Kurs BASH.pdf

Kurs BASH

Bash to powloka systemowa UNIX napisana dla projektu GNU. Nazwa jest akronimem od Bourne-Again

Shell (ang. znowu shell Bourne'a). Jest to jedna z najpopularniejszych powlok systemów uniksowych.

Wywodzi sie od powloki Bourne'a sh, która byla jedna z pierwszych i najwazniejszych powlok systemu

UNIX, i zawiera pomysly zawarte w powlokach Korna i csh. Pierwotna powloka Bourne'a byla tworzona

przez Stephena Bourne'a. Bash byl pisany glównie przez Briana Foxa i Cheta Rameya. Powloka Bournea sh

zostala stworzona okolo roku 1977. Powloka bash zostala napisana w roku 1987 przez Briana Foxa. W roku

1990 jej glównym opiekunem zostal Chet Ramey. Bash jest domyslna powloka w wiekszosci dystrybucji

systemu Linux oraz w systemie Mac OS X w wersji 10.4 Tiger. Istnieja takze wersje dla wiekszosci systemów

Unixowych. Bash jest takze domyslna powloka w srodowisku Cygwin dla systemów Win32. Program jest

rozprowadzany na licencji GPL. Bash jest bardzo dobrym jezykiem skryptowym, sluzacym do efektywnego

zarzadzania systemem.

Skrypt to nic innego jak zwykly jawny nie skompilowany plik tekstowy zawierajacy rózne instrukcje,

polecenia systemowe, do wykonania przez zdefiniowany w skrypcie interpreter powloki systemowej

(/bin/bash). Zadaniem powloki jest przetlumaczenie ich na polecenia systemu. Jesli ktos mial do czynienia z

plikami wsadowymi (Batch) w systemie DOS to wlasnie skrypty sa tego typu plikami.

Kurs BASH

Hello World i wykonanie skryptu

Tradycyjnie pierwszym krokiem do pisania wlasnego kodu jest wyswietlenie na standardowym wyjsciu

(stdout), tutaj ekran monitora, oslawionego tekstu "Hello World".

Zakladajac ze pracujemy np. w Linuksowej konsoli, w której mamy za powloke obrana wlasnie powloke bash

wystarczy wydac komende:

echo "Hello World"

Na wyjsciu dostaniemy w odpowiedzi napis Hello World. Dlaczego tak sie dzieje? Otóz pracujac w powloce

bash od razu jestesmy w srodowisku w którym wykonujemy kod - powloka interpretuje bezposrednio

polecenia dla niej zrozumiale i natychmiast podaje nam wynik dzialania instrukcji na nasz ekran. A teraz do

rzeczy. Napiszmy prosty skrypt który wlasnie wydrukuje nam na nasz ekran monitora nasze Hello World.

Kazdy skrypt powinien zawierac na poczatku zdefiniowany rodzaj shella w jakim skrypt ma byc wykonany:

#!/bin/bash lub krócej #!/bin/sh

tutaj skrypt zawsze bedzie wykonywany przez interpreter polecen bash, niezaleznie od tego jakiej powloki w

danej chwili uzywamy. Przykladowo pracujemy w powloce csh, skrypt na czas wykonania zawartego w nim

kodu wywola powloke bash:

tworzymy plik tekstowy o nazwie hello.sh

touch hello.sh

nastepnie edytujemy utworzony plik dowolnym edytorem np. pico, vi, vim, joe:

pico hello.sh

#wypelniamy nasz pusty plik ponizszym kodem:

#!/bin/bash

#Nastepnie piszemy kod:

echo "Hello World"

#koniec skryptu

Uwaga:

"#" oznacza komentarz w skrypcie. Interpreter kodu pomija wszystko zawarte za # do konca linii, mozemy w

ten sposób zamieszczac w skrypcie swoje komentarze.

Zapisujemy zmiany i oto mamy swój pierwszy skrypt, który nalezy uruchomic. Jest kilka sposobów na

uruchamianie skryptów. Wiele poradników nakazuje nadac plikowi prawo wykonania aby go uruchomic -

owszem jest to poprawne jednak nie niezbedne, skrypty mozemy uruchamiac na kilka sposobów, najprostszy

sposób uruchomienia skryptu to wydanie komendy sh (dla bash): sh skrypt.sh - taki sposób uruchamiania

skryptu pozbawia nas potrzeby umieszczania na poczatku kodu definicji powloki #!/bin/bash, poniewaz sh

oznacza: wykonaj skrypt w powloce bash. Jezeli nie podamy w skrypcie definicji powloki, ani tez nie

wykonamy skryptu poleceniem sh, skrypt nasz zostanie wykonany w domyslnej powloce w jakiej wlasnie jest

wywolywany, w linuksie zazwyczaj domyslna powloka jest bash.

W naszym przykladzie zakladajac ze jestesmy w tym samym katalogu co nasz skrypt wydajemy polecenie:

sh hello.sh

w przeciwnym wypadku musimy podac pelna sciezke dostepu do skryptu:

sh / home / user / skrypty / hello.sh

co nam wyswietli na wyjsciu, na monitorze tresc:

Hello World

Inny sposób wykonania skryptu, to nadanie mu prawa, atrybutu do wykonania czyli:

chmod + x hello.sh

nastepnie aby wykonac skrypt wystarczy wydac polecenie:

. / hello.sh

#lub

. / home / user / skrypty / hello.sh

Kolejnym sposobem uruchamiania skryptów jest nadanie im praw do wykonania i umieszczenia sciezki do

skryptu w zmiennej PATCH, lub np. skopiowanie skrytu do katalogu /usr/sbin, wtedy wykonujemy nasz

skrypt tak jak inne programy zawarte w naszym systemie, wydajac po prostu polecenie:

hello.sh

Nazwa naszego pliku hello.sh posiada rozszerzenie .sh które nie jest konieczne, jednak dobrym nawykiem jest

nadawanie skryptom rozszerzen w celu latwiejszego ich identyfikowania przez nas samych jak i przez

róznego rodzaju edytory podswietlajace skladnie kodu, np. edytor zawarty w midnight commanderze

rozpoznaje rodzaj kodu po rozszerzeniu pliku i w sposób wygodny dla nas podswietla skladnie kodu podczas

edycji skryptu.

• Ciekawostka:

Ogólnie #!/bin/powloka wcale nie musi byc powloka, moze byc dowolnym poleceniem, np. nastepujacy

skrypt sam sie kasuje:

#!/bin/rm

#Zawartosc skryptu nie jest istotna

#jakies tam polecenia

#End script

Powloka rozwinie to nam w /bin/rm ./nazwa_skryptu, czyli skasuj hello.sh

Polecenie ECHO

Echo jest poleceniem wyswietlajacym na ekranie swoje argumenty.

Skladnia:

#!/bin/bash

echo "jakis tekst" #wydrukuje na ekranie: jakis tekst

#End script

: nie jest wysylany znak nowej linii (kursor pozostaje w tej samej linii)

: wlacza inetrpretacje znaków specjalnych takich jak:

: alert, brzeczyk systemowy

: backspace

: to samo co -n

: escape

: line feed

: form feed czyli wysuw strony, nowa linia

: znak nowej linii powrót karetki (\f\r daje to samo co \n)

: tabulacja pozioma

: tabulacja pionowa

: backslash

: znak, którego kod ASCII ma wartosc ósemkowa

: znak, którego kod ASCII ma wartosc szesnastkowa

Przyklad:

echo -n "przykladowy tekst"

Jako ze w powloce znak backslash jest znakiem specjalnym, musimy go podwoić, badz wpisywac ciagi

znaków w cudzyslowach.

Przyklad:

#!/bin/sh echo -e \\a

sleep 1 #wstrzymanie skryptu na 1 sekunde

echo "peep"

echo -e "\a"

Here-Documents

'Here documents' - dokumenty miejscowe. Jest to rodzaj przekierowania, które pozwala czesc tresci skryptu

traktowac jako standardowe wejscie.

Skladnia:

here-document

ogranicznik

Przyklad:

#!/bin/sh

cat << KONIEC

Ten tekst zostanie

wyswietlony na ekranie

ogranicznikiem jest KONIEC

Parametry ECHO:

-n

-e

\nnn

\xnn

KONIEC

Po wykonaniu powyzszego skryptu otrzymamy na ekranie wszystko to co zawarlismy miedzy wyrazami

KONIEC. Ten sposób moze byc uzywany do wyswietlenia wiekszej ilosci informacji na ekran bez

koniecznosci wpisywania echo w kazdej linii. W dokumencie miejscowym dokonuje sie wszystkich

rozwiniec. Ogranicznik koncowy musi znalezc sie sam w jednej linii, dlatego ostatnie slowo KONIEC

pojawia sie na ekranie. Pierwszy ogranicznik moze byc dowolnym wyrazeniem, szczególy w podreczniku

systemowym.

Do spisu tresci

Slowa zastrzezone (ang. reserved words)

Tak jak w kazdym jezyku programowania tak samo i w bashu wystepuja slowa zastrzezone, zarezerwowane,

które maja dla powloki specjalne funkcjonalne znaczenie, wtedy gdy nie sa cytowane. Glówne slowa to:

! case do done elif else esac fi for function if in select then until while { } time [ ]

Polecenie sleep i exit

Polecenie sleep powoduje wstrzymanie wykonywania instrukcji skryptu na okreslony czas:

#!/bin/bash

echo "teraz wstrzymam skrypt na 10 sekund"

sleep 10

echo "koniec papa..."

#End script

Polecenie exit

Polecenie exit powoduje natychmiastowe zakonczenie skryptu bez wzgledu na miejsce wywolania.

Dodatkowy parametr pozwala udostepnic otoczeniu kod wyjscia, który moze nalezec do przedzialu 0 - 125,

przy czym zero jest traktowane jako sukces. Kody powyzej 125 sa zarezerwowane i maja nastepujace

znaczenie:

Kody wyjscia > 125

126 - plik nie mial atrybutu wykonywalnosci "x"

127 - nie znaleziono pliku o zadanej nazwie

128 i w góre powodem zakonczenia byl jakis sygnal (wartosc kodu wyjscia równa jest 128 + numer sygnalu)

Piszac skrypty niejednokrotnie zalezy nam aby skrypt po zakonczeniu pracy, w zaleznosci od tego jakie czesci

skryptu sie wykonaly zwrócil odpowiedni status. A wiec jesli skrypt zakonczyl dzialanie bez bledu zwróci

nam status 0, natomiast jak cos pójdzie nie tak zwróci 1. A co jezeli polowa skryptu wykona sie prawidlowo

natomiast druga nie wykona sie wcale a my chcemy o tym wiedziec - wtedy mozemy zastosowac exit z

odpowiednimi statusami.

Przyklad:

#!/bin/bash

#przenies zosia na mundek (zmien nazwe)

mv zosia mundek

if [ $? -eq 0 ]

then echo "Powodzenie"

else echo "blad" ; exit 4

#tutaj moze byc dalsza czesc skryptu do wykonania

echo "papa"

#End script

Jezeli np. plik zosia nie istnieje to mamy niepowodzenie w wykonaniu skryptu i chcemy zeby w takim

przypadku skrypt po zakonczeniu zglosil kod 4. Jezeli natomiast polecenie mv zadziala bez bledu to zwróci

kod 0, instrukcja if sprawdzi czy status dzialania polecenia mv jest równy 0 i wyswietli powodzenie, oraz

skrypt bedzie wykonywany dalej i zakonczy sie powodzeniem i statusem 0, w przeciwnym wypadku wykona

sie druga czesc instrukcji - skrypt wyswietli tekst "blad" i wykonujac polecenie exit ze statusem 4 przerwie

dzialanie a dalsza czesc skryptu juz se nie wykona.

Potoki i przekierowania

Potoki i przekierowania pozwalaja zmieniac standardowe wejscie, wyjscie oraz standardowe wyjscie bledów

lub laczyc je w potoki. Mozna przekierowywac dowolne z deskryptorów, jednak w wiekszosci przypadków

wykorzystywane sa jedynie na standardowych wejsciach i wyjsciach.

Skladnia potoku:

polecenie1 | polecenie2 | polecenie3 | polecenien...

Potok jest ciagiem polecen porozdzielanych znakiem "|", przy czym standardowe wyjscie polecenia

poprzedzajacego jest standardowym wejsciem polecenia nastepnego.

Przyklad:

$ / sbin / ifconfig | grep HWaddr > wynik.txt

Jak widac pierwsze polecenie wywoluje polecenie ifconfig nastepnie polecenie drugie - program grep

wyodrebnia z wyniku dzialania ifconfig jedynie linie zawierajaca adres MAC karty sieciowej i caly wynik

dzialania potoku jest zapisywany do pliku o nazwie wynik.txt - ta ostatnia operacja to wlasnie

przekierowanie...

Przekierowania

Deskryptor (ang. descriptor) - struktura definiujaca okreslony obiekt w pamieci.

Przed wykonaniem polecenia powloka sprawdza, czy nie powiazac okreslonych deskryptorów innymi, badz z

plikami. Przekierowanie wejscia [n] < plik powoduje otwarcie pliku do czytania i powiazanie deskryptora o

numerze n z zawartoscia pliku. Jesli pominiemy numer deskryptora powloka przekieruje standardowe wejscie

(deskryptor nr 0).

Przyklad:

$ mail jakis @ adres.com This e-mail address is being protected from spambots, \

you need JavaScript enabled to view it < wiadomosc.txt

Przekierowanie wyjscia [n] > plik powoduje otwarcie pliku do pisania i powiazanie go z deskryptorem o

numerze n. Jesli plik nie istnieje zostanie stworzony, jesli istnieje zostanie skrócony do zera (patrz opcja

noclobber ) . Gdy pominiemy numer deskryptora powloka przekieruje standardowe wejscie (deskryptor nr 1).

Przekierowanie wyjscia z dopisywaniem [n] >> plik powoduje otwarcie pliku do dopisywania (jesli nie

istnieje zostanie stworzony) i powiazanie go z deskryptorem o numerze n. Gdy pominiemy numer deskryptora

powloka przekieruje standardowe wejscie. Przekierowanie wyjscia i standardowego wyjscia &> plik

powoduje otwarcie pliku do pisania i powiazanie go ze standardowym wyjsciem i standardowym wyjsciem

bledów. Powyzsze definicje nie zbyt jasno tlumacza róznice miedzy przekierowaniem wyjscia i wejscia. Na

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: