Zaburzenia świadomości.doc

Zaburzenia świadomości

Co to jest świadomość?

- Jest to  stan przytomności umysłu.

-Świadomość jest to optymalny stan aktywacji ośrodkowego układu nerwowego umożliwiający samoorientację i orientację w otoczeniu.

Na czym polegają zaburzenia świadomości?

-Polegają one na zmianach ilościowych lub jakościowych w zakresie ogólnego funkcjonowania psychiki.

Czym cechują się zaburzenia świadomości?

-różnie nasilone cechy dezorientacji,

-izolacja od realnej rzeczywistości, wyrażona poprzez fragmentaryczne spostrzeganie otoczenia oraz trudności w skupieniu uwagi,
- utrudnienie toku myślenia poprzez różnego stopnia splątanie toku myślenia,
- zaburzenia procesu pamięci
 

Wymień ilościowe zaburzenia świadomości.

- Wśród ilościowych zaburzeń świadomości wyróżniamy: przymglenie świadomości, stan somnolencji czyli senność patologiczną, stan soporu zwany inaczej półśpiączką oraz śpiączkę.

Opisz ilościowe zaburzenia świadomości.

1.      przymglenie świadomości – stan podobny do stanu występującego przed zaśnięciem. Może być spowodowane dłuższą bezsennością, wyczerpaniem, infekcjami, urazami oraz guzami mózgu a także w początkowej fazie schizofrenii

2.      stan somnolencji  -objawy podobne jak w przypadku przymglenia, ale są bardziej nasilone. Dodatkowo obniżone zostają zdolności werbalne.

3.      Stan soporu (półśpiączka)- objawy w tej chorobie jeszcze bardziej nasilone niż w przypadku stanu somnolencji, brak reakcji słownych, osłabienie ruchów ścięgnistych i okostnowych. Reakcja bólowa jednak zachowana.

4.      śpiączka (coma) - brak reakcji na bodźce słowne i bólowe ze stopniowym zanikaniem odruchów, taki stan może doprowadzić do zgonu. Do świadomości chorego nie docierają żadne pobudzenia ze świata zewnętrznego lub z jego własnego organizmu. Śpiączka może być cukrzycowa, mocznicowa, pourazowa, związana z narkozą.

Pod jakim względem oceniamy świadomość?

-Świadomość oceniamy pod względem funkcji świadomościowej czyli jasność i świadomość pola oraz funkcji orientacji, którą dzielimy na autopsychiczną( podstawowe dano dotyczące własnej osoby np.: nazwisko, imię) oraz allopsychiczną(orientacja w miejscu, czasie i sytuacji)

Opisz jakościowe zaburzenia świadomości:

I.                   W przypadku FUNKCJI ŚWIADOMOŚCI

1.      zespół majaczeniowy (deliryjny)
 

Zespół ten występuje w przebiegu działania środków toksycznych zewnątrzpochodnych (np. alkohol) lub wewnątrzpochodnych (np. bakteryjnych powodujących wysoką temperaturę).Człowiek w stanie majaczenia może być niebezpieczny dla siebie i innych.
Najczęstszym stanem zaburzonej świadomości jest majaczenie drżenne(przy chorobie alkoholowej)- objawy nasilają się w nocy.

Charakteryzuje się następującymi objawami:
- dezorientację w czasie, a przy znacznym nasileniu, także w otoczeniu
- zaburzeniami spostrzegania pod postacią iluzji oraz prawdziwych omamów. Omamy mają zwykle charakter sceniczny, tzn. chory reaguje na nie jak widz. Omamy nasilają się w miarę pogarszania warunków spostrzegania (np. o zmroku, w ciemności)
- zaburzeniami toku myślenia pod postacią, inkoherencji utrudniającej kontakt. Mogą wystąpić także zaburzenia treści myślenia pod postacią urojeń konkretnoobrazowych będących zwykle urojeniową interpretację treści wynikających z zaburzeń spostrzegania.
- nastroju zmiennego zależnego od treści omamowych, często lękowego z drażliwością (dysforyczny)
- sferę ruchową wyrażającą niepokój z możliwością zachowań agresywnych będących odpowiedzią na psychotyczne doznania omamowe
- pamięć - występuje częściowa amnezja z zachowaniem fragmentów wspomnień
przeżyć chorobowych

II. W przypadku FUNKCJI ORIENTACJI

2. zespół snopodobny (onejroidalny)
 

Stan zbliżony do płytkiego snu. Świadomość falująca. Przyczyny występowania tego zespołu są, podobne, jak w przypadku zespołu majaczeniowego. Występuje on jednak znacznie rzadziej. Charakteryzuje się następującymi objawami:
- dezorientacja w czasie i otoczeniu
- zaburzeniami spostrzegania pod postacią, złożonych omamów prawdziwych w stosunku do których chory stara się reagować czynnie. Treści omamów są zwykle rozbudowane np. bitwy, podróże, loty kosmiczne, a chory zachowuje się tak jakby brał w nich udział.
- zaburzeniami myślenia pod postacią inkoherencji oraz urojeń głównie konkretno-obrazowych odzwierciedlających treści omamów
- zmiennym nastrojem, od lęku do radości i zachwytu w zależności od treści omamów
- z zakresu sfery ruchowej mogą występować ruchy wyrażające treść omamów, niepokój ruchowy lub stupor
- zaburzeniami pamięci pod postacią częściowej amnezji zwykle o większym
zakresie niż w zespole majaczeniowym


3. zespół zamroczeniowy (obnubilacyjny)
 

Najczęściej występuje w przebiegu padaczki, przed lub po napadzie.
Czynnikiem prowokującym wystąpienie tego zespołu może być alkohol lub
inny środek toksyczny. Zespół ten występuje w kilku odmianach.
Charakteryzuje się następującymi objawami:
- całkowitą dezorientację lub zwężeniem pola świadomości
- możliwością wystąpienia iluzji i omamów
- zaburzeniami toku myślenia różnego stopnia, a niekiedy tylko dyskretnej inkoherencji. Urojenia są raczej skąpe, konkretno-obrazowe
- nastrój zależny od treści przeżyć psychotycznych
- sfera ruchowa jest zaburzona w różnym stopniu. Może występować pozorna
zborność (zamroczenia jasne) lub bezładny niepokój ruchowy
- zaburzeniami pamięci pod postacią amnezji całkowitej
Odmiany tego zespołu to:

-zamroczenie jasne (z pozorną zbornością zachowania np. w popędzie wędrowczym),

-fuga - nagłe bezładne zachowania ucieczkowe.
-ekstatyczne –tylko przeżycia omamowe, bez reakcji na bodźce zewnętrzne.

-stan automatyzmu ruchowego

-sennowłóctwo-somnambulizm

-stany wyjątkowe np. reakcje krótkiego spięcia

4. zespół splątaniowy (amentywny)
 

Jest to zespół zaburzeń świadomości towarzyszący ciężkim stanom somatycznym w przebiegu chorób wewnętrznych lub organicznego uszkodzenia mózgu. Charakteryzuje się następującymi objawami:
- głęboką dezorientację w czasie i miejscu, a także co do osób z otoczenia i własnej osoby
- zaburzeniami toku myślenia pod postacią silnej inkoherencji (splątania myślenia
- niepokojem ruchowym, zwykle o charakterze manipulacyjnym lub pod postacią
jaktacji (stereotypowych ruchów skubania, drapania, darcia). Rodzaj niepokoju ruchowego determinowany jest wydolnością fizyczną w przebiegu ciężkiej choroby somatycznej
- zaburzeniami pamięci pod postacią niepamięci całkowitej
Objawy psychotyczne, takie jak omamy i urojenia są trudne do stwierdzenia z powodu znacznie ograniczonego kontaktu z chorym. Na to, że mogą one występować wskazuje czasami zachowanie chorego.

 

Zespoły zaburzeń przytomności

Jakie wyróżniamy zespoły zaburzeń przytomności:

a)      zespół wyłączanie przytomności (ilościowe zaburzenia przytomności)

-Nadmierna senność

-stan półśpiączki, śpiączki

b)     zespół prostego przymglenia

-objawy przymglenia(objawy zagubienia)

c)      zespół splątaniowy (amnetywny, amencja)

-splątanie wypowiedzi

-głęboka dezorientacja

-znaczna niepamięć okresu zaburzeń

-chaotyczna aktywnośc ruchowa z niepokojem bądź też zahamowaniem

-głębokie przymglenie z ekspresją bezradności i zagubienia

d)     zespół majaczeniowy(majaczenie, delirium)

-iluzje, omamy

-zamącenie świadomości

-wahania tempa przeżywania, aktywności i nastroju

-dezorientacja w czasie, miejscu, sytuacji

-po ustapieniu objawów fragmentaryczna niepamięć epizodu

e)      zespół zamroczeniowy (zamroczenie, stan pomroczy)

-ograniczenie lub zniesienie kontaktu

-sztywnośc zachowania

-zachowanie odbiegające od typowych dla tej osoby

-dezorganizacja  w czasie, miejscu i sytuacji, a także własnej tożsamości

-nagły początek objawów i koniec

-częsta niepamięć po ustąpieniu epizodu

f)       zespół asteniczny(astenia, zespół przewlekłego zmęczenia)

-poczucie osłabienia, niewydolności psychicznej i fizycznej

-nadwrażliwość na różne bodźce

-niewielkie zmiany nastroju i aktywności

-zmiany impulsywności popędowej – zaburzenia snu, łaknienia, libido.

g)     zespół omamowy(omamica, halucynoza)- dominują omamy

h)     zespół katatoniczny

-utrata kontaktu

-zaburzenia ruchu

-ograniczenie lub zniesienie kontaktu

-osłupienie = postać hipokinetyczna lub pobudzenie = postać hiperkinetyczna

-parakinezy katatoniczne

-sztywność zachowań np. stereotypie, perseweracje

3