gatunek
cechy charakterystyczne
siedlisko
pokarm
tryb życia
okres godowy
rozwój młodych
Lacerta agilis – jaszczurka zwinka
do 23 cm
pyszczek tępo zaokrąglony
głowa masywna
ubarwienie brunatne z dwoma pasmami ciemnych plam. na których pojawiają się jaśniejsze kreski i kropki (♂) lub szaro-brunatne z dwoma ciemnymi nieregularnymi pasmami na grzbiecie; czasem ubarwienie jest rdzawe lub czekoladowe bez plam
samce w porze godowej przyjmują zielone zabarwienie z czarnymi plamami
nasłonecznione polany, zarośla, wrzosowiska, skarpy, murki
drapieżnik – poluje na owady (głównie szarańczaki)
dzienny - ciepłolubna
III-VI
jajorodna
Lacerta vivipara – jaszczurka żyworodna
ok 15 cm
ciało delikatne
pyszczek zaokrąglony
ubarwienie brunatne z dwoma żółtymi pręgami wzdłuż ciała i jaśniejszymi punktami; często bardzo ciemne
brzuch pomarańczowy
wilgotne, słabo nasłonecznione polany, torfowiska ale także wrzosowiska, zarośla górskie
drapieżnik – poluje na owady, nagie ślimaki i pająki
dzienny – mniej ciepłolubna
V-VI
jajożyworodna
Lacerta viridis – jaszczurka zielona
25-40 cm
długi ogon
ubarwienie zielone (♂) lub zielono-brunatne (♀) ciemnymi kropkami
samce w okresie godowym mają niebieskie podgardle
stanowiska dawno nie potwierdzone, tylko na śląsku cieszyńskim
silnie nasłonecznione stoki, skały, zbiorowiska roślinności kseromorficznej
drapieżnik – poluje na owady, małe ptaki, jaszczurki i węże
dzienny – wybitnie ciepłolubna
IV-V
Anguis fragilis – padalec zwyczajny
ok 50 cm
wężowaty kształt ciała (brak nóg)
łuski brzuszne takie jak na tułowiu
głowa słabo odgraniczona od reszty ciała
koniec ogona lekko zaokrąglony, zakończony kolcem
ubarwienie szare lub brązowe z ciemnymi podłużnymi liniami, rzadko złociste z turkusowymi plamkami
lasy, zarośla, ogrody, wrzosowiska
drapieżnik – zjada dżdżownice, ślimaki, wije, pająki
ukryty; aktywny także o zmroku
V
jajożyworodny
Natrix natrix – zaskroniec zwyczajny
90-140 cm
smukły
głowa dobrze odgraniczona od reszty ciała
na głowie i karku, za oczami obecne dwie jasne plamy, czarno obrzeżone
ubarwienie szare, oliwkowo-brązowe z ciemnymi punktami; brzuch czarny z białymi brzegami tarczek brzusznych
niepokojony udaje martwego, a złapany wydziela z kloaki cuchnącą, białą ciecz (na serio wali na maksa)
tereny podmokłe, skraje zbiorników wodnych, torfowiska, widne lasy
drapieżnik – poluje głównie na żaby (choć żre też ropuchy), czasem na ryby; zdobycz połyka żywcem
aktywny; dobrze pływa, nurkuje, jest bardzo szybki
jajorodny
(rozwój młodych trwa ok 900 stopniodni)
Vipera berus – żmija zygzakowata
65-70 cm
głowa sercowata lub trójkątna, spłaszczona
ciało krępe
ubarwienie brązowe lub popielate z ciemnym zygzakiem (wstęga kainowa), rzadko czarne lub jednolicie rdzawe; na głowie widnieją ciemne pasma i desenie w kształcie litery x lub v; brzuch jaśniejszy
oczy czerwone z pionową źrenicą
jedyny jadowity wąż w polsce
polany górskie, pryzmy kamieni, wrzosowiska, torfowiska, zarośla, nasłonecznione łąki, lasy liściaste i iglaste
(Starganiec rules)
drapieżnik – poluje na gryzonie lub rzadziej na jaszczurki
ciepłolubna, aktywna także po zmroku
Coronella austriaca – gniewosz plamisty
70-90 cm
ubarwienie brązowe, brązowo-szare z ciemnymi plamkami; brzuch szaro-brązowy, czarniawy lub pomarańczowy
po bokach głowy ciągną się ciemne smugi (od żmii różni się m.in. okrągłą źrenicą)
nasłonecznione polany, skarpy, wąwozy, wrzosowiska
drapieżnik – poluje głównie na jaszczurki (dusi je splotami ciała)
ciepłolubny
Elaphe longissima – wąż Eskulapa
ok 150 cm
smukły, głowa słabo odgraniczona od reszty ciała
ubarwienie oliwkowo-brązowe, brzuch żółty, za głową widoczne jasnożółte plamy zlewające się z barwą brzucha
czepny ogon, silne umięśnienie
lasy liściaste o gęstym podszyciu, w polsce występuje wyłącznie w bieszczadach
drapieżnik – poluje na jaszczurki, ptaki i małe ssaki
wybitnie ciepłolubny; aktywnie wspina się na drzewa i krzewy
Emys orbicularis – żółw błotny
ok 25 cm
karapaks słabo wypukły
ubarwienie brązowe lub czarne z żółtymi plamkami
karapaks i plastron połączone luźno za pomocą ścięgien i chrzęstozrostu
wody stojące, wolno płynące o mulistym dnie, bagna, starorzecza, bagna
drapieżnik – poluje na mniejsze zwierzęta wodne
ziemno-wodny
lenka_997