poliuretany.pdf

(138 KB) Pobierz
Arkusz informacyjny HSE
Bezpieczna praca
z dwuskładnikowymi farbami poliuretanowymi
Dokument ten został przetłumaczony i zaadoptowany za zgodą Health and Safety Executive (HSE), z
oryginału opublikowanego przez ww. instytucję i dostępnego na stronie internetowej
http://www.hse.gov.uk/pubns/indg388.pdf
Tłumaczenia dokonano uwzględniając uwarunkowania krajowe, należy się jednak upewnić, czy
odpowiednie polskie prawodawstwo, normy i wymagania zostały w pełni uwzględnione.
Przytaczanie informacji zawartych w dokumencie jest dozwolone pod warunkiem powołania się na
tłumaczenie i oryginał.
Autorzy zarówno oryginalnego dokumentu, jak i tłumaczenia, nie ponoszą odpowiedzialności za
wykorzystanie informacji w nim zawartych.
DOBRZE/ŹLE
DOBRZE – upewnienie się, że wszystkie prace z dwuskładnikowymi farbami są
odpowiednio zarządzane i nadzorowane
ŹLE – mieszanie, nanoszenie pędzlem, wałkiem, natryskiem, utwardzanie,
wulkanizowanie farb dwuskładnikowych przed dokonaniem oceny ryzyka
i bez określenia koniecznych środków bezpieczeństwa
DOBRZE – ograniczanie narażenia na mgłę i pary izocyjanianów oraz ochrona przed
tym narażeniem, w takim stopniu, w jakim to jest tylko możliwe
ŹLE – dopuszczanie pracowników bez odpowiedniego przeszkolenia do pracy
z dwuskładnikowymi farbami. (Należy się upewnić, że zarówno zagrożenia
jak i środki zabezpieczające są właściwie rozumiane.)
DOBRZE – jeżeli w powietrzu mogą być obecne mgły lub pary, stosowane są środki
ochrony dróg oddechowych i przyłbice, szczególnie w przypadku
stosowania natrysku lub nanoszenia farby pędzlem, lub wałkiem na
powierzchnie powyżej 10 cm P 2 P
ŹLE – mieszanie, nanoszenie pędzlem lub wałkiem dwuskładnikowych farb w
nieodpowiednio wentylowanych kabinach, lub zamkniętych przestrzeniach,
albo w mieszalni przy zamkniętych drzwiach
DOBRZE – upewnienie się, że powietrze dostarczane do respiratorów i przyłbic jest
odpowiednio czyste i podawane pod wymaganym ciśnieniem. Należy
regularnie przeglądać wszystkie filtry w układzie zasilania powietrzem
ŹLE – natryskowe nanoszenie dwuskładnikowych farb w otwartym
pomieszczeniu. (Należy pracować jedynie w dobrze wentylowanych
kabinach lub pomieszczeniach z zamkniętymi drzwiami.)
DOBRZE – podczas mieszania i nanoszenia pędzlem, wałkiem lub natryskiem, w celu
zabezpieczenia przed możliwością zanieczyszczenia skóry izocyjanianami,
należy stosować czyste, jednorazowe kombinezony ochronne, rękawice
i ochrony oczu i twarzy
ŹLE
– podnoszenie lub zdejmowanie przyłbic lub respiratorów, nawet w celu
sprawdzenia jakości świeżo nałożonej powłoki. (Jeżeli pozostajesz w
kabinie, odczekaj przynajmniej 10 minut lub do czasu usunięcia par.)
1
21233600.001.png
DOBRZE – pozostawienie pojazdu lub płyty w kabinie natryskowej, w zamkniętym
pomieszczeniu lub piecu do wypalania przy zamkniętych drzwiach, do
czasu utwardzenia lub wulkanizacji farby
ŹLE – dopuszczanie do przebywania osób niewyposażonych w środki ochrony
indywidualnej wewnątrz kabiny natryskowej, w zamkniętym
pomieszczeniu, piecu do wypalania w trakcie lub bezpośrednio po natrysku,
rozpoczęciu utwardzania czy wulkanizacji
DOBRZE – utrzymywanie w ruchu wszystkich urządzeń wywiewnych do czasu
upewnienia się, że narażenie zostało skutecznie ograniczone. Regularna
wymiana filtrów. Gruntowne sprawdzanie i badanie urządzeń przynajmniej
co 14 miesięcy (należy przechowywać zapisy przez co najmniej 5 lat)
ŹLE – przechowywanie respiratorów, przyłbic, rękawic lub kombinezonów
w kabinie natryskowej, zamkniętym pomieszczeniu, w którym odbywa się
proces malowania lub piecu do wypalania czy wulkanizacji. (Należy
przechowywać je w czystym pomieszczeniu lub szafce. Przed użyciem
należy sprawdzać ich stan.)
DOBRZE – upewnienie się, że kabiny są szczelne. Należy monitorować skuteczność
podejmowanych środków poprzez pobieranie próbek powietrza i ich analizę
lub stosowanie monitoringu biologicznego
ŹLE – czyszczenie pistoletów natryskowych w otwartych pomieszczeniach
roboczych. (Należy stosować szczelne urządzenie do czyszczenia pistoletów
lub wybrać inną metodę.)
DOBRZE – zapewnienie kontroli lekarskiej osobom zatrudnionym w kontakcie z
izocyjanianami
ŹLE
– czekanie na pojawienie się pierwszych objawów astmy. W takiej sytuacji
jest już za późno.
Czy stosujesz w pracy dwuskładnikowe farby poliuretanowe? Jeżeli tak, jesteś
narażony na astmę i choroby skóry lub oczu.
Stosowanie dwuskładnikowych farb poliuretanowych
(Bezpieczne naprawy pojazdów samochodowych)
Wprowadzenie
Przy naprawach pojazdów samochodowych powszechnie stosuje się dwuskładnikowe
farby poliuretanowe, w których izocyjanianowy utwardzacz czy aktywator jest dodawany
do barwnych lub bezbarwnych składników podkładu.
Niniejsze porady są przeznaczone dla pracodawców, osób samo zatrudniających się,
inspektorów i osób zatrudnionych przy nakładaniu takich farb na karoserie pojazdów
samochodowych pędzlem, wałkiem lub natryskiem. Wyjaśniono tu, w jaki sposób
narażenie na izocyjaniany zawarte w dwuskładnikowych farbach może wpływać na
2
zdrowie pracowników, i przedstawiono w zarysie zabezpieczenia, jakie można stosować
w celu ochrony przed podstawowym zagrożeniem.
Na czym polega niebezpieczeństwo?
Narażenie na izocyjaniany może wywoływać groźne dla życia długofalowe skutki
zdrowotne. Istnieje niebezpieczeństwo, że nieprzereagowane izocyjaniany dostaną się do
dróg oddechowych, zanieczyszczą skórę lub dostaną się do oczu. Pary, rozpylona mgła
i pył zawierające izocyjaniany działają silnie drażniąco na drogi oddechowe i oczy, oraz
mogą wywoływać pogorszenie się stanów astmatycznych czy uczuleń skórnych.
Praca z dwuskładnikowymi farbami może prowadzić do powstania uczulenia na
izocyjaniany. Jeżeli ktoś zostanie uczulony, ponowne narażenie, nawet na bardzo małe
ilości izocyjanianów, może wywołać atak astmy. Taki atak może wystąpić natychmiast,
lub też z 12-godzinnym opóźnieniem od chwili narażenia. Objawy mogą, więc pojawić się
z dala od miejsca pracy. Pierwszymi objawami uczulenia są katar, łzawienie i swędzenie
oczu lub nosa, przechodzące w charczenie i duszności, zadyszkę lub kaszel.
Izocyjaniany są zawarte w utwardzaczach oraz w zmieszanych farbach przed ich
wulkanizacją w dwóch postaciach, monomeru i prepolimeru. Określenie zagrożenia
w karcie charakterystyki dostarczanej przez dostawcę farby powinno wskazywać
wszystkie zagrożenia dla zdrowia, np.:
R42: może powodować uczulenie w następstwie narażenia drogą
oddechową
R43: może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą
R36: działa drażniąco na oczy.
Natryskowe nakładanie farb dwuskładnikowych jest źródłem znacznego narażenia
i należy do głównych przyczyn zawodowej astmy w Zjednoczonym Królestwie. Bardzo
drobna mgła farby w normalnym świetle jest niewidoczna i ludzie nie są świadomi
zagrożenia. Wprawdzie nakładanie pędzlem czy wałkiem nie powoduje wytwarzania
znacznych ilości mgły, jednakże małe ilości par emitowane w trakcie malowania również
mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Narażenie występuje także w trakcie mieszania
farby, procesu utwardzania czy wulkanizacji i podczas czyszczenia pistoletów
natryskowych.
Mgły i pary izocyjanianów, jeżeli nie są odpowiednio ograniczane, mogą szybko
rozprzestrzenić się poza obszar roboczy, stwarzając zagrożenie dla innych osób.
W przypadku stosowania dwuskładnikowych farb do napraw ograniczonych do małych
powierzchni, takich jak rysy i odpryski, podjęte zabezpieczenia powinny zapewniać, że
narażenie osoby pracującej i osób z najbliższego otoczenia jest tak małe, jak to jest
praktycznie możliwe. Skuteczne sposoby ograniczania narażenia (podane dalej) mogą je
zmniejszyć poniżej wykrywalnego poziomu i znacznie poniżej dopuszczalnego
(w Zjednoczonym Królestwie) stężenia.
3
Jakie można podjąć środki ostrożności?
Nie należy podejmować żadnych prac z dwuskładnikowymi farbami bez odpowiedniej
i wystarczającej oceny zagrożenia zdrowia każdej osoby, która może podlegać narażeniu.
Wszystkie prace związane ze stosowaniem dwuskładnikowych farb powinny być
odpowiednio zorganizowane i wszyscy biorący w nich udział, łącznie z kierownikami
i nadzorującymi, powinni być przeszkoleni w stopniu wystarczającym do zrozumienia
zagrożeń i podejmowanych środków zaradczych. Szkolenie powinno obejmować
czynności ratunkowe dotyczące obchodzenia się z rozlanymi substancjami zawierającymi
nieprzereagowane izocyjaniany lub uwalniania się par izocyjanianów oraz sposoby
postępowania w razie pryśnięcia ich na skórę czy do oczu.
Sposoby zmniejszania narażenia
Mieszanie farby i jej nakładanie pędzlem lub wałkiem
U Minimalizowanie stężenia par w strefie oddychania osoby mieszającej czy malującej. U
Należy wykonywać te prace jedynie w dobrze wentylowanym (przynajmniej 10 wymian
powietrza na godzinę) pomieszczeniu mieszania czy malowania, przy zamkniętych
drzwiach bądź w wentylowanej komorze. Podczas malowania pędzlem lub wałkiem
powierzchni większej niż 10 cm P 2 P należy stosować odpowiednie ochrony dróg
oddechowych.
U Zmniejszanie niebezpieczeństwa zanieczyszczenia skóry lub dostania się do oczu. U
Należy stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej.
Malowanie natryskowe
Ograniczanie rozprzestrzeniania się mgły farby. U Należy stosować malowanie
natryskowe farbami dwuskładnikowymi jedynie w odpowiednich, zamkniętych kabinach.
Odciągane powietrze należy filtrować, a filtry czyścić w bezpiecznym miejscu na otwartej
przestrzeni.
U Zmniejszanie ryzyka inhalacji i kontaktu ze skórą i oczami. U W trakcie malowania
natryskiem należy stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej, które powinny
pozostawać w kabinie przez czas pozwalający na całkowite przereagowanie
izocyjanianów.
Podczas sprawdzania nowo pomalowanych powierzchni nie zdejmuj ochron dróg
oddechowych, gdyż duże stężenie izocyjanianów utrzymuje się po malowaniu
natryskowym jeszcze przez co najmniej 10 minut, nawet przy czynnej wentylacji.
Utwardzanie i wulkanizacja farby
U Ograniczanie par izocyjanianów w trakcie utwardzania czy wulkanizacji powłoki
malarskiej. U Należy pozostawić pojazd w wentylowanej kabinie lub piecu do wypalania aż
do całkowitego zakończenia procesu. Nie wolno nikomu zezwalać na wchodzenie do ich
wnętrza bez odpowiednich środków ochrony indywidualnej, aż do całkowitego usunięcia
par.
4
U
Napełnianie i czyszczenie pistoletów natryskowych
Zabezpieczanie przed niekontrolowanym uwolnieniem izocyjanianów w trakcie
napełniania i czyszczenia pistoletów natryskowych U , tj. stosowanie specjalnych,
szczelnych urządzeń do czyszczenia pistoletów.
Sposoby ograniczania narażenia
Instalacje, wyposażenie i metody służące do ograniczania narażenia na izocyjaniany
powinny być skuteczne, stosowane we właściwy sposób, sprawne, a używane środki
ochrony indywidualnej powinny być utrzymywane w czystości.
Kabiny natryskowe
Kabiny natryskowe powinny być utrzymywane w należytym stanie i powinny
zatrzymywać wszystkie substancje emitowane z farby. Szczegółowe sprawdzenie
i zbadanie urządzeń wentylacji wywiewnej powinno się przeprowadzać przynajmniej co
14 miesięcy. Zapiski ze sprawdzania i wszelkich napraw powinny być przechowywane
przynajmniej przez 5 lat. Należy regularnie sprawdzać szczelność uszczelek przy
drzwiach, itp. Sprawdzanie szczelności można wykonać za pomocą dymu lub analizy
czystości powietrza.
Należy monitorować skuteczność wszystkich podejmowanych działań, aby upewnić się, że
narażenie jest utrzymywane na najniższym możliwym poziomie. Analiza stężenia
izocyjanianów w powietrzu może być trudna. Bardziej wiarygodną metodą oceny może
być monitorowanie biologiczne, polegające na analizie moczu osób narażonych
w celu oznaczenia pochłoniętej dawki izocyjanianów.
Należy się upewnić, że w trakcie natrysku i suszenia zawsze jest czynna wentylacja
wywiewna. Powinno to być sygnalizowane zapaloną lampką kontrolną w kabinie
lakierniczej.
Środki ochrony dróg oddechowych
W razie zagrożenia parami i mgłą izocyjanianów należy stosować ochrony dróg
oddechowych. Pewne rodzaje tych ochron zabezpieczają zarówno przed inhalacją jak
i rozpryskami:
maski z pochłaniaczami par i gazów – zapewniają najlepszą ochronę
przyłbice zasilane sprężonym powietrzem – jest to najczęściej stosowany
sposób w przemyśle samochodowym
półmaski i respiratory doprowadzające powietrze – należy je stosować
z odpowiednimi ochronami twarzy i oczu, np. z pełnymi osłonami twarzy (ten
sposób zapewnia najsłabszą ochronę).Należy pozyskać informacje u dostawcy
dotyczące sposobu dopasowania ochron do pracownika oraz zasad ich czyszczenia,
konserwowania i sprawdzania. Nie należy przechowywać ochron dróg oddechowych
w kabinach lakierniczych ani w żadnych innych miejscach, gdzie mogłyby zostać
zanieczyszczone.
5
U
Zgłoś jeśli naruszono regulamin