Anat8.doc

Wykład 8
Układ moczowo-płciowy

Do narządów moczowych należą:

Nerki

Miedniczki nerkowe

Moczowody

Pęcherz moczowy

Cewka moczowa

Nerka jest największym parzystym narządem położonym w przestrzeni
pozaotrzewnowej wymiary: długość 12 cm szerokość 7 cm, grubość 4 cm ciężar śr. 150 gr.

    Wyróżnia się w niej:

Powierzchnię przednią

Powierzchnię tylną

Koniec górny i dolny

Wnękę nerki

Powierzchnia nerki jest pokryta
torebką włóknistą,
którą otacza torebka tłuszczowa
całość pokrywa powięź nerkowa (umocowanie nerki)

Położenie nerek

prawa niżej (TH 12-L3)

lewa wyżej (Th 11—L2)

   Na obu górnych biegunach nerek znajdują się nadnercza

Nerka jest zbudowana z dwóch warstw:
kory nerkowej (tworzy słupy)
rdzenia nerkowego ( tworzy piramidy)

Jednostką morfologiczno-czynnościową nerki jest nefron (ok. 1 mln.)

Nefron składa się z

Ciałka nerkowego

Kanalików nerkowych

Miedniczka nerkowa
jest rodzajem łącznotkankowego woreczka znajduje się we wnęce nerki, który stanowi początek moczowodu

Powstaje z

2-3 kielichów nerkowych większych

A te z 9-10 kielichów nerkowych mniejszych

Wyróżniamy 3 typy miedniczek ( duża zmienność)

Bańkowy

Pośredni

Drzewiasty ( najczęściej)

Moczowody
 

Moczowód jest przewodem łączącym miedniczkę nerkową z pęcherzem moczowym, długości około 33 cm, średnicy  0,8 cm.

     Wyróżniamy części:

Brzuszną

Miedniczną

W przebiegu moczowodu wyróżniamy trzy zwężenia:

Zwężenie górne, nerkowe (miedniczka w moczowód )

Zwężenie środkowe (skrzyżowanie z kresą graniczną miednicy)

Zwężenie dolne( w ścianie pęcherza moczowego)

Moczowody
 

Ściana moczowodu jest zbudowana z trzech warstw

Błona śluzowa (nabłonek przejściowy)

Błona mięśniowa ( mięśnie gładkie)

Tkanka łączna włóknista

Zaburzenia rozwojowe:

Moczowód rozszczepiony

Podwójny

Może uchodzić w różnych częściach pęcherza moczowego
 

Pęcherz moczowy
Jest nieparzystym narządem zbierającym mocz z moczowodu
 

wyróżniamy w nim
szczyt
trzon
dno
szyję

Położony jest w miednicy mniejszej za spojeniem łonowym:
 

częściowo pozaotrzewnowo

częściowo wewnątrzotrzewnowo

Ściana pęcherza moczowego składa się z trzech warstw:
1. Błona śluzowa (nabłonek przejściowy)
2. Błona mięśniowa (podłużna, okrężna i mięsień wypierający pęcherza)
3. Błona surowicza

 

    W dole pęcherza znajduje się tzw. trójkąt pęcherza moczowego, który tworzą ujścia moczowodów i ujście wewnętrzne cewki moczowej

Cewka moczowa
odmienna u mężczyzn i kobiet
cewka moczowa męska odprowadza mocz i nasienie
rozpoczyna się w pęcherzu moczowym ujściem wewnętrznym
kończy się ujściem zewnętrznym cewki na żołędzi prącia
 

Dzieli się na trzy części
1.sterczowa (przechodzi przez gruczoł krokowy)
2.błoniasta (przechodzi przez przeponę moczowo-płciową
3.gąbczasta( objęta przez ciało gąbczaste prącia)
w części sterczowej cewki moczowej uchodzi nasienie jako przewód wytryskowy uprzednio połączony przewodem wydalającym pęcherzyka nasiennego

Cewka moczowa żeńska

Jest prościej zbudowana ma długość 2-4 cm i przypomina część sterczową cewki męskiej

Ujście wewnętrzne (jak u mężczyzny)

Ujście zewnętrzne 2-3 mm poniżej łechtaczki

Narządy płciowe

    
Ich rozwój pozostaje w ścisłym związku z rozwojem, narządów moczowych. W okresie zarodkowym powstają z fałdów moczowo-płciowych

Narządy płciowe męskie
 

     jądra i moszna
najądrza
nasieniowody
pęcherzyki nasienne
gruczoł krokowy
gruczoły opuszkowo-cewkowe
prącie

narządy płciowe zewnętrzne
moszna
prącie

     pozostałe narządy płciowe wewnętrzne

Jądro jest parzystym narządem wytwarzającym plemniki i znajduje się w mosznie
wyróżniamy w nim
koniec górny i dolny
powierzchnię boczną i przyśrodkową
brzeg przedni i tylny
 

otoczone jest błona białawą, która uchodzi w głąb jądra dzieląc jego miąższ na płaciki jądra

Zadanie domowe

Budowa jądra

Budowa ściany moszny

Najądrza

Nasieniowody

Pęcherzyki nasienne

Gruczoł krokowy

Prącie

Narządy płciowe żeńskie
 

Jajniki

Jajowody

Macica

Pochwa

Srom

Łechtaczka

Narządy płciowe zewnętrzne to srom i łechtaczka

Pozostałe to narządy płciowe wewnętrzne

Co 28 dni jeden z pęcherzyków dojrzałych (Graffa) pęka i jajo dostaje się do jamy otrzewnowej.
Jest to owulacja

Po owulacji wzgórek jajonośny przekształca się w ciałko żółte

Niezapłodnione przekształca się w ciałko białawe

Zapłodnione w ciałko żółte ciążowe

Hormony jajnikowe wytwarzają

    wzgórek jajonośny

Jajowody

      Parzyste przewody rozpoczynające się w jamie otrzewnowej w pobliżu jajnika i uchodzące do macicy w okolicy jej dna długość około 10-20 cm, średnica 3-9 mm

    Wyróżniamy następujące części:

Ujście brzuszne jajowodu

Lejek jajowodu

Bańkę jajowodu ( 2/3 obwodowe)

Cieśń jajowodu (1/3)

Część maciczna

Ujście maciczne jajowodu

Jajowód umocowany jest przez więzadło szerokie macicy tworzące krezkę jajowodu

Ruch rzęsek nabłonka jajowodu pomaga przy przesuwaniu się jaja do jamy macicy

Macica

Jest nieparzystym narządem o grubej mięśniowej ścianie

Wymiary 8x4x2 cm masa 50-60 gr.

Wyróżniamy

trzon

szyjkę macicy

   Dolna część szyjki macicy objęta jest przez górną cześć pochwy

W prawidłowym położeniu

           (przodozgięcie i przodopochylenie)

   macicę utrzymuje tzw. aparat wieszadłowy - więzadła oraz aparat podporowy -przepona moczowo-płciowa

   Ściana macicy składa się z:

Błony mięśniowej

Błony śluzowej

Błona śluzowa ulega przekształceniu w trakcie cyklu miesięcznego

Zadanie domowe- opracować tematy:

Pochwa

Srom niewieści

Łechtaczka