-3 miesiącu ciąży, częściej jednak porody martwych prosiąt lub mało żywych
Ø brak objawów przed poronieniami u macior
Ø maciory które poroniły stają się bezpłodne (zatrzymanie łożyska lub zapalenie macicy)
Ø bezpłodność macior należy do głównych objawów brucelozy świń w stadzie
Zmiany anatomopatologiczne u macior
Ø liczne prosówkowe i większe szare ziarniaki w błonie śluzowej macicy, jajowodów oraz omoczniokosmówce
Ø ziarniaki w macicy wystają półkoliście ponad błonę śluzową
Ø intensywne odkładanie soli wapnia
Ø czerwone ziarniaki w błonie surowiczej i więzadłach macicy
Ø łożysko przekrwione, obrzękłe, usiane wybroczynami
Zmiany anatomopatologiczne u knurów
Ø ogniskowe zwyrodnienia przechodzące w ropnie na jądrach i najądrzach
Ø złośliwa postać choroby – martwica i zanik miąższu jąder
Ø gromadzenie się wysięku surowiczo-włóknikowego między osłonkami jądra
Ø zapalenie jąder i najądrzy uwidacznia się powiększeniem moszny
Zmiany anatomopatologiczne w zaawansowanej postaci brucelozy
Ø ogniska zapalne, przypominające gruźlicze, w różnych narządach
Ø węzły chłonne powiększone i soczyste
Ø płuca → zmiany nieżytowo-ropne lub wytwórcze
Ø mięśnie → zmiany zwyrodnieniowe, galaretowate nacieczenia powięzi, wybroczyny
Ø stawy → zwyrodnienie zniekształcające i zesztywniające (arthrosis deformans et ankylopoetica)
Ø otorbione ropnie w okolicach stawów międzykręgowych, powodujące zaburzenia nerwowe
BRUCELOZA ZAJĘCY – Brucellosis rodentium
Ø B. abortus bovis, B. suis, B. melitensis
Ø głównie u dojrzałych płciowo zajęcy
Ø przypuszcza się, że zające zarażają się od bydła pastwiskowego lub od świń
Ø same mogą zarażać się między sobą (kontakt, zwłaszcza płciowy) lub być zagrożeniem dla ludzi
Ø u zajęcy z zaawansowanym procesem – wychudzenie i powiększenie węzłów chłonnych + przetoki na brzuchu, z których wydobywa się papkowata wydzielina o kremowej barwie
Ø u samców powiększenie jąder oraz zgrubienie i czerwono fioletowe zabarwienie prącia
Zmiany anatomopatologiczne
Ø guzowate ogniska różnej wielkości i konsystencji w narządach płciowych, węzłach chłonnych i narządach miąższowych
Ø wielokrotnie powiększona śledziona z martwicowo-serowatymi ogniskami wielkości orzecha laskowego
Ø podobne zmiany jak w śledzionie – węzły chłonne, wątroba, płuca, pod skórą i w mięśniach
Zmiany u samców
Ø jądra osiągają wielkość jaja kurzego
Ø guzki (od ziarna prosa do orzecha laskowego) z serowatą papką
Ø worek mosznowy przekrwiony i pokryty wysiękiem zapalnym
Zmiany u samic
Ø pochwa i srom zapalnie zmienione + małe ognisa ropne
Ø macica powiększona, przekrwiona, może zawierać obumarłe płody
Ø śluz lub ropa w jamie macicy
Ø ropnie w jajnikach
KOLIBAKTERIOZA – Colibacteriosis
Pałeczka okrężnicy – Escherichia Coli
· saprofit w środowisku zewnętrznym + główny składnik flory bakteryjnej
· najbardziej wrażliwe noworodki i młodzież – sprzyjają zaburzenia funkcji przewodu pokarmowego i ↓ odporności
· przyczyną choroby są szczepy o właściwościach inwazyjno-toksynotwórczych
· toksyny: enterotoksyna, endotoksyna, neurotoksyna
· szczepy hemolityczne E. coli są zazwyczaj bardziej chorobotwórcze niż niehemolityczne
· główne objawy: biegunka, odwodnienie organizmu i wysoka śmiertelność
· postaci kolibakteriozy: posocznica, zapalenie przewodu pokarmowego i toksemia
· postać posocznicowa
o znaczenie u prosiąt noworodków i cieląt
o wysiew E. coli w całym organizmie
· postać jelitowa
o następstwo silnego namnożenia w jelitach pałeczek o szczególnych właściwościach enteropatogennych
o enterotoksyna + endotoksyna = zapalenie przewodu pokarmowego i zatrucie (toksemia) organizmu
o neurotoksyna – powinowactwo do tk. nerwowej – objawy ze strony układu nerwowego
KOLIBAKTERIOZA ŚWIŃ
Ø podatne prosięta w pierwszych dniach po urodzeniu (k. noworodków), w 2-3 tygodniu życia i w okresie odsadzania
Ø duży wpływ niekorzystnych warunków środowiska zewnętrznego
Kolibakterioza prosiąt noworodków
Ø w dużych skupiskach prosiąt w okresie masowych porodów, zwłaszcza w zimie i wiosną
Ø wysoka zachorowalność i śmiertelność
Ø objawy już po 6-12 godzinach (rzadziej po2-4 dniach) po urodzeniu
Ø biegunka – osłabienie i utrata masy ciała – śmierć
Ø mimo choroby prosiaki zachowują odruch ssania i pobierają pokarm aż do śmierci (czasami przestają ssać i giną wśród objawów śpiączki – najczęściej w 1 lub 2 dniu choroby
Ø w niektórych miotach giną wszystkie prosięta, w innych tylko część (pozostałe bardzo powoli wracają do zdrowia)
Zmiany anatomopatologiczne w kolibakteriozie prosiąt noworodków
Ø obraz sekcyjny mało patognomiczny
Ø odwodnienie org., rozszerzenie żołądka przez ścięte mleko, gazowe wzdęcie jelit cienkich oraz ich przekrwienie
Ø zawartość j. cienkiego – treść wodnista z cząstkami niestrawionego mleka
Ø zawartość j. grubego – bardzo płynna z pęcherzykami gazu
Ø jeżeli występuje bakteriemia i posocznica – dodatkowo wybroczynowość błon i przekrwienie narządów miąższowych
Ø diagnostyka różnicowa: zakaźne wirusowe zap. żołądka i jelit (TGE) oraz zakaźne martwicowe zapalenie jelit prosiąt
Ø ...
magilla7