Moduł 1.pdf

autor:

mgr Krystyna Walewska

Organizacja systemu ochrony zdrowia.

Organizacja pracy pielęgniarki.

OPRACOWANIE KURSU

kierownik kursu

Agnieszka Wierzbicka

metodycy

Monika Poradecka

Marta Dziubińska

graficy

Maciej Czerczak

informatycy

Maciej Czerczak

Wstęp do kursu

Podczas kursu zostanie omówiona problematyka z zakresu organizacji systemu

ochrony zdrowia z uwzględnieniem czynników mających wpływ na jej

funkcjonowanie. Studenci zapoznają się z zadaniami administracji publicznej

w ochronie zdrowia na poszczególnych szczeblach zarządzania. Ponadto zostaną

przedstawione zagadnienia dotyczące źródeł finansowania służby zdrowia,

funkcjonowania rynku usług medycznych, kontraktowania świadczeń zdrowotnych.

W dalszej części uwagę skupimy na zagadnieniach związanych z organizacją pracy

pielęgniarki. Studenci będą mieli możliwość zapoznania się z zakresem zadań

i obowiązków charakterystycznych dla poszczególnych stanowiskach pracy

pielęgniarskiej oraz z zakresem odpowiedzialności zawodowej. W końcowej fazie

zostaną omówione organizacyjno-prawne aspekty samodzielności i samorządności

w pielęgniarstwie.

Organizacja systemu ochrony zdrowia

Wstęp

1. Przyczyny i uwarunkowania systemowych rozwiązań opieki zdrowotnej

2. Typologia systemów opieki zdrowotnej

2.1. Model bismarckowski

2.2. Model Beveridge’a

2.3. Model rezydualny

2.4. Model Siemaszki

2.5. Znaczenie modeli w systemie funkcjonowania ochrony zdrowia

3. Struktura ochrony zdrowia w Polsce u progu XXI wieku

4. Zadania i kompetencje administracji publicznej w zakresie ochrony zdrowia na poszczególnych

szczeblach zarządzania

4.1. Zadania i kompetencje wojewodów w zakresie ochrony zdrowia

4.2. Zadania i kompetencje samorządów terytorialnych w zakresie ochrony zdrowia

5. Samorządy zawodowe, ich rola i zadania w systemie

5.1. Samorząd pielęgniarek i położnych

5.2. Samorząd lekarzy

5.3. Samorząd aptekarski

Wstęp

W module pierwszym zostaną omówione zagadnienia związane z czynnikami

i uwarunkowaniami, które miały wpływ na rozwój systemów opieki zdrowotnej,

przedstawione zostaną także tradycyjne modele rozwiązań systemowych. Poza tym,

studenci będą mieli możliwość zapoznania się podstawowymi zagadnieniami

organizacji ochrony zdrowia w Polsce oraz z zadaniami i kompetencjami

administracji publicznej i samorządów zawodowych w zakresie ochrony zdrowia.

Organizacja systemu ochrony zdrowia

1. Przyczyny i uwarunkowania systemowych rozwiązań

opieki zdrowotnej

Celem każdego z funkcjonujących w świecie systemów ochrony zdrowia jest

zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa zdrowotnego, przez zaspokojenie zarówno

indywidualnych, jak i zbiorowych potrzeb zdrowotnych. Każda realizowana polityka

społeczno-gospodarcza ma fundamentalny wpływ na stan zdrowia społeczeństwa,

ale podstawowymi czynnikami, zapewniającymi dobry stan zdrowia, są: stabilny

system ekonomiczny, gwarantujący bezpieczeństwo ekonomiczne, obejmujące

godne warunki mieszkaniowe, edukację, odpowiednie żywienie, pracę

i wynagrodzenie, które gwarantuje dostęp do dóbr społecznych. Prowadzenie

odpowiedniej polityki ochrony zdrowia wymaga współdziałania wszystkich elementów

władzy z podmiotami życia publicznego.

Treść, formy i zakres ochrony zdrowia ludności zawsze były konsekwencją stanu sił

wytwórczych, ustroju społeczno-politycznego oraz poziomu kultury, nauki i techniki,

które były i są różne w odpowiednich formacjach społeczno-ekonomicznych. Aby

zrozumieć przyczyny i uwarunkowania zmian systemowych w ochronie zdrowia,

dobrze jest ukazać je na tle historycznych przemian cywilizacyjnych.

W najwcześniejszej formacji społecznej, jaką była wspólnota pierwotna, nie

występował ani społeczny podział pracy, ani pojęcie odrębnej kategorii ludzi

zawodowo zajmujących się ochroną zdrowia. W razie potrzeby udzielano sobie

wzajemnej pomocy, opartej na wielowiekowym — przekazywanym z pokolenia na

pokolenie — doświadczeniu. Dlatego też okres ten nazwano okresem medycyny

doświadczalnej.

W miarę rozpadu wspólnoty pierwotnej, zaczęła pojawiać się własność prywatna,

a wraz z nią zawodowe wykorzystywanie wiadomości leczniczych. Ludzie

posiadający większe doświadczenie i szerszą wiedzę w zakresie leczenia, zaczęli

strzec swych umiejętności i wykorzystywać je w celu zdobycia majątku bądź

Organizacja systemu ochrony zdrowia

wpływów. Tworzyli oni wyodrębnione grupy, nadając swej wiedzy charakter

tajemniczy oraz łącząc ją z magią i zaklęciami. Czas ten nazwano okresem

szamanizmu lub demonizmu, a pierwszych „lekarzy” — czarownikami lub

szamanami. Przeżytki tej formacji do dziś występują wśród nielicznych, najbardziej

zacofanych plemion Afryki, Ameryki Południowej czy Polinezji.

Można założyć, że pierwszą przyczyną, która spowodowała powstanie opieki

zdrowotnej był podział pracy, czyli wyodrębnienie grupy zajmującej się leczeniem.

W początkach kształtowania się społeczeństw cywilizowanych świata starożytnego,

obok działalności leczniczej jednostek zaczęły pojawiać się pierwsze zarządzenia

o charakterze sanitarno-profilaktycznym, wydawane w postaci nakazów i przykazań

religijnym. Typowym tego przykładem były przepisy sanitarne na terenie Egiptu

w III tysiącleciu p.n.e., hinduskie prawo Manu czy odpowiednie rozdziały

babilońskiego kodeksu Hammurabiego. Zawierały one między innymi przepisy

przestrzegania zasad higieny osobistej, odżywienia oraz zapobiegania chorobom

zakaźnym przez izolowanie chorych, zakopywanie ludzkich odchodów, grzebanie

zwłok, padliny zwierzęcej itp. W ten sposób nastąpiła kolejna zmiana w opiece

zdrowotnej, mająca na celu ograniczenie zachorowalności w skupiskach ludzkich.

W ustroju niewolniczym nastąpił podział społeczeństwa na ludzi wolnych

i niewolników. Ze stałej pomocy lekarskiej korzystali głównie władcy świata

starożytnego, ich urzędnicy, elitarne oddziały wojskowe i zamożni właściciele

niewolników. Działania właścicieli w zakresie opieki zdrowotnej niewolników polegały

na ograniczeniu rozwoju chorób wśród siły roboczej i to tylko wtedy, gdy koszt

leczenia nie przekraczał kosztu nabycia niewolnika. Można wiec założyć, że

podstawowym motywem działania tej grupy była chęć zysku i ograniczenia

niekorzystnych efektów działań wojennych, które leżały u podstaw naboru

niewolników. Ochrona zdrowia była podporządkowana interesom klas i rodów

panujących.

W miarę rozwoju wiedzy medycznej, obok lekarzy-kapłanów zaczął wykształcać się

stopniowo zawód lekarza praktykującego samodzielnie (Grecja, Egipt, Babilonia).

Zaczęto zakładać szkoły kształcące lekarzy, organizowano pierwowzory otwartych

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: