W. Korabiewicz - Kajakiem do Indii.pdf - Podróżnicze - bogg

WACŁAW KORABIEWICZ

Kajakiem do Indii

ISKRY • WARSZAWA• 1972

Od młodzieńczych lat pociągała Wacława Korabiewicza wędrówka. I to wędrówka prawdziwa — pieszo

czy kajakiem, z plecakiem, z namiotem lub bez, z dala od miast i hoteli. Po zaprawie zdobytej za czasów

studenckich w kajakowych wędrówkach po kraju wyrusza na dalsze, zagraniczne wyprawy. Pierwsza

prowadzi wodami Orawy, Wagu, Dunaju i przybrzeżnymi wodami Morza Czarnego do Stambułu. Z

trzech kajaków dociera do celu jeden, dwa pozostałe utknęły w Rumunii.

Następny rok przynosi kajakową wędrówkę ze Stambułu do Pireusu zakończoną wywrotką na pełnym

morzu... i szczęśliwym wyratowaniem przez przypadkowo przepływający w pobliżu kuter.

W dwa lata później Korabiewicz znów płynie kajakiem — tym razem z żoną — ze Śniatynia wodami

Prutu do delty Dunaju, wzdłuż brzegów Morza Czarnego do Stambułu, wzdłuż wybrzeży tureckich do

Syrii, Eufratem i Tygrysem do Basry, stąd statkiem do Karaczi, a dalej kajakiem do delty Indusu i

wodami tej rzeki i jej dopływów w górę, by przerzucić się na Dżamunę i Ganges. Tylko pilne wezwanie

do domu nie pozwoliło przedłużyć podróży świętą rzeką Indii do jej ujścia.

Z osobliwymi uczuciami czyta się dziś opisy tych młodzieńczych wypraw sprzed trzydziestu kilku lat.

Bije z nich atmosfera beztroski, młodzieńczej fantazji, wiary w powodzenie, radości z przygody i

przyjaźni do ludzi.

Takim pozostał Wacław Korabiewicz, ów niezmożony włóczęga, do dziś.

Kajakiem do Indii to wznowienie — w nowym opracowaniu i ze znacznymi skrótami - niedostępnych od

dawna książek: Kajakiem do minaretów i Kajakiem do jogów.

Przypis do wersji elektronicznej

Język polski używany przez autora pochodzi z lat trzydziestych, stąd pewne różnice (leksyka,

interpunkcja) które pozostawiono bez zmian..

Część nazw własnych (na Bliskim Wschodzie, w Indiach, etc.) są spolszczeniami nazw angielskich i

również pozostawiono je bez zmian. Należy wziąć pod uwagę, że część nazw geograficznych została w

międzyczasie zmieniona, pozostawiono je jednak również bez uaktualnienia.

Start

Kiedyś byłem także człowiekiem poczciwym i statecznym, dopókim nie zwariował.

„Zwariował” — orzekło społeczeństwo i lekceważąco wzruszyło ramionami.

Zażyłem śmiertelną dawkę włóczęgostwa i zginąłem. Dawka nie była wielka, trafiła jednak na

grunt podatny, nieodporny.

Uczciwie ostrzegam: niech nikt nie idzie w moje ślady. Rodzice, trzymajcie dzieci na uwięzi!

Ciotki, pilnujcie siostrzeńców! Ojcowie, mecenasi, zacni filantropowie, szanowane osoby,

prezesi kół i stowarzyszeń, godni klienci „Grand Hoteli”! Pilnujcie swojej sprawy!

Niebezpieczeństwo idzie od kajaków, niebezpieczeństwo idzie od morza!

Wariacja moja to choroba zakaźna.

Rzućcie precz tę książkę, bo z Wami będzie tak jak ze mną. Oto któregoś dnia zrodził się w

mej głowie fantastyczny projekt wędrówki kajakowej z Polski do Stambułu, a był to... mój

Boże!...rok 1929.

Najpierw, nie zdradzając się przed nikim, jąłem błądzić palcem po olbrzymich mapach

biblioteki uniwersyteckiej, szukając wodnego połączenia z południem. Wybrałem rzekę Orawę.

Któż tę Orawę zna? Kto może określić jej głębokość? Jakiej pojemności łódź może pomieścić

się w jej korycie?

Nawiązałem korespondencję z drużyną harcerską w Nowym Targu. Kto jak kto, ale harcerze z

pewnością będą wiedzieli! Wiadomość nadeszła pomyślna: „Od wsi Jabłonka może płynąć

spora łódź wioślarska”.

Została więc tylko sprawa budowy łodzi. Zamierzałem początkowo zbudować coś

solidniejszego w rodzaju ratunkowej szalupy morskiej na dziesięciu wioślarzy, z żaglem i

pokładem. Nie ufając swoim siłom, udałem się po poradę do fachowców. Dzwonię do

pierwszego.

Pewien doktor, kapitan własnego jachtu w Gdyni, dawno już imponował mi zamiłowaniem do

morza. Wysłuchał uprzejmie, uśmiechnął się i rzekł: „Wariactwo” (tak dobrze znany później

epitet). Pokazał mi następnie olbrzymią mapę morską, którą należało przestudiować, ogromne

dwie księgi locji*, które należało poznać, a wreszcie wielkie szkice jachtów, jakie miałem

zbudować. Wylał mi jeszcze parę serdecznych kubłów zimnej wody na łeb, mówiąc: „Na

zdrowie!”...może zmądrzeję!

Nie zmądrzałem. Nie poszedłem też na przeszkolenie do żeglarzy. Słowem, zaciąłem się w

wygórowanej ambicji. Na jacht brakło gotówki, a zresztą — jakąż drogą przewiozę go na

Morze Czarne? Na wędrowanie dookoła Europy nie ma czasu, pozostałby więc odwieczny

szlak naszych „wilków morskich”: Gdynia—Bornholm i z powrotem, czyli... fiasko!

Idę do drugiego fachowca. Znany konstruktor i komandor z powagą naukowca-teoretyka jął

uprzejmie kreślić plany statków, obliczać opory wodne, środki ciężkości i wiele, wiele innych

mądrych, a pożytecznych rzeczy, aby dojść w końcu do zacnego wniosku; że bez jachtu na

morze puszczać się nie można.

*Locja

1. Dział wiedzy morskiej zajmujący się opisem mór oceanów i wybrzeży oraz ich

oznakowaniem nawigacyjnym z punktu widzenia bezpieczeństwa żeglugi.

2. Wielotomowe wydawnictwa zawierające szczegółowe wiadomości o locji określonego

obszaru wodnego.

Wyszedłem od komandora z lekką duszą i wisielczym humorem. Miałem teraz sumienie czyste

i rozwiązane ręce. Mogłem liczyć wyłącznie na siebie. Decyzja była szybka. Trzy kajaki poszły

na warsztat. Rysowałem, mierzyłem, kombinowałem. Leżąc brzuchem na materiale, niby

Bonaparte na mapie, kroiłem żagle „na oko”.

Jaki był projekt — taka też robota: „na oko”. Przymrużałem kolejno: lewe, to znów prawe i coś

z tego wyszło.

W wyznaczonym dniu i wyznaczonym od dawna pociągiem, dnia 6 lipca 1930 roku, czule

żegnani przez płaczące chusteczki narzeczonych, odjechaliśmy.

Byłem w dniu tym zarówno fizycznie, jak i nerwowo wyczerpany do ostatnich granic. Jako

organizator i kierownik „robót” musiałem osobiście wszystkiego doglądać, zdając jednocześnie

dyplomowe egzaminy lekarskie (przebaczcie przyszli moi pacjenci!).

Nawet z Klubem Włóczęgów nie szło mi łatwo — musiałem wywalczać dla projektów

przychylną opinię. Wytworzyły się dwa obozy: zwolenników i przeciwników, a ci krzyczeli, że

przedsięwzięcie jest nierealne. Nigdy przedtem nie zajmowałem się żadną konstrukcją, ani

żadną budową. Nigdy nie zdradzałem zdolności inżynierskich, toteż nie umiałem umawiać

majstrów, doglądać ich pracy, kłócić się o zapłatę. Nie wszystko zostało na czas wykończone, a

wiele tandeciarskich szczegółów z góry było skazanych na zagładę,

Z załogą też niemało miałem kłopotu. Na początku zgłosiło się amatorów aż za dużo, im bliżej

jednak terminu, tym mniej ich pozostawało. Musiałem zmieniać kandydatów, werbować ludzi

spoza klubu, aż wreszcie, widząc grożące z tej strony niebezpieczeństwo, Przeprowadziłem

uchwałę, żeby obciążyć kosztami podróży każdego, kto się wycofa. To pomogło, chociaż łzy

stawały w oczach, że „Ona” zostaje — pojechali wszyscy.

Bajeczne były niektóre momenty w tym przygotowawczym okresie: przybiega np. pewnego

razu jedna znajoma z wielkim błaganiem, abym nie brał ze sobą Janka, bo Janek utonie (a

matka płacze), bo na Morzu Czarnym są korsarze (a matka płacze)... i że „w ogóle”. Bardzo mi

się smutno zrobiło na duszy: biedne dziecko 22 lata zaledwie skończyło, biedne wąsate

dziecko. Poleciłem zapewnić matkę o mej poczciwości — Janek nie pojechał.

Teraz parę słów o naszych kajakach. Była to romantyczna trójka: Don Kichot , Rosynant i

Sancho Pansa , wszystkie o tych samych wymiarach i kolorach (długość 5 m 20 cm, szerokość

85 cm, pokład ze sklejki, a dno z sosnowych desek). Białe orzełki i takież napisy ładnie

odbijały od wiśniowego tła pokładu, żagiel zaś (około 5 m 2 ) zdał później najtrudniejsze

egzaminy dowodząc, że czasami robota „na oko” popłaca. Maszt: wysokości 2,5 m nie miał

żadnych want* ani sztagów**.

Jak było, tak było — wyprawa kajakami: Polska —Stambuł doszła do skutku. Kajaki

wysłaliśmy przed kilku dniami pociągiem towarowym, chyba będą już na nas czekały w

Nowym Targu.

W marynarskich niebieskich drelichach, z orzełkami na rękach, niby jacyś globtroterzy

paradujemy przez Warszawę i Kraków, robiąc po drodze furorę. Biorą nas wszędzie za

cudzoziemców. W Sukiennicach prowadzimy długą konwersację włosko-hiszpańską, niej

chcąc wyprowadzić z błędu poczciwej Żydówki. Jakiś rozkołysany marynarz podchodzi i pyta:

— Kolega z jakiego statku?

— Z Sancho Pansy — odpowiadam. —

* Wanty — stalowe liny mocujące maszty. Wanty biegną od masztów do burt.

* Sztagi — stalowe liny mocujące maszty. Sztagi biegną w symetrii statku.

Wiele trudów trzeba było pokonać, zanim stanęliśmy wreszcie we wsi Jabłonka. Mimo

wielkich przysiąg urzędnika bagażowego w Wilnie, kajaki naturalnie nie przyszły na czas i

musieliśmy czekać dwa dni w Nowym Targu.

Dzięki uprzejmości wojska dostaliśmy samochód ciężarowy i pchając go cierpliwie przez

okoliczne wertepy jakoś dobrnęliśmy do celu. Łatwo tedy wyobrazić sobie błogą ulgę, z jaką

otarliśmy spocone czoła u rogatek Jabłonki.

Już późny wieczór, idziemy spać. Jutro sprawdzimy stan wody, jutro pożegnamy na długie

miesiące ląd, jutro staniemy się prawdziwymi „zejmanami”.

Noc na stryszku gazdowej chałupiny, więcej na badylach niż na sianie, więcej na poplątanych

nogach niż na badylach.

Nareszcie ranek. Słoneczny, pogodny ranek. Z roześmianą duszą gnamy na pobliski most; tam

nasza Orawka, oczekiwana kochana Orawka. Za chwilę, oparci o balustradę mostu, kierujemy

wzrok pod stopy.

W szerokim łożysku wyschniętej rzeczułki, szemrała wśród kamieni wąziutka struga wody,

dostępna dla żeglugi w kaloszu i to kaloszu z małej nogi! Milcząc patrzyliśmy na siebie

błędnym wzrokiem niby urwani z pętli samobójcy.

Ano trudno! Chcąc nie chcąc, podreptaliśmy obok góralskiego wózka na terytorium Czech,

gdzieś tam bowiem ma być głębsza woda. Smutny to był i niepewny pochód. Raz nabrani nie

wierzyliśmy już nikomu. Może tak do Morza Czarnego wypadnie dreptać? Ale nie, na

szczęście. Już w Twardoszynie, odległym o 14 km od granicy, Orawka Czarna zlała się z

Orawką Białą w jedną panią Orawę. Tu pożegnaliśmy na zawsze konia i wóz, i rozpoczęliśmy

zagraniczną włóczęgę. Odtąd już z niej nie wróciłem i nie wiem kiedy wrócę.

Orawa

Jazda nasza na Orawie przypominała raczej saneczkowanie po piasku. Siedzieliśmy nie w

łodziach, lecz na łodziach — po prostu okrakiem, raz po raz przebierając nogami po

kamienistym dnie. Do tej dziwacznej pozycji zmuszała obawa o całość kajaków.

Kto nie zna górskich potoków, temu trudno jest wytłumaczyć perypetie, jakie one gotują

wioślarzom. Uparcie kręta Orawa wpada co chwila pomiędzy spiętrzone garby skał, a nie

mogąc łatwo i spokojnie sobie z nimi poradzić, wyczynia akrobatyczne skoki, w górę, aby

znów za chwilę lecieć na zbity kark, bulgocąc i sycząc zajadle. Nie mogliśmy powstrzymać

kajaków od przyjemności towarzyszenia rzece w tych, dziecinnych wyścigach. Położenie nasze

jednak było o tyle gorsze, że nie mogąc wyskoczyć kropelkami białej piany ponad napotkaną

przeszkodę, musieliśmy szukać wygodniejszych przejść obok. Z powodu zawrotnego często

prądu poszukiwanie takiego przejścia nie zostawiało dużo czasu do namysłu: „W prawo?” —

„W lewo?” Decyzja w locie. A że grzeszny człowiek był i jest zawsze omylny, przeto kajak

zwabiony pułapką nieraz biedaczysko grzmotnął nosem w kamień. Następowało wówczas coś

w rodzaju jęku drewna i przerażona myśl: rozbił się! Myśl ta przychodziła do świadomości w

locie, to znaczy w chwili, kiedy pod; wpływem wstrząsu, zadarłszy nieprzyzwoicie kulasy,

padaliśmy: jeden do zimnej wody, drugi do wnętrza kajaka.

Należałem do kategorii ciężko upośledzonych, siedziałem bowiem z tyłu i miejscem mego

upadku była właśnie zawsze woda.

Troskliwa czytelniczka słusznie zapyta — czemu się dałem tak krzywdzić? Odpowiedź prosta

— mam słaby wzrok. „Na oku”, jako obserwator, czyli inaczej „wyglądacz kamieni”, mógł

siedzieć tylko jakiś wódz „Sokole oko” (inaczej, kategoria A bez zastrzeżeń).

Arcyzabawne bywały krzyki obserwatora, a jeszcze zabawniejsze ruchy wiosła zaplecznika,

który na próżno starał się być posłuszny wciąż nowym rozkazom. Każdy łeb kamienny na

szlaku powodował wrzask rozpaczy i niekonsekwentny nowy rozkaz, zawsze sprzeczny z

wydanym przed chwilą.

Kajak fantastycznie zygzakował, opisując esy-floresy i nierzadko z wielkiej tremy obracał się

bokiem do wodospadu.

Ze względu na zdrowotny stan czytelniczek, katastrofy takiej opisywać nie będę. Powiem

lepiej, co było potem: potem zjawiały się na powierzchni dwie głowy i pluły wodą, potem

szukały. się rozwścieczonym wzrokiem i nie wiem, co byłoby jeszcze, gdyby nie konieczność

szybkiego łapania pogubionych manatków.

Rzut oka w dół rzeki: przewrócony kajak, wiosła, koszula wydęta jak pęcherz, bańka z

namokniętym cukrem, rolka filmu, aparat i wiele, wiele innych szczegółów, które się

zapomniało schować do wodoszczelnych luków.

Ociekając wodą, kłapiąc zębami i raniąc stopy o kamieniste dno, wyłaził człek na skały, aby

rozpocząć bieg na przełaj o nagrodę wyłowienia rozmokłych resztek. Za chwilę znowu taki

widok: gorzej pływający towarzysz energicznym gestem i wymowniejszy jeszcze wrzaskiem

pokazuje z brzegu pływające rzeczy. Lepszy pływak, holując w zębach kajak, aportują

wszystko posłusznie na ląd. Dopiero, gdy nie zawsze słoneczna plaża rozłoży na swym

grzbiecie rozbitków, zaczyna się rozrachunek osobisty:

— Ja ci mówiłem w prawo.

Pogardliwa odpowiedź:

— Mówiłeś, ale kiedy. Gdybyś niezdaro nieco silniej... itd... itd...

Zaraz pierwszy już dzień, gdy zobaczył nasze kajaki zachmurzył się w ponurej złości. Odtąd

słońce drażniło nas w przelotnej tylko „ciuciubabce”. Prawie stały chłodny kapuśniak przebijał

swetry do gęsiej skórki, wyciekając dwiema strugami z obmokłych nogawic do rodzimej rzeki.

Wicher, a raczej przejmujący przeciąg gnał stale doliną rzeczną. Im bardziej więziły go ściany

skalne, tym zajadlej siekł nam twarze.

Reasumując powyższe powiem: z dołu lodowata woda górskiego potoku, z góry ciągły deszcz

(też chłodny), z przodu (zawsze, psiakrew, z przodu) złośliwy wiatr.

Błędne kolisko — wiatr zmuszał do wkładania ciepłych swetrów, te namiękały za każdą

wywrotką, schły na wietrze i znowu da capo. Wskutek takiego stanu rzeczy kolor naszych

twarzy, a zwłaszcza nosów nabierał szlachetnych odcieni niedojrzałej śliwki.

Jeszcze o jednej orawskiej pladze zapomniałem wspomnieć: plagą tą były mielizny. W

miejscach, gdzie góry pozostawiły rzece większą swobodę ruchów, rozleniwią się ona, rozlewa

szeroko na okoliczne piaski byle wypocząć trochę, byle wygoić potłuczone boki, a wtedy

drobnokamieniste łysiny szarych ławic wylęgają na światło dzienne, zatarasowując możliwą

ucieczkę.

Na próżno nieznaczne, płytkie źródełka starały się nam dopomóc. Nie mogły pomieścić kajaka.

Więc zakładamy pętle na dzioby i wleczemy łodzie po piasku. Dodajmy do tego krzemieniste

dno, a będziemy mieli całość krwawego obrazu. Powiadam Państwu: nic tak nie modeluje

bosych nóg na małpie kształty, jak właśnie takie cudownie miłe okrąglaki i szpice kamienistego

dna. Gdy idziemy — męki Tantala, gdy się wywrócimy — Madejowe łoże.

Parę przebytych kilometrów w takich warunkach urasta do ogromnych przestrzeni... Brr!

Zimno mi się robi na wspomnienie.

Czemu nie zachorowaliśmy? Oto słuszne pytanie. Ano, chyba z tej prostej przyczyny, że złego

licho nie bierze, zresztą słowacka śliwowica broniła zapamiętale. Doprawdy nie wiem, jak

wtedy bez niej dalibyśmy radę.

Podobno nie zawsze tak źle jest na Orawie. My nie mieliśmy szczęścia. Dwa tygodnie

poprzedzającego wyprawę upału wysuszyły rzekę niemiłosiernie.

Pomiędzy jedną chłodną kąpielą a drugą, to znaczy między jedną przeprawą przez kamienie a

drugą, bywały odcinki zupełnie spokojne, nawet słońce wyglądało czasem spoza chmur, aby

dopełnić rozkoszy. Rozprężone nerwy pozwalały spojrzeć nieco szerzej poza dziób kajaka,

wtedy przecieraliśmy zdumione oczy rękawem i patrzyliśmy. Było co oglądać: na tle świeżej

jeszcze zieleni łąk białe wioski z czerwonym szpikulcem kościoła i łaciate plamy pasącego się

bydła, wszystko w obramieniu szarych, połyskujących słońcem, potężnych skał. Schowała się

także słowacka wioszczyna przed tumultem świata. Przetrwała, niezmienna w bieli, czasy

wojen.

Po paru już kamienistych przeprawach nie było w naszej flotylli ani jednego kajaka całego.

Wszystkie w niemiłosierny sposób ciekły. Co dwie godziny, czasami częściej, musieliśmy

wodę wylewać; nie mówią już o kłopocie, czynność taka zajmowała każdorazo pół godziny

czasu. Zbyteczną chyba rzeczą będzie tłumaczyć, że w takich „mokrych” warunkach

utrzymanie manatków w stanie suchym należało do trudnych, wymagających nadzwyczajnego

sprytu i lada przebiegłości gospodarza. Spryt ten polegał misternej budowie tzw. „rusztowania”

oraz mąć kolejności układania przedmiotów. Co to jest „rusztowanie”? To skomplikowany

gmach z przeróżnych tyków, kamieni, pudełek i Bóg raczy wiedzieć, z czego jeszcze, służący

za podkład pod moknące ubranie. Na wyższą filozofią było wynaleźć stosowny materiał

rusztowanie, aby nie obciążając zbytnio kajaka nieść ubranie możliwie na wyższy poziom.

Pierwsze miejsce w tym konkursie zajęły u nas blaszane puszki po konserwach. Wynik

W. Korabiewicz - Kajakiem do Indii.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: