Biuletyn-PAA.pdf

Pomiary mocy dawek w Czarnobylu w dniach 9-13.IV.2008 r.

Według ukraińskich norm przebywanie w tzw. strefie bezpieczeństwa wokół

Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej wiąże się z podwyższonym ryzykiem

zachorowalności na raka w wyniku narażenia na promieniowanie jonizujące. Na pytanie

czy na terenie całej strefy występuje zagrożenie oraz jaki procent radioaktywności z

czasów awarii w 1986 r. rejestrowany jest obecnie starała się odpowiedzieć grupa

wyjazdowa, która odwiedziła Czarnobyl i okolice w dniach 9-13 kwietnia 2008 roku.

Przed wyjazdem niezbędne było

zmierzenie mocy dawki w powietrzu w

Warszawie, by uzyskać punkt odniesienia

do dalszych pomiarów. Dokonano tego

przed Salą Kongresową Pałacu Kultury i

Nauki. Licznik Geigera-Muellera (typ

Automess 6150 AD6) wskazał 0,32 Sv/h .

Podobną wartość wskazywały inne liczniki

należące do uczestników wyjazdu. Pomiar

mocy dawki obarczony jest nawet

kilkunastoprocentową niepewnością ze

względu na fluktuacje statystyczne. Po

przybyciu na miejsce zmierzono poziom

tła w mieście Sławutycz, 40 km od

elektrowni. Moc dawki wyniosła 0,15

Sv/h , czyli połowę tego co w Warszawie.

W ciągu następnych dni dokonano

szeregu pomiarów wewnątrz obszaru

bezpieczeństwa. Elektrownia otoczona jest

podwójną strefą: 10 kilometrowa jest

całkowicie wysiedlona a wszelka w niej

obecność jest stale monitorowana, a strefa

30 kilometrowa jest tylko częściowo

opuszczona. Po przyjechaniu na teren

elektrowni specjalnym pociągiem, licznik

Geigera wskazywał około 0,2 Sv/h , czyli

nie było jakiegokolwiek wzrostu

radioaktywności. Następnie dokonano

pomiarów w odległości około 200 metrów

od sarkofagu słynnego bloku reaktora nr

IV. Licznik Geigera wskazywał moc dawki

równą 5,39 Sv/h . Warto dodać, iż w

niektórych miejscach na świecie, gdzie

żyją ludzie (np. słynny Ramsar w Iranie

czy plaża w Guarapari) tło promieniowania

jest porównywalne lub wyższe. Ze

względu na betonowe zabezpieczenia

bliżej reaktora podejść już nie można było,

lecz otrzymano informację, iż za

wspomnianym płotem moc dawki wynosi

niewiele ponad 8 Sv/h .

W dalszej kolejności dokonano

pomiarów w nieistniejącej wsi Kopaczi,

gdzie, wg naszego przewodnika, znajduje

się prowizoryczne podziemne składowisko

odpadów radioaktywnych. Na niewielkim

obszarze znajduje się kilka pagórków z

tabliczkami ostrzegającymi przed

podwyższoną radiacją. Jednak liczniki

wskazały moc dawki równą 0,25 Sv/h , a

przy samym słupku ostrzegawczym – 0,12

Sv/h , czyli połowę tego co w Warszawie.

Z kolei w centrum miasta Czarnobyl,

odległego od elektrowni o 18 km, moc

dawki wynosi około 0,2 Sv/h .

Ciekawostką jest fakt, iż na miejscowym

stadionie znajduje się ekspozycja sprzętu

wojskowego używanego w czasie awarii w

1986 r. Zdobią go także tabliczki

ostrzegające przed radioaktywnością, lecz

liczniki wskazały 0,02 Sv/h . Stanowi to

dziesięć razy mniejsze tło niż w

Warszawie. Prawdopodobnie jest to

wynikiem ekranowania promieniowania z

gruntu poprzez pancerze pojazdów.

W następnej kolejności dokonano

pomiarów w Prypeci. Miasto to zostało

wybudowane dla pracowników pobliskiej

elektrowni jądrowej i jest od niej odległe o

1,5 km. Wcześniej jednak zmierzono tło w

pobliżu słynnego „czerwonego lasu”.

Maksymalna moc dawki, jaką

zarejestrowano jadąc drogą, wyniosła

niewiele ponad 12 Sv/h . Nazwa owego

lasu wzięła się stąd, iż zaraz po awarii

liście drzew sczerwieniały. Szczątki

reaktora opadły właśnie w to miejsce –

spowodowało to bardzo wysokie

Porównanie mocy dawki dla regionu czarnobylskiego z

różnymi miejscami na świecie

100

0,1

0,01

temperatury

oraz

intensywne

Podsumowanie

W trakcie wyjazdu do strefy

zamkniętej wokół Czarnobylskiej

Elektrowni Jądrowej w dniach 9-

13.IV.2008 r. dokonano szeregu pomiarów

mocy dawek promieniowania tła. W

zdecydowanej większości przypadków nie

zaobserwowano jakiegokolwiek

odstępstwa od średniego tła dla Polski (ok.

0,15-0,30 Sv/h). W niewielu miejscach

zarejestrowano kilkukrotny wzrost mocy

dawki. Są to:

promieniowanie.

W centrum wysiedlonego miasta-

widma Prypeć moc dawki wynosi 0,96

Sv/h , czyli mniej więcej tyle, ile średnio

w całej Finlandii. Jednak w wielu

miejscach tło jest niższe. Przykładowo

przy wejściu do przedszkola moc dawki

wynosi 0,22 Sv/h , a na trybunach

lokalnego stadionu – 0,28 Sv/h . Poziom

tła rośnie wraz ze zbliżaniem licznika do

gruntu. Jest to wynikiem wnikania

radionuklidów w glebę wraz z deszczem.

Moc dawki przy gruncie wynosi średnio ok.

1 Sv/h , lecz zdarzają się miejsca, gdzie

zarejestrowano ponad 2 Sv/h .

Maksymalnie, i tylko w jednym miejscu w

centrum miasta, udało się zaobserwować 4

Sv/h .

najbliższe otoczenie sarkofagu, w

którym mieści się wrak IV reaktora

tzw. „czerwony las” nieopodal

elektrowni

niektóre obszary miasteczka Prypeć

odległego o 1,5 km od elektrowni

Nigdzie nie zarejestrowano mocy dawki

większej niż 20 Sv/h. Dokonane pomiary

potwierdzają opinię, że na zdecydowanej

większości terenów, z których

ewakuowano po awarii ludzi, można

obecnie mieszkać.

Autor jest doktorantem w IPJ w Świerku.

Kontakt: www.fornalski.rootspoland.com

Bibliografia:

1. R. Nowak „Awaria w EJ Czarnobyl i jej konsekwencje” (WFiIS)

2. A. Strupczewski „Czy awaria taka jak w Czarnobylu może się powtórzyć?”, Biuletyn

PSE X/2005

3. UNSCEAR 2000, ANNEX J, Exposures and effects of the Chernobyl accident

4. Chernobyl Report-Final-240102 , The Human Consequences of the Chernobyl

Nuclear Accident, A Strategy for Recovery, A Report Commissioned by UNDP and

UNICEF with the support of UN-OCHA and WHO 25 January 2002

5. The Chernobyl Forum (Belarus, the Russian Federation, Ukraine, FAO, IAEA, UNDP,

UNEP, UNSCEAR, UN-OCHA, WHO, WORLD BANK GROUP), -: Chernobyl’s

Legacy: Health, Environmental and Socioeconomic Impacts and Recommendations to

the Governments of Belarus, the Russian Federation and Ukraine, Vienna 2005

Krzysztof Wojciech Fornalski

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: