BAROK Pierre Corneille (Jan Andrzej Morsztyn) - Cyd albo Ryderyk.pdf

(66 KB) Pobierz
159544762 UNPDF
Pierre Corneille Jan Andrzej Morsztyn
Cyd albo Roderyk
( )
Gomes ojciec Chimeny
– /
BOHATEROWIE
Diego opiekun ojciec Roderyka
Chimena kobieta ktora ma byc żona Roderyka
Roderyk zabija Gomesa syn królewski
Leonora
Na dworze kastylskiego króla są
Gomes
,
,
dowódca wojsk
;
,
i podeszły wiekiem bohater przeszłych dni Diego ojciec dużo
obiecującego młodzieńca Roderyka
, .
Wśród ojców zrodził się plan połączenia obydwu zasłużonych krajowi rodów przez małżeństwo
młodych którym te zamiary są równie pożądane i miłe
,
.
Tylko Leonora
, , , ,
dziewczyna czuje do Roderyka
.
Królewna zna jednak obowiązki jakie nałożyło na nią wysokie urodzenie Zna niemożność związku z prostym rycerzem
, .
niekrólewskiej krwi
.
Tym pilniej stara się o połączenie Roderyka z Chimeną
;
w ich małżeństwie bowiem widzi
jedyny lek na rany swojego serca
.
.
swojemu synowi męża znanego z cnót i zasług
.
Zapada decyzja powierzenia tego szlachetnego obowiązku
Diegowi
.
Wywyższenie starca wbija się
ostrym cierniem zazdrości w serce ambitnego zadufanego w sobie Gomesa
, ,
który sądził że jest jedyny godnym tej roli Jest przecież obrońcą króla i kraju przed Murami
, . .
Spotkawszy Diega
,
ulegając nienawiści obrzuca go obelgami policzkuje wytrąca z ręki dobytą szpadę
, , , .
Stary wódz nie umie znieść pohańbienia wolałby śmierć niż życie w niesławie
, .
Jego
mścicielem z naturalnego porządku rzeczy musi zostać sam Roderyk
.
, ,
Młodzieniec wbrew sercu
podejmuje ten ciężki obowiązek i wyzywa
,
,
pewny zguby niedoświadczonego młodzika ze swej nieomylnej ręki Tymczasem wrodzone talenty bitewne Roderyka
. ,
okazują się większe niż można było przypuścić
, .
Gomes pada pokonany i zabity
.
dwaj mężowie sławni z rady i boju stojący u szczytu powodzenia
ojciec pięknej Chimeny
ochmistrzyni i powiernica królewny kastyjskiej zna głęboką tajemną miłość jaką ta szlachetna
Nic nie zdaje się mącić perspektywy szczęścia roztaczającego się przed parą zakochanych Król postanowił przydać
Gomesa ojca ukochanej Chimeny
który niechętnie przyjmuje wyzwanie
159544762.001.png
, .
Pomszczony Diego wysyła syna na
, .
Roderyk bowiem zdaje sobie sprawę że jego zwycięski pojedynek przekreślił nadzieje szczęścia u boku
,
ukochanej
. .
Obowiązek córki i obowiązek honoru każą Chimenie domagać się pokarania śmiercią zabójcy ojca
.
. , .
.
Jednak Chimena
,
, , .
Przeciw Roderykowi staje w szrankach w jej imieniu
Sankty zakochany w niej młodzieniec
, .
, -
obowiązek zemsty i miłość do
Roderyka
.
.
.
Chimena pewna że jej umiłowany poległ nie myśli dać obiecanej nagrody
, ,
zwycięzcy
.
, .
.
Roderyk wytrąciwszy mu broń z ręki darował życie nie chcąc przelewać
, , ,
.
Ponownie rozterkę i wahania córki Gomesa przecina
.
zwycięzcy zaręcza ją z Roderykiem
, .
Obiecuje za rok po odbyciu powinnej żałoby wyprawić im weselne gody
, .
Tymczasem zaś śle Roderyka na zaczepną wyprawę przeciw Maurom
* * *
Diego ojciec Roderyka marszałek rady królewskiej
( ) - , ;
OSOBY
- , ;
Roderyk Cyd młody szlachcic ze znamienitego rodu zakochany w Chimenie
- , ;
Gomes ojciec Chimeny tajny radca królewski
- ;
Chimena młoda i piękna szlachcianka zakochana w Roderyku
- ;
Sankty również zakochany w Chimenie
- ;
Elwira służąca i powierniczka Chimeny
;
Król kastylijski
- ;
Królewna jego córka
- ;
Leonora ochmistrzyni Królewny
( );
Pacholę Królewny paź
- .
