Podologia kosmetyczna - mgr Maria Klamczyńska
Dolegliwości kończyn dolnych - większość schorzeń jest nabytych a nie wrodzonych!
Podstawowe zaniedbania to nie usuwanie narastającego naskórka, ucisk i drażnienie
Czym jest podologia?
• badanie wad, zniekształceń oraz zaburzeń funkcji stopy
• w niektórych krajach Europy Zachodniej (np. Niemcy, Francja) podologia zaliczana jest do fachowych zawodów medycznych
Zakres działań podologa
• rozpoznanie zmian patologiczych na stopach
• diagnoza stanu organów wewnętrznych
• planowanie i przeprowadzanie zabiegów
• kieruje chorego do internisty, dermatologa, flebologa, ortopedy, chirurga, diabetologa oraz innych: masażysty i fizjoterapeuty
• obsługuje pacjentów z grup ryzyka np. cukrzyków, chorych na hemofilię, reumatyków i innych
• poradnictwo ogólne i indywidualne
• protetyczne odciążanie szczególnie zagrożonych miejsc za pomocą specjalistycznych opatrunków i ortez
Metody badawcze
wywiad podologicznyoględziny - wywiad wzrokowy
badanie dotykowe
Kto powinien poddać się badaniu podologicznem?
• Przynajmniej raz w życiu każdy powinien poddać się takiemu badaniu
• Osoby z grupy ryzyka: z nadwagą; wykonujące pracę stojącą lub wymagającą długotrwałego chodzenia czy obciążenia; sportowcy; chorzy na cukrzycę ze "stopą cukrzycową”; wszyscy, u których wcześniej rozpoznano zaburzenia anatomiczne czy funkcjonalne stopy; odczuwający jakiekolwiek dolegliwości stóp i kończyn dolnych
Najważniejsze czynniki zaburzające funkcje stopy
1. nieprawidłowe ukształtowanie stopy
2. nieprawidłowe warunki „eksploatacji” stopy
3. inne, np. choroby układu naczyniowego
Ad:1 Nieprawidłowe ukształtowanie stopy
• wady wrodzone stóp
• wady i zniekształcenia rozwojowe,
• wady nabyte u dorosłych oraz zmiany pourazowe
• jako następstwa przebytych złamań i obrażeń stawów i tkanek miękkich stopy
Skutki: zaburzenie równowagi pomiędzy poszczególnymi elementami stopy; przedwczesne powstawanie zmian zwyrodnieniowych stawów; ból i upośledzenie funkcji stopy; nieprawidłowe rozłożenie obciążeń w obrębie stopy; tworzenie się modzeli i odcisków
Ad:2 Nieprawidłowe warunki „eksploatacji” stopy
• przeciążenia u osób z nadwagą, dźwigających ciężary oraz wykonujących pracę o charakterze stojącym; nieodpowiednio dobrane obuwie
Ad: 3 Inne przyczyny:
• choroby układu naczyniowego: obrzęki, spowodowane niewydolnością krążenia żylnego oraz zmiany niedokrwienne powodowane przez choroby układu tętniczego; dna moczanowa
Charakterystyka skóry stopy
• 3-4 razy grubsza od przeciętnej grubości skóry na innych częściach ciała
• ok. 7200 zakończeń nerwowych brak gruczołów łojowych
• brak mieszków włosowych
• liczne ekrynowe gruczoły potowe
Terminologia
Terminy chiropodia, podiatria i podologia funkcjonują niezależnie (wymiennie)
• chiropody w W. Brytanii jako pierwotny termin
• podiatry w USA jako nowe określenie
• podology w Europie
Podologiczna pielęgnacja stóp i kończyn dolnych
• w warunkach zdrowia
• w stanach patologicznych
• Techniki masażu stóp oraz podudzi
• Zmiany w obrębie płytki paznokciowej
• Zabiegi fizykoterapeutyczne
• Poradnictwo ogólne i indywidualne
Rodzaje zabiegów pielęgnacyjnych wykonywanych w warunkach zdrowia
• prawidłowe skracanie paznokci
• stosowanie środków zmiękczających naskórek
• stosowanie środków przeciw poceniu stóp (bromchydrosis)
• pedicure kosmetyczny
• pielęgnacja zapobiegawcza: zapobieganie wysuszeniu naskórka, mikrourazom, grzybicy skóry stóp i paznokci
• zabiegi upiększające płytkę paznokciową
• depilacja
Rodzaje zabiegów w stanach patologicznych
• pedicure specjalistyczny tzw. leczniczy
• usuwanie nagniotków i modzeli
• wrastające paznokcie
• zabiegi na zmienionej płytce paznokciowej (wrastające, zawinięte, zgrubiałe paznokcie ze zmianami w obrębie łożyska) – np. ortonyksja
• odciążanie bolesnych miejsc
• nadmierna potliwość stóp (hiperhydrosis)
• postępowanie w przypadku
• chorób grzybiczych i wirusowych; żylakowatości; owrzodzeń podudzi; otyłości; stopy cukrzycowej; alergii kontaktowej na podudziach;
• zniekształcenia tkanek miękkich kończyn dolnych
• protetyka paznokci - odbudowa paznokcia zastępczego
• zabiegi terapeutyczne i fizykoterapeutyczne
Omówienie pielęgnacji kończyn dolnych w warunkach zdrowia - podstawowe zabiegi higieniczne oraz pielęgnacja zapobiegawcza
1. Skracanie paznokci w pielęgnacji domowej (obcięcie i opiłowanie)
• Nadanie właściwego kształtu płytce paznokciowej - zapobieganie wrastaniu paznokcia
• obcinać prosto, wg linii naturalnego brzegu paznokcia, równolegle do łożyska paznokcia
• nie zaokrąglać kątów paznokcia
• Profesjonalne skracanie paznokci - grube i twarde paznokcie powinny być skracane przy pomocy frezarki
2. Środki zmiękczające naskórek
• U zdrowej osoby problemem jest naprzemienne suszenie i moczenie stopy
• Zasady pielęgnacji - nawilżanie i natłuszczanie; zapobieganie TEWL
• Składniki zmiękczające naskórek: gliceryna, alantoina, hydroksykwasy, mocznik, ceramidy, cholesterol, wazelina, wosk pszczeli, olej parafinowy, oleje roślinne i silikonowe, pantenol, hydrolizaty protein (elastyny i kolagenu), mleczan sodu, węglowodany (np. chityna i chitozan)
3. Środki przeciw poceniu się stóp
Pocenie się to czynność fizjologiczna
• Mycie raz dziennie
• Po umyciu krem pielęgnujący (natłuszczanie, ograniczenie wydzielania potu)
• Kąpiele stóp w soli zawierającej np. olejki eteryczne (z rozmarynu, lawendy, sosny górskiej) 15-20 min.
• Codzienna zmiana skarpet (z bawełny) i przewiewne obuwie
• Przebywanie w pomieszczeniach o temp. 20-24oC
• Uregulowanie diety, ograniczenie stosowania używek: kawa, herbata, ostre przyprawy, alkohol, tytoń
Cel działań profilaktyczno-pielęgnacyjnych: zmniejszenie potliwości, oddziaływanie na drobnoustroje chorobotwórcze (nadkażenia bakteryjne i grzybicze), działanie maskujące – usuwanie zapachu, który jest następstwem bakteryjnego rozkładu potu:
• Usuwanie potu z powierzchni skóry (mydła, pudry, odzież wchłaniająca)
• Preparaty pielęgnacyjne: dezodoranty, antyperspiranty - związki glinu (np. chlorowodorek glinu) zwężające ujścia gruczołów potowych
• Substancje ograniczające potliwość i wzrost drobnoustrojów chorobotwórczych:
• heksachlorofen i bitrionol lub tymianek, rozmaryn, szałwia – hamowanie wzrostu bakterii
• tlenek cynku – działanie bakteriostatyczne, przeciwzapalne
• nadmanganian potasu, wywar z igliwia sosnowego lub kory dębowej do kąpieli
• aloes – działanie przeciwzapalne, nawilżające, łagodzące
Profilaktyka w pielęgnacji kończyn dolnych w warunkach zdrowia
1. Aktywny tryb życia
2. Utrzymanie prawidłowej wagi ciała
3. Gimnastyka nóg w czasie pracy lub nauki
4. Zachowanie właściwej pozycji siedzącej
5. Odpoczywanie z nogami uniesionymi do góry
6. Unikanie przegrzewania (temperatura otoczenia; kąpiele)
7. Wygodne buty, luźna garderoba (materiały)
8. Kompresoterapia (specjalistyczne rajstopy i podkolanówki)
9. Stała kontrola stanu naczyń żylnych (kuracje hormonalne)
10. Pielęgnacja codzienna i specjalistyczna
Omówienie pielęgnacji kończyn dolnych w stanach patologicznych
1. Nagniotki, odciski (clavus)
Warstwa rogowa, która nie może się oddzielić, powoduje powstanie zgrubień lub twardego rdzenia, wyraźnie ograniczona; powoduje zwykle silne dolegliwości bólowe
Charakterystyczna lokalizacja - na stawach palców stóp oraz na powierzchniach stycznych palców, na podeszwie stopy
• Powstają wskutek tarcia i stałego ucisku
• Najczęściej są efektem deformacji stóp (wad budowy); noszenia niewygodnego obuwia; zbyt szybkiego rogowacenia naskórka; zaburzeń krążenia; cukrzycy
Rodzaje nagniotków
• twarde z trzpieniem (Clavus durus)
• miękkie - pomiędzy palcami stóp (Clavus mollis): Clavus mollis neurovascularis, Clavus mollis papillaris,
Inne rodzaje: Clavus vascularis; Clavus neurovascularis; Clavus papilaris; Clavi miliares
Niekiedy mylone z brodawkami pospolitymi
Usuwanie nagniotków
• Najlepiej usunąć nagniotek zanim się rozrośnie; usunięty niedokładnie powraca
• preparaty i opatrunki rozmiękczające z kwasem salicylowym i mlekowym: plastry, kremy, maści, żele
• Specjalistyczne usuwanie (pedikiurzystka, chirurg, podolog) – skalpel, frez próżniowy
Profilaktyka nagniotków
• Noszenie wygodnego, miękkiego obuwia, nie uciskającego stóp
• skłonność do tworzenia się odcisków - profilaktyczne środki(ortezy)
• W przypadku nawrotów spowodowanych np. deformacjami kostnymi konieczna jest pomoc lekarza specjalisty
• Osoby z zaburzeniami pracy układu krążenia i chore na cukrzycę nie powinny same usuwać nagniotków i modzeli
2. Modzele (callositas)
• Modzel to ognisko wzmożonego rogowacenia
• Wygląd modzeli: dość duże, okrągłe lub owalne narośla pogrubiałego naskórka; stosunkowo miękkie;...
xXxxRuudaaxxXx