Historia kultury starożytnej – problematyka etc. do sprawdzianu zaliczeniowego
„Archetyp i stereotyp barbarzyńcy”; cechy barbarzyńcy, wyróżniki barbarzyństwa; „jak wyobrazić barbarzyńcę i cechy, które składają się na jego barbarzyństwo”; kultura jedzenia jako wyróżnik barbarzyńców i cywilizowanych
Tożsamość grecka i rzymska wobec innych. Humanitas, philantropia, inhumanitas. Cultura. Crudelitas barbarzyńców i Rzymian; „Poganie i chrześcijańskie miłosierdzie – casus gladiatorów”
Religijność i pobożność Greków i Rzymian w perspektywie źródłowej; elementy obrzędu kultowego; wyobrażenia bóstw i bogów, hierarchia i rodzaje bytów boskich; kolegia kapłańskie w Rzymie; czy bogowie grecco-rzymscy są wszechobecni i wszechmocni? (np. przykład Herkulesa i chimery); „problemy religijne inteligentnego poganina”; bóstwa i bogowie w służbie ideologii politycznej (np. Herkules)
Herakles-Herkules, przydomki kultowe; wybrani władcy rzymscy wobec „mitu” Herkulesa
Kultura jedzenia – zastawa stołowa, nazwy naczyń, toreutyka – inspiracje mitologiczne, serwetki, porządek siedzenia „przy stole”; nie samym chlebem Grek i Rzymianin żyje – dania, delikatesy, dziwactwa; topos złego władcy; dobre i złe obyczaje przy jedzeniu
„Kalos kagathos jako kategoria estetyczna”; kanony proporcji w sztuce greckiej; kanony piękności w sztuce wschodniej (np. egipskiej), greckiej, hellenistycznej i rzymskiej; „tematyka malarstwa starożytnego na przestrzeni dziejów”;
Rozrywki w świecie grecko-rzymskim – ludi gladiatorii; święta związane z kalendarzem rolniczym
„Villa cesarska w Tibur”; elementy kompleksu cesarskiego w Tibur – nazwy i przeznaczenie budowli, styl życia w willi; „życie elit w villae”
Główne style w architekturze: dorycki, joński, koryncki; elementy konstrukcyjne świątyni; „zasada tryglifu”; „architektura monumentalna w Atenach V wieku p.n.e.” – nazwy i przeznaczenie budowli; wybrane zabytki architektury doby Cesarstwa; kolumna Trajana – przepych czy propaganda?; plan hippodamejski (przykłady realizacji)
Imiona wybranych architektów, rzeźbiarzy, malarzy, pisarzy, „kucharzy” (i przykłady dzieł)
Wybrane dzieła architektury, rzeźby, malowidła
Pojęcia (z zajęć i z literatury zalecanej)
Homer (paradygmat barbarzyńcy por. 1referat); Witruwiusz (klimat i stereotypy); Marek Aureliusz (kosmopolityzm i barbarzyńcy); Owidiusz (zdobienia naczyń); Historia Augusta (ucztowanie i topos złego władcy)
Z wykładów
Afrodyta-Wenus, jej wcielenia, wielopostaciowość, niejednoznaczność, przydomki kultowe i poetyckie; główne znane miejsca kultu; cechy wspólne z bóstwami wschodnimi
Siedem cudów świata, nazwy, specyfika, historia, imiona zamawiających lub twórców
Zdobycze cywilizacyjne starożytnych – wersja sumeryjska, grecka, rzymska, prawa me, Prometeusz w naukach Chejrona; mądrość i wynalazki jako dar bogów sumeryjskich, grecko-rzymskich; umowa naturalna według Pliniusza; pismo; wkład poszczególnych bogów, ludzi, państw i ludów starożytnych w rozwój cywilizacji, osiągnięcia Rzymian
*** Odkrywanie w kulturze antycznej problemów świata nowożytnego; recepcja elementów dorobku cywilizacyjnego starożytnych; obecność elementów propagandy starożytnej we współczesnym świecie (przykłady) /uwaga: to jest tematyka przewidziana na 23 stycznia, godz. 15.55/
SOL1983