Alfons i Arias dworzanie Królewny
W tym czasie dochodzi wiadomość że flota Murów ruszyła przeciw miastu
czele swoich ludzi przeciw niewiernym polecając mu w słusznej walce szukać ukojenia rozpaczy
Nie myli się
Murów odparto Roderyk wraca z pola bitwy jako zbawca jako obrońca miasta i korony
Król rad by darować mu winę widząc w nim godnego następcę starego Diega i zabitego Gomesa
głucha na wszelkie perswazje domaga się pojedynku po którym obiecuje oddać swą rękę zwycięzcy
Chimena nie życzy mu jednak powodzenia walczą w niej sprzeczne uczucia
Zabrania mu szukać w tym starciu zguby
Sankty powraca cały i zdrów
Głośno wyznając swoją miłość pragnie dokonać życia w klasztorze
Wtedy Sankty wyznaje prawdę
krwi ofiarowanej z miłości ku Chimenie
król Przypominając jej własne postanowienie poślubienia
, , .
 
- .
Prolog
Wista składa
hołd parze królewskiej
(
Marii Ludwice
) ,
życzy im wszelkiej pomyślności i zwycięstwa nad wszystkimi
nieprzyjaciółmi
.
Akt pierwszy
, .
, , .
.
.
,
, - - , -
- .
.
Leonora współczuje Królewnie
nie szczęśliwej miłości a zarazem chwali jej postawę i postępowanie
, .
, .
.
. ,
, ,
został pokrzywdzony przez króla nie otrzymując wymarzonego urzędu
, .
, .
. - - , .
, , , , .
,
który ma odpłacić ojcu
Chimeny za zniewagę
Młodzieniec przeżywa ciężką rozterkę wahając się między zobowiązaniami
,
.
Wreszcie postanawia pójść za głosem honoru i
.
Akt drugi
, ,
.
Rzecz dzieje się w Sewilli stolicy Kastylii
Janowi Kazimierzowi i
i wysławia władcę oraz jego małżonkę a zarazem
Chimena okazuje równe względy Roderykowi i Sanktemu którzy rywalizują o jej rękę Ojciec Chimeny sprzyja bardziej
Roderykowi ale pragnie wiedzieć na którego z kandydatów do swej ręki panna patrzy bardziej przychylnym okiem
Misję wybadania jej zamysłów Gomes powierza Elwirze
Tymczasem Królewna posyła pazia po Chimenę
Sama zaś zwierza się Leonorze iż jest zakochana w
Roderyku ale jako córka królewska nie może decydować o swoich uczuciach zatem stara się choć
wbrew własnemu sercu aby jak najszybciej doszło do małżeństwa Chimeny z owym młodzieńcem
Ślub ten ma dać Królewnie spokój duszy i odwrócić jej myśli od Roderyka
Wbrew własnym przewidywaniom Gomes nie otrzymał stanowiska doradcy i nauczyciela syna królewskiego Zamiast
niego mianowany został Diego
Gomes zazdrości mu i nie kryje przed nim swych uczuć Diego pragnie zgody ze względu na swego syna dla którego
chce uzyskać rękę Chimeny ale Gomes jest przekonany że jego zasługi wobec władcy i królestwa są większe i że
W pewnym momencie dochodzi między nimi do kłótni podczas której Gomes wymierza policzek ojcu Roderyka Staje
się to przyczyną pojedynku Ojciec Chimeny jako młodszy i silniejszy zwycięża wytrącając oręż z ręki przeciwnika
Diego prosi go aby dokończył dzieła i odebrał mu życie jednak Gomes usatysfakcjonowany odchodzi
Marszałek zaś poprzysięga przeciwnikowi zemstę i opowiada o zajściu Roderykowi
.
wypływającymi z miłości a powinnością wobec ojca i honoru
pomścić hańbę swego rodziciela
Arias przynosi Gomesowi nakaz króla aby niezwłocznie pojednał się z ojcem Roderyka jednak dumny szlachcic nie
zamierza się ugiąć nawet przed królewską wolą i na nic się zdają napomnienia dawane mu przez dworzanina
159544762.002.png
Po odejściu Ariasa pojawia się
Roderyk
,
,
wyzywa go na
pojedynek
.
, ,
zamiarze
.
, .
, .
, .
, , , , ,
, , .
, .
, . ,
, .
Taka ewentualność
postawiłaby młodzieńca w rzędzie największych rycerzy a zarazem może zmusiłaby go do rozstania z
,
Chimeną
.
Taka sytuacja sprzyjałaby miłości Królewny i być może pozwoliłaby jej jednak połączyć się z Roderykiem
.
. .
swego poddanego i jego nieposłuszeństwie wobec woli majestatu Nakazuje przyprowadzić szlachcica pod strażą
, ,
przejawem poniżenia jednak Król nie daje się przekonać
, .
Rozmowa schodzi na temat Maurów którzy niepomni licznych klęsk pojawili się na swych okrętach
, - -
.
Rozmowę przerywa Alfons donoszący o śmierci Gomesa
.
. ,
syna
, .
, ,
narzędziem pomsty w jego ręku
.
, , .
obiecuje rozsądzić sprawę i nakazuje odnaleźć młodzieńca
.
który nie lękając się niezwyciężonego dotąd rycerza
Gomes początkowo nie chce przyjąć wyzwania aby nie skrzywdzić młodzieńca ale ten trwa przy swoim
.
W końcu pewny zwycięstwa Gomes przyjmuje wyzwanie
Królewna pociesza Chimenę która cierpi z powodu zatargu między Gomesem a Diegiem
Panna zdaje sobie sprawę że na jej ukochanym spocznie obowiązek pomszczenia zniewagi wyrządzonej jego ojcu
Obawia się tego i pragnie przekonać Roderyka aby zaniechał zemsty Chimena jednak również czuje wewnętrzne
rozdarcie gdyż jeśli ukochany wiedziony uczuciem posłucha jej próśb sprzeniewierzy się honorowi za co później ona
będzie się wstydzić jeśli zaś pójdzie on za nakazem honoru dojdzie do ich rozstania
Pragnąc dopomóc szlachetnej pannie Królewna zamierza wezwać Roderyka do siebie i zatrzymać go przez jakiś czas
Okazuje się jednak że młodzieniec już się spotkał z Gomesem i zapewne z nim walczy Chimena biegnie do nich zaś
Królewna zwierza się ochmistrzyni ze swej nadziei iż Roderyk wyjdzie z pojedynku zwycięsko
.
W tym czasie Arias zdaje Królowi relację ze swej rozmowy z Gomesem Władca wpada w gniew słysząc o pysze
Sankty próbuje bronić Gomesa twierdząc że waleczne i dumne serce brzydzi się przepraszaniem kogokolwiek jako
u ujścia rzeki
Chimena prosi władcę o ukaranie Roderyka za zabójstwo Równocześnie zjawia się Diego który występuje w obronie
.
Panna powołuje się na zasługi swego ojca w obronie ojczyzny oraz na fakt że jego śmierć odbiera ducha wojsku
Marszałek natomiast oddaje własne życie w zamian za syna gdyż twierdzi że młodzieniec był jedynie
Jest też przekonany że Chimena skarży ukochanego zgodnie z nakazem honoru ale wbrew swemu sercu Władca
Akt trzeci
Roderyk zjawia się w domu Chimeny Elwirze
, , ,
ukochanej po wyrok śmierci
Ponieważ do domu zbliża się Chimena w towarzystwie Sanktego służąca
,
nakazuje nieszczęśliwemu młodzieńcowi ukryć się przed nimi
.
Sankty natomiast ofiaruje swą szpadę na usługi Chimeny
.
, , .
.
,
śmierci tego który pozostał przy życiu
, .
, .
.
, ,
,
,
bez poczucia wstydu
.
.
.
sprawiedliwości choć z całego serca pragnie przegrać sprawę w sądzie
, .
. .
. , ,
. ,
pojedynku niezwyciężonego dotąd przeciwnika
.
, .
, " , " ,
.
, ,
pragnie umrzeć Ojciec radzi aby Roderyk nie myślał
. ,
,
,
u swej ukochanej
.
.
usiłującej wyprawić go z powrotem tłumaczy że przyszedł do
.
Panna jednak choć nie wzbrania mu tego zarazem nie zobowiązuje go do występowania w jej sprawie Po odejściu
Sanktego Chimena wylewa przed Elwirą swe żale i dzieli się swymi rozterkami
Z dwóch bliskich jej mężczyzn jeden zabił drugiego ona zaś zmuszona jest wbrew sobie domagać się
Ma jednak zamiar doprowadzić swą powinność do końca a następnie umrzeć
Nagle Roderyk wychodzi z ukrycia i wyraża swą gotowość oddania własnego życia jako zapłaty za zabicie Gomesa
Tłumaczy też że ze względu na Chimenę nie pragnął śmierci jej ojca ale w pewnym momencie
przeważył w nim honor oraz świadomość że nie mszcząc hańby wyrządzonej własnemu ojcu sam
również się pohańbi i wyrządzi tym krzywdę także ukochanej która nie będzie mogła przyjmować go
Chimena rozumie to i nie potępia pobudek postępowania ukochanego Sama zaś nie ma zamiaru wymierzać
sprawiedliwości własną ręką Nie rezygnuje zatem z dochodzenia prawa do zemsty poprzez odwołanie się do
Panna odprawia ukochanego Oboje podczas pożegnania snują lament nad swą nieszczęśliwą miłością
Diego poszukuje syna Jest zadowolony z powodu dokonanej pomsty ale zarazem niepokoi się o Roderyka którego
nie może odnaleźć W końcu spotyka go i chwali za odwagę oraz nie lada dokonanie jakim było pokonanie w
Młodzieniec jednak jest zrozpaczony gdyż wybierając godność utracił miłość
Na stwierdzenie ojca że honor jest powinnością a miłość zabawą odpowiada że mężczyzna powinien
oprócz własnej godności kierować się też sercem i nie może być pozbawiony uczuć
Dlatego młodzieniec nie mogąc zapomnieć o Chimenie
w takim razie o śmierci ale stanął na czele wojska szykującego się do odparcia ataku Maurów i albo
chwalebnie poległ albo powrócił pełen chwały i jako obrońca ojczyzny zdobył uznanie i ponowną łaskę
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin