Alit – o wzorze 3CaO × SiO2 – krzemian trójwapniowy, odznacza się najsilniejszymi właściwościami hydraulicznymi i wydziela znaczne ilości ciepła podczas wiązania, a jego udział w klinkierze cementowym wynosi ok. 50-65 % wag.
Aparat Graf-Kaufmana- jest to aparat służący do określenia zmian liniowych badanych spoiw. Za pomocą tego aparatu możemy określić o ile powiększy się( lub zmniejszy) badana próbka po określonym czasie twardnienia.
Wiskozymetr-przyrząd do mierzenia lepkości płynów, gł. cieczy; najczęściej stosowane lepkościomierze służą do pomiarów względnych, tj.wyznaczania lepkości badanej substancji względem znanej lepkości substancji wzorcowej, zwykle wody; rozróżnia się lepkościomierze kapilarne — lepkość wyznacza się na podstawie czasu przepływu określonej ilości płynu przez odpowiednio skalibrowane rurki kapilarne pod działaniem znanej różnicy ciśnień; np.: lepkościomierz Englera, stosowany gł. do wyznaczania lepkości olejów i smarów w stopniach Englera, lepkościomierz Ostwalda; lepkościomierze rotacyjne — miarą lepkości jest wartość siły działającej między dwoma współosiowymi cylindrami: cylindrem zewn. i obracającym się względem niego cylindrem wewn. (badana ciecz wypełnia szczelinę między cylindrami); stosowane szeroko w miernictwie przem.; lepkościomierze z opadającą kulką — miarą lepkości jest prędkość opadania kulki (o znanych wymiarach i gęstości) w badanym ośr. pod wpływem stałej siły zewn. (zwykle siły ciężkości); np. lepkościomierz Hőpplera.
Aparat Vicata- jest to aparat za pomocą którego można dokonać badania czasu wiązania spoiw. Aparat ten wyposażony jest w igłę pomiarową która zagłębia się w zaczyn. Na podstawie głębokości zanurzenia się igły oraz czasu można określić początek i koniec wiązania. Zamieniając igłę na bolec pomiarowy można również zbadać konsystencję zaczynu cementowego na podstawie głębokości zanurzenia się bolca w zaczyn ( powierzchnia średnicowa bolca wynosi 1 cm2). Aparat Vicata wykorzystuje się także przy badaniu penetracji asfaltu (głębokość zanurzenia się znormalizowanej igły w badany asfalt).
Belit – 2CaO × SiO2 – krzemian dwuwapniowy, udział w klinkierze 15-25% wag.
Brownmilleryt - 4 CaO × Al2O3 × Fe2O3 – czterowapniowy związek tlenku glinu i tlenku żelaza, znajduje się w części zeszkliwionej klinkieru, ma słabe właściwości hydrauliczne, wiąże szybko, lecz odznacza się na ogół małą wytrzymałością, udział w klinkierze cementowym 5-15%
CEM 2/A-V 42,5 R- cement portlandzki popiołowy o zawartości klinkieru(K) od 80 do 94%, popiołu krzemionkowego(V) od 6 do 20% oraz innych dodatków do 5% o wytrzymałości na ściskanie min. 42,5 MPa, cement szybko twardniejący R
Ciasto wapienne ma kolor biały, lekko żółtawy lub szary; barwa brązowa oznacza, że wapno gaszono zbyt małą ilością wody(„spalone”). Dobre ciasto jest lekkie, jednorodne, bez grudek, bez szorstkich wyczuwalnych składników .
CIĄGLIWOŚĆ ASFALTU – badanie polegające na wypełnieniu próbki asfaltem, po ostygnięciu ścinamy nadmiar asfaltu znajdujący się nad próbką, oddzielamy boki próbki i rozciągamy asfalt.
Corian - materiał utworzony z wypełniaczy mineralnych (80%) spajanych żywicą akrylową(20%) oraz pigmentów. Stosowany do wykonywania elementów wyposażenia wnętrz ( bez posadzek)
Czas wiązania spoiwa cementowego powinien nastąpić nie wcześniej niż p 1 godzinie, a koniec- nie później niż p 15 godzinach.
Czas wiązania spoiwa gipsowego- jest to okres od zmieszania spoiwa z wodą do momentu gdy masa zatraca właściwości plastyczne i nie daje się formować ?????
DUKTYLOMETR – przyrząd do pomiaru ciągliwości asfaltu.
Dyspersja - zawiesina cząstek ciała stałego o wysokim stopniu rozdrobnienia w ośrodku ciekłym.
Ekofiber- luźne włókna celulozowe stosowane jako izolacja cieplna, można je nadmuchiwać do środka konstrukcji nawet o bardzo skomplikowanym kształcie.
Element konstrukcyjny - część obiektu budowlanego o charakterze nośnym stanowiący o jego stateczności i wytrzymałości na działanie różnych sił (np. fundament, ściana nośna, strop).
Elewacje - widok zewnętrznej powierzchni ściany budynku wraz ze wszystkimi występującymi na niej elementami oraz elementami architektonicznymi. Wygląd elewacji zależy od materiału z jakiego została wykonana, funkcji budynku oraz jego konstrukcji. Elewacje może być: frontowa, tylna, boczna, a ze względu na usytuowanie w stosunku do stron świata: wschodnia, zachodnia, północna lub południowa.
Emalia (farba emaliowa) - wyrób pigmentowy na spoiwie lakierowym, dający powlokę o walorach dekoracyjnych i ochronnych.
Emulsja - układ dyspersyjny złożony z dwóch wzajemnie nie mieszających się cieczy, w którym jedna z cieczy rozpuszczona jest w drugiej w postaci małych kropelek.
EPDM- wodoszczelna membrana na bazie kauczuku etylenowo-propylenowo-dienowego w postaci jednostronnie lub dwustronnie moletowanej czarne folii gumowej , której parametry techniczne są porównywalne z najlepszymi na świecie produktami w tej branży. Charakteryzuje się trwałością, wytrzymałością, wysokimi właściwościami hydroizolacyjnymi , doskonałą giętkością oraz odpornością termiczną. Stosuje się ja do izolacji przeciwwilgociowych balkonów, tarasów, ścian i stropów pomieszczeń mokrych oraz budowli i fundamentów naziemnych. EPDM stosowane jest również jako izolacja przeciwwodna tuneli, kanałów, basenów i zbiorników zagłębionych w gruncie.
Farba emulsyjna - farba malarska otrzymywana z emulsji spoiwa oraz pigmentów i wypełniaczy, nie zawiera rozpuszczalników organicznych, jest rozcieńczona wodą. Stosuje się ja do malowania tynków, muru, elementów z betonu, gipsu, drewna, tektury, papieru, tkanin
Farba klejowa - farba wodna na roztworze klejów roślinnych lub zwierzęcych, użytych jako spoiwo; stosowana w budownictwie głównie do malowania tynków wewnątrz budynków.
Farby - ciekłe lub maziste materiały malarskie stanowiące zawiesinę pigmentów (substancji barwiących) i wypełniaczy (spoiw), służące do barwienia i ochrony przed działaniem różnych czynników - elementów budowlanych i wykończeniowych oraz różnych przedmiotów. W zależności od przeznaczenia farby dzieli się na podkładów i nawierzchniowe, a w zależności od składu wyróżnia się olejne, emulsyjne, klejowe, bitumiczne i inne.
Fasada - elewacja frontowa, najczęściej z wejściem do budynku; jest zazwyczaj ozdobna, odróżnia się bogatszą kompozycją architektoniczną od pozostałych.
Gaszenie wapna polega na reakcji chem.tlenku wapnia z wodą(w nadmiarze) CaO+H2O=Ca(OH)2+Q w wyniku której powstaje wodorotlenek wapniowy. Wapno w bryłkach powinno być gaszone okresie 7 dni od dostarczenia na budowę, gdyż szybko wchłania wilgoć z otoczenia oraz CO2 staje się wapnem zwietrzałym. Gaszenie wapna, które zostało rozdrobnione w sposób mechaniczny trwa minimum 2 tygodnie jeżeli jest przeznaczone do robót murowych, minimum 2 miesiące jeżeli jest przeznaczone do robót tynkarskich. Wapno, które nie zostało rozdrobnione należy dołować min. 3 miesiące. Reaktywność wapna niegaszonego wynosi: czas gaszenia 10-30min.,temp. gaszenia min.60°C.
Gęstość z jest to masa próbki w stanie suchym odniesiona do jej objętości bez porów.
mS- masa próbki w stanie suchym (kg)
V - objętość próbki bez porów
Gęstość nasypowa zN jest to masa kruszywa odniesiona do jego objętości.
VCYLINDRA POMIAROWEGO = VKRUSZYWA
luźno usypanego
zagęszczonego
Gęstość objętościowa z o jest to masa próbki w stanie suchym odniesiona do jego objętości wraz z porami (cecha charakterystyczna dla całego wyrobu).
V - objętość próbki wraz z porami
Gips budowlany(2CaSO4 × H2O) jest to spoiwo powietrzne, otrzymywane ze skały gipsowej ( CaSO4 × 2H2O) wyprażonej w temp. ok. 200°C, a następnie zmielonej. Podczas prażenia zachodzi następująca reakcja chemiczna: 2(CaSO4 × 2H2O)® 2CaSO4 × 2H2O + 3 H2O
Produkuje się gips budowlany dwóch gatunków:GB-6 i GB-8. Ze względu na stopień rozdrobnienia rozróżnia się gips budowlany grubo mielony (GB-G) i drobno mielony (GB-D). Gips budowlany jest przeznaczony do sporządzania zaczynów , zapraw i betonów oraz do produkcji drobnych wyrobów budowlanych. Gips powoduje korozją metali, dlatego nie może być stosowany do produkcji wyrobów mających styczność ze stalą. Również gips pod wpływem wilgoci traci cechy wytrzymałościowe, a zatem nie powinien być stosowny w miejscach o podwyższonej na stałe wilgotności powietrza(np. w fundamentach lub pralniach).
Gipsy specjalne- gips szpachlowy do szpachlowania budowlanych elementów betonowych(B),, gips szpachlowy do szpachlowania budowlanych elementów gipsowych(G), gips szpachlowy do spoinowania płyt gipsowo-kartonowych(F), gips tynkarski do wykonywania wewnętrznych wypraw tynkarskich sposobem zmechanizowanym(GTM), gips tynkarski dr ręcznego tynkowania(GTR), klej gipsowy do klejenia prefabrykatów gipsowych (P), klej gipsowy do osadzania płyt gipsowo-kartonowych(T)
W grupie budowlanych gipsów specjalnych produkuje się:
-gips szpachlowy do szpachlowania budowlanych elementów betonowych(B),
- gips szpachlowy do szpachlowania budowlanych elementów gipsowych (G),
- gips szpachlowy do spoinowania płyt gipsowo-kartonowych (F),
- gips tynkarski do wykonywania wewnętrznych wypraw tynkarskich sposobem zmechanizowanym (GTM),
- gips tynkarski do ręcznego tynkowania(GTR),
-klej gipsowy do klejenia prefabrykatów gipsowych (P),
-klej gipsowy do osadzania płyt gipsowo-kartonowych (T).
Higroskopijność jest to zdolność materiału do pochłaniania wilgoci z otaczającego go powietrza. Materiały higroskopijne mają zwykle podwyższoną wilgotność (np. wyroby ceramiczne poryzowane).
hydratacja- uwodnienie związków bezwodnych; jest to proces przyłączenia wody dzięki czemu powstają minerały uwodnione (np. anhydryt,Ca(OH)2 ),
Impregnacja - impregnowanie, nasycanie materiałów (drewna, papieru, wyrobów włókienniczych) środkami chemicznymi (impregnatami) zabezpieczającymi je przed działaniem czynników szkodliwych lub nadającymi im określone właściwości.
Izolacje przeciwwilgociowe- są to materiały które mają chronić budynki przed działaniem wody nie wywierającej parcia hydrostatycznego. Stosowane są do zabezpieczania fundamentów i części podziemnych domów które są posadowione powyżej poziomu wód gruntowych. Izolacje przeciwwilgociowe stosuje się również do zabezpieczania ścian i stropów które okresowo są zraszane wodą.
Izolacje przeciwwodne- są to materiały których zadaniem jest ochrona domów przed działaniem wody wywierającej parcie hydrostatyczne w tym naporowej i artezyjskiej. Zabezpieczają fundamenty domu lub ich części podziemne posadowione w gruntach gdzie poziom wody gruntowej znajduje się powyżej poziomu posadowienia budowli
Jamistość j jest to zawartość wolnych przestrzeni między ziarnami kruszywa odniesiona do całej objętości cylindra pomiarowego.
Jastrych - jednolita warstwa wykonana z mieszaniny mająca w trakcie układania konsystencję sypką, plastyczną lub ciekłą (np. jastrych asfaltowy, cementowy, gipsowy), a następnie twardniejącą po upływie określonego czasu. Jest on stosowany jako podkład pod wykończeniowe warstwy podłogowe, czasami posadzki.
Kapilarne podciąganie jest to zdolność do podciągania wody przez włoskowate otwarte kanaliki (kapilary). Ze względu na kapilarność materiałów ściennych podczas wznoszenia budowli należy ułożyć warstwę poziomej izolacji przeciwwilgociowej.
karbonizacja—wyniku reakcji wodorotlenku wapniowego z dwutlenkiem węgla powstają kryształy węglanu wapniowego, zwiększające szczelność i wytrzymałość zaprawy. Proces krystalizacji prowadzi do powstania dużych wzajemnie przerastanych kryształów tworzących szkielet od którego zależy stwardnienie spoiwa
karbonizacja- tworzenie się węglanów na skutek działania CO2. Przebiega w szerokim zakresie w strefie powierzchniowej kory ziemskiej pod wpływem CO2 w wodzie ( CaCO3 węglan nie rozpuszczalny w wodzie,, Ca(HCO3)2 wodorowęglan jest rozpuszczalny w wodzie i wymywany ze skał CaCO3+CO2+H2OàCa(HCO3)2,,
Keramzyt jest to kruszywo stosowane do wykonywania betonów lekkich, produkowane z iłów lub glin pęczniejących, które wypala się w piecach obrotowych w temperaturze 1050-1250OC. Ziarna mają kształt zbliżony do kulistego.
Klasa wyrobu ceramicznego- jest to liczba określająca minimalną wytrzymałość na ściskanie wyrobu ceramicznego wyrażona w kPa
Normowe min. Wielkości siły łamiącej dla dachówek—dachówki karpiówki o szerokości nie większej niż 150mm- 500N , dachówki karpiówki o szerokości większej niż 150mm- 700N, dachówki karpiówki połówkowe- 300N, dachówki zakładkowe płaskie- 600N, dachówki inne niż wymienione powyżej- 1200N, gąsiory dachowe o wysokości nie większej niż 120mm- 1200N, gąsiory dachowe o wysokości większej niż 120 mm- 1500 N
Surowce do wytwarzania wyrobów ceramicznych- surowce te można podzielić na dwa rodzaje: - surowce o właściwościach plastycznych jak kaoliny, gliny, łupki ilaste, margle ilaste. – surowce nieplastyczne jak kwarcowy piasek, łupek kwarcytowy, krzemionkowe surowce pylaste, glina palona(szamot), skaleń, pegmatyt, trachnit, związki magnezu i wapnia jak korund, sylemanit, andaluzyt, cyjanit, grafit, chronit, oraz tlenki innych metali.
Klasa wytrzymałość cementu- jest to liczba od której nie jest mniejsza wytrzymałość na ściskanie Rc połówek beleczek wykonanych z zaprawy o normowym składzie po 28 dniach twardnienia wyrażona w MPa
Klasy odporności E I W oraz cyframi oznaczającymi czas w minutach w którym przegroda spełnia funkcje ochronną.
E- szczelność na gazy i płomienie – zdolność przegrody do szczelnego odcięcia przed ogniem i gazami w przypadku jednostronnego obciążenia ogniem. Przeniesienie się pożaru w wyniku przedostania się płomieni lub znacznych ilości gazów jest wykluczone.
I-izolacja cieplna- zdolność przegrody do ograniczenia wzrostu temp po stronie chronionej co uniemożliwia przeniesienie się pożaru i zapobiega zapaleniu się palnych materiałów po stronie chronionej.
W- tłumienie promieniowania cieplnego- zdolność przegrody do tłumienia promieniowania cieplnego w taki sposób iż promieniowanie po stronie chronionej po stronie chronionej nie może przez wskazany czas przekroczyć max wartości
Klinkier cementowy otrzymuje się przez wypalenie w temperaturze spiekania 1450OC mieszaniny surowców (zmielonych), zawierających wapień i glinokrzemiany. Najczęściej stosowanym dodatkiem do klinkieru (podczas jego przemiału) jest kamień gipsowy (w ilości ok. 6% wag.) oraz żużel wielkopiecowy lub popiół lotny.
Podstawowymi minerałami klinkieru cementowego są: alit, belit, brownmilleryt.
Konglomerat- jest produktem przemysłowym wynikającym z kombinacji wyselekcjonowanego grysu ( kamień naturalny stanowi 95% masy) oraz żywicy poliestrowej w charakterze łącznika o doskonałych właściwościach fizyczno- mechanicznych. Produkt końcowy posiada parametry fizyczno –mechaniczne podobne, a często przewyższające kamień naturalny wchodzący w jego skład. Do tego dochodzą zalety jakie daje produkcja przemysłowa w sensie kontroli jednolitości koloru i jakości. Zakres konglomeratu jest niezmiernie duży. Począwszy od produktów tradycyjnych , estetyka bardzo podobna do kamienia naturalnego , poprzez produkty nowatorskie, oryginalne estetycznie, aż po materiały na bazie kwarco-granitu , które łączą jedyne w swoim rodzaju kolory i strukturę z niezwykłą wytrzymałością i absolutną odpornością na kwasy
Gama produktów obejmuje: płytki podłogowe i okładzinowe o rozmiarach –30x30 40x40 60x30 60x60x0.9 1 lub 1.2cm słabo polerowane o rozmiarach 305x123x1.2 2 lub 3 cm ; cokoły przyścienne o rozmiarach 60x7.5x1.2 cm, elementy cięte pod wymiar
Zastosowanie: konglomerat stosuje się wszędzie tam, gdzie tradycyjnie używa się kamienia naturalnego, płytek ceramicznych lub lastriko- jest ich znakomitą alternatywą łącząc walory estetyczne, nieograniczone możliwości zastosowania, bogactwo kolorystyki i łatwości uzyskania pożądanych wzorów i kolorów. Konglomeraty można otrzymać jako płytki o różnych rozmiarach lub jako płyty polerowane o max rozmiarach 305x123cm . Miejsce zastosowań to przede wszystkim elewacje okładziny wewnętrzne podłogi i posadzki wewnętrzne, schody parapety blaty i inne elementy wykończeniowe
Kruchość jest to właściwość materiałów, które podczas działania sił zewnętrznych przed zniszczeniem nie wykazują odkształceń plastycznych.
RC- wyt. na ściskanie RR- wyt. na rozciąganie
Kruszywo naturalne-uszlachetniany ziarnisty surowiec ze skał luźnych( ziarna mają zaokrąglone krawędzie i gładką powierzchnię)
Lepiki asfaltowe używane są do przyklejania pap asfaltowych do zagruntowanych podłoży betonowych lub z zapraw cementowych, sklejania poszczególnych warstw izolacji, wykonywania samodzielnych powłok izolacji przeciwwilgociowej typu lekkiego i antykorozyjnego oraz do konserwacji i renowacji pokryć dachowych z pap asfaltowych. Mogą być stosowane na zimno (Abizol P, Abizol D, Abizol G, Bitizol D, Bitizol G, Dachbit, Dacholeum) oraz na gorąco z wypełniaczami lyb bez( Izolbit, Suberizol)
Marka zaprawy(klasa)- jest to parametr techniczny określający wytrzymałość na ściskanie, wyróżnia się marki M03, M06, M1, M2, M3, M4, M12, M15, M20. Liczba przy literze M określa wytrzymałość zaprawy ściskanie wyrażoną w MPa, określoną po okresie twardnienia.
Woda do zapraw- woda do zapraw może pochodzić z wodociągów wody pitnej oraz ze zbiorników wodnych ( rzeka, jezioro) z tym że należy ją ocenić zgodnie z normą. Nie może ona być tłusta, zamulona, posiadać zawartość szczątków organicznych. Nie nadaje się woda morska( słona) ,mineralna, z ścieków....
juref