socjometria_materialy.pdf

SOCJOMETRIA

Socjometria to metoda, która pozwala na zdiagnozowanie struktury nieformalnej grupy.

Stosuje się ją w małych grupach , tj do około 30-tu osób . Za pomocą testu socjometrycznego

moŜemy ustalić następujące typy stosunków w grupie:

V Stosunki sympatii i antypatii w grupie – którego (których) członków grupy badany

lubi (lub nie) najbardziej. Kto spośród osób tworzących grupę jest najbardziej

uznawany (popularny), odgrywa rolę przywódcy (nieformalnego), kto zaś jest

odrzucany lub pozostaje w izolacji;

V Subiektywne preferencje w sferze interakcji - z kim badany chciałby wchodzić w

określonego rodzaju relacje a z kim nie chciałby;

V Rzeczywiste interakcje – rzeczywiste, faktyczne zachowania ludzi: kto z kim

przebywa najczęściej (najrzadziej), kto komu najczęściej (najrzadziej) przekazuje

informacje itd.

Aby przeprowadzić test socjometryczny naleŜy opracować kwestionariusz ankiety, który

zawiera:

Cel przeprowadzenia badań,

Od dwóch do sześciu pytań ( 2, 4 lub 6 – po dwa dla kaŜdego rodzaju stosunków w

grupie. RóŜna ilość wynika z tego, Ŝe czasami badamy wszystkie rodzaje relacji w

grupie, czasami jeden lub dwa),

Informację o liczbie moŜliwych wyborów i odrzuceń (najlepiej ograniczyć do dwóch –

trzech),

Imię i nazwisko osoby wypełniającej ankietę (ankieta jest jawna),

Badania przeprowadza osoba z zewnątrz lub osoba ciesząca się zaufaniem członków

grupy.

Sposoby opracowania wyników:

Macierz socjometryczna

Socjogram

UWAGA!!! Dla kaŜdej pary pytań wyniki opracowujemy osobno, tzn. dwa pytania – jedna

macierz i jeden socjogram; cztery pytania = dwie macierze i dwa socjogramy; sześć pytań =

trzy macierze i trzy socjogramy.

Analiza

socjogramu

polega

identyfikacji

występujących

nim

konfiguracji

socjometrycznych:

Û Para: dwie osoby, które wybierają się nawzajem,

Û Trójk ą t : trzy osoby, które wybierają się nawzajem,

Û Ła ń cuch : A B C D (wybory mogą być takŜe wzajemne)

Û Gwiazda : jedna z osób jest szczególnie często wybierana przez inne, które

rzadko wybierają jedna drugą,

Û Klika : pewna liczba osób, które wybierają się nawzajem bardzo często, rzadko

natomiast wybiera innych i równie rzadko jest przez innych wybierana,

Û Idol : centralna postać gwiazdy (wybierany najczęściej). W zaleŜności od

załoŜonych zmiennych (kryteria wyboru) wyróŜniamy idola – obiekt uczuć

(najbardziej lubiany), idola – rzeczoznawcę (najlepiej znający problem), idola

– najlepiej zorientowanego (posiadającego najwięcej informacji),

Û Szara eminencja : osoba izolowana, którą łączy odwzajemniony kontakt tylko

z idolem,

Û Samotnik : osoba nie wybierana przez nikogo i nikogo nie wybierająca,

Û Zapoznany : osoba, która wprawdzie wybiera innych, ale przez nikogo nie jest

wybierana,

Û Odrzucony : osoba, która uzyskała tylko wybory negatywne (odrzucenia).

Opracowanie wyników macierzy socjometrycznej polega na obliczeniu róŜnych

indeksów, w tym tzw. indeksów złoŜonych:

1. Pozytywna pozycja socjometryczna jednostki : przybiera wartości w przedziale (0;1)

Liczba uzyskanych wyborów (pozytywnych)

Liczba członków grupy – 1

2. Negatywna pozycja socjometryczna jednostki : (0;1)

PS + =

PS - =

Liczba uzyskanych odrzuce ń (negatywnych)

Liczba członków grupy – 1

3. Zgeneralizowana pozycja socjometryczna jednostki (-1;+1)

PS=PS + - PS -

Pozycję socjometryczną obliczamy osobno dla kaŜdej osoby badanej!!!!

4. Ekspansywno ść dodatnia jednostki

Liczba wyborów (pozytywnych) dokonanych przez dan ą osob ę

E + =

Liczba członków grupy – 1

5. Ekspansywno ść ujemna jednostki

Liczba odrzuce ń (negatywnych) dokonanych przez dan ą osob ę

E - =

Liczba członków grupy – 1

Podobnie jak przy pozycji socjometrycznej ekspansywno ść liczymy dla ka Ŝ dej osoby

oddzielnie. Indeks ten mówi nam, jak szerokie są kontakty danej osoby w grupie (ekspansja

pozytywna) i jak szerokie są jej antypatie (ekspansywność ujemna). Indeks ten jest

szczególnie wiarygodny,

gdy liczba wyborów i odrzuceń (patrz ankieta do testu

socjometrycznego) nie jest ograniczona.

6. Indeks spójno ś ci grupy (S);

Spójność grupy to, w największym uproszczeniu, atrakcyjność członków grupy dla siebie.

Świadczą o niej między innymi wzajemne wybory, które są podstawą do obliczenia wartości

tego indeksu.

Liczba wyborów wzajemnych

S =

Liczba mo Ŝ liwych wyborów wzajemnych

Liczbę moŜliwych wyborów wzajemnych obliczamy róŜnie, w zaleŜności od liczby

moŜliwych wyborów. Jeśli kaŜdy członek grupy mógł dokonać tyle wyborów ile chciał

(nieograniczona liczba wyborów), wówczas liczbę moŜliwych wyborów wzajemnych

obliczamy wg wzoru :

(

Natomiast przy f dozwolonych wyborów liczbę moŜliwych wyborów wzajemnych

obliczamy wg wzoru:

N – liczba członków grupy

f – liczba dozwolonych wyborów (ich ilość określona jest w ankiecie)

Indeks ten oblicza się głównie przy mierzeniu sympatii i antypatii Oblicza się go dla

całej grupy, pod uwagę bierzemy tylko wybory pozytywne. Informuje o stopniu zgrania

grupy, atrakcyjności jej członków dla siebie, tzw integracji emocjonalnej.

7. Indeks integracji:

Liczba osób, które nie uzyskały Ŝ adnego wyboru (pozytywnego)

Indeks ten pokazuje jak dalece równomiernie wybory rozkładają się na wszystkich członków

grupy. Im wyŜsza wartość indeksu tym większa integracja.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: