Zmiany ewolucyjne w odwzorowaniach linii papilarnych.pdf

Z PRAKTYKI

Zmiany ewolucyjne

w odwzorowaniach linii papilarnych

Daktyloskopia jest jedn¹ z dzie-

dzin techniki kryminalistycznej. Zaj-

muje siê badaniem œladów linii papi-

larnych. Jej œciœle kryminalistyczny

charakter okreœlaj¹ cele badawcze,

które zdeterminowa³y metodykê ba-

dawcz¹ oraz rozwój metod i œrodków

s³u¿¹cych do ujawniania, zabezpie-

czania i gromadzenia w zbiorach tych

œladów. Na podkreœlenie zas³uguje

fakt, ¿e jest statystycznie najczêœciej

wykorzystywana spoœród wszystkich

dziedzin kryminalistycznych.

Przedmiotem badañ daktyloskopij-

nych jest œlad linii papilarnych umo¿-

liwiaj¹cy bezpoœredni¹ identyfikacjê

osoby. Najwiêksz¹ wartoœci¹ tego

odwzorowania jest jego indywidual-

noœæ, trwa³oœæ i niezmiennoœæ. Dziê-

ki tym w³aœciwoœciom tworzone zbio-

ry œladów linii papilarnych wykorzy-

stywane s¹ miêdzy innymi w syste-

mie AFIS.

W pracy przedstawiono wyniki eks-

pertyzy daktyloskopijnej, w których

przedmiotem badañ porównawczych

by³y odwzorowania linii papilarnych

pochodz¹ce od tej samej osoby ze

wskazuj¹cych palców prawej i lewej

rêki, gdzie ró¿nica w czasie miêdzy

pobraniem odwzorowañ linii papilar-

nych jako materia³ dowodowy i porów-

nawczy wynosi³a 59 lat. Celem pracy

by³o potwierdzenie zasady niezmien-

noœci odwzorowañ linii papilarnych, na

podstawie odbitek tych samych pal-

ców oraz mo¿liwoœæ ich identyfikacji

w systemie AFIS, pomimo ró¿nic, ja-

kie ukszta³towa³y siê w wyniku wzro-

stu osobniczego cz³owieka.

Zmiany szerokoœci listewek skór-

nych w rozwoju osobniczym zbada³

po raz pierwszy R. Forgeot (W. Gute-

kunst, 1955), który poda³ liczbê

listewek skórnych wystêpuj¹cych na

odcinku 5 mm (tab. 1).

A. Pisarek badaj¹c oœmioro dzieci

stwierdzi³ œredni¹ liczbê linii papilar-

nych dla ca³ych r¹k (tab. 2).

Szybkie zmiany szerokoœci linii

papilarnych u dzieci wynikaj¹ z dyna-

micznych procesów wzrostowych

w toku rozwoju osobniczego – s¹ one

proporcjonalne do wzrostu szkieletu

oraz tkanek miêkkich r¹k i przyrasta-

j¹ szczególnie szybko w okresie po-

kwitania. Po zakoñczeniu procesów

Zmiany szerokoœci

linii papilarnych

Procesy wzrostowe cz³owieka do-

prowadzaj¹ do zwiêkszenia rozmia-

rów ca³ego cia³a, a tym samym do

powiêkszania listewek skórnych, któ-

re zwiêkszaj¹ swoje wymiary (d³u-

goœæ, szerokoœæ, wysokoœæ), przy

sta³ej zachowanej liczbie linii papilar-

Tabela 1

u małego dziecka

u dziecka 8-letniego

u dziecka 12-letniego

u osobnika w wieku ok. 20 lat

15–18 listewek skórnych,

15 listewek,

12 listewek,

9–10 listewek.

nych. Szerokoœæ linii papilarnych jest

ró¿na i zale¿y od tego, jaka czêœæ

d³oni lub palca by³a poddana pomia-

rom. Ohler i Cummins stwierdzaj¹, ¿e

najszersze linie papilarne wystêpuj¹

na wielkim palcu i na k³êbie wielkiego

palca (strefa kciukowa). Ponadto na

palcach prawych r¹k s¹ one szersze,

ni¿ na lewych 1 .

Tabela 2

u dzieci 7-letnich

u dzieci 14-letnich

14/5 mm

10/5 mm

wzrostowych, tj. po ustaleniu maksy-

malnych rozmiarów szkieletu rêki,

zmiany w szerokoœci listewek skór-

nych nie s¹ tak istotne i przebiegaj¹

znacznie wolniej. Mog¹ zwiêkszaæ

w niewielkim stopniu

swoje wymiary nawet do

60 roku ¿ycia.

Badania empiryczne

nad wspó³zale¿noœci¹

szerokoœci listewek skór-

nych od wieku, p³ci, ro-

dzaju palca i pola d³oni

przeprowadzili L. Franci-

szek i Cz. Grzeszyk

(1987). Przebadano 879

osób, z tego 444 p³ci mê-

skiej i 435 p³ci ¿eñskiej,

Tabela 3

w wieku

i powyżej

7–8 lat, na palcach

9–10 lat, na palcach

11–12 lat, na palcach

13–14 lat, na palcach

15–16 lat, na palcach

17–18 lat, na palcach

19–-20 lat, na palcach

21–22 lata, na palcach

23–24 lata, na palcach

25 lat, na palcach

płeć męska – 13,0 listewek,

płeć męska – 12,0 listewek,

płeć męska – 11,4 listewek,

płeć męska – 10,6 listewek,

płeć męska – 10,3 listewek,

płeć męska – 9,9 listewek,

płeć męska – 9,8 listewek,

płeć męska – 9,7 listewek,

płeć męska – 9,4 listewek,

płeć żeńska – 12,7 listewek

płeć żeńska – 12,0 listewek

płeć żeńska – 11,4 listewek

płeć żeńska – 10,7 listewek

płeć żeńska – 10,9 listewek

płeć żeńska – 10,7 listewek

płeć żeńska – 10,5 listewek

płeć żeńska – 10,4 listewek

płeć żeńska – 9,9 listewek

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 247/05

Z PRAKTYKI

w 10 grupach wiekowych, od 7 do 25

roku ¿ycia (po 50 w poszczególnych

grupach wiekowych). U badanych

stwierdzono na odcinku 5 mm œred-

nie liczby listewek skórnych (tab. 3).

Powy¿sze dane mog¹ okazaæ siê

pomocne w kryminalistyce do wnio-

skowania na podstawie œladów linii

papilarnych, ujawnionych na miejscu

zdarzenia.

Nale¿y tak¿e pamiêtaæ o tym, ¿e

osoby wysokie i mocno zbudowane

maj¹ listewki skórne szersze od osób

drobnej budowy fizycznej oraz ¿e

mê¿czyŸni maj¹ linie papilarne szer-

sze od kobiet 2 .

j¹cych palców prawej i lewej rêki.

W okresie 59 lat wygl¹d S³awomira

S. uleg³ zasadniczej zmianie. Aktual-

nie najprostsz¹, najszybsz¹ i najtañ-

sz¹ metod¹ potwierdzenia, i¿ przed-

miotowy dokument nale¿y do S³awo-

nowi³a karta daktyloskopijna (wy³¹cz-

nie do eliminacji œladów), wype³niona

danymi zainteresowanego potwier-

dzonymi przez KPP w Poddêbicach

(ryc. 4). Odwzorowania linii papilar-

nych w poszczególnych polach karty

Charakterystyka materia³u

do badañ

Materia³ dowodowy

Ryc. 2. Odwzorowanie linii papilarnych wskazuj¹-

cego palca prawej rêki z Arbeitskarty

Fig. 2. Ink impressions of right index finger in

Arbeitskarte

Ryc. 3. Odwzorowanie linii papilarnych wskazuj¹-

cego palca lewej rêki z Arbeitskarty

Fig. 3. Ink impressions of left index finger in

Arbeitskarte

Ryc. 1. Arbeitskarta nr 6993 nale¿¹ca do S³awo-

mira S.

Fig. 1. Arbeitskarte no. 6993 belonging to

S³awomir S.

mira S. by³o przeprowadzenie

badañ daktyloskopijnych, co

przy posiadanym materiale ba-

dawczym by³o jedyn¹ mo¿liwo-

œci¹. Badaj¹c odwzorowania

œladów linii papilarnych nanie-

sionych na przedmiotowym do-

kumencie stwierdzono, ¿e

dokonano tego przez przetocze-

nie (ryc. 2 i 3). O takiej technice

œwiadczy wygl¹d górnej czêœci

pokrywy wzoru przypominaj¹cy

literê U, który zaznaczono pro-

stok¹tem koloru zielonego, wy-

nikaj¹cy z niedociœniêcia czub-

ka palca (ryc. 3).

W maju 2001 roku do ówczesnej

Sekcji Techniki Kryminalistycznej Ko-

mendy Powiatowej Policji w Siera-

dzu wp³ynê³a proœba S³awomira S.

o potwierdzenie to¿samoœci w opar-

ciu o Arbeitskarte (ryc. 1), któr¹ wy-

dano mu w okresie drugiej wojny

œwiatowej. Dokument ten zawiera³

jego zdjêcie i odwzorowania wskazu-

Materia³ porównawczy

Wraz z proœb¹ i materia³em

dowodowym wp³yn¹³ równie¿

materia³ porównawczy, który sta-

Ryc. 4. Karta daktyloskopijna z danymi S³awomira S.

Fig. 4. Tenprint card

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 247/05

Z PRAKTYKI

daktyloskopijnej zosta³y naniesio-

ne zgodnie z Zarz¹dzeniem nr 64

Komendanta G³ównego Policji 3 .

Odbitki te s¹ czytelne i maj¹ po-

dobne kszta³ty w górnej czêœci po-

krywy wzoru, jak opisano w mate-

riale dowodowym. Jako przyk³ad

zaznaczono serdeczny palec pra-

wej rêki w polu nr 4 prostok¹tem

koloru zielonego (ryc. 4). Opisane

kszta³ty odwzorowañ œwiadcz¹, i¿

materia³ dowodowy i porównawczy

zosta³ pobrany t¹ sam¹ technik¹.

Materia³ dowodowy

Materia³ porównawczy

Badania porównawcze

W wyniku przeprowadzonych

badañ stwierdzono, ¿e to¿same

s¹:

1) odwzorowanie linii papilar-

nych umieszczone na Arbeits-

karcie nr 6993 nad napisem „rech-

ter Zeigefinger” i odwzorowanie

wskazuj¹cego palca prawej rêki

S³awomira S. (ryc. 5),

2) odwzorowanie linii papilar-

nych umieszczone na Arbeits-

karcie nr 6993 pod napisem „linker

Zeigefinger” i odwzorowanie wska-

zuj¹cego palca lewej rêki S³awo-

mira S.

W celu zobrazowania wyników

badañ na to¿samych odwzorowa-

niach, zgodnie z punktami 1 i 2, wy-

znaczono po czternaœcie cech

wspólnych i przedstawiono je na ry-

cinach 5 i 6. Fragmenty to¿samych

odwzorowañ ukazanych na ryci-

nach w kilkakrotnym powiêkszeniu

z jednoczesnym zachowaniem

skali w pewnym stopniu ró¿ni¹ siê,

o czym bêdzie jeszcze mowa

w dalszej czêœci pracy, jednak bu-

dowa i rozmieszczenie wyznaczo-

nych minucji s¹ takie same w mate-

riale dowodowym i porównawczym 4 .

5a. Fragment odwzorowania linii papilarnych z Arbe-

itskarty nr 6993 oznaczonego napisem rechter Zeige-

finger, wykonany w kilkakrotnym powiêkszeniu

5a. Enlarged fragment of finger impression from

Arbeitskarte no. 6993 labelled as „rechter

Zeigefinger”

5b. Fragment odwzorowania linii papilarnych

wskazuj¹cego palca prawej rêki z karty daktylo-

skopijnej wype³nionej na nazwisko S³awomira S.,

wykonany w kilkakrotnym powiêkszeniu

5b. Enlarged fragment of right index finger

impression from a tenprint card filled

for S³awomir S.

Ryc. 5a, b. Zestawienie cech wspólnych wskazuj¹cych palców prawej rêki S³awomira S.

Fig. 5a, b. Comparison of matching minutiae in S³awomir S. right index finger impressions

Materia³ dowodowy

Materia³ porównawczy

6a. Fragment odwzorowania linii papilarnych

z Arbeitskarty nr 6993 oznaczonego napisem rechter

Zeigefinger, wykonany w kilkakrotnym powiêkszeniu

6a. Enlarged fragment of finger impression from

Arbeitskarte no. 6993 labelled as „rechter

Zeigefinger”

6b. Fragment odwzorowania linii papilarnych

wskazuj¹cego palca lewej rêki z karty daktylosko-

pijnej wype³nionej na nazwisko S³awomira S., wy-

konany w kilkakrotnym powiêkszeniu

6b. Enlarged fragment of left index finger

impression from a tenprint card filled

for S³awomir S.

Ró¿nice w odwzorowaniach

linii papilarnych niewp³ywaj¹ce

na wynik badañ

Ró¿nice w odwzorowaniach linii

papilarnych, jak mo¿na zauwa¿yæ

Ryc. 6a, b. Zestawienie cech wspólnych wskazuj¹cych palców lewej rêki S³awomira S.

Fig. 6a, b. Comparison of matching minutiae in S³awomir S. left index finger impression

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 247/05

Z PRAKTYKI

na rycinach 5 i 6 polega³y przede

wszystkim na przyroœcie szerokoœci

linii papilarnych co spowodowa³o, ¿e

zmniejszy³a siê ich liczba na przyjê-

tym odcinku 5 mm. Uk³ad ten obrazu-

nawczym pochodz¹cym od wskazu-

j¹cego palca prawej rêki S³awomira

S. na odcinku 5 mm w tym samym

miejscu odwzorowañ (patrz odcinek

koloru zielonego ryc. 7 i 8) i stwier-

dzono, ¿e na odwzorowaniu dowodo-

wym znajduje siê 11 listewek skór-

nych, natomiast na odwzorowaniu

porównawczym jest ich 9. Porównu-

j¹c te pomiary z tabel¹ 3 mo¿na przy-

Ryc. 7. Piêciobok ³¹cz¹cy piêæ minucji i odcinek piêciomilimetrowy na od-

wzorowaniu linii papilarnych wskazuj¹cego palca prawej rêki z Arbeitskarty

Fig. 7. Pentagon linking five minutiae and a five-millimetre section on left

index finger impression from Arbeitskarte

Ryc. 8. Piêciobok ³¹cz¹cy piêæ minucji i odcinek piêciomilimetrowy na od-

wzorowaniu linii papilarnych wskazuj¹cego palca prawej rêki z karty daktylo-

skopijnej

Fig. 8. Pentagon linking five minutiae and a five-millimetre section on left

index finger impression from tenprint card

j¹ dwa piêcioboki na³o¿one na siebie

(ryc. 9), które powsta³y w wyniku po-

³¹czenia odcinkami piêciu minucji na

odwzorowaniu dowodowym (kolor

czerwony – ryc. 7) i porównawczym

(kolor niebieski – ryc. 8).

Mo¿na równie¿ zauwa¿yæ, ¿e

krzywizna listewek biegn¹cych w po-

krywie wzoru jest bardziej ³agodna

w materiale porównawczym. W trak-

cie badañ stwierdzono, ¿e technika

nanoszenia odwzorowañ w materiale

dowodowym i porównawczym by³a

podobna, nale¿y wiêc wykluczyæ, i¿

³agodniejsze zagiêcia listewek po-

wsta³y w wyniku pobierania odwzoro-

wañ linii papilarnych, a przyj¹æ ¿e s¹

to zmiany powsta³e na skutek proce-

sów wzrostowych.

Nastêpnie wykonano pomiary na

odwzorowaniu dowodowym i porów-

Ryc. 9. Zestawienie piêcioboków wyznaczaj¹-

cych piêæ minucji z materia³u dowodowego i po-

równawczego

Fig. 9. Overlay of pentagrams pointing to

minutiae from evidential and comparative

material

j¹æ, ¿e Arbeitskarta zosta³a wydana

w 1942 roku wtedy, gdy S³awomir S.

mia³ 12 lat.

Reasumuj¹c, ww. pomiary w po-

równaniu z tabel¹ 3 potwierdzaj¹

zmiany w odwzorowaniach linii papi-

larnych, które nast¹pi³y z up³ywem

lat. Jest to mo¿liwe, tym bardziej ¿e

materia³ dowodowy zosta³ pobrany

w okresie najszybszego wzrostu S³a-

womira S.

Jak wskazuj¹ powy¿sze badania

na odcinku piêciomilimetrowym,

w wyniku procesu wzrostowego

cz³owieka, na opuszce palca zmniej-

sza siê liczba listewek skórnych z 11

na 9.

Poczyniono wiêc kolejne pomiary

w celu ustalenia procentowego przy-

rostu opuszki palca na podstawie linii

papilarnych. W tym celu na skali mili-

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 247/05

Z PRAKTYKI

metrowej materia³u porównawczego

wyznaczono odcinek dziesiêciomili-

metrowy (koloru niebieskiego ryc. 10)

i ustawiono go na odwzorowaniu linii

papilarnych wskazuj¹cego palca pra-

wej rêki, prostopadle do listewek

skórnych, w wyniku czego odcinek

Przyjmuj¹c odcinek dziesiêciomili-

metrowy koloru niebieskiego jako

100%, to odcinek koloru czerwonego

w stosunku do niebieskiego wynosi

77%, z czego mo¿na wyliczyæ, i¿

przyrost odwzorowania materia³u po-

równawczego wyniós³ 23%.

Podczas badañ

zauwa¿ono jeszcze

inne ró¿nice w bu-

dowie dwóch minu-

cji. Ró¿nice te

przedstawia rycina

12. Niebieskim kolo-

rem zaznaczono

miejsca wystêpowa-

nia tych minucji na

odwzorowaniu palca

wskazuj¹cego pra-

wej rêki z karty dak-

tyloskopijnej, po

czym minucje te zo-

sta³y kilkakrotnie po-

wiêkszone i umiesz-

czone obok. Czer-

wonym kolorem wy-

konano tê sam¹

dowodowego i porównawczego. Mi-

mo i¿ materia³ dowodowy jest jako-

œciowo gorszy, to w miejscach gdzie

wystêpuj¹ zaznaczone minucje, ob-

raz odwzorowania jest wyraŸny. Dla-

tego te¿ w powiêkszonym obrazie mi-

nucji materia³u dowodowego (kolor

czerwony) oznaczonych nr. 1 i 2 wi-

doczne jest pogrubienie linii, a powy-

¿ej w powiêkszonym obrazie tej sa-

mej minucji materia³u porównawcze-

go (kolor niebieski) mo¿na zaobser-

wowaæ wyraŸnie ukszta³towan¹ ce-

chê, nazwan¹ oczkiem. Obok znajdu-

je siê druga cecha, która zosta³a uka-

zana w analogiczny sposób, jak opi-

sano wy¿ej. W obu przypadkach jest

zachowana ta sama skala miêdzy

materia³em porównawczym a dowo-

dowym, zachowano j¹ równie¿ przy

powiêkszeniu cech. Cecha oznaczo-

na nr. 3 w materiale dowodowym (ko-

lor czerwony) widoczna jest równie¿

jako pogrubienie linii, natomiast

w materiale porównawczym (kolor

niebieski) wystêpuje jako ukszta³to-

wana cecha nazywana haczykiem.

Ryc. 10. Odcinek o d³ugoœci 10 mm na odwzorowaniu linii papilarnych

z karty daktyloskopijnej przecinaj¹cy 18 linii papilarnych

Fig. 10. 10 mm section crossing 18 ridges on the finger impression from

a tenprint card

ten przeci¹³ 18 linii papilarnych, za-

znaczaj¹c jednoczeœnie koñcami

dwa punkty.

Nastêpnie na odwzorowaniu linii

papilarnych materia³u dowodowego,

pochodz¹cym od tego samego pal-

ca, po³¹czono odcinkiem (koloru

czerwonego, ryc. 11) te same punk-

ty, które zosta³y naznaczone koñca-

mi odcinka w materiale porównaw-

czym. Odcinek ten równie¿ przeci¹³

18 linii papilarnych i osi¹gn¹³ d³u-

goœæ 7,7 mm. Oba odwzorowania

prezentowano w jednakowej skali,

zatem d³ugoœæ tê odczytano na pod-

stawie przymiaru milimetrowego na

materiale dowodowym. Maj¹c usta-

lone d³ugoœci wy¿ej opisanych od-

cinków, porównano je i stwierdzono,

¿e odcinek koloru czerwonego jest

krótszy od odcinka koloru niebie-

skiego o 2,3 mm.

czynnoœæ z odwzoro-

waniem tego samego

palca znajduj¹cego

siê na Arbeitskarcie.

Poniewa¿, jak

wczeœniej wspomnia-

no, materia³ dowodo-

wy i porównawczy by³

wykonany podobn¹

technik¹, wiêc zmiany

te raczej nie powsta³y

w wyniku nanoszenia

odbitek linii papilar-

nych. Obecnie do

dyspozycji s¹ o wiele

lepsze œrodki do czer-

nienia listewek skór-

nych, za pomoc¹ któ-

rych mo¿na uzyskaæ

bardzo dobr¹ jakoœæ

odbitek, co potwier-

dza jakoœæ materia³u

Ryc. 11. Odcinek o d³ugoœci 7,7 mm na odwzorowaniu linii papilarnych

z Arbeitskarty przecinaj¹cy 18 linii papilarnych oraz zestawienie na

przymiarze milimetrowym odcinków tego odwzorowania i odwzorowa-

nia z materia³u porównawczego

Fig. 11. 7,7 mm section crossing 18 ridges on an impression from

Arbeitskarte and comparison of sections from evidential and

comparative material on a scale

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 247/05

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: