Powtórka-arkusze kalkulacyjne.pdf

9. Opracowywanie danych i prowadzenie obliczeń – powtórka

Umiejętności informatyczne absolwenta gimnazjum

Zbieranie i opracowywanie danych za pomocą arkusza kalkulacyjnego (np. Excel)

Wypełnianie komórek arkusza kalkulacyjnego: napisami, liczbami i formułami;

formatowanie zawartości komórek;

stosowanie adresów względnych, bezwzględnych i mieszanych;

kopiowanie zawartości komórek, wypełnianie komórek serią danych;

dobieranie i tworzenie wykresów dla danych w tabeli, formatowanie i opisywanie wykresów;

wprowadzanie poprawek do arkusza: usuwanie i dodawanie wierszy lub kolumn;

planowanie bardziej rozbudowanych obliczeń w arkuszu, sprawdzanie wielu wariantów obli-

czeń, używanie arkuszu do prowadzenia prób (symulacji);

kopiowanie i przenoszenie tabeli i wykresu z arkusza do dokumentu tekstowego.

Powtórka 9.1. Przypomnij sobie rozmieszczenie, nazwy i funkcje głównych elementów okna i menu

programu Excel , takich m.in. jak: Zeszyt , Arkusz , przyciski kreatorów i operacji na danych – zob.

rys. 9.1. ¨

Przyciski

porządkowania

wybranej kolumny

Ten przycisk służy

do scalania

wybranych komórek

Ten Zeszyt składa się z dwóch

Arkuszy . Jego nazwę można

zmienić w opcji

Plik|Zapisz jako

Przycisk Kreatora

wykresów

Przycisk kreatora

sumowania

i funkcji

Zakładka jednego

z dwóch arkuszy,

składających się

na Zeszyt1

Kliknij dwa razy na

nazwie arkusza, jeśli

chcesz ją zmienić

Rysunek 9.1. Obraz z otwartym oknem programu Excel na ekranie

Powtórka 9.2. W arkuszu Szczyty z folderu Arkusze znajduje się tabela, do której wpisano jedynie

dane o wybranych szczytach gór na kuli ziemskiej. Teksty są wyrównane do lewej krawędzi komórki,

a liczby – do prawej. Sformatuj tę tabelę do postaci przedstawionej na rysunku 9.2. i umieść ją w swo-

im folderze. ¨

Powtórka-arkusze kalkulacyjne – Technologia Informacyjna

Powtórka 9.3. Zapoznaj się, poprzez otwarcie menu Format|Komórki przy zaznaczonej komórce,

z kategoriami i typami danych, umieszczonymi w różnych komórkach arkusza Godziny pracy i za-

płata z folderu Arkusze (zob. rys. 9.3). Występują w nich: dane tekstowe (w kolumnach B i C oraz

w wierszach 1 – 3), dane liczbowe (w kolumnie F ), godziny (w kolumnach D i E ), waluta (w kolum-

nach G i H ). Ponadto, wartości w kolumnach F i H są obliczane za pomocą formuł. Zapoznaj się (lub

tylko przypomnij sobie) w Pomocy , jak godziny są reprezentowane w obliczeniach (kolumna F ). Zob.

rys. 9.1 w podręczniku, na którym opisano niektóre opcje formatowania komórek arkusza. ¨

Powtórka 9.4. W arkuszu Układ Słoneczny z folderu Arkusze znajduje się tabela z różnymi danymi

o planetach Układu Słonecznego. Sporządź wykresy ilustrujące różne zależności wartości pewnych

cech planet od ich odległości od Słońca. Zatem na tych wykresach planety będą umieszczone na osi

Ox , a na osi Oy znajdą się ilustrowane wielkości. Dane przedstawiane na tych wykresach będą pocho-

dzić z różnych kolumn tabeli. Utwórz następujące wykresy:

· średniej odległości od Słońca;

· natężenia pola grawitacyjnego – wykres kolumnowy;

· gęstości planet – wykres liniowy;

· temperatury powierzchni – wykres liniowy;

W graficznej reprezentacji dla ostatniej z tych zależności uwzględnij, że temperatura powierzchni

planet ma dużą rozpiętość wartości (zob. rys. 9.4). ¨

Rysunek 9.2. Sformatowana tabela z danymi o szczytach świata

Powtórka-arkusze kalkulacyjne – Technologia Informacyjna

Rysunek 9.3. Fragment tabeli z rozliczeniem pracy w ogrodzie – przykłady różnych kategorii i typów

danych

Gęstość planet

5,4

5,25

5,51

3,95

1,64

1,34

1,27

0,7

Merkury Wenus Ziemia Mars Jowisz Saturn Uran Neptun Pluton

Planety

Rysunek 9.4. Wykresy ilustrujące wybrane cechy planet w zależności od ich odległości od Słońca

Powtórka-arkusze kalkulacyjne – Technologia Informacyjna

Powtórka 9.5. Arkusz Polska z folderu Arkusze zawiera podstawowe dane dotyczące powierzchni

i zaludnienia województw. Wypełnij najpierw puste komórki w tabeli, a następnie utwórz wykres:

· Wypełnij puste kolumny (wpisz odpowiednią formułę do komórki w piątym wierszu i skopiuj

ją do wszystkich poniżej niej): procentowe ilości mieszkańców w poszczególnych wojewódz-

twach, liczba osób na jeden kilometr kwadratowy (uwaga na jednostki – zaludnienie woje-

wództw jest podane w tysiącach), zaludnienie miast w poszczególnych województwach.

· Utwórz wykres kołowy dla procentowego zaludnienia województw (zobacz nasz wykres na

rys. 9.5 i postaraj się otrzymać podobny). ¨

Powtórka 9.6. Dla danych umieszczonych w tabeli arkusza Moje oceny w folderze Arkusze utwórz

wykres kolumnowy i opisz go (zob. rys. 9.6). Zauważ, że tym razem wykres jest tworzony dla serii da-

nych zajmującej wiersz. Przy okazji wypełnij puste komórki tabeli – te wartości będą potrzebne

w ćwiczeniach tego punktu.

Uwaga. Jeśli chcesz, aby ta powtórka oraz ćwiczenia w p. 9.2.3 rzeczywiście dotyczyły Twoich ocen,

to najpierw utwórz w swoim folderze arkusz Moje oceny i umieść w nim swoje oceny. ¨

Procentowe zaludnienie województw

4% 9%

5% 6%

13%

Dolnośląskie

Kujawsko-pomorskie Lubelskie

Lubuskie

Łódzkie

Małopolskie

Mazowieckie

Opolskie

Podkarpackie

Podlaskie

Pomorskie

Śląskie

Świętokrzyskie

Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie

Zachodniopomorskie

Rysunek 9.5. Procentowe zaludnienie województw

Częstość moich ocen

Oceny

Częstość

Rysunek 9.6. Wykres częstości ocen

Powtórka-arkusze kalkulacyjne – Technologia Informacyjna

Powtórka 9.7. Przypomnij sobie, w jaki sposób są traktowane w arkuszu adresy względne i bez-

względne podczas ich kopiowania. Posłuż się odpowiednimi schematami. ¨

Rysunek 9.7. Fragment arkusza, w którym skopiowano formułę z adresem B2 w jego czterech róż-

nych wersjach

Arkusz jest często wykorzystywany do rysowania wykresu funkcji. W tym celu, najpierw tworzymy

tabelę wartości tej funkcji w ustalonym przedziale zmiennej x , a następnie wybieramy typ wykresu XY

(Punktowy) , a jako Podtyp wykresu – Wykres punktowy z punktami danych połączonymi wygła-

dzonymi liniami (drugi od góry w lewej kolumnie).

Powtórka 9.8. Utwórz arkusz, w którym będziesz mógł otrzymać wykres funkcji kwadratowej y = ax 2

+ bx + c w ustalonym przedziale, np. [–7, +7] dla różnych wartości współczynników a , b i c .

Wskazówka. Argumenty funkcji w tabeli, która służy do rysowania wykresu funkcji, na ogół występu-

ją w równych odstępach. Można w tym przypadku skorzystać ze specjalnej opcji w arkuszu, która to

ułatwia – należy postępować następująco:

wpisz do komórki pierwszą wartość zmiennej x , np. – 4, i podświetl ją;

wybierz opcję Edycja|Wypełnij|Serie danych i w oknie dialogowym, które się pojawi (zob.

rys. 9.8), ustal parametry ciągu liczb. ¨

Serie mogą być różnego typu,

np. mogą tworzyć ciąg

arytmetyczny lub

geometryczny

Jednostki serii

w przypadku dat

Serie mogą

być tworzone

w wierszach

i w kolumnach

Krok, z jakim

zmieniają się

elementy serii

Końcowa wartość

elementu serii

Rysunek 9.8. Okienko dialogowe do ustalenia parametrów serii danych do wypełnienia

Powtórka 9.9. Dany jest układ dwóch równań liniowych z dwoma niewiadomymi. Utwórz arkusz,

który będzie przydatny przy geometrycznej metodzie rozwiązywania tego układu. Określ, jakie będzie

wzajemne położenie prostych reprezentujących równania w zależności od rozwiązania układu. Określ

w przybliżeniu rozwiązanie tego układu, jeśli istnieje. ¨

Powtórka 9.10. Utwórz arkusz z wykresami dwóch funkcji, sin( x ) i cos( x ) w tym samym przedziale

zmienności, np. [– 180°, 180°].

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: